Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

MBỤK EYOUWEM

Jehovah Enen̄ede Ọdiọn̄ Se N̄kemekde Ndinam

Jehovah Enen̄ede Ọdiọn̄ Se N̄kemekde Ndinam

Ke 1939, ima idemede ufọt okoneyo iwat hour kiet ye n̄kpọ ika ekpri obio Joplin ke usụk n̄kan̄ usoputịn Missouri ke U.S.A. Ke ini isịmde do, ima in̄wọn inụk tract idọn̄ ke idak usụn̄ufọk ifan̄ emi okosụhọde ke efakutom nnyịn. Ndondo oro ikokụrede, ima iwat ikebet nditọete eken ẹdisịm ebiet emi akanade isobo. Etisịm ini emi, eyo ama ekpere ndisiere. Anaedi emekere se ikpakanamde ika ukwọrọikọ okoneyo inyụn̄ isọsọp inyọn̄ mbemiso eyo an̄wan̄ade. Ama ekem nyetịn̄.

ETE mi ekekere Fred Molohan, eka mi ekere Edna Molohan. Ini mmanade ke 1934, mmọ ẹma ẹdedi Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible isua 20 (ẹkesikot Mme Ntiense Jehovah ntre ini oro). Enem mi tutu nte mmọ ẹkekpepde mi ndikpono Jehovah. Ikodụn̄ ke Parsons, ekpri obio kiet ke usụk n̄kan̄ usiahautịn Kansas. Iwakke owo ke esop nnyịn emi mîkedịghe enye emi ẹyetde aran. Ama esinem nnyịn ndidụk mbono esop nnyụn̄ n̄ka ukwọrọikọ kpukpru ini. Uwemeyo Saturday ekesiwak ndidi ukwọrọikọ efak, emi ẹkotde idahaemi ndikwọrọ ikọ ke ebiet emi mme owo ẹsiwakde. Ama esikak nnyịn ndusụk ini, edi ete mi ama esinam enem nnyịn sia enye ama esidep ice cream ọnọ nnyịn ima ikwọrọ ikọ ima.

Efakutom nnyịn ama okpon etieti kpa ye oro owo mîkawakke ke esop nnyịn. Ima isikwọrọ ikọ ke ediwak n̄kpri obio ye mme in̄wan̄. Ke ini inọde mme ọtọin̄wan̄ n̄wed, mmọ ẹma ẹsinọ nnyịn n̄kpọin̄wan̄ mîdịghe ẹkesio nsenunen ke ufọkunen ẹsọk nnyịn utu ke ndinọ nnyịn okụk. Mmọ ẹma ẹsikam ẹnọ nnyịn unen. Oro ama esinam inyene se idiade sia ete mi ama ekpekpe okụk n̄wed oro.

SAN̄ASAN̄A UKWỌRỌIKỌ

Ete ye eka mi ẹma ẹdep ukwak ubre usanikwọ ẹsikama ẹkwọrọ ikọ. Owo ikesiyakke mbre sia mma n̄kpri n̄kaha, edi ama esinem mi ndin̄wam ete ye eka mi mmọ ẹma ẹbre utịn̄ikọ Brọda Rutherford ini mmọ ẹfiakde ẹbịne mbon oro mmọ ẹkekwọrọde ikọ ẹnọ ye mbon oro mmọ ẹkesikpepde Bible.

Ami nda emi ye ete ye eka mi ke mben ubomisọn̄ usuanetop nnyịn

Ima inyene Ford emi ẹkesiode ke 1936. Ete mi ama odori akamba spika ke enyọn̄ moto oro, enye akabade edi ubomisọn̄ usuanetop. Moto oro ama enen̄ede an̄wam nnyịn ikwọrọ ikọ. Ikesiwak ndibem iso mbre ikwọ man mme owo ẹwọrọ ẹdi, ekem ibre utịn̄ikọ Bible. Utịn̄ikọ ama ebre ama, nnyịn inọ mme owo n̄wed.

Ete mi ama awat ubomisọn̄ usuanetop nnyịn odụk itie emi ediwak owo ẹkesikade ẹkebọ ofụm ke Sunday ke ekpri obio Cherryvale ke Kansas, edi mme bodisi ẹma ẹdidọhọ enye emen ọwọrọ akada ke an̄wa ebre. Ete mi ikafan̄ake. Enye ama awat akada ke efak emi asakde iso ese itie ubọ ofụm oro ebre man mbon emi ẹdude ke itie ubọ ofụm oro ẹkop. Ama esinem mi ndisan̄a ye ete mi ye Jerry eyeneka mi ini mmọ ẹbrede utịn̄ikọ ẹnọ mme owo.

Mbemiso 1940, ima isinam san̄asan̄a ukwọrọikọ ke mme obio emi ẹkenen̄erede ẹkọbọ nnyịn. Ima isidemede okoneyo in̄wọn ikọdọn̄ tract m̀mê n̄kpri n̄wed ke idak usụn̄ufọk mme owo ukem nte ikanamde ke Joplin. Ke ini iwọrọde ke obio, ima isisop idem man ise m̀mê mme bodisi ẹmụm owo nnyịn ndomokiet.

Enyene usụn̄ en̄wen emi ikesidade ikwọrọ etop Obio Ubọn̄ Abasi. Ima isiwet n̄kpọ ke kad ikọn̄ọ isan̄a ke obio. Ke nteti inikiet emi nditọete ẹketode ẹdi obio nnyịn ẹdikọn̄ọ kad emi ẹkewetde “Ido Ukpono Edi Afia ye N̄kpọ Un̄wana Okụk” ẹsan̄a ẹkanade. Mmọ ẹma ẹsan̄a ẹkanade ke n̄kpọ nte itiat kiet. Owo ikafịnake mmọ, edi ediwak owo ẹma ẹyom ndifiọk se ikade iso.

IKPỌ MBONO EMI ẸKENỊMDE INI N̄KEDIDE EYENỌWỌN̄

Ubon nnyịn ẹma ẹsiwak ndito Kansas n̄kodụk akamba mbono ke Texas. Sia ete mi akanamde utom ke kọmpeni tren emi ẹkekotde Missouri-Kansas-Texas Railroad, ima isidụk tren ke mfọn ikese mbon nnyịn inyụn̄ idụk ika ikpọ mbono. Fred Wismar eyeneka eka mi okodụn̄ ke Temple ke Texas ye Eulalie an̄wan esie. Enye ekekpep akpanikọ ini enye edide uyen, esisịt ini ke 1900 ebede. Enye ama emen se enye ekpepde edikpep nditọeka esie. Nte eka mi akasan̄ade ekpep akpanikọ edi oro. Nditọete ẹma ẹnen̄ede ẹfiọk enye ke Texas sia enye ama edi asan̄autom zone do (ẹkesikot mme esenyịn circuit ntre ini oro). Mme owo ẹma ẹsima ndidu ye enye sia enye ama ọfọn ido ikonyụn̄ inyeneke mfịna ke uwem. Enye ama enyene ifịk ke n̄kpọ Abasi, ndien oro ama enen̄ede an̄wam mi ini n̄kedide uyen.

Ke 1941, ima idụk tren ika akamba mbono ke St. Louis ke Missouri. Ẹma ẹdọhọ kpukpru uyen ẹtie ke iso man ẹkop utịn̄ikọ Brọda Rutherford emi ibuotikọ ekedide “Nditọ Edidem.” Ke utịt utịn̄ikọ oro, Brọda Rutherford ye mbon emi ẹken̄wamde enye ẹma ẹnọ kpukpru uyen n̄wed emi ẹkekotde Children. Mme uyen ẹma ẹbe 15,000.

Ke April 1943, ama enem nnyịn ndidụk ekpri mbono ke Coffeyville ke Kansas. Ẹkekot mbono oro “Call to Action.” Ẹma ẹdọhọ ke ẹmọn̄ ẹtọn̄ọ Ufọkn̄wed Utom Ukara Abasi emi ẹdisinịmde ke kpukpru esop. Ẹma ẹsio n̄ko n̄wed emi ekenyenede ukpepn̄kpọ 52 man ẹsikama ke ufọkn̄wed oro. Mma nnọ akpa utịn̄ikọ mi ke ufọkn̄wed oro kpa isua oro. Enyene n̄kpọ en̄wen emi akanamde mbono oro enem mi. Ami ye owo ifan̄ en̄wen ima ina baptism ke mbono oro ke ekpri n̄kpọdiọhọ mmọn̄ emi okodude ke in̄wan̄ kiet ekpere do. Mmọn̄ oro ama ebịt etieti.

N̄KEMEK NDIKA BETHEL

Ke mma n̄kokụre ufọkn̄wed sekọndri ke 1951, akana mbiere se nduakde ndinam. Ama enen̄ede ọdọn̄ mi ndidu ke Bethel ukem nte Jerry eyeneka mi okodude. Ntre mma nsịn ubọk ke fọm Bethel nnọ ẹka Bethel ke Brooklyn. Se n̄kemekde oro ama enen̄ede an̄wam mi n̄kpere Jehovah. Ikebịghike, ẹma ẹkot mi Bethel. N̄kọtọn̄ọ utom do ke March 10, 1952.

N̄koyom ndinam utom ke itie umịn̄n̄wed man ntiene mmịn̄ mme n̄wed ye magazine. Edi owo ikọnọhọ mi n̄kanam utom do. N̄kesideme udia, ekem nnam utom ke itie utemudia. Mma n̄kpep ediwak n̄kpọ. Utom nnyịn ekesidi ndusụk owo ẹma ẹnam hour ifan̄ ẹkeduọk odudu mbon en̄wen ẹnyụn̄ ẹnam. Ntre mma nsiwak ndida ini nduọkodudu oro n̄ka itie ubon n̄wed emi ediwak n̄wed okodude n̄kekpep n̄kpọ uwemeyo. Oro ama an̄wam mi ntetịm n̄kpere Jehovah, nnen̄ede mbuọt idem ye enye, nnyụn̄ ndọdiọn̄ mbiere ndika iso nnam n̄kpọ Jehovah ke Bethel adan̄a nte n̄kekeme. Jerry ama ọkpọn̄ Bethel ke 1949 ọkọdọ Patricia, edi mmọ ẹma ẹdụn̄ ẹkpere Bethel ke Brooklyn. Mmọ ẹma ẹsin̄wam mi ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ mi idem nsonso oro n̄kedide Bethel.

Esisịt ini ke mma n̄kaka Bethel, ẹma ẹtọn̄ọ ndiyom nditọete en̄wen emi ẹdimekde isịn ke otu nditọete emi ẹsitode Bethel ẹkenọ utịn̄ikọ ke mme esop. Ẹma ẹsidọn̄ mbon emi ẹmekde ẹkenọ utịn̄ikọ ofụri owo ẹnyụn̄ ẹkwọrọ ikọ ye mme esop emi mîyomke usụn̄ ibe itiat 200 ikpọn̄ Brooklyn. Ama enem mi nte ẹkemekde mi nsitiene n̄ka. Ini oro utịn̄ikọ ekesidi hour kiet. Idem ama enyek mi etieti ini n̄kọnọde akpa utịn̄ikọ mi. N̄kesiwak ndidụk tren n̄ka mme esop. Mmenen̄ede nti uwemeyo Sunday kiet ke 1954 emi n̄kodụkde tren emi akade New York. Tuep ama odu etieti. Akpakana idisịm mbemiso amia itiaba mbubreyo. Edi ọkpọsọn̄ ofụm ama ofụme, snow enen̄ede ọduọ. Emi ama anam engine tren oro enịme. Ke akpatre, ikekesịm itiembehe tren ke New York n̄kpọ nte n̄kanika ition usenubọk Monday. Mma nsọsọp nsan̄a usụn̄ tren idakisọn̄ n̄kesịm Bethel nnyụn̄ mbe nnennen n̄ka itie utemudia. Ini emi akanade ntọn̄ọ utom ama ebe ekpri, idem ama onyụn̄ emem mi sia n̄kedehe idap ofụri okoneyo oro. Edi inemesịt ndisan̄a nse mme esop nnyụn̄ nnyene ediwak mbufa ufan ikesiyakke utọ n̄kpọ ntre afịna mi.

Ke iben̄e idem nditịn̄ ikọ ke radio WBBR

Nsonso oro n̄kakade Bethel, ẹma ẹdọhọ nsitiene ntịn̄ ikọ ke ufọkutom radio nnyịn emi ẹkekotde WBBR. Ufọkutom radio oro okodu ke ọyọhọ enyọn̄ iba ke 124 Columbia Heights. N̄kesitiene nsịne ke otu mbon oro ẹkenịmde ukpepn̄kpọ Bible kpukpru urua. Brọda A.  H. Macmillan, emi ama okodu ke Bethel ebịghi ama esitiene etịn̄ ikọ ke WBBR. Ẹkesiwak ndikot enye Brọda Mac. Enye ama ọsọn̄ọ ada anam n̄kpọ Jehovah onyụn̄ enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn emi ikedide n̄kparawa ke Bethel.

Ini ikwọrọde ikọ, ima isida n̄wedikot emi idọhọ mme owo ẹsikpan̄ utọn̄ ke radio WBBR

Ke 1958, ẹma ẹnọ mi utom en̄wen. N̄kesin̄wam mbon oro ẹkụrede Ufọkn̄wed Gilead ẹnyene n̄wedisan̄ nnyụn̄ nnam ndutịm nte mmọ ẹdisan̄ade ikesịm idụt oro ẹnọde mmọ ẹka. Ndidụk ubomofụm n̄ka n̄kpọ ikedịghe efere obu obu ini oro, ntre ibat ibat mmọ kpọt ẹkesisan̄a ke ubomofụm. Ata ediwak mbon emi ẹkenọde ẹka Africa ye Far East ẹkesisan̄a ke nsụn̄ikan̄ emi emende mbiomo. Nte ini akakade, ata ediwak isụn̄utom ẹkesisan̄a ke ubomofụm ẹka idụt oro ẹnọde mmọ ẹka sia ndisan̄a ke ubomofụm n̄ka n̄kpọ ama afiak emem urua ekpri.

Ke ndọn̄ n̄weditoro ke efọkn̄wed man ẹnọ mbon emi ẹkụrede Ufọkn̄wed Gilead

NDINAM NDUTỊM MAN ẸKEDỤK MBONO OFỤRI ERERIMBOT

Ẹma ẹdian utom en̄wen ẹnọ mi ke 1960. Ẹkedọhọ mbọ ubomofụm ke ukpeokụk man nditọete ẹkeme ndito United States n̄kodụk akamba mbono ofụri ererimbot oro ẹkenịmde ke nsio nsio itie ke Europe ke 1961. Mma ntiene nto New York n̄kodụk mbono oro ke Hamburg ke Germany. Ke mbono oro ama okokụre, ami ye nditọete ita en̄wen ima ibọ moto ke ukpeokụk iwat ito Germany ika Italy ikese n̄kọk itieutom nnyịn ke Rome. Ima ito do ibe ika France, ekem ibe Pyrenees Mountains idụk Spain. Ẹma ẹkpan utom nnyịn ke Spain ini oro, edi ima isụk ikeme ndida mme n̄wed nnyịn nsọk nditọete ke Barcelona. Ikọbọp mme n̄wed oro ke ekwo nte enọ. Ama enem nnyịn ata etieti ndikụt mmọ! Ke ima ikawat ikesịm Amsterdam, ima idụk ubomofụm ifiak inyọn̄ New York.

Ke n̄kpọ nte isua kiet ama ekebe, ẹma ẹdọhọ nnam ndutịm man nditọete 583 oro ẹkemekde ẹkeme ndika mbono ofụri ererimbot oro ẹkenịmde ke nsio nsio idụt ke 1963. Ibuotikọ mbono oro ekedi “Nsinsi Eti Mbụk.” Akana mmọ ẹkedụk mbono oro ke Europe, Asia, ye South Pacific, ekem ẹbe ẹka Honolulu ke Hawaii, ye Pasadena ke California. Ẹma ẹnam ndutịm n̄ko man mmọ ẹka ndusụk itie ke Lebanon ye Jordan emi ẹtịn̄de n̄kpọ ẹban̄a ke Bible, ẹkekpep n̄kpọ ẹban̄a mme itie oro. Kpasụk itieutom nnyịn ẹkenam ndutịm man mmọ ẹnyene tiket ubomofụm ndika mme idụt oro, ẹnyene ufọkisen emi ẹdinade, ye kpukpru n̄wedisan̄.

MMA NNYENE OBUFA OWO EMI NSISAN̄ADE KIET

N̄kpọ en̄wen emi akanamde esịt enem mi ama etịbe ke 1963. Ke June 29, ami ye Lila Rogers ima inam ndọ. Enye okoto Missouri, ama onyụn̄ odu ke Bethel isua ita mbemiso inamde ndọ. Urua kiet ke ima ikanam ndọ, ami ye n̄wan mi ima itiene ika mbono ofụri ererimbot emi ẹkenịmde isua oro; isan̄ oro ama ada nnyịn esịm Greece, Egypt, ye Lebanon. Ima idụk ubomofụm ito Beirut ikebehe ke ekpri an̄wambehe ubomofụm ke Jordan. Ima ikere m̀mê n̄kpọ editie didie ima isịm do sia owo ikayakke Mme Ntiense Jehovah do ẹnam n̄kpọ Abasi nte akpanade mmọ ẹnam, ẹma ẹnyụn̄ ẹdọhọ nnyịn ke owo inyịmeke Mme Ntiense Jehovah ẹto idụt en̄wen ẹdụk do. Esịt ama enem nnyịn etieti ini ikesịmde an̄wambehe ubomofụm sia ediwak nditọete ẹma ẹkama ọfọn̄ emi ẹkewetde “Mme Ntiense Jehovah Ẹmedi-o” ẹda ẹbet nnyịn! Ama enen̄ede enem nnyịn n̄ko ndikụt mme obio emi ẹtịn̄de ẹban̄a ke Bible! Ima ikese mme itie emi Abraham, Isaac, ye Jacob ẹkedụn̄de, ika mme itie emi Jesus ye mme apostle esie ẹkekwọrọde ikọ, ye itie emi Ido Ukpono Christ ọkọtọn̄ọde asuana esịm utịt isọn̄.​—Utom 13:47.

Mmasan̄a ye Lila nnam utom Abasi ke isua 55 idahaemi. Ini ẹkekpande utom nnyịn ke Spain ye Portugal, ima ika do ediwak ini. Ima isọn̄ọ nditọete idem inyụn̄ imen mme n̄wed nnyịn ye mme n̄kpọ eken isọk mmọ. Ima isikam ikese ndusụk ikọt nnyịn emi ẹkesịnde ke ufọk-n̄kpọkọbi ke Cádiz ke Spain. Ama enem mi etieti ndida Bible nsọn̄ọ mmọ idem ini nnọde utịn̄ikọ.

Ini ikasan̄ade ye Patricia ye Jerry Molohan ikodụk akamba mbono “Emem ke Isọn̄” ke 1969

Ọtọn̄ọde ke 1963, mma nsin̄wam nnam ndutịm man nditọete ẹkeme ndikodụk akamba mbono ofụri ererimbot ke Africa, Australia, Central America, Europe, Far East, Hawaii, New Zealand, Puerto Rico, ye South America. Enyene ediwak mbono emi ami ye n̄wan mi ikodụkde emi nnyịn mîdifreke, utọ nte enye oro ikodụkde ke Warsaw ke Poland ke 1989. Ediwak nditọete ẹma ẹto Russia ẹdi mbono oro, akpa mmọ ndikodụk akamba mbono ekedi oro. Ndusụk nditọete emi ikokụtde ke mbono oro ẹma ẹdu ediwak isua ke ufọk-n̄kpọkọbi ke akani Soviet Union ke ntak se mmọ ẹnịmde.

Esinem mi tutu ndisan̄a nse mbon Bethel ye mme isụn̄utom ke nsio nsio idụt ke ererimbot nnyụn̄ nsọn̄ọ mmọ idem. Akpatre emi ikakade ekedi ke South Korea; ima ikese nditọete 50 emi ẹdude ke ufọk-n̄kpọkọbi ke Suwon. Kpukpru nditọete oro ẹnen̄ede ẹdori enyịn ke usen kiet usen kiet iyafiak isan̄a ikwọrọ ikọ. Ndikese mmọ ama ọsọn̄ọ nnyịn idem etieti!​—Rome 1:​11, 12.

ENEM MI NDIKỤT EDIWAK OWO ẸDỤKDE ESOP ABASI

Mmokụt nte Jehovah anamde ediwak owo ẹdidụk esop esie ke mme isua emi ẹbede. Mme Ntiense Jehovah ẹkedi n̄kpọ nte 100,000 ini n̄kanade baptism ke 1943, edi idahaemi ẹwak ẹbe miliọn itiaita ẹnyụn̄ ẹdu ke idụt 240. Nditọete emi ẹkekụrede Ufọkn̄wed Gilead ndinen̄ede nsịn idem n̄kwọrọ ikọ etiene anam mme owo ẹwak ntem ke esop Abasi. Enem mi etieti nte n̄kanamde utom ye ediwak mmọ nnyụn̄ n̄n̄wamde mmọ ẹkeme ndika idụt emi ẹkenọde mmọ ẹka!

Enem mi nte n̄kemekde ndika Bethel ini ndide uyen man nda uwem mi nnam n̄kpọ Jehovah. Jehovah enen̄ede ọdiọn̄ mi. Ke adianade ye inemesịt emi utom Bethel ọnọde nnyịn, ama esinem mi ye n̄wan mi ndisan̄a ye nditọete ke mme esop ke Brooklyn n̄kwọrọ ikọ. Ima inyene ediwak nti ufan.

Lila an̄wan mi an̄wam mi kpukpru usen n̄ka iso ndu ke Bethel. Ke nnanam utom kpa ye oro edide mmebe isua 84. Idahaemi nsin̄wam nse mban̄a mme leta oro ẹnọde ẹdi n̄kọk itieutom.

Ami ye Lila idahaemi

Idụhe se inemde nnyịn nte nditiene nsịne ke utịbe utịbe esop Jehovah nnyụn̄ n̄kụt akamba ukpụhọde emi odude ke otu mbon emi ẹnamde n̄kpọ esie ye mbon oro mînamke. Malachi 3:18 enen̄ede an̄wan̄a nnyịn. Itie oro ọdọhọ ete: “Mbufo ẹyetọn̄ọ ntak ẹkụt ukpụhọde ke ufọt edinen owo ye idiọkowo, ye ke ufọt owo emi anamde n̄kpọ Abasi ye owo emi mînamke n̄kpọ esie.” Nte eyo esierede, ke ikụt nte ererimbot Satan emi abiarade akan nte ekedide, nte mbon emi mînyeneke idotenyịn mînyụn̄ inen̄ekede ikop idatesịt ẹwakde. Edi kpa ye oro ererimbot ọdiọkde ntem, mbon oro ẹmade Jehovah ẹnyụn̄ ẹnamde n̄kpọ esie ẹkop inemesịt ẹnyụn̄ ẹnyene ata idotenyịn. Enem nnyịn etieti ndikwọrọ eti mbụk Obio Ubọn̄ Abasi! (Matt. 24:14) Ọdọn̄ nnyịn ndikụt ini emi Obio Ubọn̄ Abasi edisobode idiọk ererimbot emi inyụn̄ inam isọn̄ edi Paradise. Kpukpru nti n̄kpọ emi Jehovah ọn̄wọn̄ọde oyosu, udọn̄ọ ye n̄kpa ididụhe aba. Nti ikọt Jehovah ẹyedu uwem ke isọn̄ ke nsinsi.