1, 2. Ni on biten ki ja fè lézòm soufè pliski pondòt. Kilès, é kimoun ki envanté sa ?

NI ONLO biten lòm envanté, kon téléfòn, anpoul élèktrik, vwati, frijidè é dòt biten ankò, ki ka rann vi an nou pli fasil. Pawkont, adan sa yo envanté la, ni dé biten osi ki ka rann lavi pli danjéré, kon fizi, sigarèt, bonb atomik, é dòt biten ankò. Men ni yonn ki té ja la lontan avan tout sé biten-lasa, é ki ja fè lézòm soufè lontan plis. Kilès la ? Sé mansonj ! Manti, sé lè ou ka di on moun on biten, alòskè ou sav byen a pa vré, pou pé sa kouyonné-y. Ki prèmyé moun ki manti ? Sé « Dyab-la », sila Jézikris kriyé « papa a manti-la » (li Jan 8:44). Kitan Dyab-la bay prèmyé manti-la ?

² Sa fèt adan Jadendédèn-la, ja ni plizyè milyé lanné dè sa. Prèmyé nonm-la é prèmyé madanm-la, Adan é Èv, té ka viv éré adan Paradi-la Bondyé té fè-yo kado la. Bondyé té di-yo kè si yo té manjé adan « pyébwa a konésans a sa ki byen é a sa ki mal », yo té’é mò. Magré Satan té sav sa byen, i sèvi èvè on sèpan pou di Èv : Zò pé’é pon mò. » Sété prèmyé fwa on moun té ka manti. Aprésa, Satan di konsa : « Pas Bondyé sav kè, menmjou-la zò ké manjé adan-y la, zyé a zòt ké wouvè é zò ké kon Bondyé : zò ké konnèt sa ki byen é sa ki mal » (Jén. 2:15-17 ; 3:1-5).

3. Poukwa nou pé di kè Satan té ni mové lentansyon lè i manti ba Èv, é ka sa pòté ?

 ³ Ou ka tou konprann kè Satan té ni mové lentansyon lè i manti konsa, pas i té sav byen kè si Èv té kwè-y é si i té manjé fwi-la, sé mò i té’é mò. É sé dirèktèman sa ki fèt : ki Adan, ki Èv, dézobéyi. Yo pa suiv lòd-la Jéova té ba-yo la é yo fin pa mò (Jén. 3:6 ; 5:5). Anplisdisa, akòz dè péché a yo, lanmò « rantré asi toutmoun ». An réyalité, « lanmò dominé antankè wa [...] jous asi moun ki pa fè on péché kon péché-la Adan fè la » (Wom. 5:12, 14). Sé pousa jòdijou nou pa pawfè é vi an nou pa étèwnèl kon Bondyé té prévwa odépa. Byen okontrè, nou ka viv yenki « 70 lanné, oben [...] 80 lanné si vréman nou sé dé moun solid ». É menm lè nou ka pran sé laj-lasa, pli souvan ki rarman, vi an nou « plen èvè penn é péripési » (Sòm 90:10). Ou ka rann-vou kont ? É sé mansonj a Satan ki fè si ni tout sé pwoblèm-lasa !

4. a) Anlè ki kèsyon fò-nou pran tan réfléchi ? b) Dapré sa nou ka li an Sòm 15:1, 2, kimoun ki pé vin zanmi a Jéova ?

⁴ Mi sa Jézi èspliké anrapò èvè Satan : « I pa rété adan lavérité pas i pa ni lavérité adan-y. » Jousalè Satan ka kontinyé « kouyonné lèmondantyé » èvè tout manti a-y la (Rév. 12:9). Asirésèten, nou pa vlé lésé Dyab-la badiné-nou. Alò an-nou pran tan réfléchi asi twa kèsyon : Kijan Satan ka kouyonné moun ? Poukwa ni onlo moun ka manti ? Pou nou rété bon zanmi èvè Jéova é pou nou pa fè kon Adan é Èv, kijan nou pé « di lavérité » toutlè ? (li Sòm 15:1, 2).

5. Kijan Satan ka kouyonné moun jòdijou ?

⁵ Ni mwayen pa pri adan zatrap a Satan. Lapòt Pòl di konsa « nou konnèt lentansyon a-y byen » (2 Kor. 2:11). Nou sav kè sé Satan ki ka kontwolé lèmondantyé, ki ka kontwolé fo rèlijyon-la, sé chèf politik malonnèt la é sistèm a lajan la (1 Jan 5:19). Donk sa pa ka étoné-nou kè Satan é démon a-y ka fè nonm ki ni pouvwa adan sistèm-lasa « di mansonj » (1 Tim. 4:1, 2). Enki gadé sé gwo antrèpriz-la. Yo ka manti adan piblisité a yo pou vann pwodui ki danjéré, pou kouyonné moun oben pou pran tout lajan a yo.

6, 7. a) Poukwa nou pé di kè sa mové toubònman lè moun ki antèt a on rèlijyon ka manti ? b) Moun ki antèt a rèlijyon ka di mansonj. Kilès ou ja tann ?

⁶ Sa mové toubònman lè moun ki antèt a on rèlijyon ka manti. Poukwa ? Pas lè on moun ka kwè adan fo-ansègnman a yo, é ka fè on biten Bondyé hay, moun-lasa pé rivé a pèd lavi étèwnèl (Ozé 4:9). Jézi té sav kè moun ki té antèt a rèlijyon a épòk a-y té ka kouyonné pèp-la. I di-yo : « Malè ké rivé-zòt, iskrib é farizyen ! Ipokrit ki zò yé ! Pas zò ka travèsé latè é lanmè pou rivé fè on moun sèvi Bondyé, é lè anfinaldikont i ka fè-y, zò ka fè-y vin on moun ki mérité ay adan Jéèn-la dé fwa pliski zòt [kivlédi i mérité détui pou touttan] » (Mat. 23:15). I pa jouwé èvè sé mésyé lè i kondanné-yo. Asiré pa pétèt, yo té ka vin dè « papa yo, Dyab-la », ki sé « on asasen » (Jan 8:44).

⁷ Kèlkanswa sé moun-la ki antèt a on rèlijyon, ki yo ka kriyé-yo pastè, labé, rabi, oben dòt jan ankò, a pa ni yonn ni dé ki ka manti jòdijou. Menmjan ki séla ki té ka viv o prèmyé syèk, yo ka « toufé lavérité » ki an Pawòl a Bondyé é yo « bokanté vérité a Bondyé kont mansonj » (Wom. 1:18, 25). Pa ègzanp, yo ka di-w konsa kè dépi ou sové, ou  sové pou toujou, kè nanm a on moun pa ka mò, kè ou pé wouvin adan ondòt kò. Ni sa osi ka fè-w konprann kè, lè dé nonm oben dé madanm ka kouché ansanm, oben lè dé moun ki ni menm sèks ka mayé, pou Bondyé, pa ni ayen adan sa.

8. Talè, ki mansonj sé chèf politik la ké di, é a moman-lasa, kijan pou nou réyaji ?

⁸ Ni onlo chèf politik osi ki ka kouyonné moun. Bib-la té ja di kè, adan lé dènyé jou, ni détwa adan yo, « pannan yo té’é sizé anlè menm tab-la, yonn té’é ka manti ba lòt » (Dan. 11:27). Sé chèf politik la po’o fin manti ban nou. Pawmi lé pli gwo mansonj ki ka vin dèyè, yo ké di kè yo rivé mèt « lapé é lasékirité » asi latè. Men « a moman-lasa, yo ké enn détui fap, onfwa menm » ! Lè sé chèf politik la ké bizwen fè-nou konprann kè mond-la pa si an mové léta ki sa, fò pa nou lésé-yo kouyonné-nou. Nou « sav byen kè jou a Jéova ka vin ègzaktèman kon on vòlè pannan lannuit » (1 Tés. 5:1-4).

9, 10. a) Poukwa ni onlo moun ka manti, é ka sa ka pòté ? b) Ka pou nou pa jen oubliyé anrapò èvè Jéova ?

⁹ Jòdijou, a pa enki moun ki ni pouvwa adan sistèm-lasa ki ka manti. Adan on awtik ki ni pou tèm « Poukwa nou ka manti », on dénonmé Youdidjit Batatchawdji ka èspliké kè « yo rann-yo kont kè manti sé on biten ki an san a lòm menm ». Ka ki fè-y di sa ? I té ka apiyé-y asi on ankèt ki té ka montré kè pli souvan ki rarman, moun ka manti swa pou pwotéjé-yo, oswa pou fè moun pòté-yo anlè. Yo ka manti pou moun pa sav sa yo fè ki pa bon, pou gangné lajan oben pou bénéfisyé dòt kalté biten. Adan awtik-la, i ka èspliké kè ou ni on majorité a moun ki « pa ka ézité manti ba moun yo pa konnèt, ba kolèg-travay a yo, ba zanmi a yo, oben ba moun yo enmé ».

¹⁰ Ka tout sé mansonj-lasa ka pòté ? Yonn pa’a fè lòt konfyans ankò, é sa pé détui on lanmityé. Pa ègzanp, mété-w an plas a on nonm ki ka aprann kè madanm a-y ni on nonm-déwò, é kè ja ni on moman i ka manti ba-y pou kaché sa. A pa ti soufè i dwèt ka soufè ! Oben mété-w an plas a on madanm, mari a-y ka malmenné-y an kaz-la, pétèt ka jous ba-y kou, men lè i an piblik, i ka fè konsi pa ni pli bon moun ki-y asi latè. Sa dwèt ka raché tchè a-y ! Men ni on biten pou nou pa jen oubliyé : ou pé kouyonné lézòm, men ou pé pa kouyonné Bondyé. Labib ka di kè pou Jéova, « tout biten déwò é pa ni ayen ka rété kaché » (Ébr. 4:13).

11. Ka mové ègzanp a Ananyas é Safira ka aprann-nou ? (sèvi èvè imaj-la ki antèt a awtik-la).

¹¹ Adan Labib, ou ka touvé istwa a dé moun-mayé ki té krétyen é ki té ka viv o prèmyé syèk. Satan té fè-yo « manti [ba Bondyé] èvè fon-é-toupé ». Non a yo sété Ananyas é Safira. Yo éséyé kouyonné sé apòt-la. Yo vann on mòso tè, é aprésa, yo fè sé apòt-la konprann kè yo té ba-yo tout lajan-la. Men olasa ! Lè yo fè sa, sa yo té ka chèché, sé kè kongrégasyon-la pòté-yo anlè. Men Jéova té sav byen sé manti yo té ka manti, é i pini-yo pou sa (Akt 5:1-10).

12. Ka ki ké rivé moun ki ka manti san rèpanti-yo, é poukisa ?

¹² Lè on moun ka manti, ka Jéova ka di dè sa ? Tousa ki ka manti san rèpanti-yo ké fin adan « létan a difé la », menmjan ki Satan (Rév. 20:10 ; 21:8 ; Sòm 5:6). Poukisa ? Pas Jéova ka mèt moun ki ka manti é moun « ki ka fè biten ka  répigné » adan menm sak-la (Rév. 22:15, nòt).

13. Ka nou sav asi Jéova, é ka sa ka fè-nou fè ?

¹³ Nou sav byen kè Jéova a « pa on nonm, pou i ka manti ». Dayè, « pa ni mwayen Bondyé manti » (Nonb 23:19 ; Ébr. 6:18). « I hay [...] on lang ki ka manti » (Pwov. 6:16, 17). Si nou vlé fè-y plézi, fò-nou toujou di lavérité. Kifè antrè nou, « yonn pa ka manti ba lòt » (Kol. 3:9).

14. a) An ki mannyè nou ka montré kè nou diféran dè moun ki adan sé fo rèlijyon-la ? b) Adan Lik 6:45, ni on prensip ki enpòwtan. Kilès ?

¹⁴ An ki mannyè sé vré krétyen-la ka montré-yo diféran dè moun ki adan sé fo rèlijyon-la ? Nou ka « di [...] lavérité » (li Zakari 8:16, 17). Lapòt Pòl èspliké : « Nou ka montré nou sé sèwvitè a Bondyé [...] padavwa lè nou ka palé, nou ka di lavérité » (2 Kor. 6:4, 7). Jézi di konsa : « Pawòl ki ka sòti an bouch ka montré tousa ki ni an tchè » (Lik 6:45). Kivédi lè on bon moun enmé lavérité, sé yenki vérité ka sòti an bouch a-y. I ka di lavérité, kèlkanswa moun la i ka palé ba-y la : moun i pa konnèt, kolèg-travay a-y, zanmi a-y oben moun i enmé. Fò-nou fè éfò pou nou onèt adan tousa nou ka fè. An-nou vwè kijan nou pé fè sa adan déotwa sitiyasyon.

15. a) Poukwa sa pa jen ka pwokiré ayen dè bon lè ou ka menné on vyé vi anba-anba ? b) Ka ki pé édé sé jenn-la tchenbé lè yo anba présyon a kanmarad-lékòl a yo ? (gadé nòt-la).

¹⁵ Si ou sé on jennmoun, pétèt ou pa vlé kanmarad-lékòl a-w mété-w apa. Men penga sa fè-w menné on vyé vi anba-anba *, kon sèwten jenn ka fè. Lè yo èvè fanmi a yo oben èvè moun a kongrégasyon-la, yo ka fè konsidiré yo ni on vi ki pwòp, men dépi yo asi rézo sosyo, oben lè yo èvè dòt jenn ki pa ka sèvi Jéova, konpòwtèman a yo ka chanjé bò pou bò. Yo ka di gwo mo, yo ka abiyé pou fè moun vwè, yo ka kouté vyé jan dè mizik, yo ka bwè a dépasé, yo ka pran dròg, yo ka sòti èvè on moun anbafèy, é dòt biten ankò. Tout vi a yo sé onsèl manti : yo ka manti ba fanmi a yo, ba frè é sè a yo, é ba Bondyé (Sòm 26:4, 5). Men Jéova sav byen si sé an bouch nou ka onoré-y, alòskè nou ka fè dé biten kè i hay (Mawk 7:6). Pisimé nou suiv pwovèb-lasa : « Fò pa tchè a-w jalou moun ka péché, men fò ou krenn Jéova tout lajouné » (Pwov. 23:17).

16. Poukwa lè nou ka ranpli on dèmann pou sèvi aplentan, fò-nou di lavérité ?

 ¹⁶ Si ou vlé vin pyonyé pèwmanan, oben sèwvitè èspésyal aplentan, kon on bétélit pa ègzanp, ou ké ni a ranpli on dèmann. A moman-lasa, kèlkanswa kèsyon-la yo pozé-w la asi santé a-w, asi sa ou ka chwazi pou anmizé-w, oben asi jan dè vi ou ka menné, sa enpòwtan toubònman kè lè ou ka réponn, ou di lavérité a san pou san (Ébr. 13:18). É si ou fè on biten ki pa pwòp oben ki ka jenné konsyans a-w, é kè sé ansyen-la pa okouran ? Mandé-yo édé-w pou ou pé sa sèvi Jéova èvè on konsyans nèt (Wom. 9:1 ; Gal. 6:1).

17. Lè moun ki ka pèwsékité-nou ka pozé-nou kèsyon asi frè é sè an nou, ka pou nou fè ?

¹⁷ Mi ondòt sitiyasyon ankò : Ka pou-w fè si la ou ka rété la, lalwa ka entèwdi aktivité an nou oben si yo ka arété-w é yo ka pozé-w kèsyon asi sé frè é sè-la ? Ès fò ou di-yo tousa ou sav ? Ou ka sonjé sa Jézi fè lè on gouvèwnè women pozé-y kèsyon ? Kon Labib ka di, ni « on moman pou pé é [ni] on moman pou palé », kifè i pa di ayen ! (Ékl. 3:1, 7 ; Mat. 27:11-14). Adan on ka konsa, pisimé ou pa di ayen, pou ou pa mèt vi a frè é sè an nou an danjé (Pwov. 10:19 ; 11:12).

18. Lè sé ansyen-la ka pozé-nou kèsyon asi frè é sè an nou, ka pou nou fè ?

¹⁸ É si on moun adan kongrégasyon a-w fè on péché grav é ou sav sa ki fèt ? Sé ansyen-la ni on wòl a jouwé pou kongrégasyon-la rété pwòp, kifè pétèt yo ké oblijé pozé-w kèsyon asi sa ou konnèt. É vinvwè sé on bon zanmi a-w oben on moun an fanmi a-w ki péché, ka ou ké di sé ansyen-la ? Labib ka di : « On témwen ki fidèl ka di lavérité » (Pwov. 12:17 ; 21:28). Alò, fò ou di sé ansyen-la tout lavérité, é fò pa ou kaché pa menm on ti pawsèl. Fò pa ou tòd vérité-la nonplis. Yo andwa dè sav sa ki pasé, pou yo pé désidé ki méyè mwayen ki ni pou édé moun-la ki péché la. Sa ké pèwmèt moun-lasa ritouvé bèl lanmityé a-y èvè Jéova (Jak 5:14, 15).

19. Ka nou ké vwè adan pwochen awtik-la ?

¹⁹ Adan on priyè, David di Jéova : « Moun ki ni vérité-la anfon a tchè a-yo ka fè-w plézi » (Sòm 51:6). David té sav kè pou on moun di lavérité, fò vérité-la anfon a tchè a-y. Aka sé vré krétyen-la, sé toutlè « yonn [ka] di lòt lavérité ». Ni ondòt mannyè nou ka montré kè nou sé dé vré sèwvitè a Bondyé : sé lè nou ka anségné moun vérité-la ki an Bib-la. Adan pwochen awtik-la, nou ké vwè kijan nou pé fè sa lè nou ka préché.