1, 2. (a) Lukona kuikutwa cwañi haiba kuezahala licinceho zelusika libelela mwa bupilo bwaluna? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.) (b) Ka kuya ka Samu 131, ki mubonelo mañi oluswanela kuba ni ona oka lutusa kuzwelapili kuba ni kozo ya mwa munahano?

BO LLOYD ni bo musalaa bona bo Alexandra sapili nebazwafile hane bakupilwe kuli bazwe fa mutai ni kuyo ba mapaina. Basika cinciwa kale, nebasebelelize fa Betele ka lilimo zefitelela 25. Bo Lloyd batalusa kuli: “Nenisa nahanangi kuli nenika kupiwa kuzwa fa Betele ni kutuhela musebezi one niezanga. Kwa makalelo, neniutwisisa libaka hane kubile ni cinceho yeo, kono mwa lisunda ni likweli zenetatami, neniikutwanga kuyubekwa. Taba yeo nei nikatalize hahulu mwa munahano. Fokuñwi nenibanga ni mubonelo oswanela, kono hape hasamulaho nenilembwalanga.”

² Haiba kuba ni licinceho zelusika libelela mwa bupilo bwaluna, lukona kuikalelwa hahulu ni kulembwala. (Liprov. 12:25) Fokuñwi mane kukona kulubela hahulu taata kuamuhela licinceho zeo. Mwa miinelo yecwalo, ki lika mañi zeka lutusa ‘kuombalisa ni kukuzisa moyo  waluna’? (Mubale Samu 131:1-3.) Halunyakisiseñi zenetusize batu bababulezwi mwa Bibele ni batanga ba Jehova kacenu kuzwelapili kuba ni kozo ya mwa munahano niha nekubile ni licinceho mwa bupilo bwabona.

3. Josefa naaipumani mwa muinelo mañi?

³ Josefa naanani lilimo zebato ba 17 bahulwani bahae haba mulekisa sina mutanga kabakala kuli neba mushwela muna. Taba yeo isika ezahala kale, Josefa naalatiwa hahulu ki ndatahe. (Gen. 37:2-4, 23-28) Ka lilimo zebato ba 13, Josefa naabile mutanga ni kutamiwa mwa Egepita, mi naali kwahule hahulu ni ndatahe, yena Jakobo. Ki sika mañi sene situsize Josefa kuli asike azwafa ni kuhalifa?

4. (a) Josefa hanaali mwa tolongo naaisize pilu kwañi? (b) Jehova naaalabile cwañi litapelo za Josefa?

⁴ Josefa hanaanzaa nyanda mwa tolongo, naaisize pilu kwa limbuyoti zanaa mufile Jehova. (Gen. 39:21; Samu 105:17-19) Hape litolo zanaabile ni zona hanaasali mwanana mwendi neli mutusize kuba ni buikolwiso bwa kuli Jehova naamushemuba. (Gen. 37:5-11) Kubonahala kuli naalapezi ku Jehova hañata-ñata, kumutaluseza butata bwahae. (Samu 145:18) Jehova naaalabile litapelo za Josefa zene zwelela kwa pilu yahae ka kumukolwisa kuli ‘naakaba ni yena’ mwa manyando ahae kaufela.—Lik. 7:9, 10. *

5. “Kozo ya Mulimu” ikona kulutusa cwañi kupeta likonkwani zaluna za kwa moya?

⁵ Kusina taba ni miinelo yetaata yelukopana ni yona, ni luna kacenu lwakona kutusiwa ki “kozo ya Mulimu” yesileleza maata aluna a kunahana kuli lusike lwaikalelwa sesiñwi. (Mubale Mafilipi 4:6, 7.) Kacwalo, haiba lutaluseza Jehova lika zelubilaeza, kozo ya Mulimu yakona kulutusa kuli lube ni maata a kupeta likonkwani zaluna za kwa moya ni kulutusa kusazwafa. Halunyakisiseñi mitala ya mizwale ni likaizeli ba mwa linako zaluna yebonisa buniti bwa taba yeo.

6, 7. Kulapela litapelo zenongile kukona kulutusa cwañi kuba ni kozo ya mwa munahano? Mufe mutala.

⁶ Bo Ryan ni bo musalaa bona bo Juliette nebazwafile hahulu hane bataluselizwe kuli habasana kuba mapaina babaipitezi ba swalelele. Bo Ryan batalusa kuli: “Honafo feela lwataluseza Jehova za taba yeo mwa tapelo. Neluziba kuli yeo neli kolo yende ya kubonisa kuli nelusepile Mulimu. Buñata bwa bahasanyi mwa puteho yaluna nebasali babanca mwa niti; kacwalo lwalapela ku Jehova kuli alutuse kubatomela mutala omunde wa kuba ni tumelo.”

⁷ Jehova naaalabile cwañi tapelo yabona? Bo Ryan batalusa kuli: “Hasamulaho feela wa kulapela, lwaikutwa kutiya hape mi lipilaelo zene lunani zona kwa makalelo, zafela. Kozo ya Mulimu neisilelelize lipilu zaluna ni maata aluna a kunahana. Lwalemuha kuli haiba luba ni mubonelo olukile, Jehova naakazwelapili kuitusisa luna.”

8-10. (a) Moya wa Mulimu ukona kulutusa cwañi kuitiisa haluba ni lipilaelo? (b) Jehova ukona kulutusa cwañi haiba luikataza kubeya za kwa moya mwa sibaka sapili?

⁸ Moya wa Mulimu hauna kulutusa feela kuli lusike lwabilaela halukopana ni miinelo yetaata, kono hape uka lutusa kufumana mañolo aka lutusa kubeya za kwa moya mwa sibaka sapili. (Mubale Joani 14:26, 27.) Halunyakisiseñi mutala wa bo Philip ni bakubona bo Mary, bane basebelelize fa Betele ka lilimo zebato ba 25. Mwahalaa likweli zeene kuzwa fobazwela fa Betele, sibeli sabona bashwelwa ki bo ma bona, mi bahabo bo Philip batimela, mi nebatokwa kubabalela bo ndataa bona bo Mary bane bakula butuku bwa mwa munahano.

⁹ Bo Philip habahupula taba yeo batalusa kuli: “Neninahana kuli nenitiyezi butata bo, kono neniikutwa  kuli kunani nto yeñwi yene nitokwa kueza. Hane nibala taba yeñwi mwa Tawala ya Mulibeleli ya kuituta nafumana liñolo la Makolose 1:11. Ki niti kuli nenitiyela butata bo, kono nenisa ezi cwalo ka kutala. Nenitokwa ‘kuitiisa ka kutala ka pilu-telele ni tabo.’ Liñolo le neli nitusize kulemuha kuli tabo yaka haisika itinga fa miinelo yenikopana ni yona, kono kuli nibe ni tabo mwa bupilo nitokwa kutusiwa ki moya wa Mulimu.”

¹⁰ Bakeñisa kuli bo Philip ni bo Mary nebaezize buikatazo bwa kuzwelapili kueza lika za kwa moya nihaike kuli nebatalimana ni miinelo yetaata, Jehova abafuyaula hahulu. Hamulaho feela wa kuzwa fa Betele, sibeli sabona bafumana lituto za Bibele zezwelapili zenebata kuitutanga Bibele hasikai mwa sunda. Bo Mary batalusa kuli: “Lituto zaluna neli lutahisezanga tabo mi nekuswana feela inge kuli Jehova naalutaluseza kuli lika likaba hande.”

11, 12. (a) Ki lika mañi zanaaezize Josefa zenetahisize kuli Jehova amufuyaule? (b) Josefa naafuyauzwi cwañi bakeñisa buitiiso bwahae?

¹¹ Hakuezahala licinceho zelusika libelela, lukona kuzwafa ka bunolo ni kufelelwa ki sepo. Josefa naakakona kuzwafa mwa muinelo wanaali ku ona. Kono naaikatalize kueza zende mwanaakonela kaufela mi Jehova naamufuyauzi. Nihaike kuli Josefa naali mwa tolongo, naaezanga ka taata kuli apete musebezi ufi kamba ufi wanaafiwa ki mupolisa wa tolongo, sina feela mwanaaezelize hanaasa sebeleza Potifaro.—Gen. 39:21-23.

¹² Zazi leliñwi, Josefa naafilwe musebezi wa kuzamaisa baana bababeli bane babanga ni litulo zetuna mwa kuta ya Faro. Ka kulemuha kuli Josefa neli muuna yanani sishemo, sibeli sa baana bao bamutaluseza butata bwabona ni litolo zabona zesabisa zene babile ni zona busihu bwa kuzuha lizazi leo. (Gen. 40:5-8) Josefa naasazibi kuli puisano yanaabile ni yona ni baana bao neika tahisa kuli lika limuzamaele hande kwapili. Nihaike kuli Josefa naazwezipili kuba mwa tolongo ka lilimo zepeli kuzwa fo, naalukuluzwi mwateñi hasamulaho, mi lizazi leliswana leo aketiwa kuba mubusi, mi aba yena wabubeli kuzwa ku Faro.—Gen. 41:1, 14-16, 39-41.

13. Haluli mwa miinelo yetaata, lukona kuezañi kuli Jehova alufuyaule?

¹³ Ka kuswana ni Josefa, ni luna lwakona kuipumana mwa muinelo olusa koni kucinca. Nihakulicwalo, Jehova uka lufuyaula haiba luzwelapili kuba ni pilu-telele ni kueza zende zelukona kaufela mwa muinelo oluli ku ona. (Samu 37:5) Ki niti kuli fokuñwi lukana lwaikutwa ‘kuzingeha’ bakeñisa muinelo waluna, kono sina mwanaabulelezi muapositola Paulusi, haluna ‘kusiyala inze luzwafile.’ (2 Makor. 4:8; litaluso ze kwatasi) Lukaiponela buniti bwa manzwi ao anaabulezi Paulusi, sihulu haiba luisa hahulu pilu kwa musebezi wa kukutaza.

14-16. Mukutazi Filipi naabonisize cwañi kuli naaisize hahulu pilu kwa musebezi wa kukutaza miinelo yahae niha neicincize?

¹⁴ Mukutazi Filipi utomile mutala omunde wa kuisa pilu kwa musebezi wa kukutaza miinelo yanaali ku yona niha neicincize. Setefani hasaabulailwe bakeñisa tumelo yahae, puteho yeneli mwa Jerusalema yakala kunyandiswa. * Ka nako yeo, Filipi naaikola kueza musebezi omunca wanaafilwe. (Lik. 6:1-6) Kono balateleli ba Kreste hase bahasani, Filipi naasabata kupateha mwa musebezi wa Mulimu. Naaile kuyo kutaleza mwa Samaria, ili muleneñi mone kupila batu bane basika utwa taba yende ka nako yeo.—Mat. 10:5; Lik. 8:1, 5.

¹⁵ Filipi naaitatela kuya kai ni kai kone uka mulibisa moya wa Mulimu; kacwalo Jehova amuluma kuyo kutaleza kwa libaka zenca zenesa kutalezwangwi. Bakeñisa kuli naasina ketululo, Masamaria bane baketululwangwa hahulu ki Majuda nebaikutwile kulukuluha hane bali ni yena. Ki lona libaka buñata bwabona hane bateelelize ku yena “ka pilu iliñwi”!—Lik. 8:6-8.

¹⁶ Kuzwa fo, Filipi naaetelezwi ki Moya wa Mulimu kuya kwa mileneñi yemibeli ya Ashidodi ni Sesarea, ili kone kupila batu babañata bane basi Majuda. (Lik. 8:39, 40) Hamulaho wa lilimo ze 20 kuzwa fakutaleza mwa Samaria lwapili, miinelo ya Filipi yacinca hape. Naasanani lubasi mi naakutalezanga feela mwa sibaka sanaapila ku sona. Nihaike kuli miinelo yahae neicincize, Filipi naazwezipili kuisa pilu kwa musebezi wa kukutaza; kabakaleo yena ni lubasi lwahae bafuyaulwa ki Jehova.—Lik. 21:8, 9.

17, 18. Kuisa pilu kwa musebezi wa kukutaza kukona kulutusa cwañi haiba miinelo icinca mwa bupilo bwaluna?

¹⁷ Mizwale ni likaizeli babañata ba mwa sebelezo ya nako kaufela balemuhile kuli kuisa pilu kwa musebezi wa kukutaza kubatusize kusabilaela hahulu miinelo niha icinca. Bo Osborne ni bo musalaa bona bo Polite babapila kwa South Africa, hane bazwile fa Betele, nebanahana kuli nekuka babela bunolo kufumana musebezi wa kusebezanga feela mazazi asikai mwa sunda ni kufumana ndu mwa kupila. Bo Osborne batalusa kuli: “Ka bumai, nelusika fumana musebezi kapili sina mone lunahanela.” Bo musalaa bona bo Polite, bona batalusa kuli: “Nelusika fumana musebezi ka likweli zetaalu, mi nelusina masheleñi ane lubulukile. Wo neli muliko omutuna luli.”

¹⁸ Ki lika mañi zenee batusize kutiyela muinelo otaata one bali ku ona? Bo Osborne batalusa kuli: “Kukutaza hamoho ni puteho kulutusize kuisa  pilu kwa lika za butokwa ni kuba ni mubonelo oswanela. Neluikatulezi kueza mone lukonela kaufela mwa musebezi wa kukutaza mwa sibaka sa kuina feela inze lubilaela, mi kueza cwalo neku lutahiselize tabo yetuna. Nelulikile ka taata kubata musebezi, mi kwa mafelelezo lwaufumana.”

19-21. (a) Ki lika mañi zeka lutusa kuzwelapili kuba ni kozo ya mwa munahano? (b) Lukona kutusiwa cwañi haiba luamuhela cinceho yebile teñi mwa bupilo bwaluna?

¹⁹ Mitala yeo ibonisa kuli haiba luikataza kueza zende mwa muinelo oluli ku ona ni kuba ni buikolwiso bwa kuli Jehova uka lutusa, lukazwelapili kuba ni kozo ya mwa munahano. (Mubale Mika 7:7.) Mane mwendi lukalemuha kuli kuamuhela licinceho zebile teñi mwa bupilo bwaluna kulutusize kutiisa silikani saluna ni Mulimu. Bo Polite bababulezwi kwamulaho batalusa cwana ka za muinelo obaipumani ku ona: “Kuzwa fa mutai neku nitusize kulemuha butokwa bwa kuitinga hahulu ku Jehova miinelo niha neibonahala kuli itaata hahulu. Silikani saka ni yena satiya hahulu.”

²⁰ Bo Mary bababulezwi kwamulaho basababalela bo ndataa bona ba basupali mi baeza bupaina. Batalusa kuli: “Niitutile kuli hanitahelwa ki lipilaelo, niswanela kutuhela zenieza, kulapela ku Mulimu, ni kulibelela ku yena. Niitutile tuto ya butokwa ya kuli haiba nikopana ni miinelo yetaata mwa bupilo, niswanela kusiya lika mwa mazoho a Jehova, mi naziba kuli nihaiba kwapili nikatokwa kueza cwalo.”

²¹ Bo Lloyd ni bo Alexandra bababulezwi kwa makalelo a taba ye batalusa kuli miinelo yabona hane icincize, tumelo yabona neilikilwe ka nzila yene basika libelela. Kono batalusa kuli: “Kukopana ni miinelo yelika tumelo yaluna kulutusa kuziba haiba lunani tumelo ya niti yekona kulutusa kusaikalelwa kamba kuzwafa halukopana ni miinelo yecwalo. Mi lufita fa kuba batu babatiile nikufita.”

22. Lukatusiwa cwañi haiba luikataza kueza zende mwa muinelo oluli ku ona?

²² Haiba kuezahala cinceho yeñwi mwa bupilo bwamina, ibe kuli ki cinceho yeama musebezi omueza mwa kopano ya Mulimu, buikangulo bwamina bwa kwa mubili, kamba buikalabelo bwa mwa lubasi, muswanela kukolwa kuli Jehova wamiisa pilu mi uka mitusa ka nako yeswanela. (Maheb. 4:16; 1 Pit. 5:6, 7) Ka nako ya cwale, muikataze kueza zende mwa muinelo omuli ku ona. Musutelele ku Ndataa mina ya kwa lihalimu ka tapelo, mi muitinge ku yena kakuli wamiisa pilu. Hamuka eza cwalo, ni mina mukazwelapili kuba ni kozo ya mwa munahano miinelo niha icinca.