Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

Ju je mintsikani juchari Orhejtsïkutini, tata Jesukristu

Ju je mintsikani juchari Orhejtsïkutini, tata Jesukristu

“Krístujkusï chári urhejtsïkuri[ti]” (MAT. 23:10, Táta Diósïri Uandakua Tata Jesukristueri Aiatsperakua [TDU]).

PIREKUECHA: 16, 14

1, 2. ¿Náki kʼéri responsabilidadi intsïnhaspi Josue enga Moisesi na uarhipkia?

JOSUE útasï kurhauaxapti Jeobaeri uandakuechani: “Moisesi, juchiti jántspiri uarhistia; iásï tʼu prepararikuarhi, parhiku Jordanini, tʼu ka iámindu ireta, ka ní je inchani imani echeri jimbo engani ji aiakuka íntskuni ireta Israelini” (Jos. 1:1, 2). ¡Mátirku mójtakurhispti ambe ma! Josue sáno kuarenta uéxurhini Moisesini marhuakuspti, peru iásï Israeliri orhejtsïkutisptia.

2 Komu Moisesi jindepka enga ióni orhejtsïkupka iretani, jamberi Josue kurhamarhikurhipti néna exepirini ireta enga iásï ima orhejtsïkupiringia (Deut. 34:8, 10-12). Libru para inbestigarini, arini ambe uandasïndi ambe enga arhijka Josué 1:1, 2: “Desde iónisïa asta iásï jamberi, enga gobiernu ma mójtakurhijka, estadu jiáni menusi seguru jarhasïndi”.

3, 4. ¿Nénachi mítiski eska Josue sési úspka enga mintsinharhipka Tata Diosïni, ka ambechi úpirini kurhamarhikuarhini?

3 Josue no ísku jatinisï chéni japti, peru no ióni jimbo uénasptia ánchikuarhini Jeobani mintsinharhiparini (Jos. 1:9-11). Ka sési úspti enga ísï úpka. Biblia arhisïndi eska Jeoba jarhuataspka imani ka iretani ánjilini ma úraparini. Seguru eska ima ánjili jindepka “Uandakua”, orheta Uájpa Tata Diosïri (Juanu 1:1; Éx. 23:20-23).

4 Jeobaeri jarhuajperata jimbo, ireta no úkua jukanchaspti imani ambe úni enga Josue arhiauenga jimboka iásï ima orhejtsïkutispkia. Juchajtuchi irekaxaka tiempu ma jimbo enga uánikua ambe mójtakurhini jaka ísï eska no méni. Ísï jimbo, jamberichi kurhamarhikuarhijka: “Iásï enga Jeobaeri organisasioni xáni uánikua ambe úni jaka, ¿jatsiaskichi rasonichani para mintsinharhini Jesusini, juchari Orhejtsïkuti?” (arhinta je Mateu 23:10TDU). Buenu, ju je exeni néna orhejtsïkuspi ióntki Jeoba imeri iretani jiáni enga mójtakuarhenga ambe ma.

NÉ ORHEKUPAASPI ISRAELITECHANI ECHERIRHU ENGAKSÏ EIAMINHAPKA

5. ¿Josue néni exespi Jeriko no iauani? (Exe je dibujuni enga uénakuarhu jaka).

5 Ísï tátsekua enga ireta parhikupkia ríu Jordanirhu, Josue exejperaspti nema jingoni enga no erokuarhienga. Ireta Jeriko no iauani, exespti achatini ma enga espada ma jupikatini japka. Komu no mítipka néspi, kurhamarhispti: “¿Juchari parti jimbori jarhaski o juchari enemiguecha jingoni?”. Josue ísku pakaraspti enga achati arhipka eska ima jindeska “jefe Jeobaeri ejersitueri”, enga listu japka para kuájchakuni Tata Diosïri iretani (arhinta je Josué 5:13-15 ka nota). Nájkiruka máteru lugaricharhu uandajka eska ini istoria jimbo Jeobaespka enga uandajpani japka Josueni, seguruchi jarhaska eska imeri ánjilini úraspka para uandajpani, ísï eska máteru situasionicha jimbo (Éx. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Uku. 7:38; Gal. 3:19).

6-8. a) ¿Andisï úpirini ísï xarharani eskaksï máru instruksionicha enga Jeoba íntsaapka no marhuapiringa? b) ¿Andisï sési japi engaksï jiáni meru intsïnhaapka imani instruksionichani? (Ístu exe je nota).

6 Ánjilini ma úraparini, Jeoba íntsaaspti Josueni instruksionichani néna enga úpiringa andani ireta Jerikoni. Jamberiksï ima instruksionicha ísï xarharendi enajkiksï no marhuapirini. Por ejemplu, Tata Diosï juramukuaspti eskaksï iámindu achamasïchani sirkunsidariuapiringa. Indeni ambe jimbo, soldaduechaksï no úpirindi uánikua jurhiatikua jimbo uarhipeni. ¿Meruksï jatsipi paraksï jiáni sirkunsidariuani? (Gén. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8).

7 Jamberiksï ima soldaduecha engaksï no úpiringa uarhipeni kurhamarhikuarhendi nénaksï kuájchakuapirini imecheri familiechani engaksï enemiguecha uékapiringa imecha jingoni uarhipeni. Peru Jeriko anapu achatichaksï chéspti enbesi deksï uarhipeni israelitecha jingoni, no nema erokuarhisïrendi eska inde ambe úkuarhipiringa. Biblia arhisïndi: “Jeriko sési míkuarhitixapti israelitechani jimbo; no nema úsïrendi uérani ni inchani” (Jos. 6:1). Seguru eska i ambe enga úkuarhipka, úspka eskaksï israelitecha sánderu mintsikapiringa Jeobaeri jarhuajperatani.

8 Ístu, Jeoba arhiaspti eskaksï no jámapiringa Jeriko jingoni uarhipeni. Ambe engaksï jatsipka para úni, jindespti eskaksï seisi jurhiatikua jimbo pauani pauani ma xanhari marcharipiringa siudadirhu uirhipandani ka enga niárapiringia siete jurhiatikua, siete xanhariksï marcharipirindi. Né uéjki uandapirindi eska ísï úni no marhuapiringa. Jamberiksï máru soldaduecha úpirindi uandani eskaksï ísku jatini tsïtaxapka tiempu ka uinhapikua. Peru Jeoba enga Israelini Orhejtsïkuni japka, sési mítitixapti ambe enga úni japka. Ambe enga arhiapka eskaksï israelitecha úpiringa, úspti eska imecheri jakajkukua kʼépiringa ka eskaksï no uarhiperapiringa Jeriko anapu soldaduecha jingoni engaksï xáni uinhapipka (Jos. 6:2-5; Ebr. 11:30). *

9. ¿Andichisï jatsi para kumpliriuani instruksionichani engajtsïni Tata Diosïri organisasioni íntsajka? Íntspi je ejemplu ma.

9 ¿Ambechi jorhenguarhisïni i istorieri? Jamberichi ménisï no kurhangujka iámindu ambe enga Jeobaeri organisasioni uandajka para úni. Por ejemplu, jamberichi ióntki no kurhangupka andichisï úrapirini tableta o selulari ambe máeri jorhenguarhikuarhu, eianhpikuarhu ka tánguarhikuecharhu. Peru iásï kʼóruchi exesïngia na engaksï xáni marhuajka, buenu ka engachi jatsika modu para indeni ambe úrani. Ísï jimbo, nájkirukachi uénani jámani no kurhanguaka iámindu ambe, jatsiskachi para kumpliriuani instruksionichani engajtsïni Tata Diosïri organisasioni íntsajka. Engachi exejka na engaksï xáni marhuajka ajusticha, juchari jakajkukua sánderu kʼésïndi ka úsïngachi sánderu májku kʼéri jarhani.

NÉNA ORHEJTSÏKUASPI KRISTU PRIMERU KRISTIANUECHANI

10. ¿Né jarhuataspi kuerpu gobernantini jini Jerusaleni para sési péntani problemani?

10 Trese uéxurhinisï tátsekua enga no judiu ma enga arhinhenga Korneliu kristianu úkuarhipka, máru kristianu judiuechaksï útasï seguirixapti uandani eska sirkunsisioni jukaparhakuespka (Uku. 15:1, 2). Enga problema ma úkuarhipka jini Antiokia i temeri ambe, arhisptiksï Pabluni eska nipiringa Jerusaleni anapu kuerpu gobernanti jingoni paraksï atenderini imani ambe. Peru, ¿né úspi eska inde ambe ísï úkuarhipiringa? Pablu uandaspti eska ‘niraspka jimboka jánhastanhaspka’. Xarharasïndi eska tata Jesukristu úspka eska kuerpu gobernanti sési péntapiringa indeni problemani (Gal. 2:1-3).

Tata Jesukristueri jarhuajperata xarharaspti primeru siglurhu. (Exe je párrafu 10 ka 11).

11. a) ¿Náksï exesïreni útasï máru judiuecha sirkunsisioniri ambe? b) ¿Nénaksï tsʼéjkuspi Pabluni na enga xáni apoiariuauenga Jerusaleni anapu orhejtsïkutichani? (Ístu exe je nota).

11 Tata Jesukristueri jarhuajperata jimbo, kuerpu gobernanti uandaspti eskaksï kristianuecha engaksï no judiuepka nóksï uétarhinchasïrenga sirkunsidarikuarhini (Uku. 15:19, 20). Peru tátsekua, uáni kristianu judiuechaksï seguirixapti sirkunsidariuani imeri uájpechani. Jiájkani, engaksï Jerusaleni anapu orhejtsïkuticha kurhaapka enga uandanhenga eska Pablu no kumplirixapka Moisesiri Leini, juramukusptiksï eska úpiringa ambe ma enga ima no erokuarhienga (Uku. 21:20-26). * Jatsispti para templurhu tʼámu achatichani paani paraka kʼuiripu exepiringa eska Pablu seguirixapka ‘janhanharhini Moisesiri leini’. Pablu úpirindi uandani eska ambe engaksï imecha úni japka, no sési jarhaspka ka eska problema jindespka judiuecha engaksï no uénga sési kurhanguni sirkunsisioniri ambe. Peru no ísï úspti, sino apoiarispti imani ambe engaksï orhejtsïkuticha uékenga, eskaksï kristianuecha májku kʼéri japiringa ka kaxumbikua jingoni kurhajchaaspti. Buenu, jamberichi uandaaka: “Enga Jesusiri uarhikua jingoni Moisesiri Lei nóteru marhuajkia, ¿andisï Jesusi jurajkupi eska ióni jamberi japiringa problema? (Kol. 2:13, 14).

12. ¿Náki jindepi rasoni enga jimbo Jesusi jurajkupka eska nitamapiringa tiempu para sési péntani sirkunsisioniri ambe?

12 Máruksï ióndasïndi kurhanguni jimbanhi eksplikasioni ma ambe máeri. Judiuecha engaksï kristianuepka kánikuaksï tiempu uétarhinchaspti paraksï ménderueni exenia sirkunsisioniri ambe (Juanu 16:12). Máruksï úkua jukanchaspti kurhanguni eska sirkunsisioni nóteru arhikuekasïrengia seniali ma eskaksï ambakiti pájperakua ma jatsispka Tata Diosï jingoni (Gén. 17:9-12). Máteruechaksï chésïrendi eskaksï no sési kánhapiringa imecheri iretarhu jimbokaksï ménderuenispkia (Gal. 6:12). Peru tiempu jingoni, tata Jesukristu íntsaaspti sánderu jarhuajperata kartechani jimbo engaksï apostulicha karaapka (Rom. 2:28, 29; Gal. 3:23-25).

KRISTU SEGUIRIXATI ORHEJTSÏKUNI IMERI KÚNGUARHIKUANI

13. ¿Ambejtsïni jarhuataa apoiariuani instruksionichani engajtsïni Kristu íntsaajka iásï?

13 Engachi no kurhanguska kʼamakʼamasï andisï organisasioni mójtakujki ambe ma, sési jauati eskachi eratsintaaka na enga tata Jesukristu orhejtsïkuapka ióntki Tata Diosïri marhuarichani. Josueri jurhiatikuecha jimbo ka ístu primeru siglurhu, méntkisï sési orhejtsïkuasti para kuájchakuani, uinhaperantani imecheri jakajkukuani ka paraksï méntkisï májku kʼéri jarhani (Ebr. 13:8).

14-16. ¿Néna xarhatasïni eska Jesusi interesi pásïnga eskachi sési marhuakuni jauaka Jeobani enga úrajka jántspirini enga mintsinharhikueka ka enga jánhastika?

14 “Jántspiri enga mintsinharhikueka ka [enga jánhastika]” íntskusïndijtsïni jarhuajperata jiáni engachi uétarhinchajka (Mat. 24:45). I ambe xarhatasïndi na engajtsïni xáni xénchajka Jesusi ka na enga xáni interesi pájka eskachi sési jauaka Tata Diosï jingoni. Marc, enga tʼámu uájpechani kájka, uandasïndi: “Para chkeraani kúnguarhikuechani, Satanasi familiechani no sési úkuasïndi. Iásïchi seguidu miátanhantani jarhasïnga eskachi jatsiska para mándani semana jatsini familiaeri jorhenguarhikua. Ambe engaksï meru arhiajka familieri orhejtsïkutichani, jindesti: kuidari je chári familiani”.

15 Engachi exejka Kristueri jarhuajperatani, kuenta íntskukuarhisïngachi eskajtsïni uékasïnga jarhuatani parachi kʼéri jakajkukua ma jatsini. Orhejtsïkuti ma enga Patrick arhinhajka, uandasïndi: “Uénani jámani, máruksï no sési pʼikuarherasïrendi grupu sapirhaticha jimbo tánguarhini para uérani eianhpini fini de semanechani. Peru i ajusti sési xarhatasïndi sánderu ambakiti kualidadi ma Jesusiri: eska interesi pásïnga kaxumbiticha jimbo. Erachicha engaksï timidueka o imecha engaksï no káni uérenga eianhpini, iásïksï pʼikuarherasïndi eskaksï sánderu xénchanhasïnga ka marhuanksï. Ini ambe jimbo, sánderuksï marhuakuxatia Jeobani”.

16 Ístu, tata Jesukristujtsïni jarhuatasïndi parachi úni ánchikuarhitani enga jindeka predikarini, ambe ma enga iásï sánderu jukaparhakueka (arhinta je Markusʌ 13:10). André, orhejtsïkuti máesti enga nótki xáni iónika enga nombrarinhaka, ka méntkisï jingontku jarhasïndi jimbanhi instruksionicha jingoni enga Tata Diosïri organisasioni íntspiajka. Uandasïndi: “Iásï enga sukursalicharhu nóteru xáni uáninhakia, miátantasïndijtsïni eskachi últimu jurhiatikuecha jimbo irekaxaka ka eskachi jatsiska para sánderu eianhpini”.

JU JE MINTSITA JINGONI APOIARINI KRISTUERI JARHUAJPERATANI

17, 18. ¿Andisï sési jaki eratsintani na enga xáni marhuajka jiókuarhini indeni ambe enga apenasi mójtakurhika?

17 Na engajtsïni jarhuatajka tata Jesukristu, juchari Juramuti, jarhuataatijtsïni iásï ka para sánderu orhepani. Ísï jimbo, jatsiskachi para sési pʼikuarherani engachi eratsintaska na engajtsïni xáni marhuachijka jiókuarhini indeni ambe enga xáni mójtakurhikia. ¿Andichisï no juchari familieri jorhenguarhikuarhu exeajki ajustichani engaksï xáni úkuarhikia tánguarhikuecharhu ka eianhpikuarhu, ka nénajtsïni marhuachiskia i ambe? Seguru eskajtsïni kánikua uinhaperantaaka.

¿Jarhuataxakichi juchari familiani ka erachichani paraksï jiókuarhiani ajustichani enga Jeobaeri organisasioni uájka? (Exe je párrafu 17 ka 18).

18 Engachi exejka néri jarhuajperata jimboeski engajtsïni Jeobaeri organisasioni íntsaajka instruksionichani ka na engaksï xáni marhuajka, tsípikua jingonchi kumpliriuauaka. Seguru eskachi sési pʼikuarherasïnga exeni na enga nóteru xáni tumina úrakuarhijkia jimbokaksï nóteru xáni publikasionicha imprimirinhasïngia. Aparatuechani úrapariani, organisasioni úsïndia sánderu uáni kʼuiripuni eianguni ambakiti ambe. Ini ambe mítiparini, engachi uáka ¿andichisï no sánderu úraajki publikasionichani elektroniku jimbo, audiuechani ka bideuechani? Engachi ísï úska, xarhataakachi eskachi juchajtu májkueni interesi pásïnga eska Jesusi, sési úraparini organisasioniri tuminani.

19. ¿Andichisï jatsi para jiókuarhini Kristueri jarhuajperatani?

19 Mintsita jingoni jiókuarhini Kristueri jarhuajperata, úsïndi eska juchari jakajkukua kʼéaka ka eskachi májku kʼéri jauaka. André engachi antesi uandaka, arini ambe uandasti engaksï iásï menusikia betelitecha interu parhakpinirhu: “Exeani imechani engaksï iásï nóteru betelitekia ka ambakiti jángua ma jingonksï jiókuarhiani ini ajustichani, ústi eskani mintsikaaka ka respetarini ambe enga mójtakurhiaka. Felisistiksï náki uéjki asignasioni ma jimboksï jarhani ka ísïksï májku kʼéri nirani jarhani Jeobaeri organisasioni jingoni”.

JU JE JAKAJKUNI KA MINTSIKANI KRISTUNI

20, 21. a) ¿Andichisï uá mintsikani Kristuni, juchari Orhejtsïkuti? b) ¿Ambechi exea máteru artikulurhu?

20 No ióni jimbo, tata Jesukristu, juchari Orhejtsïkuti, andapiti uéraati ka kánikua ambakiti ambe uáti (Jaŋ. 6:2; Sal. 45:4). Enga jamberi niáraaka, preparariuaxati Tata Diosïri marhuarichani paraksï jimbanhi parhakpinirhu irekani ka parachi úni imani ánchikuarhitani engachi jiáni jatsiaka, parachi jorhendaani imechani engaksï tsíntaaka ka parachi jarhuajpini Echerini paraisu ma úntani.

21 Méntkisï engachi mintsikaska juchari Reini ambe uéjki úkuarhini, ima uáti eskachi niáraaka jimbanhi parhakpinirhu irekani (arhinta je Salmo 46:1-3). Ísïsti, ménisïchi uáka úkua jukanchani jiókuarhiani máru ajustichani, sánderia enga juchari tsípikua ma repentku mójtakurhiska. Enga inde ambe úkuarhiska, ¿nénachi uá pínandikua jatsini ka kʼamakʼamasï mintsikani Jeobani? Máteru artikulurhuchi exeaka inderi ambe.

^ párr. 8 Kʼuiripuecha engaksï ióntki anapu ambe exejka (arqueólogos) exentastiksï kánikua semiia patsakata Jeriko anapu ruinecha jimbo. I ambe xarhatasïndi eska ísïska i Bibliaeri istoria enga uandantajka eska Jeriko no ióni mínhakata jarhaspka ka eskaksï israelitecha no jurajkunhaspka páni semiiani. Komu tiempuepka pʼikuntskueri, ambakiti tiempu máespti paraksï israelitecha úni pʼirani echerini (Jos. 5:10-12).

^ párr. 11 Exe je rekuadruni “Pablo afronta con humildad una prueba”, rebisteri La Atalaya del 15 de marsu de 2003, pájina 24.