1, 2. (a) Na cava e dau yaco nida sega ni namaka me veisau na keda ituvaki? (Raica na imatai ni iyaloyalo.) (b) Me vaka e tukuni ena Same 131, e rawa vakacava nida lomavakacegu tiko ga?

RAU veiqaravi tu e Peceli o Lloyd kei Alexandra me sivia ni 25 na yabaki. Na gauna sa tukuni kina vei rau ni sa veisau na nodrau ilesilesi me rau lai veiqaravi ena ivavakoso, rau rarawa sara ga. E kaya o Lloyd: “Au nanuma niu sa na tu ga e Peceli, ena sega ni veisau na noqu ilesilesi. Au sa ciqoma na vuna e caka kina na veisau. Ia ni oti ga e vica na macawa kei na vula, vaka ga e lesu mai na rai ni sega na betequ. So na gauna e donu noqu rai, oti ga e lako tale mai na rai cala.”

² Nida sega ni namaka me veisau na keda ituvaki, eda na rawa ni lomabibi se nuiqawaqawa. (Vkai. 12:25) E rawa mada ga nida sega ni ciqoma na veisau. Ni basika na ituvaki qori, ena rawa vakacava nida lomavakacegu tiko ga? (Wilika Same 131:1-3.) Meda dikeva mada se cava era cakava eso ena gauna vakaivolatabu kei na gauna qo mera lomavakacegu tiko ga ni veisau na kedra ituvaki.

3. Na cava e sotava o Josefa?

³ Dikeva mada na ivakaraitaki i Josefa. Ni sa voleka ni yabaki 17, ratou volitaki koya na tuakana me bobula. Ratou vuvutaki koya ni gonenitoko nei tamadratou. (Vkte. 37:2-4, 23-28) Rauta ni 13 na yabaki nona vosota tiko o Josefa na nona bobula tu e Ijipita, nona vesu, kei na nona yawaki tamana o Jekope. E rawa vakacava ni vosota na ituvaki rarawataki qori?

4. (a) Na cava e vakasamataka o Josefa ena gauna e vesu tu kina? (b) E sauma vakacava o Jiova na nona masu?

⁴ Ni vesu tu o Josefa, de dua e dau vakasamataka na nona vakalougatataki koya o Jiova. (Vkte. 39:21; Same 105:17-19) Ni vakasamataka tale ga na nona tadra vakaparofisai ni se gone, e vakanuideitaki koya ni se vakadonui koya tiko ga o Jiova. (Vkte. 37:5-11) Kena irairai ni dau talaucaka tale ga vei Jiova na nona rarawa. (Same 145:18) E sauma vakacava o Jiova na nona masu? E vakadeitaka vua ni na “tiko vata kei koya” ena gauna kece e vakatovolei kina.—Caka. 7:9, 10. *

5. Ena uqeti keda vakacava na “vakacegu ni Kalou” meda saga noda isausau vakayalo?

⁵ Se mani dredre vakacava na ituvaki nikua, eda rawa tale ga ni vakila na “vakacegu ni Kalou” e taqomaka na noda vakasama. (Wilika Filipai 4:6, 7.) Nida masu vei Jiova ena gauna eda nuiqawaqawa kina, ena uqeti keda na nona vakacegu meda sasagataka tiko ga na noda isausau vakayalo, meda kua tale ga ni soro. Qori na ka era cakava eso na tacida nikua. Meda dikeva mada.

6, 7. Eda na vakacegui vakacava nida tukuna na ka kece vei Jiova? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

⁶ Rau a painia lavotaki tu vakalekaleka o Ryan kei Juliette. Ni tukuni ni rau sa na cegu ena nodrau ilesilesi, rau rarawa sara ga. E kaya o Ryan: “Keirau tukuna qori vei Jiova. Keirau kila tale ga ni qo e gauna vinaka me keirau vakaraitaka kina na neirau nuitaki koya. Keirau kerea vei Jiova me vakaukauataka neirau vakabauta, me keirau ivakaraitaki vinaka vei ira e levu era se vou ena dina ena ivavakoso.”

⁷ E sauma vakacava o Jiova na nodrau masu? E nanuma lesu o Ryan: “Ni oti ga na masu, sa oti tale ga na neirau lomaleqa kei na rai cala. E taqomaka na loma i keirau kei na neirau vakasama na vakacegu ni Kalou. Keirau kila ni rawa ni vakayagataki keirau tiko ga o Jiova ke donu na neirau rai.”

8-10. (a) Ena yaga vakacava na yalo tabu i Jiova meda vosota kina na nuiqawaqawa? (b) Nida toso tiko ga vakayalo, cava eso na sala ena vakalougatataki keda kina o Jiova?

⁸ Na yalo tabu i Jiova e vakacegui keda, e rawa ni uqeti keda tale ga meda nanuma eso na tikinivolatabu meda vakaliuca tiko ga kina na veika vakayalo. (Wilika Joni 14:26, 27.) Dikeva mada na nodrau ivakaraitaki o Philip kei Mary. Rau veiqaravi tu e Peceli voleka ni 25 na yabaki. E mate na dui tinadrau ena loma ni va na vula, kei na dua tale na wekadrau. Rau qarava tale tiko ga na tamai Mary e dau guiguileca.

⁹ E kaya o Philip: “Au nanuma ga niu sa vosota rawa na ituvaki, ia dua na ka au se lekata. Niu wilika tiko e dua na Vale  ni Vakatawa vulici, au donuya sara na Kolosa 1:11. Au liaca niu sa vosota tiko, ia e dua tale na ka se vinakati. Oya meu ‘vosota na ka kece ena vosovoso kei na marau.’ Au vulica ena tikinivolatabu qo ni noqu marau e sega ni vakatau ena kequ ituvaki, ena veidusimaki ga ni yalo tabu i Jiova.”

¹⁰ Levu dina na sala e vakalougatataki rau kina o Philip kei Mary o Jiova ni rau toso tiko ga vakayalo ni dredre na ituvaki. Ni rau biubiu ga e Peceli, eso sara nodrau vuli iVolatabu, toso vinaka nodra vuli, era via vuli vakavica ena dua na macawa. E kaya o Mary, “Qori e vu ni neirau marau, e vakadeitaka tale ga vei keirau o Jiova na nona veitokoni.”

11, 12. (a) E nuitaki Jiova vakacava o Josefa? (b) E vakalougatataki vakacava na nona vosota?

¹¹ Ni veisau vakasauri na keda ituvaki, eda na rawa ni vakasamataka vakalevu. E rawa sara ga ni cakava qori o Josefa. Ia e cakava ga na ka e rawata ena kena ituvaki, e nuitaka ni na vakalougatataki koya o Jiova. Ni vesu tu, e gumatua tiko ga o Josefa ni cakava na ka kece e tukuna vua na vakailesilesi liu ni valeniveivesu, me vaka ga e dau cakava vei Potifa.—Vkte. 39:21-23.

¹² Dua na siga, e kerei o Josefa me qaravi rau na turaga rau a veiqaravi tu ena valenitui nei Fero. Ni rau raica na nona yalovinaka o Josefa, rau mani tukuna vua na nodrau tadra kei na nodrau lomaleqa. (Vkte. 40:5-8) E sega ni kila o Josefa ni veitalanoa qori ena lai veisautaka na kena ituvaki. Ia e vosota tale me rua na yabaki e valeniveivesu. Na siga e sere kina, e qai digitaki koya o Fero me taravi koya ena veiliutaki e Ijipita.—Vkte. 41:1, 14-16, 39-41.

13. Na cava meda cakava me vakalougatataki keda kina o Jiova?

¹³ Me vakataki Josefa, de dua eda sotava na ituvaki eda sega ni lewa rawa. Ia nida vosovoso da qai cakava na ka eda rawata, ena vakalougatataki keda o Jiova. (Same 37:5) So na gauna eda na rairai “veilecayaki,” ia e kaya na yapositolo o Paula nida na sega ni “yalolailai.” (2 Kor. 4:8; vmr.) Eda na vakadinata qori ke da ogaoga tiko ga ena cakacaka vakaitalatala.

14-16. E rawa vakacava ni ogaoga tiko ga ena cakacaka vakaitalatala o Filipi ni veisau na kena ituvaki?

¹⁴ E ivakaraitaki vinaka tale ga o Filipi na dauvunau. Ni veisau na kena ituvaki,  e ogaoga tiko ga ni vunautaka na itukutuku vinaka. E marautaka tiko o Filipi na nona ilesilesi vou e Jerusalemi, ia e qai veisau na ituvaki ni yaco na veivakacacani lai vakamatei kina o Sitiveni. * (Caka. 6:1-6) Nira sa veiseyaki na imuri i Karisito, vakacava ena vakalaiva o Filipi na ituvaki qori me cegu kina na vunau? Sega. E lai vunau e Samaria, vei ira na se bera ni rogoca vakadua na itukutuku vinaka.—Maciu 10:5; Caka. 8:1, 5.

¹⁵ Ni yalorawarawa o Filipi me muria na veidusimaki ni yalo tabu, e vakayagataki koya o Jiova me vunau ena yalava se bera ni tarai vakadua. Era dau vakalolomataki ira na kai Samaria na Jiu. E uqeti ira gona na ka e tukuna o Filipi ni sega ni veivakaduiduitaki. Sa rauta mera rogoci koya ena “duavata”!—Caka. 8:6-8.

¹⁶ Sa qai dusimaki Filipi na yalo tabu me lai vunau e Asoto kei Sisaria, e rua na koro era levu kina na lewe ni Veimatanitu. (Caka. 8:39, 40) Ni oti e 20 na yabaki nona vunau e Samaria, e veisau tale na kena ituvaki. Sa vakawati, vakaluveni tale ga. Na cava e cakava o Filipi ni veisau na kena ituvaki? E ogaoga tiko ga ena cakacaka vakaitalatala qai vakalougatataki ratou vakavuvale o Jiova.—Caka. 21:8, 9.

17, 18. Ni veisau mada ga na ituvaki, ena yaga vakacava noda ogaoga ena cakacaka vakaitalatala?

¹⁷ Era vakadinata e levu era veiqaravi vakatabakidua nira toso tiko ga vakayalo ke ra ogaoga ena cakacaka vakaitalatala ni veisau mada ga na kedra ituvaki. Ni rau sa biubiu mai Peceli e Sauca Aferika e dua na veiwatini o Osborne kei Polite, rau nanuma sara ga ni sa na dua na nodrau vale kei na nodrau cakacaka vagauna. Ia e kaya o Osborne: “Dredre toka na vaqara cakacaka.” E kaya o Polite: “Keirau sega tu ni cakacaka me tolu na vula, sa oti tale ga na ilavo keirau maroroya tu. Sa bau dredre sara ga.”

¹⁸ Rau vosota vakacava na ituvaki qori? E kaya o Osborne: “Keirau dei tiko ga vakayalo, e donu tale ga neirau  rai ni keirau tomani ira tiko ga na mataveitacini ena vunau. Keirau saga me keirau ogaoga tiko ga ena vunau, me keirau kua ni lomaleqa. Qori e vakamarautaki keirau sara ga. Keirau vaqara cakacaka, sa qai kune e dua.”

19-21. (a) Ena rawa vakacava nida lomavakacegu? (b) Ena yaga vakacava nida ciqoma na veisau e tawanamaki?

¹⁹ Na cava eda vulica ena ivakaraitaki kece qo? Nida sotava e dua na ituvaki, eda na lomavakacegu nida cakava na ka eda rawata da qai nuitaki Jiova. (Wilika Maika 7:7.) Eda rawa ni vakadinata nida matua vakayalo nida ciqoma na veisau. E vakadinadinataka qori o Polite, e cavuti mai cake. E kaya: “Ni veisau na neirau ilesilesi, au sa qai nuitaki Jiova ga vakalevu ni dredre na bula. Keirau veivolekati sara ga.”

²⁰ O Mary e sa cavuti oti mai, e qaravi tamana tiko, painia tale ga. E kaya: “Niu nuiqawaqawa, au vulica meu dau masu qai kua ni lomaleqa. O koya e bibi duadua meu biuta vei Jiova na noqu lomaleqa, ni na yaga qori ena veigauna se bera mai.”

²¹ Rau kaya o Lloyd kei Alexandra eda veivosakitaka ena imatai ni parakaravu, ni vakatovolei na nodrau vakabauta ena sala rau sega ni namaka. Ia rau kaya: “Ena kilai na dei ni noda vakabauta ni vakatovolei, qori ena vakaukauataki keda meda vosota na ituvaki dredre da qai lomavakacegu. Ena vakavinakataka na noda itovo.”

22. Nida cakava tiko ga na ka eda rawata, na cava meda nuidei kina?

²² Ena rawa ni veisau vakasauri na keda ituvaki, ni veisau noda ilesilesi, tauvimate, kei na vakavuvale. Ia meda nuidei ni kauaitaki keda o Jiova, ena vukei keda tale ga ena gauna eda gadreva kina. (Iper. 4:16; 1 Pita 5:6, 7) Se ituvaki cava o sotava ena gauna qo, cakava na ka o rawata. Toro volekati Jiova ena masu, qai vulica mo dau nuitaki koya. Ni o cakava qori, o na lomavakacegu tiko ga ni veisau na kemu ituvaki.