Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Ru waméi wafiñen luagu Kristu, le Wábuti

Ru waméi wafiñen luagu Kristu, le Wábuti

“Kristurügüñein Hábuti” (MAT. 23:10).

UREMU: sn 14, sn 30

1, 2. Ka wadagimanu súdiniti leresibirubei Hosué lárigiñe lounwen Moisesi?

HARITAGUAGILI meha Hosué luagu dimurei le lariñagubei Heowá lun: “Kei hilá lubéi Moisesi, guentó buguya lunbei bánhiñuraguni duna Hordán hau sun Ísüraelina, lun hidin lidoun fulasu le lunbei níchuguni hun” (Hos. 1:1, 2). Ma lanarime asansiruni lun Hosué! Seriwihali meha lun Moisesi kéiburi 40 irumu ani guentó, ligíaba meha adundehaña ísüraelina.

2 Kei Moisesi lubéi adundehabaliña ísüraelina luagu saragu dan, másiñati álügüdagua lan Hosué lungua ida luba lan hóunabun gürigia guentó lau ligíaba lan adundehaña (2 Lur. 34:8, 10-12). Ariñagatu aban líburu luagu le bürüwañubei tidan liliburun Hosué 1:1, 2: “Lúmagiñe binadu dan darí guentó, barüti lasansiruniwa gumadimati lun machourun lan hasandiragun lílana ageiraü houngua”.

3, 4. Ida liña wasubudiruni mabulieidagun lan Hosué lau lafiñerun luagu Bungiu, ani ka álügüdahani gayaraabei wadügüni wóuniwagua?

3 Gébunati meha lun lanufudedun Hosué, gama lumoun, fiu weyu lárigiñe, aba lagumeserun atouhei sun katei lau saragu afiñeni luagu Heowá (Hos. 1:9-11). Buiti ladügüni sun katei ladüga anihein lan meha Bungiu luma. Kei tariñaguni Bíbülia, Heowá adundehabalin ani adundeha lumutiña giñe ísüraelina lau layusurun aban ánheli. Furanguti warihini subudiwa lan ánheli le kei “Dimurei”, Lígirama Bungiu (Huan 1:1; Afu. 23:20-23).

4 Lau lídehan Heowá, maturobulintiña meha ísüraelina lun héchudun luagu ladundehan Hosué, le iseri hábuti. Wawinwanduña giñe lidan aban dan le ñein lubéi saragu asansiruni. Ligíati, másiñati wálügüdagun woungua: “Kei tawanseruña lan lóundarun Bungiu lau lóufudagun, gébunati san lun nafiñerun luagu Hesusu le Wábuti?” (aliiha huméi Matéu 23:10). Ariha waméi guentó ida liña lan meha ladundehaniña Heowá lumutuniña lidan dan le sügühalibei dan le ñein lan asansiruni.

KA ADUNDEHABALIÑA ÍSÜRAELINA LIDOUN FULASU FÜRAMASEWATI?

5. Ka uma ladunragua Hosué yarafa lun Herikó? (Ariha huméi dibuhu le lídanbei lagumeseha arütíkulu).

5 Murusun dan lárigiñe hánhiñuraguni ísüraelina duna Hordán, aba ladunragun Hosué luma aban katei le magurabun lumuti. Yarafa lun uburugu Herikó, aba larihin aban wügüri tau eféin lúhaburugu. Kei le ibidiñe lubéi lun katei lan, aba lálügüdüni: “Hádangiñetibu san wánigu, o hádangiñe wáganiñu?”. Wéiritu lanigi Hosué, dan le lasubudiragüdüni ánheli ligía lun káteiñein lan. Liábiña ‘kei hábuti lisudaranigu Bungiu’ lun lageindagun luéigiñe hafulesein lumutuniña Bungiu (aliiha huméi Hosué 5:13-15). Íbini ariñaga lan abahüdaguni Heowá lan ayanuhabei luma Hosué, chóuruti adüga lani lau layusurun aban hádangiñe lani ánheligu, kei burí lidan saragu kesi (Afu. 3:2-4; Hos. 4:1, 15; 5:2, 9; Adü. 7:38; Gal. 3:19).

6-8. a) Ka meha uagu genege lubéi mabuidun lan fiu adundehani le líchugubei Heowá houn ísüraelina? b) Ka uagu buidu lubéi ani hu ligía adundehani ligía? (Ariha huméi abürüdǘni).

6 Resibiti Hosué adundehani furanguti lúmagiñe ánheli le alidihabaliña luáguti ida luba lan lárügüdüni uburugu Herikó. Gayaraati genege lan mabuidun lan ariñahani le ichugúbei lun. Kéiburi le, óunahati Bungiu ariñaga lun lan lichugún seini tuagu hóustarun sun wügüriña. Siñabei méhati hageindagun súdaragu luagu saragu weyu. Buiti funa san dan lira lun lichugún seini tuagu hóustarun wügüriña? (Agu. 34:24, 25; Hos. 5:2, 8).

7 Másiñati álügüdagua hamá súdaragu hagía houngua ida luba lan hageindagun ánhaña ábürüha háganiñu hawagu. Gama lumoun, mábürühantiña wügüriña ha Herikóbaña hawagun, lau anufudei ábarüga hadügün amu katei. Ariñagatu Bíbülia: “Siñati láfuridun ni aban Herikógiñe, ni lebelurun, ladüga darúagua buga lubenari baríeiru lun lesefurun hawéi Ísüraelina” (Hos. 6:1). Chóuruti derebugüda lani sügǘ magurabunti le hafiñen ísüraelina luagu ladundehañanu lan Heowá.

8 Ariñagati giñe Heowá houn lun mábürühan hamá luagu Herikó. Le lan lunbei hadügüni lun lan hamarücharun luagu sisi weyu geyegu lau uburugu, aban wéiyaasu luagu weyu ani lunti lan hadügüni sedü wéiyaasu lidan lisedün weyu. Háfuga samina hamá fiu hádangiñe súdaragu heferidiruñein lan hadaani luma here. Gama lumoun, subudi lumuti meha Heowá, Ábuti le marihínbei, buidu buidu ka lan ladügübei. Adügati le ladügübei Heowá lun lederebugudun hafiñen ísüraelina ani sefu lumutiña luéi hageindagun hama lisudaranigu Herikó ha gabafubaña (Hos. 6:2-5; Ebü. 11:30). *

9. Ka uagu lunti lubéi wafalaruni adundehani le weresibirubei túmagiñe lóundarun Bungiu? Ru humá aban hénpulu.

9 Ka wafurendeirubei lídangiñe abahüdaguni le? Anihein dan, gayaraati ua lan gunfuranda wamani sunsuinagubei ka lan uagu tadüga lóundarun Bungiu somu asansiruni. Kei hénpulu, gayaraati lidan lan dan le sügühalibei álügüdagua wamá woungua ka lan uagu wayusura burí konputadora, gágamuru o katei líbeina lira lidan waturiahan wábugua, lidan ministeriu luma lidan damuriguaü. Ánheinti guentó, gayaraati ariha wamani hu lan katei le uguñe weyu, anhein anihein lubéi wama. Ligíati, íbini ua lan gunfuranda wamani adundehani furumiñe, lunti wafalaruni adundehani le tíchugubei lóundarun Bungiu. Dan le warihini buiti le lanügübei asansiruni, ábatima lederebugudun wafiñen luma úarani le wádanbei.

LIGABURI LADUNDEHANIÑA KRISTU FURUMIÑETIÑA KRISTIÁNUGU

10. Ka meha adundehabalin damuriguaü le ladügübei sétanu le Herusalénbei le arihibei lau hawadigimari kristiánugu lidan dan ligía?

10 Kéiburi 13 irumu lárigiñe ladügagun Korunéliu lungua kristiánume, aban wügüri le mama huríu, añahagua meha hádangiñe huríu ariñaga mosu lan heresibirun wügüriña seini tuagu hóustarun (Adü. 15:1, 2). Aba ñein lan aban sigenei luagu katei le uburugu Antiokía ani aba lamuriahóuniwa luma Pábulu lun lidin Herusaléun, gayara láamuga laranseruni sétanu le arihibei lau hawadigimari kristiánugu lidan dan ligía sigenei le. Gama lumoun, ka meha adundehabaliña? Ariñagati Pábulu, ‘Nídinbei ñein ladüga arufudúaali lan nun luagu lunti lan nidin’. Furanguti adundeha lani Kristu sétanu le arihibei lau hawadigimari kristiánugu lidan dan ligía lun haranseruni sigenei le (Gal. 2:1-3).

Arihúati ladundehan Kristu lidan furumiñeti sígulu. (Ariha huméi párafu 10 luma 11).

11. a) Ka meha saminaü masansirun hamagilibei kristiánugu huríu luagu lichugún seini tuagu hóustarun wügüriña? b) Ida liña louchawagún lídehan Pábulu hama wéiyaaña lidan afiñeni ha Herusalénbaña? (Ariha huméi giñe abürüdǘni).

11 Lau lídehan Kristu, aba lafuranguagüdüni sétanu le, memegeirun hamá wügüriña ha mámabaña huríu lichugún seini tuagu hóustarun (Adü. 15:19, 20). Lau sun lira, irumu burí lárigiñe, añahagua meha saragu kristiánugu huríu íchiga seini tuagu hóustarun hasaanigu. Danti le haganbubei wéiyaaña lidan afiñeni ha Herusalénbaña ariñaga hamá gürigia maganbadi lan Pábulu lun lilurudun Moisesi, aba hóunahani adüga aban katei le yebe magurabun lumuti (Adü. 21:20-26). * Mosu meha lanügün gádürü wügüriña lúmagua ténpulurugu lun harihini gürigia anihagua lan agunfulira lau “lilurudun Moisesi”. Gayaraati meha buga lariñagun Pábulu mabuidun lan katei le ani hádanñein lan kristiánugu huríu turobuli, ladüga ua lan gunfuranda hamani le ariñawagúbei luagu híchugun wügüriña seini tuagu hóustarun. Gama lumoun, madügün lumuti, lubaragiñe lira, ídehati hama wéiyaaña lidan afiñeni, ha meha busenbaña lun ñein lan úarani hadan kristiánugu ani aganba lumutiña lau ǘnabuguni. Háfuga wálügüdagun woungua: “Anhein gumú lubéi Hesusu lau Lilurudun Moisesi, ka uagu ligira lun lásügürün saragu dan lun laranserúniwa turobuli le?” (Kol. 2:13, 14).

12. Ka funa san lébunabei lígirun Kristu lun lásügürün dan lun laransehóun turobuli lánina lichugún seini tuagu hóustarun wügüriña?

12 Añahein gürigia barütiña saragu dan lunya héchudun luagu aban iseri lafuranguagüdüniwa ariñahani. Mégeitiña meha kristiánugu huríu saragu dan lun hasansiruni ligaburi hasaminan luagu lichugúniwa seini tuagu hóustarun wügüriña (Huan 16:12). Hénrenguti meha houn saragu hádangiñe hánharun mámaali lan lichugúniwa seini tuagu hóustarun wügüriña arufudubalin umadaguaü espechaliti le hámabei luma Bungiu (Agu. 17:9-12). Añahein amu hanufudetiña meha luéi héibaahaniña lílana hageira ladüga amu hamá (Gal. 6:12). Lau lásügürün dan, sigiti Kristu adundehaña saragu tau burí gárada to labürüdüboun Pábulu lau lídehan Bungiu (Rom. 2:28, 29; Gal. 3:23-25).

ANIHAGUA KRISTU ADUNDEHEI DAMURIGUAÜ

13. Kaba íderaguawa afalarei ladundehan Kristu uguñe weyu?

13 Danme le ua lan gunfuranda wamani sunsuinagubei ka lan uagu tadüga lóundarun Heowá somu asansiruni, buiti lun wararamagun asaminara luagu ida liña lan ladundehaniña Kristu lubúeingu Bungiu lidan dan le sügühalibei. Dandu lidan lidaani Hosué kei lidan furumiñeti sígulu, adundeha lumutiña buidu súnwandan lun lóunigiruniña, lun léredagüdüni hafiñen luma lun lidan hamá aban (Ebü. 13:8).

14-16. Ida liña larufuduni adundehani le líchugubei Kristu lun “musu úaraguati ani gunfuranda ligía” berese lan lau wamadagua luma Bungiu?

14 Adundeha lumutiwa “musu úaraguati ani gunfuranda ligía” lidan dan (Mat. 24:45). Arufuda lumuti katei le hínsiñe wamá lun Hesusu berese ligía lau wamadagua luma Bungiu. Ariñagati Marc, le gasaanibei gádürü irahüñü: “Lun ledebilidagüdüniña Satanási lílana damuriguaü, ábürühati hawagun iduheñu. Sagü dan, wéiritimahali waritaguagüdüniwa lun ladügǘniwa áhuduraguni lun Bungiu kei iduheñu sagü dimaasu. Furanguti awisahani houn hachügüdina iduheñu: góunigi humaña hiduheñu!”.

15 Dan le warihini ladundehan Kristu, aba wíchugun fe busén lan líderaguniwa lun here lan wafiñen. Ariñagati aban wéiyaali lidan afiñeni gíriti Patrick: “Furumiñe, hénrenguti meha houn besafu íbirigu háfuridun apurichiha samudi luma dimaasu lidan lirahüñü sétanu. Gama lumoun, arufuda lumuti aransehani le aban lídangiñe igaburi létima larufudubei Hesusu: berese lan hau ha ǘnabugubaña. Guentó, sandiguatiña íbirigu ha haburibaña o ha lóuguabei háfuridun apurichiha houngua gebegi hamá ani hu hagía. Ani adügaali katei le lun bereseguñu hamá lidan apurichihani”.

16 Mámarügüñein lun wamadagua luma Bungiu letenira Kristu. Íderagua lumutiwa giñe lun bereseguñu wamá lidan wadagimanu le súdinitimabei uguñe weyu (aliiha huméi Márükosu 13:10). Ariñagati André, aban íbiri le málügili lúmagiñe liridún kei wéiyaali lidan afiñeni, luagu aranseñu liña lan lun leresibiruni iseri adundehani le tíchugubei lóundarun Bungiu. Ariñagati: “Haritaguagüda lumutina hasagarún hádangiñe íbirigu tídangiñe Beteli, wawinwanduña lan lidan lagumuhóun dan ani lunti wetenirun lun apurichihani”.

ÍDEHA WAMÁ LAU ÚARAGUNI LIDAN ADUNDEHANI LE LÍCHUGUBEI KRISTU

17, 18. Ka uagu lunti lubéi wasaminarun luagu buiti le lanügübei wéchudun luagu asansiruni le adügǘbei?

17 Íderagua lumutiwa adundehani le líchugubei Kristu woun, le Warúeite, guentó luma ámuñegü. Ligíati, lunti gunda wamá lau wasaminarun luagu buiti le lanügübei wéchudun luagu iseri asansiruni. Ka uagu makutihan wabalin lidan wáhuduragun kei iduheñu asansiruni le adügǘbei lidan damuriguaü luma le adügǘbei lidan apurichihani luma ida liña lan líderaguniwa? Chóuruti líderagubadiwa lan.

Wíderaguñanu san waduheñu hama amu íbirigu lun merederun hamá árigi lidan asansiruni le tadügübei lóundarun Heowá? (Ariha huméi párafu 17 luma 18).

18 Ánhawa gunfuranda ka lan uagu lichugúa somu adundehani tidan lóundarun Heowá luma buiti le lanügübei, gaganbadibadiwa lau sun wagundan. Chóuruti gunda wamá warihini magastarunhadiwa lan saragu seinsu lau layusurún iseri teknolohía luma úaali lan imprimírua tan saragu agumeiraguagüdüni. Seremei katei le, chülügüda tumuti lóundarun Bungiu uganu houn saragu gürigia. Lau saminaü le wachügüwagu, buídubei lun warariragüdünun agumeiraguagüdüni luma burí bidéu le lídanbei wani páhina tidoun wani konputadora, wagagamurun o katei líbeina lira lun wayusuruni, anhein gayara lubéi. Lau wadügüni, arufudatiwa berese wamá hau gürigia kei ladügüni Hesusu, lau wayusuruni umegeguni burí le tíchugubei lóundarun Heowá lau lichú-au.

19. Ka uagu mosu lubéi wafalaruni ladundehan Kristu?

19 Ídehati wasigiruni ladundehan Kristu tídangiñe sun wanigi lun lederebugudun wafiñen luma úarani le hádanbei íbirigu. Ariñagati André, le buga uágubei wayanuha, luagu hasagarún hádangiñe íbirigu tídangiñe sun Beteli to lídanboun sun ubóu: “Adügati narihini lubuidun igaburi le harufudubei íbirigu ha asagarúbaña tídangiñe Beteli luma lau héchudun luagu asansiruni lun nafiñerun luagu Kristu le Wábuti luma lun inebe hamá íbirigu ha nun”.

AFIÑE WAMÁ LUAGU KRISTU

20, 21. a) Ka uagu gayara lubéi wafiñerun luagu Kristu le Wábuti? b) Kaba uagu layanuha le aban arütíkulu?

20 Yarafa madise, lagumuchubei Kristu le Wábuti “lagañeirun” ani ladügüba katei hanarimeburiti (Aruf. 6:2; Sal. 45:4). Lubaragiñe lachülürün weyu ligía, laransehañanu Kristu lubúeingu Bungiu lubá hawinwandun lidan iseri ubóu luma lubá wadagimanu le lunbei hadügüni ñein, danme le harufudahan kada aban hádangiñe houn ha lúnbaña haguyugun luma lun hídehan lun hadügüni ubóu paraísume.

21 Ánhawa afiñera luagu Warúeite súnwandan, meberesenga kaba lan asusereda, webeluruba lidoun iseri ubóu lau lídehan (aliiha huméi Sálumu 46:1-3). Inarüni, anihein lan dan hénrengu lan woun lun wéchudun luagu somu asansiruni, dántima le lasansirun gádantiwa sódini. Ida luba wadüga lun darangilu wamá luma lun wafiñerun luagu Heowá? Luáguba le layanuha le aban arütíkulu.

^ par. 8 Lidan lárigirugu uburugu Herikó, daritiña aturiahatiña siensia saragu óunwenbu lareidaagüle lila nadü o agu maguurúngili luagu. Chóurugüda lumuti abahüdaguni le, le tídanbei Bíbülia, málüdün hamá lubá hárügüdüni luma giñe migirún hamá ísüraelina lun hanügüni éigini le hadarirun. Kei le rúa lubéi gumadi houn ísüraelina lun masagarun hamá ni kata Herikógiñe, buiti meha dan ligía lun hárügüdüni uburugu ladüga lidaani lan alubahani ani anihein meha saragu éigini áraabu (Hos. 5:10-12).

^ par. 11 Ariha huméi rekuáduru Pablo afronta con humildad una prueba”, tidan garüdia La Atalaya lánina 15 lidan ǘrüwa-hati, irumu 2003, páhina 24.