1, 2. (a) Bushe uwa bwananyina kuti aumfwa shani ifintu nga fyayaluka ukwabula no kwenekela? (Moneni icikope pa muulu.) (b) Ukulingana na Amalumbo 131, finshi fingalenga twatwalilila ukusekelela?

ILYO ba Lloyd na ba Alexandra babebele ukuti bafume pa Bethel baye mu kubombela pa cilonganino, pa kubala balyumfwile ububi. Na kuba babombele pa Bethel ukucila pa myaka 25. Ba Lloyd balandile abati: “Naumfwile kwati Bethel no mulimo nalebomba e fyo abantu banjishibileko. Nalishibe ico kwabelele uku kwaluka. Ilyo papitile imilungu ne myeshi, ilingi line naleumfwa kwati abantu tabatutemenwe.” Inshita shimo ba Lloyd tabaleumfwa ububi pa fyo ifintu fyayalwike, lelo inshita shimbi baleba no bulanda.

² Ifintu nga fyayaluka mu mikalile yesu ukwabula ukwenekela, kuti twalasakamana. (Amapi. 12:25) Nalimo kuti catukosela no kusumina ukuti ifintu nafyaluka. Ifi nga fyacitika, kuti twacita shani pa kuti ‘tuteke umweo wesu kabili tuutalalike’? (Belengeni Amalumbo 131:1-3.) Natulande pa fyo abantu bamo abalembwa mu Baibolo na babomfi ba kwa Yehova aba muno nshiku bacitile pa kuti batwalilile ukusekelela ilyo ifintu fyayalwike.

3. Bushe ifintu fyayalwike shani kuli Yosefe?

³ Yosefe ali ne myaka nalimo 17 ilyo bandume nankwe bamushitishe mu busha pa mulandu wa kuti balimufimbiile. Ilyo bashilamushitisha, Yosefe e o wishi atemenwe sana. (Ukute. 37:2-4, 23-28) Pa myaka nalimo 13, Yosefe ali musha mu Egupti kabili balimukakile. Ku Egupti kwali kutali sana no ko wishi Yakobo uo atemenwe sana aleikala. Finshi fyalengele Yosefe atwalilile ukuba ne subilo kabili elaenda ne cintu ku mukoshi?

4. (a) Finshi Yosefe abikileko sana amano ilyo ali mu cifungo? (b) Bushe Yehova ayaswike shani amapepo Yosefe alepepa?

⁴ Ilyo Yosefe alecula mu cifungo, afwile abikile sana amano ku fyalelanga ukuti Yehova alemupaala. (Ukute. 39:21; Amalu. 105:17-19) Ifiloto ifyalesobela fimo ifyo Yosefe alotele ilyo ali umwaice na fyo fyalengele acetekele ukuti Yehova ali nankwe. (Ukute. 37:5-11) Yosefe afwile alelilila kuli Yehova pa miku iingi. (Amalu. 145:18) Pa kwasuka amapepo ya kwa Yosefe, Yehova amulengele ashininkisha ukuti “aali pamo nankwe” mu macushi yakwe yonse.—Imil. 7:9, 10. *

5. Bushe “umutende wa kwa Lesa” kuti watwafwa shani ukutwalilila ukufwaisha ukubombela Lesa?

⁵ Na ifwe muno nshiku “umutende wa kwa Lesa” uulinda amatontonkanyo yesu kuti watalalika imitima yesu nangu ifintu fyafye shani. (Belengeni Abena Filipi 4:6, 7.) Kanshi nga twasakamana sana e lyo twapepa kuli Yehova, umutende wa kwa Lesa kuti walenga twalafwaisha ukucita ifyo twapanga mu mulimo wa kwa Lesa kabili kuti walenga twatwalilila ukumubombela. Natulande pa babomfi ba kwa Lesa aba muno nshiku abo umutende wa kwa Lesa wayafwile.

6, 7. Bushe ukweba Yehova ifitusakamike kuti kwalenga shani twalasekelela na kabili? Shimikeni icacitike.

⁶ Ba Ryan na ba Juliette balyumfwile ububi ilyo babebele ukuleka ukubomba bupainiya bwaibela ubwa pa nshita iinono. Ba Ryan batile: “Twalipepele kuli Yehova no kumweba ifyo twaumfwile. Twalishibe ukuti iyi yali ni nshita ya kulanga ukuti twalicetekela Yehova. Icilonganino twalimo abengi bali bapya, e ico twalipepele kuli Yehova ukuti atwafwe ukuba sana ne citetekelo pa kuti nabo baletupashanya.”

⁷ Bushe Yehova ayaswike shani ipepo bapepele? Ba Ryan batile: “Ilyo twapwishishe fye ukupepa twalilekele ukusakamana no kumfwa ububi. Umutende wa kwa Lesa walelinda imitima yesu na matontonkanyo yesu. Twalilwike ukuti Yehova kuti atwalilila ukutubomfya nga tatulekele ukumubombela.”

8-10. (a) Bushe umupashi wa kwa Lesa kuti watwafwa shani ukuleka ukusakamana sana? (b) Bushe Yehova kuti atupaala shani nga twabika amano ku kumubombela?

⁸ Umupashi wa kwa Lesa kuti walenga twateka umutima kabili kuti watwibukishako na malembo ya mu Baibolo ayengatwafwa ukubika amano ku fyacindama. (Belengeni Yohane 14:26, 27.) Natulande pali ba Philip na bena mwabo ba Mary, ababombele pa Bethel mupepi ne myaka 25. Mu myeshi fye ine ninshi balifuma pa Bethel, banyina ba ba Philip na banyina ba ba Mary na lupwa wa ba Philip balifwile, kabili batendeke ukusunga bawishi ba ba Mary abalwele ubulwele ubulenga umuntu elatontonkanya bwino kabili aba ne cilafi.

⁹ Ba Philip batile: “Nalemona kwati nalilekele ukusakamana sana, lelo kwali na fimbi ifyo  nalingile ukulacita. Ilyo nalebelenga icipande ca kusambililamo mu Ulupungu lwa kwa Kalinda, nabelengele ifyaba pa Abena Kolose 1:11. Naleshipikisha amafya lelo naishileiluka ukuti nshaleshipikisha sana. Nalingile ‘ukulashipikisha muli fyonse no kushishimisha pamo no kusekelela.’ Ili ilembo lyalengele naibukisha ukuti ifincitikila te filenga ndesekelela lelo mupashi wa kwa Lesa.”

¹⁰ Apo ba Philip na ba Mary balibikile amano ku kubombela Yehova, alibapaalile nga nshi. Tapakokwele ukutula apo bafumine pa Bethel bonse babili batendeke ukusambilisha abalefwaya ukusambilila Baibolo ukucila pa muku umo cila mulungu kabili aba basambi balelunduluka. Ilyo ba Mary baibukishe ifyo cali batile, “Abasambi balelenga tulesekelela kabili e nshila Yehova aletwebelamo ukuti ifintu fyali no kuwama ku ntanshi.”

11, 12. (a) Finshi Yosefe acitile ifyalengele Yehova amupaale? (b) Bushe Yehova apaalile shani Yosefe pa fyo ashipikishe?

¹¹ Ifintu nga fyayaluka mu bumi ukwabula ukwenekela, nalimo kuti twasakamana sana pa fyo ifintu fikaba ku ntanshi ica kutila kuti tuletontonkanya fye pa bwafya tukwete. Ifi nga e fyacitike kuli Yosefe. Lelo te fyo cali, Yosefe alicitilepo fimo pa kuti Yehova amupaale. Nangu ca kuti Yosefe ali mu cifungo, alebombesha mu milimo yonse iyo umukalamba wa cifungo alemupeela, nga fintu alebombesha ilyo alebombela Potifa.—Ukute. 39:21-23.

¹² Bushiku bumo Yosefe bamupeele umulimo wa kwangalila abafungwa babili abalebomba imilimo iikalamba mwi sano lya kwa Farao kale. Yosefe ali ne cikuuku kuli bena, kabili ici calengele aba baume bamwebeko ifyalebasakamika e lyo ne filoto ifyo balotele ubushiku bwafumineko ifyabapeseshe amano. (Ukute. 40:5-8) Yosefe taishibe ukuti ifyo alanshenye na aba abaume fyali no kulenga bamufumya mu cifungo. Nangu ca kuti alitwalilile ukwikala mu cifungo, pa numa ya myaka ibili basukile bamufumya, kabili pa bushiku bumo bwino bamufumishe mu cifungo, balimusontele ukuba umukalamba pa calo ca Egupti. Ali uwa bubili kuli Farao.—Ukute. 41:1, 14-16, 39-41.

13. Finshi tulingile ukucita pa kuti Yehova atupaale nangu ifintu tafili bwino?

¹³ Nga filya cali kuli Yosefe, na ifwe kuti twakwata ubwafya ubo tushingakwatapo amaka. Lelo nga twatwalilila ukuba abatekanya kabili tulebombesha ukucitapo fimo, Yehova kuti atupaala. (Amalu. 37:5) Kwena inshita shimo kuti ‘twapeshiwa amano’ lelo nga fintu umutumwa Paulo alandile te kuti tupeshiwe amano ica kuti “twafilwa no mwa kulosha.” (2 Kor. 4:8) Ifi Paulo alandile kuti fyacitika na kuli ifwe maka maka nga twabika sana amano ku kubila imbila nsuma.

14-16. Bushe Filipi kabila wa mbila nsuma alangile shani ukuti alibikile amano ku mulimo wakwe uwa kubila imbila nsuma na lintu ifintu fyaleyaluka?

¹⁴ Filipi kabila wa mbila nsuma alibikile sana amano ku kubila imbila nsuma nangu ca kuti ifintu fyaleyaluka. Pa numa ya kwipaya Stefani, batendeke ukucusha Abena Kristu mu Yerusalemu. * Pali ilya nshita Filipi alebomba umulimo uupya uo bamupeele. (Imil. 6:1-6) Lelo ilyo abasambi ba kwa Kristu basalanganine mu ncende shimbi, Filipi taikele fye, alicitilepo fimo. Aile mu kubila imbila nsuma mu musumba wa Samaria, umushabililwe imbila nsuma pali ilya nshita.—Mat. 10:5; Imil. 8:1, 5.

¹⁵ Filipi aliitemenwe ukuya konse uko umupashi wa kwa Lesa walemutungulula. E ico Yehova alimwafwile ukubila imbila nsuma na mu fifulo umushabalile amubilwa imbila nsuma. Filipi talesobolola abantu, ne ci calengele abena Samaria abo abaYuda basuulile bakutike imbila nsuma. E ico abena Samaria “bonse balekutikisha ifyalesosa” Filipi.—Imil. 8:6-8.

¹⁶ Lyena umupashi wa kwa Lesa watungulwile Filipi ku musumba wa Ashidode no wa Kaisarea, umo abena Fyalo abengi baleikala. (Imil. 8:39, 40) Ilyo papitile imyaka nalimo 20 ukutula apo Filipi abilile imbila nsuma mu Samaria pa muku wa kubalilapo, ifintu fyalyalwike na kabili kuli ena. Filipi aishilekwata ulupwa, kabili aikele mu cifulo umo atwalilile ukubila imbila nsuma. Nangu ca kuti ifintu fyalyalwike kuli Filipi, alibikile amano ku kubila imbila nsuma, ne ci calengele Yehova amupaale kumo no lupwa lwakwe.—Imil. 21:8, 9.

17, 18. Bushe ukubika amano ku mulimo wa kubila imbila nsuma kuti kwatwafwa shani ifintu nga fyayaluka?

¹⁷ Abengi ababomba umulimo wa nshita yonse balanda ukuti ukubika sana amano ku kubila imbila nsuma kulabafwa ukuba ne nsansa no kutwalilila ukubombela Lesa ifintu nga fyayaluka. Ilyo ba Osborne na bena mwabo ba Polite, abena South Africa bafumine pa Bethel, balemona kwati bali no kusanga bwangu incito iya kubomba fye inshiku ishinono e lyo no mwa kwikala. Ba Osborne batile: “Ku ca bulanda, tatwasangile bwangu incito nga fintu twaleenekela.” Abena mwabo ba Polite batile: “Tatwasangile incito pa myeshi itatu kabili tatwakwete indalama nangu shimo. Imikalile yalyafishe.”

¹⁸ Cinshi cabafwile ukushipikisha? Ba Osborne batile: “Ukuya mu kubila imbila nsuma  na ba bwananyina mu cilonganino kwalitwafwile ukuba ne nsansa no kutwalilila ukubombela Lesa. Mu cifulo ca kulaikala fye pa ng’anda no kulasakamana pa fyo imikalile yesu yali, twasalilepo ukulaya mu kubila imbila nsuma, kabili ukucita ifi kwalilengele tulesekelela nga nshi. Twalitwalilile ukufwaya incito kabili twasukile twaisanga.”

19-21. (a) Finshi fingatwafwa ukutwalilila ukusekelela? (b) Fisuma nshi fingacitika nga ca kuti twashipikisha ifintu nga fyayaluka ukwabula ukwenekela?

¹⁹ Nga fintu cali ku ba bwananyina abo twalandapo, nga tulecitapo fimo ilyo ifintu fyayaluka kabili twacetekela sana Yehova, tukatwalilila ukusekelela. (Belengeni Mika 7:7.) Mu kupita kwa nshita, tukamona no kuti ifyo twacitile ilyo ifintu fyayalwike fyalengele bucibusa bwesu na Yehova bwakoselako. Ilyo ba Polite abo tulandilepo balelanda pa fyabacitikile batile: “Ukufuma pa Bethel kwalinsambilishe umo calola ukushintilila pali Yehova nangu ifintu fyafye shani. Bucibusa bwandi na Yehova bwalikoselako.”

²⁰ Ba Mary abo tulandilepo bacili balesunga bashibo kabili pa nshita imo ine ni bapainiya. Batile: “Nalisambilila ukuti nga nasakamikwa, mfwile ukupepa no kulabako. Icikalamba ico nasambilila ca kuti mfwile ukushila Yehova fyonse ifilensakamika kabili na ku ntanshi tukakabila ukucita cimo cine.”

²¹ Ba Lloyd na bena mwabo ba Alexandra abo tulandilepo pa ntendekelo ya cino cipande, balandile ukuti ilyo ifintu fyayalwike balyeshiwe mu nshila iyo bashaleenekela. Lelo batile: “Nga twaeshiwa e lyo cishibikwa nampo nga twalikwata icitetekelo icakosa nelyo iyo. Na kabili ilyo tuli na mafya e lyo cishibikwa nga ca kuti icitetekelo cesu kuti calenga twashipikisha kabili twaba ne nsansa. Nga twashipikisha tulabelako abantu abasuma.”

22. Finshi twingacetekela nga twacitapo fimo ilyo ifintu fyayaluka?

²² Ifintu nga fyayaluka ukwabula ukwenekela nampo nga bamupeela umulimo umbi mu mulimo wa kwa Lesa, nga mwalwala nelyo nga mwakwata umulimo wa kusunga ulupwa lwenu, mufwile ukucetekela ukuti Yehova alamusakamana kabili akamwafwa pa nshita mulekabila ubwafwilisho. (Heb. 4:16; 1 Pet. 5:6, 7) Nomba ilyo Yehova ashilamwafwa mulingile ukucitapo fimo. Mulepepa kuli Shinwe wa ku muulu, kabili muleshiila fyonse mu maboko yakwe. Nga mwacita ifi, na imwe mukatwalilila ukusekelela na lintu ifintu fyayaluka.