Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Ketekelai Ntangi Wetu, aye Kilishitu

Ketekelai Ntangi Wetu, aye Kilishitu

“Mujitu na Ntangi umo, aye Kilishitu.”—MAT. 23:10.

NYIMBO: 16, 14

1, 2. Ñanyi mwingilo mukatampe ye bapele Yoshua kimye kyafwile Mosesa?

YEHOBA waambijile Yoshua amba: “Mosesa kalume wami wafwa. Pano imana wabuke Yodano, obewa ne bano bantu bonse ne kuya mu kyalo kyo mbena kwibapa.” (Yosh. 1:1, 2) Luno lupimpu lwabayile bingi kwi Yoshua, mambo wajinga kalume wa kwa Mosesa pa myaka 40.

2 Mambo a kuba Mosesa wajinga ntangi wa bena Isalela pa myaka yavula, Yoshua wafwainwa wazhinaukilenga inge bantu ba Lesa bakakookelanga buntangi bwanji. (Mpitu. 34:8, 10-12) Buku uno waamba pa byambo biji pa Yoshua 1:1, 2, amba: “Kufumatu kala ne lelo jino, kupimpula buntangi ke kintu kyakatazha bingi kabiji kibika bantu mu kizumba.”

3, 4. Twayuka byepi amba Yoshua waketekejile mwi Lesa, kabiji ñanyi bwipuzho bo twakonsha kwiipuzha atweba bene?

3 Yoshua wafwainwa waakaminwe bingi, pano bino, byo papichiletu moba acheche, wafuukwilepo bya kuba. (Yosh. 1:9-11) Waketekejile mwi Lesa na muchima yense. Byonka byaamba Baibolo, Yehoba waingijishe malaika kutangijila Yoshua ne bena Isalela. Onkao mambo, kyayilamo kwamba’mba uno malaika wajinga Mambo, ko kuba’mba Mwana Lesa mubeji.—Lupu. 23:20-23; Yoa. 1:1.

4 Na bukwasho bwa Yehoba, bena Isalela baswile lupimpu lonse lwaletele ntangi wa katataka aye Yoshua. Ne atweba tubena kwikala mu kimye kyo kubena kubiwa lupimpu. Kabiji twakonsha kwiipuzha’mba, ‘Jibumba ja Lesa byo jibena kubayilakotu, nanchi tuji na bishinka byakonsha kwitulengela kuketekela mwi Yesu byo aji Ntangi wetu watongolwa nyi?’ (Tangai Mateo 23:10.) Pa kuba’mba tukumbule buno bwipuzho, twayai twisambe pe Yehoba byo atangijilanga bantu banji mu kimye kya kala inge kwaikala lupimpu.

KUTANGIJILA BANTU BA LESA KUFIKA MU KENANA

5. Ñanyi kintu kyamwekele kimye Yoshua kyo anangijilenga ku muzhi wa Yeliko? (Monai kipikichala kitanshi.)

5 Bena Isalela byo baabukiletu mukola wa Yodano, kwamwekele kintu kyo abujile kuketekela Yoshua. Byo anangijilenga ku Yeliko, wasambakene mwanamulume wajinga na mpoko mu kuboko kwanji. Na mambo a kuba’mba Yoshua kechi wamuyukile ne, wamushikishe’mba: “Nanchi muji ku lubaji lwetu nyi?” Yoshua wakuminye bingi pa kumvwa byamubuujile uno mwanamulume. Wajinga ‘mukulumpe wa nzhita ya Yehoba,’ wipaine kuzhikijila bantu ba Lesa. (Tangai Yoshua 5:13-15 ne tubyambo twa munshi.) Nangwa kya kuba Binembelo bikwabo bimwesha’mba Yehoba ye waambilenga kwi Yoshua, bino Lesa waambilenga kwi aye kupichila mwi malaika byonkatu byo aubanga ne kala.—Lupu. 3:2-4; Yosh. 4:1, 15; 5:2, 9; Byu. 7:38; Nga. 3:19.

6-8. (a) Mambo ka bantu bamo o bafwainwe kumona nobe mikambizho ya Yehoba kechi kechi yakonsha kwingila ne? (b) Twayuka byepi amba ino mikambizho yawamine kabiji yapainwe pa kimye kyafwainwa? (Monai tubyambo twa munshi.)

6 Malaika wabuujile Yoshua byo afwainwe kuba pa kuba’mba ashinde muzhi wa Yeliko. Patanshi, mikambizho yo bamupele yamwekelenga nobe kechi yakonsha kwingila ne. Yehoba wakambizhe’mba banabalume bonse bafwainwa kuya ku mukanda. Kino kyalumbulwilenga’mba kechi bakonsheshe kuya ku nkondo pa oa moba o bayile ku mukanda ne. Nanchi kino kyajinga kimye kyawama kutwala bano banabalume ku mukanda nyi?—Nte. 34:24, 25; Yosh. 5:2, 8.

7 Kyamweka bano bashilikale ba bena Isalela balangulukilenga pa byo bakazhikijila bisemi byabo inge bebalukuka ku balwanyi babo. Pano bino, batambwijile sawakya kuba’mba bibelo bya Yeliko “bebishinkile kya kine kine na mambo a kuchina bena Isalela.” (Yosh. 6:1) Uno sawakya wafwainwa walengejile bena Isalela kuketekela bingi mu lutangijilo lwa Lesa.

8 Kunungapo, bena Isalela bebakambizhe kubula kulukuka muzhi wa Yeliko. Pano bino, malaika wibakambizhe kuzhokoloka muzhi jimo pa juba. Bafwainwe kuba bino pa moba atanu na jimo kabiji pa juba ja butanu na bubiji, bafwainwe kuzhokoloka uno muzhi bimye bitanu na bibiji. Bashilikale bamo kampe balangulukilenga’mba kwajingatu kutaya kimye ne ngovu. Bino Ntangi wa bena Isalela wayukile bulongo byo baubilenga. Kulondela bibabuujilenga Ntangi wabo kwakoseshe lwitabilo lwa bena Isalela, kabiji kechi bafwainwe kulwa na bashilikale ba bena Yeliko ne.—Yosh. 6:2-5; Hebe. 11:30. *

9. Mambo ka o twafwainwa kukookela mikambizho ifuma ku jibumba ja Lesa? Ambaipo lupimpu lumo lwaubiwa.

9 Tubena kufunjilako ka ku jino jishimikila? Bimye bimo kechi twakonsha kumvwisha ene mambo jibumba ja Lesa o jiletelako lupimpu ne. Kampe kimye kitanshi kechi twayukile ene mambo o betutundaikijile kwingijishanga biñambañamba pa lufunjisho lwa pa bunke, mu mwingilo wa kusapwila ne pa kupwila ne. Luno kyamweka popo twayuka buwame buji mu kwingijisha bino biñambañamba. Umvwe twimwena byawama bifumamo mu kwingijisha bino bintu nangwa kya kuba kimye kitanshi twazhinaukilenga, lwitabilo lwetu lukoselako kabiji tukwatankana na balongo ne banyenga.

KILISHITU BYO ATANGIJILENGA BENA KILISHITU BATANSHI

10. Ñanyi watangijile misambo ya jibumba jitangijila mu Yelusalema pa mambo a mukanda?

10 Byo bapichile myaka 13, kufuma kimye Koneleusa kyo aikele mwina Kilishitu, Bayudea bamo batwajijile kutundaika kisho kya kuya ku mukanda. (Byu. 15:1, 2) Byo mwabukile mapata mu Antioka, balongo batongwele Paulo kutwala ano mambo ku jibumba jitangijila jajinga mu Yelusalema. Pano ñanyi watangijile jibumba jitangijila kuba’mba bapwishe luno lukatazho? Paulo wambile’mba: “Nayile na mambo a lumwekesho.” Kyamwekeshatu patoka’mba Kilishitu ye watangijile jibumba jitangijila kupwisha luno lukatazho.—Nga. 2:1-3.

Kilishitu ye wajinga Ntangi wa bena Kilishitu batanshi (Monai mafuka 10, 11)

11. (a) Ñanyi kintu kimo kyaitabijilemo Bayudea bamo pa mambo a kuya mukanda? (b) Paulo wamwesheshe byepi amba wipelwile ne kukookela byafuukwilepo bakulumpe mu Yelusalema? (Tubyambo twa munshi.)

11 Kilishitu watangijile jibumba jitangijila kulumbulula bulongo kuba’mba bena Kilishitu ba mu bisaka bikwabo kechi bakebewenga kuya ku mukanda ne. (Byu. 15:19, 20) Byo papichile myaka kufuma kimye po bafuukwijile bino, bena Kilishitu Bayudea batwajijile kutwala baana babo ku mukanda. Bakulumpe mu Yelusalema byo baumvwine sawakya wa kuba’mba Paulo kechi ubena kulondela Mizhilo ya Mosesa ne, bamubuujile kuba kintu kyo abujilenga kuketekela. * (Byu. 21:20-26) Bamubuujile kuya na banabalume bana ku nzubo ya Lesa pa kuba’mba bantu bayuke’mba Paulo naye ‘ulondela Mizhilo.’ Paulo inge walengululwile byo bamubuujile ku bakulumpe ne kulanguluka’mba bena Kilishitu Bayudea bo bajinga na lukatazho pa byafuukwilepo jibumba jitangijila. Bino na mambo kuba’mba wayukile’mba bakulumpe bakebelenga’mba bena Kilishitu bonse bakwatankane, wakookejile mikambizho yo bamupele. Twakonsha kwiipuzha’mba, ‘Mambo ka Yesu o aswishishe luno lukatazho kutwajijila pa kimye kyabaya nangwa kya kuba Mizhilo ya Mosesa yalekele kwingila kimye kyo afwile?’—Kolo. 2:13, 14.

12. Mambo ka Kilishitu o aswishishe kimye kyabaya kupitapo pa kuba’mba apwishe lukatazho lwa kuya ku mukanda?

12 Bamo papita kimye kyabaya pa kuba’mba batendeke kulondela lupimpu lwa katataka. Bena Kilishitu Bayudea bakebewenga kimye kyabaya pa kuba’mba bapimpule milanguluko yabo. (Yoa. 16:12) Bayudea baitabijile kuba’mba muntu pa kuba’mba ekale mulunda na Lesa wafwainwe kuya ku mukanda. Onkao mambo, kibakatezhe kuswa kuba’mba mukanda waleka kwingila. (Nte. 17:9-12) Bamo na mambo a kuchina kwibamanyika ku bakwabo Bayudea, bakankazhamine kulondela luno lupimpu. (Nga. 6:12) Pano bino, mu kuya kwa kimye, Kilishitu wapaine lutangijilo kupichila mu makalata anembele Paulo.—Loma 2:28, 29; Nga. 3:23-25.

KILISHITU WATWAJIJILA KUTANGIJILA KIPWILO

13. Ñanyi kintu kyakonsha kwitukwasha kukookela buntangi bwa kwa Kilishitu lelo jino?

13 Kilishitu watwajijila kutangijila kipwilo kya bena Kilishitu ne lelo jino. Onkao mambo, inge twabula kumvwisha lupimpu lwaubiwa mu jibumba ja Lesa, twafwainwa kulanguluka pe Kilishitu byo atangijilanga bantu ba Lesa bajingako kala. Mu moba a kwa Yoshua nangwa mu kimye kya batumwa, Yesu wapananga mikambizho yawama pa kuba’mba azhikijile bantu ba Lesa, kukosesha lwitabilo lwabo, ne kwibakwasha kukwatankana.—Hebe. 13:8.

14-16. Lutangijilo lufuma ku “kalume wa kishinka kabiji wa maana” lumwesha byepi amba Kilishitu ukeba’mba tutwajijile kwikala na lwitabilo lwakosa?

14 Yesu umwesha byo etuta muchima kupichila mu kwitupa lutangijilo lwawama pa kimye kyafwainwa kwingijisha “kalume wa kishinka kabiji wa maana.” (Mat. 24:45) Ba Marc baji na baana bana, baambile’mba: “Satana ubena kulukuka bisemi kuba’mba bipwilo bibule kwikala byakosa. Pano luno, na mambo a lunengezho lwa kupopwela kwa kisemi, mitwe ya bisemi yafwainwa kulondelanga luno lunengezho pa kuba’mba bazhikijila bisemi byabo.”

15 Umvwe twamona Kilishitu byo abena kwitutangijila, tukayuka’mba ukeba kwitukwasha kwikala na lwitabilo lwakosa. Mukulumpe mu kipwilo wa jizhina ja Patrick waambile’mba: “Patanshitu bamo kechi bakebanga kusambakana mu mabumba acheche a kuya mu mwingilo ku mpelo ya mulungu ne.” Uno mulongo waambile’mba, luno lunengezho lumwesha Yesu byo ata muchima bantu bonse baji mu kipwilo. Balongo ne banyenga bajinga na bumvu nangwa babulanga kuya mu busapwishi javula, luno babambakana mu mwingilo kabiji baji na bulunda bwakosa ne Lesa.

16 Kabiji Kilishitu ubena kwitukwasha kuta muchima pa mwingilo wanema ubena kwingijiwa pano pa ntanda lelo jino. (Tangai Mako 13:10.) Ba André batongolwa katataka kwikala bakulumpe, batako bingi muchima ku lupimpu lubena kubiwa mu jibumba ja Lesa. Baambile’mba: “Kukepeshako bantu pa maofweshi a misampi kwituvululamo kuba’mba mpelo iji pepi kabiji twafwainwa kuta muchima pa mwingilo wa kusapwila.”

TWAFWAINWA KUTWAJIJILA KUKOOKELA BUNTANGI BWA KILISHITU

17, 18. Mambo ka o kyawamina kulanguluka pa bintu byawama byo twamwenamo mu lupimpu lwaubiwa katataka mu jibumba ja Lesa?

17 Byonkatu byo twamona, buntangi bwa Kilishitu Mfumu wetu ubena kulama, bubena kwitukwasha luno kabiji uketukwasha ne mu kimye kya kulutwe. Onkao mambo, twayai tutenga muchima pa bintu byawama byo twamwenamo mu lupimpu lwaubiwa katataka mu jibumba ja Lesa. Pa kupopwela kwa kisemi, mwakonsha kwisamba pa byo mwamwenamo mu lupimpu lwaubiwa ku kupwila kwetu nangwa ku mwingilo wa kusapwila.

Nanchi mubena kukwasha kisemi kyenu ne bantu bakwabo kwendela pamo na jibumba ja Yehoba nyi? (Monai mafuka 17, 18)

18 Umvwe twayuka buneme buji mu kukookela mikambizho ifuma ku jibumba ja Yehoba, kiketupeelela kwiilondela ne kwikala na lusekelo. Tuji bingi na lusekelo pa kuyuka’mba tubena kwingijisha bulongo mali na mambo a kuba’mba tubena kwingijisha biñambañamba bya katataka kabiji twakepeshako kupulinta mabuku kukila byo kyajinga kala. Kino kyalengela jibumba ja Lesa kusapwila mambo awama ku bantu bavula. Kuyuka bino, kwakonsha kwitukwasha kwingijishanga biñambañamba ne kutambishanga bantu mavidyo mu mwingilo. Umvwe ketube bino, tukamwesha’mba tubena kutundaika Kilishitu ukeba’mba twingijishenga bulongo mali.

19. Mambo ka o twafwainwa kukookelanga lutangijilo lwa Kilishitu?

19 Umvwe twibikako kukookela lutangijilo lwa Kilishitu, tukakosesha lwitabilo lwa bakwetu ne kukwatankana. Ba André baambile pa kukepeshako bisemi bya pa Betele ntanda yonse, amba: “Muchima wawama wamwesheshe balongo ne banyenga bafumine pa Betele wandengela kwikala na luketekelo ne kunemeka jibumba ja Lesa. Bamwesha’mba babena kwendela pamo na kalaki wa Yehoba kupichila mu kwingila na lusekelo mwingilo yense ye bebapa.”

IKALAI NA LWITABILO NE KUKETEKELA NTANGI WETU

20, 21. (a) Mambo ka o twafwainwa kuketekela Kilishitu, Ntangi wetu? (b) Ñanyi bwipuzho bo tukesambapo mu mutwe walondelapo?

20 Ntangi wetu watongolwa aye Yesu Kilishitu, katatakatu “apwishe kushinda” ne ‘kuba bintu bya kukumya.’ (Lum. 6:2; Sala. 45:4) Bino pa kino kimye, ubena kunengezha bantu ba Lesa bya kwikala mu ntanda ipya ne byo bakengilanga mwingilo wa kufunjisha bantu bakasangulwa ne kwalula ino ntanda ke paladisa.

21 Mfumu wetu uketutangijila kutwela mu ntanda ipya, inge twatwajijila kumuketekela nangwatu pamweka bintu bya mutundu ka. (Tangai Salamo 46:1-3.) Kimye kimo, kyakonsha kwitukatazha kulondela lupimpu lwaubiwa kikatakata inge bintu mu bwikalo byapimpulwa kya kubazhimukilatu. Twakonsha kutwajijla byepi kwikala na mutende wa mu milanguluko ne luketekelo lwakosa mwi Yehoba? Buno bo bwipuzho bo tukesambapo mu mutwe walondelapo.

^ jifu. 8 Bashayuka bataaine kajo kavula bingi mu muzhi wa Yeliko waonawinwe. Kino kyakwatankana na byaamba Baibolo, kuba’mba uno muzhi bamonawinetu mu kimye kicheche kabiji bena Isalela kechi bebaswishishe kupukula kajo ne. Onkao mambo, kajo kechi kapwile mu matala abo ne. Kino kyajinga kimye kyawama kya kulukuka uno muzhi mambo kyajinga kimye kya kunowa.—Yosh. 5:10-12.

^ jifu. 11 Monai ka kitenguluzha ka kuba’mba, “Paulo Waesekelwe” mu Kyamba kya Usopa kya April 1, 2003, ji. 16.