1, 2. Omatokero yeṋe Josua nga muna kombunda yonḓiro ya Moses?

JOSUA ngunda aa zuu eraka ra Jehova momatwi we tji ma ri tja: “Omukarere wandje Moses wa koka. Ove nOvaisrael nambano rirongereye mu konde onḓonḓu Jordan nu mu yende kehi, ndi me ve pe.” (Jos. 1:1, 2) Inga tjiri ya ri omarundurukiro mehupo ra Josua, eye ngwa kara omuvatere wa Moses oure wozombura ape 40!

² Mena rokutja Moses wa hongorera Ovaisrael oruveze orure tjinene, mape ya Josua ee ripura kutja ovandu va Mukuru mba nai mave kara nohange ndji ṱa pi momananeno we. (Deut. 34:8, 10-12) Embo rimwe rovakonḓonone vOmbeibela ra tja nai ohunga netjangwa ra Josua 1:1, 2: “Okuza koruveze orukuru nga ku nai, okuzika omunane omupe aruhe ru rira oruveze orunaumba kotjiwaṋa.”

3, 4. Matu tjiwa vi kutja ongamburiro ya Josua mu Mukuru kaa i teratera, nu omapuriro yeṋe ngu mape ya atu ripura?

³ Josua mape ya wa ri nondira onene, nungwari kombunda yomayuva omaṱiṱi, eye wa toora omukambo omunanḓengu. (Jos. 1:9-11) Ongamburiro ye mu Mukuru kaa i teratera. Otja omahungi wOmbeibela tji ye raisa, Jehova tjiri wa hongorera Josua nOvaisrael, okupitira  momuengeli. Oukahu okumuna kutja omuengeli ngo wa ri Embo, Omuna wa Mukuru otjiveri.​—Eks. 23:20-23; Joh 1:1.

⁴ Nombatero ya Jehova, Ovaisrael va toṋa okuzika Josua otjomunane moruveze rwa Moses. Eṱe wina ndino tu hupa moruveze oviṋa mu vi runduruka, eṱe mape ya atu ripura kutja, ‘Otja otjira tja Mukuru pu tji ryamena komurungu, hapo eṱe tu nomapu omawa wokukara nongamuriro mu Jesus otjomunane wetu omutoororwa?’ (Lesa Mateus 23:10.) Indjo tu tare kutja Jehova wa zika vi ovanane otjiwana maa tji yenene okukambura mo morukapitaveze.

5. Josua wa hungamwa i otjikeṋa tja yendere Jeriko? (Tara kotjiperendero pomautiro worupa ndwi.)

⁵ Katjisupi Ovaisrael tji va za nokukonda Jordan, Josua wa hungamwa i otjiṋa tje hina wa undjira ko. Otja tjaa yendere Jeriko, eye wa hakaena ku nomurumendu ngwa kuramene nengaruvyo meke. Josua kaa tjiwa omurumendu ngo, nu we mu pura kutja: “Oove umwe wovarwe vetu vovita poo oove omunavita na eṱe?” Josua wa himisirwe indu omurwe wovita tje ri tjiukisa. Eye wa ri ‘omunane wotjimbumba tja Muhona tjovita,’ ngwa rongerera okuyama ovandu va Mukuru. (Lesa Josua 5:13-15.) Kape nomakeyakeyero wokutja eye wa hungira okutuurungira momukuramenepo we omuengeli, otja hapo tja tjita morukapitaveze, nandarire kutja Omatjangwa yarwe ye raisa kutja Jehova wa hungira omuini kuna Josua.​—Eks. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Oviung. 7:38; Gal. 3:19.

6-8. (a) Ongwaye omarakiza wa Jehova tjaa ye munika aa yo kaye nokuungura otja koumune wovandu? (b) Omomuano uṋe omarakiza ngo tji ya raisa ounongo nokutja ka ya ri omamorosero woruveze? (Wina tara komambo wokehi.)

⁶ Josua wa pewa omirari omikahu i yomuengeli Omuhongore omuano mbwa sokukambura otjihuro Jeriko. Kotjirutenga, omirari mbya pewa kaa vi munika aa yo omisemba okutjita. Otjotjihorera, Jehova wa rakiza kutja ovarumenddu avehe mave sokusukarisiwa, tja tja tji tjita kutja ve ngundipare oure womayuva. Hapo indwi rwa ri oruveze orusemba okusukarisa ovarumendu mbe sokukarwa?​—Gen. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8.

⁷ Mape ya kutja, ovarwe wovita wOvaisrael aa ve ripura kutja mave yama vi omaṱunḓu wawo indu ovanavita tji va wire ozondanda zawo. Tjimanga, va zuva ombuze yokutja “omivero vya Jeriko vya paterwe nu iyavi tjeverwa kutja Ovaisrael ave ha yenene okuhita motjihuro.” (Jos. 6:1) Hapo ongamburiro yawo mu Mukuru ye kurira ko mena romarundurukiro vyovitjitwa mbi?

⁸ Ovaisrael va rakiziwa kutja ave wire Jeriko nungwari ngave kondoroke otjihuro otjikando tjimwe oure womayuva hamboumwe novikando hambombari meyuva oritjahambombari. Ovarwe wovita tjiva mape ya aa ve ripura kutja, ‘Ingwi okumorosa oruveze nomasa wetu!’ Posi yokutja omuhongorere wOvaisrael, Jehova, aa tjiwa nawa kutja ma ungura ye. Otjiṋa hi katji kurisire ongamburiro yOvaisrael uriri nungwari wina tje ve vatera kutja ave ha karwa ku novarwe va Jeriko ovanamasa mbo.​—Jos. 6:2-5; Hebr. 11:30. *

9. Ongwaye tji twa sokukongorera omirari mbi twa pewa i yotjira tja Jehova? Yandja otjihorera.

⁹ Matu rihongere kotjike kehungi ndi? Mape ya potuveze tjiva a tu ha zuu nawa omapu womarundurukiro omape ngu maye tjitwa motjira tja Jehova. Otjotjihorera, rutenga mape ya twa ri nomapuriro ohunga nomaungurisiro wouyendjezewa komakonḓononeno wetu oveni wOmbeibela, motjiungura tjokuzuvarisa, na pozombongarero zombongo. Nai twa muna ouwa womaungurisiro wawo tji tu nawo. Tji twa  munu ovikongorereko oviwa komaungurisiro wouyendjezewa nandarire kutja rutenga twa ri nomakeyakeyero, ongamburire yetu nombwaneno vi kurira ko.

10. Ouṋe ngwa ri kongotwe yombongarero onanḓengu ndja ri mo Jerusalem?

¹⁰ Ozombura ape 13 kombunda ya indu Kornelius tja tjita omarundurukiro omape, ovakambure vOvajuda tjiva aa ve kaenda komurungu okuraera ovandu kutja ve sukare. (Oviung. 15:1, 2) Tji pa kara ombata mo Antiokie, pa tyewa kutja Paulus ma tware ombata ndji korutu orunane mo Jerusalem. Nu hapo ouṋe ngwa ri kongotwe yomuhunga mbwi? Paulus wa tja: “Ami mba ire ngo, Ndjambi tjinga e ndji vandururira kutja hi yende.” Oukahu kutja, Kristus wa tjita kutja orutu orunane ru mangurure ombata ndji.​—Gal. 2:1-3.

11. (a) Ongaro iṋe yomasukarisiro ovakambure Ovajuda ku va kakaterere? (b) Omeriyandjerero wa Paulus wokuyandja oruvara kovanene vombongo mo Jerusalem ya rorwa vi? (Wina tara komambo wokehi.)

¹¹ Kehi yomananeno wa Kristus, orutu orunane rwa raisa oukahu kovandu kutja Ovakriste mbe he ri Ovajuda kave nokuhepa okusukarekwa. (Oviung. 15:19, 20) Ozombura kaaṋi kombunda yondyero ndji, Ovajuda ovengi ovakambure va kaenda komurungu okusukarisa ovanatje vawo. Indu ovanene vombongo mo Jerusalem tji va zuva ombuze ndja i takauka ohunga na Paulus, kutja ka kongongorere Omatwako wa Moses, ve mu pa omaronga nge hina aa undjireko. * (Oviung. 21:20-26) Ve mu raera kutja nga toore ovarumendu vane ma tware kondjuwo ondjapuke ya Muhona kokutja ovandu ve mune kutja eye u ‘ṱakamisa Omatwako wa Moses.’ Paulus mape ya a tja pirukira oviṋa mbi kwa za nga tjite, mokumuna kutja ouzeu u ri mOvajuda Ovakriste mena rokuhinokuzuva nawa ondjero yokusukara. Nungwari, mokuraisa ondengero kondyero yovanene vombongo mokuvanga okukurisa ombwaneno mokati kovakambure, Paulus we risusuparisa nu a tjiti otja pa raerwa. Mape ya atu ripura kutja, ‘Ongwaye Jesus tja yandjera ombata ndji okukayenda  komurungu oruveze orure nao tjinangara onḓiro ye ya yandisa Omatwako wa Moses?’​—Kol. 2:13, 14.

12. Ongwaye Kristus tja yandjera oruveze orure okukapita ngunda e hiya kahurura ondyero ohunga nokusukarekwa?

¹² Ovandu tjiva ve kambura orure okuzuva ondyero ombe nokutjita omarundurukiro. Ovakriste Ovajuda aa ve hepa oruveze okurundura oumune wa wo. (Joh. 16:12) Tjiva ngunde kaa ve vanga okuyakura kutja omasukarisiro ka ye nokurira otjiraisiro tjoupanga wa peke pokati ka wo na Mukuru rukwao. (Gen. 17:9-12) Varwe, aave tira Ovajuda ovakwao. (Gal. 6:12) Otja oruveze pa ru kaenda, Kristus wa yandja ondyero yokomurungu okupitira motutuu Paulus twaa tjanga.​—Rom. 2:28, 29; Gal. 3:23-25.

13. Otjikwaye tji matji tu vatere okuraisa ondangi komananeno wa Kristus ndino?

¹³ Tji tu hi nokuzuva nawa omarundurukiro tjiva nga tjitwa motjira tja Jehova, ma rire nawa tji twe ripurire komuano Jesus ma hongorera ombongo ye morukapitaveze. Kutja omoruveze rwa Josua poo meserewondo etenga, Kristus aa yandja omuhunga omusemba mbwau tjevere ovandu va Mukuru avehe, okukurisa ongamburiro yawo mu Jehova, nokukara nombwaneno mokati kovandu novakambure ovakwao.​—Hebr. 13:8.

14-16. Kristus u raisa vi omerikendero wetu kokukurisa oupanga wetu na Jehova mokupitira ‘momukarere omuṱakame nomunazondunge’?

¹⁴ Omerikendero wa Jesus koviṋa mbi ṱuna koupanga wetu na Jehova ku ri raisa oukahu momuhunga mbu tu muna okuza ‘komukarere omuṱakame nomunazondunge.’ (Mat. 24:45) Marc, ihe wovanatje vane, wa tja: “Satan u kondjisa okuwisa ombongo mokuwira omaṱunḓu. Nai mena romatunduuziro ngu tu muna okukara nomerikotameneno weṱunḓu otjivike atjihe. Eronga ndo ekahu koviuru vyeṱunḓu avihe okuṱakamisa omaṱunḓu wawo!”

¹⁵ Indu tji matu yandja ombango komuano Kristus me hongorera ombongo, matu munu kutja tjiri u rikendera komekuriro woupanga wetu kuna Jehova. Patrick, omunene wombongo, wa tja: “Rutenga, tjiva aa ve munu ko ouzeu okuhakaena moumbumba ouṱiṱi wokuzuvarisa mozonavyeka. Posi yokutja tu muna otjikaṋena tja Jesus tjokuripurira kovanandjenda, indu tji matu tjiti nao. Ovakambure mba yarukire ombunda motjiungura tjokuzuvarisa va uta okukara norupa nokurimuna kutja wina orupa rotjira tja Jehova, owo ve kura moupanga wawo kuna Jehova.”

¹⁶ Kristus ka yandja ombango koupanga wetu na Jehova uriri, nungwari wina u tu vatera kutja tu yandje ombango kotjiungura otjinanḓengu tji tji tjitwa mouye auhe ndino. (Lesa Markus 13:10.) André, omunene wombongo omupe, eye aruhe aa yakura omarundurukiro nga ye tjitwa aruhe motjira tja Jehova. Eye wa tja: “Omarundurukiro nge tjitwa pozomberoo ye tu zemburukisa oruveze mu tu ri nounanḓengu wokuyandja ombango nomasa wetu kotjiungura tjokuzuvarisa.”

17, 18. Ongwaye tje ri nawa okuripurira kouwa mbu twa muna komarundurukiro omape nga tjitwa motjira tja Jehova?

¹⁷ Ombara yetu ndja zikwa, Jesus Kristus, u yandja ombango koruyaveze, nu ihi tji munika momuano mbwe hongorera. Kunao, ngatu kare nondjoroka kouwa mbu matu munu komarundurukiro omape nga tjitwa. Mape ya arire otjiṋa otjiyanḓiparise indu pomerikotameneno weṋu weṱunḓu tji mamu hungirire kouwa mbu mwa muna momarundurukiro nga tjitwa pozombongarero zomokati kotjivike na motjiungura tjokuzuvarisa.

 ¹⁸ Tji twa munu ombepo ndji ri kongotwe yomarundurukiro nge tjitwa motjira tja Jehova na kouwa omarundurikiro ngo ngu ye eta kweṱe, eṱe matu ye ṱakamisa nondjoroka. Tjiri tu nondangi kutja nai ka tu hepa okupirinda omambo nga zikamena kOmbeibela omengi tjinene rukwao nu ku pwika otjimariva; nu omaungurisiro woviṋa vyouye wa kandino ku tu pa oupupu okukaenda komurungu notjiungura tjOuhona mouye auhe. Tji twe ripurire koviṋa mbi, mape ya a ku tjiti kutja tu ripurire kokuungurisa omaungurisiro woviṋa mbi ri mouyendjezewa pu matu yenene. Momuano mbwi, matu ungurisa oviungurisiwa vyotjira nounongo tjimuna Kristus pe vanga.

19. Ongwaye tji twa sokuṱakamisa omarundurukiro Kristus nge tjita?

¹⁹ Indu tji matu ṱakamisa omarundurukiro omape Kristus nge twapo, tu kurisa ongamburiro ya varwe nokutunduuza ombwaneno. André u tja nai ohunga nomarundurukiro wokuyarurapehi otjivarero tjeṱunḓu roBetel: “Ongaro ombwa ovandu mbaa ve piti mo Betel ndji va raisa komarundurukiro nga, ye kurisa ongamburiro yandje momananeno wa Kristus nondengero kovakambure mbo. Owo ve kongorera etemba ra Jehova koṋa akuhe ku ma ri nokukara nondjoroka motjiungura atjihe tji va pewa.”

20, 21. (a) Ongwaye tji matu kara nongamburiro mu Kristus, Omuhongorere wetu? (b) Morupa ndu maru kongorereko matu ka tara kepuriro riṋe?

²⁰ Omuhongorere wetu ngwa zikwa, Jesus Kristus, moruveze rwa tjimanga ma ‘toṋa’ ‘nokuyeta ondoṋeno onene!’ (Omavan. 6:2; Eps. 45:4) Moruveze rwa nai, eye u vatera ovandu okurirongera koruveze ndu ma ru ya indu auhe wetu tji ma kara norupa motjiungura otjinene tjokuzuvarisa nokutunga, tji matji tjitwa moruveze rombendukiro.

²¹ Ombara yetu ndja twirisiwa ma i tu hongorere nondoṋeno nga mouye oupe, oruveze ndo matu sokukara nongamburiro mu ye okuura nandarire kutja mape kara omarundurukiro. (Lesa Epsalme 46:1-3.) Povikando tjiva, mape ya atu munu ouzeu kokuyakura omarundurukiro ngu maye kara po, tjinenenene indu ehupo retu tji ra runduruka atu hina okuundjira ko. Hapo matu yenene vi okukara nohange momuinyo nongamburiro okuura mu Jehova? Epuriro ndo ma rire epu rorupa ndu maru kongorereko.