Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

Xú káʼnii gándoo gákuwáanʼ tsímáá maski ajndu rígá rí naxtiʼkhuu rá.

Xú káʼnii gándoo gákuwáanʼ tsímáá maski ajndu rígá rí naxtiʼkhuu rá.

“Nánguá exmiéjunʼ ga̱jma̱a̱ niguanúʼ wíí” (SAL. 131:2).

AJMÚÚ sjj-S 128, sjj-S 129

1, 2. a) Ndiéjunʼ rí naʼni maku̱mu̱u̱ mbáa cristiano índo̱ naxtiʼkhuu xú káʼnii xtáa xá. (Atayáá timbá xtiʼkhu.) b) Xó má eʼthí náa Salmo 131, ndiéjunʼ gambáyulú mu makuwáanʼ tsímáá rá.

LLOYD GA̱JMA̱A̱ ALEXANDRA nikuwa itháan rí mbá skiñúʼ witsu tsiguʼ náa Betel. Ikha jngó, índo̱ nithúún rí muriʼkhuíí ñajunʼ rí nuni nikuwa gíná. Lloyd naʼthí: “Niniguʼ wéñuʼ maxtáá náa Betel ga̱jma̱a̱ ñajunʼ rí nini. Mu nikro̱ʼo̱ʼ májánʼ náa numuu rí nixtiʼkhuu, índo̱ ninújngoo xmáná ga̱jma̱a̱ gu̱nʼ mbaʼa nixtáá gíná wéñuʼ. Mbá nácha̱á nda̱yo̱o̱ rí gúʼdoo tsiakii ga̱jma̱a̱ núkhu má ikhú xtáá gíná”.

2 Índo̱ naxtiʼkhuu xóo kuwáanʼ, naʼni rí maxmiéjunʼlú wéñuʼ ga̱jma̱a̱ na̱nguá kuwáanʼ májánʼ (Prov. 12:25). Ga̱jma̱a̱ mbá rúʼko̱ gáʼni rí xáʼndulú gundrígú mbá nuxi̱ʼ ñajunʼ. Ndiéjunʼ gambáyulú mu makuwáanʼ tsímáá ga̱jma̱a̱ xaxmiéjunlú índo̱ gakuwáanʼ xúʼko̱ kaʼnii rá. (Atraxnuu Salmo 131:1-3.) * Mbuʼyáá ndiéjunʼ nini xa̱bi̱i̱ Dios bi̱ nikuwa nákha wajyúúʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ kuwa rí mbiʼi xúgi̱ mu ma̱ndoo makuwáanʼ tsímáá maski asndu naxtiʼkhuu xóo kuwáanʼ.

XÚ KÁʼNII GAMBÁYULÚ “TSÍMÁÁ RÍ NA̱ʼKHA̱ NÁA DIOS” RÁ.

3. Ndiéjunʼ nigíʼnuu José rá.

3 José nindxu̱u̱ a̱ʼdióo Jacob bi̱ nindoo kaʼyoo wéñuʼ. Ikha jngó, a̱ngui̱i̱n nixígu̱u̱n kuyáá rí asndu nigujua̱a̱ xóo mbáa ñumbáá nákha gíʼdoo gu̱wa̱ʼ ijuwan tsiguuʼ (Gén. 37:2-4, 23-28). Ndiyóoʼ rí maʼngo̱o̱ mamínuʼ mbá gu̱wa̱ʼ i̱jtsu̱ tsiguʼ náa ninindxu̱u̱ ñumbáá ga̱jma̱a̱ nixtáa guʼwá e̱jua̱nʼ náa Egipto, nixtáa mitsínguánʼ náa anu̱u̱. Ndiéjunʼ rí nimbáyúu mu xaxmiéjunʼ ga̱jma̱a̱ rí maʼngo̱o̱ magiʼthu̱u̱n xá.

4. a) Ndiéjunʼ rí nindxa̱ʼwáminaʼ José índo̱ nixtáa náa guʼwá e̱jua̱nʼ rá. b) Xú káʼnii niriʼña Jeobá rí niʼtájkáan xá.

4 Índo̱ nixtáa ramínuuʼ náa guʼwá e̱jua̱nʼ, mbáa José nindxa̱ʼwáminaʼ má xúʼko̱ rí Jeobá má xtáa rambáyúu (Gén. 39:21; Sal. 105:17-19). Mú ma̱ngaa, xnuʼndaa rí nigiʼdoo nákha nindxu̱u̱ dxámá niʼni maku̱mu̱u̱ kaʼyoo itháan Jeobá (Gén. 37:5-11). Ga̱jma̱a̱ numuu rúʼko̱ niʼni rí maʼthúu̱n Jeobá ga̱jma̱a̱ xúgíʼ a̱jkiu̱u̱n (Sal. 145:18). Jeobá niriʼña rí niʼtájkáan ga̱jma̱a̱ nixtáa má xúʼko̱ náa níjniúu mu mambáyúu gárígá má rí gárígá (Hech. 7:9, 10). *

5. Xú káʼnii gambáyulú “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios” mu maʼngulú muʼni itháan ñajunʼ Jeobá rá.

5 Rí mbiʼi xúgi̱, marigá rí maʼni gakhi̱i̱ rí xóo makuwáanʼ. Á mu xúʼko̱ erígá, mbuʼyáá xú káʼnii “tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios” mañewu̱u̱n xóo e̱ndxa̱ʼwáá edxu̱lúʼ (atraxnuu Filipenses 4:6, 7). * Ikha jngó, gunda̱ʼa̱a̱ Jeobá rí mambáyulúʼ índo̱ naxmiéjunlú wéñuʼ. Ikhú, tsímáá mambáyulúʼ mu ma̱ndoo muʼni itháan ñajunʼ Dios ga̱jma̱a̱ mambáyulúʼ mu xákaguabáanʼ. Guʼyáá tikhu xkri̱da rí mambáyulúʼ mbiʼi xúgi̱.

GUʼTÁKÁÑII JEOBÁ MU MAKUWÁANʼ TSÍMÁÁ MBU̱JÚU̱

6, 7. Xú káʼnii eyambáá mu marigá rí tsímáá náa a̱jkiu̱lú índo̱ nuʼtájkáan mbájmbu rí ndayúlú rá. Araxná mbá xkri̱da.

6 Ryan ga̱jma̱a̱ Juliette nikuwa gíná índo̱ nidxawíín rí nánguá mani̱ndxu̱ún precursores especiales. Ikhaa eʼthí rí nacha̱ nitajkháan. Naʼthí: “Ndu̱ya̱a̱xu rí ma̱ndoo musngájma rí naku̱mu̱xu ku̱ya̱a̱ Dios. Mbaʼin a̱ngiu̱lú bi̱ kuwa náa congregación ni̱ndxu̱ún nuxunʼ, ikha jngó ninda̱ʼa̱a̱xu Jeobá rí mambáyuxuʼ mu muxnu̱u̱nxu májánʼ xkri̱da ga̱jma̱a̱ xú káʼnii nindxu̱u̱ fe ndrígúxu̱”.

7 Xú káʼnii nixtiʼña̱a̱ rí nitajkháan xá. Ryan narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n: “Índo̱ niguámboʼ nitajkháan rí naʼni maxmiéjunʼxú ga̱jma̱a̱ dí ra̱májánʼ endxaʼwamíjna̱xu nindáti̱ga̱a̱. Tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios niñewu̱u̱n xú káʼnii endxaʼwamíjna̱xu ga̱jma̱a̱ a̱jkiu̱xuʼ. Nikru̱ʼu̱xu rí Jeobá xóó ma̱ndoo maxnúxu ñajunʼ á mu nunixu má xúʼko̱ rí ikhaa naniguʼ”.

8-10. a) Xú káʼnii gándoo gambáyulú xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios mú maʼngulú índo̱ naxmiéjunlú rá. b) Xú káʼnii gáyambáá Jeobá mu maxnúlúʼ tsiakii mú muʼni má xúʼko̱ ñajunʼ xá.

8 Ma̱ngaa, xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios ma̱ndoo maʼni rí mbuʼyáá tikhuu versículos rí gíʼdoo numuu rí mambáyulúʼ muʼni itháan ñajunʼ Dios (atraxnuu Juan 14:26, 27). * Guʼyáá xkri̱da ndrígóo Philip ga̱jma̱a̱ Mary, xa̱bu̱ gajmii bi̱ nikuwa ruñambáá náa Betel itháan maʼni mbá skíñúʼ iwitsu tsiguʼ. Náa mbá a̱jkhu̱ igu̱nʼ, nájmi̱i̱n rudún nikáñúún ga̱jma̱a̱ imba̱a̱ bi̱ kaʼyoo ndxájulú Philip. Ma̱ngaa ndiyóoʼ rí muña̱wa̱a̱n anu̱u̱ Mary, numuu rí naʼniu mbá nandii gakhi̱i̱.

9 Philip narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n: “Nikumuʼ rí xúgíʼ nindxu̱u̱ májánʼ maski asndu rígá mbá rí naʼni tígo̱o̱. Mbóo mbiʼi, xtáá raguxnuu mbá artículo ndrígóo Bi̱ nayejngoo, ga̱jma̱a̱ nixka̱ma̱a̱ rí naʼthí náa Colosenses 1:11. Ikhú ndi̱yo̱o̱ rí á mu naʼngo̱ʼ, raʼkháa ga̱jma̱a̱ i̱ndó rí natha. Versículo nimbáyuʼ mu maʼngo̱ʼ ga̱jma̱a̱ maxtáá gagi. Rígi̱ niʼni marmáʼáan a̱jkiu̱nʼ, rí xáxtáá gagi ga̱jma̱a̱ rí xú káʼnii xtáá, maxtáá gagi á mu naniʼñúʼ rí xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios marigá náa ikhúúnʼ”.

10 Philip ga̱jma̱a̱ Mary nini tsiakimijna muni rí itháan gíʼdoo numuu, ga̱jma̱a̱ Jeobá mbaʼa enii rí xóo niʼni tsajkurámiinʼ. Mbá xkri̱da, tájyúuʼ má índo̱ nigájni̱i̱n náa Betel, nájmi̱i̱n nixkamin xa̱bu̱ bi̱ nindúún majmañún ga̱jma̱a̱ numuu Biblia mbaʼa nuthu rí mbá xmáná ga̱jma̱a̱ nijmañún májánʼ. Mary naʼthí: “Nidxuxu wéñuʼ ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ rí niʼni Jeobá mu mbu̱ya̱a̱xu rí xúgíʼ gágájnu májánʼ”.

GUʼNI MBÁ RÍ JEOBÁ MA̱NDOO MAʼNI TSAJKURÁMUʼ

Xú káʼnii guʼyaridáá José índo̱ naxtiʼkhuu vida ndrígúlú rá. (Atayáá kutriga̱ 11 asndu 13).

11, 12. a) Ndiéjunʼ niʼni José mu Jeobá maʼni tsajkurámaaʼ rá. b) Xú káʼnii Jeobá niʼni tsajkurámaaʼ José numuu rí niʼngo̱o̱ rá.

11 Índo̱ naxtiʼkhuu asignación rí kuaʼdáá maʼni rí maxmiéjunʼlu rí xóo gakuwáanʼ nda̱wa̱á ga̱jma̱a̱ mamiñúlú. Mbáa rúʼko̱ rí nigíʼnuu José. Mú rí niʼni nasngájma rí ikhaa niʼni xúgíʼ rí nindoo mu marigá rí maʼni tsajkurámuʼ Jeobá. Ikha jngó índo̱ ikhaa gídáʼ náa guʼwá e̱jua̱nʼ, niʼniminaʼ maʼnimbánuu májánʼ xúgíʼ rí nixnángawu maʼni oficial bi̱ kayá edxu̱u̱, xó má niʼni índo̱ niñajunʼ ga̱jma̱a̱ Potifar (Gén. 39:21-23).

12 Mbá miʼtsú José niñawu̱u̱n a̱jmi̱i̱n xa̱bu̱ bi̱ niguáʼdáá mbá ñajunʼ rí gíʼdoo numuu náa goʼwóo faraón. Numuu rí José niʼniún rí májánʼ, mbóo mbiʼi ikhiin nitháán rí naʼni maxmiéjúnʼ ga̱jma̱a̱ xnuʼndaa rí niguáʼdáá mbruʼun rí nijngoo (Gén. 40:5-8). José tseʼyoo, mú rí nitamijná ikhú maxtiʼkhuu mbá kayuʼ vida ndrígóo. Ninújngoo a̱jma̱ tsiguʼ o itháan, ga̱jma̱a̱ mbiʼi rí nigájna̱a̱, nigíiʼ xóo Xa̱bu̱ Ñajunʼ bi̱ gíʼdoo wéñuʼ tsiakii náa xuajen rúʼko̱, ikhaa nindxu̱u̱ bi̱ naʼni a̱jmi̱i̱n Xa̱bu̱ Ñajunʼ náa faraón (Gén. 41:1, 14-16, 39-41).

13. Tséʼniuu má xóo kuwáanʼ, xú káʼnii gúxnáá Jeobá mbá rí maʼni tsajkurámuʼ rá.

13 Xó má José, mbáa muraʼníí mbá rí nda̱a̱ rí gándoo muʼni. Mú á mu naʼngo̱o̱ a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ á mu nuʼnimíjna̱ mu muʼni rí nandoo, muxnáá Jeobá mbá rí maʼni tsajkurámuʼ (Sal. 37:5). Xúʼko̱, mbáa nguáná xúʼyáá rí muʼni, mú ‹ma̱ndoo maguma káwáanʼ› ga̱jma̱a̱ xaxmiéjunʼlú wéñuʼ, xóo niʼthí apóstol Pablo (2 Cor. 4:8). Ga̱jma̱a̱ xúʼko̱ gáʼni á mu tseniʼñáʼ ru̱ʼni̱ ñajunʼ Jeobá.

GUʼNI MÁ XÚʼKO̱ ÑAJUNʼ JEOBÁ

14-16. Ndiéjunʼ niʼni Felipe bi̱ niʼtáraʼa índo̱ niriʼkhuu vida ndrígóo rá.

14 Guʼyáá ga̱jma̱a̱ numuu Felipe bi̱ niʼtáraʼa, ikhaa nixná mbá xkri̱da májánʼ rí eyoo gáʼthúu̱n rí xúniʼñáʼ ru̱ʼni̱ ñajunʼ Jeobá índo̱ rígá rí naxtiʼkhuu. Felipe gíʼdoo mbá ñajunʼ nuxi̱ʼ náa congregación ndrígóo Jerusalén (Hech. 6:1-6). Ikhú, nda̱wa̱á rí nixiyáa Esteban, nirígá wéñuʼ xkujndu. * Índo̱ Felipe ndiʼyoo rí eʼwíínʼ xa̱bi̱i̱ Jesús nigájnun náa Jerusalén, táguanúu wíí. Ni̱jkha̱ gáʼtaraʼa náa Samaria, mbá xuajen náa ndiʼkhún nijuiʼtáraʼa (Mat. 10:5; Hech. 8:1, 5).

15 Felipe nixtáa xawii mu maʼga̱ asndu náa má gáʼga kayáa xi̱ʼ kaʼwu ndrígóo Dios. Ikha jngó, Jeobá nijmiuu mu maʼga̱ náa xuajen rí xóó tsijuiʼtáraʼa. Nákha ikhú, judíos tsíñún gúñún samaritanos. Mú numuu rí Felipe nindoo kaʼñún, mbáa ikhiin mangiin nikumu̱ún rí nindúún kuyáá. Mbáa ikha jngó mbaʼin xa̱bu̱ nigíʼ májánʼ edxu̱ún mu mudxuun rí niʼthí (Hech. 8:6-8).

16 Ikhú, xi̱ʼ kaʼwu ni̱jkha̱ kayáa náa Asdod ga̱jma̱a̱ Cesarea, a̱jma̱ xuajen náa kuwa mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ na̱nguá ni̱ndxu̱ún judíos (Hech. 8:39, 40). Mbá skíñúʼ tsiguʼ nda̱wa̱á rí nigi̱ʼdi̱i̱ nitaraʼa náa Samaria, nakujmaa rí niriʼkhuu xóo nixtáa Felipe mbu̱júu̱. Rí xúgi̱ gíʼdiin familia ga̱jma̱a̱ nixtáa náa niʼtáraʼa. Maski ajndu niriʼkhuu xóo nixtáa, tániñuʼ raʼni ñajunʼ Jeobá, ga̱jma̱a̱ bi̱ kuwa náa goʼwóo niguma tsajkurámiinʼ wéñuʼ (Hech. 21:8, 9).   

17, 18. Xú káʼnii embáyulú rí xúniʼñáʼ ru̱ʼni̱ ñajunʼ Jeobá índo̱ rígá rí naxtiʼkhuu rá.

17 Mbaʼin a̱ngiu̱lú bi̱ nuni káxi̱ ñajunʼ Jeobá nuthi rí ikhaa rúʼko̱ nimbáñun mu maʼngu̱u̱n muraʼníí índo̱ naxtiʼkhuu xóo kúwi̱i̱n. Guʼyáá rí nigíʼnuu Osborne ga̱jma̱a̱ Polite, xa̱bu̱ gajmii bi̱ kuwa náa Sudáfrica. Índo̱ niniñaaʼ Betel, nindxa̱ʼwa̱míjna̱ rí mbá nacha̱ muxkamaa mbá ñajunʼ náa xáʼyooʼ muñajunʼ kañiʼ mbiʼi ga̱jma̱a̱ náa makuwa. Mú, ndiéjunʼ nirígá rá. Ikhaa naʼthí: “Mú tárígá xúʼko̱, tákanuxu ñajunʼ xóo niku̱mu̱xu”. Ga̱jma̱a̱ Polite narmáʼáan a̱jkiu̱u̱n: “Mbá ajtsú igu̱nʼ na̱nguá niguáʼdááxu ñajunʼ, ga̱jma̱a̱ na̱nguá kuaʼdááxu mbújkha̱a̱. Ninindxu̱u̱ mingíjyúuʼ wéñuʼ”.

18 Ndiéjunʼ nimbáñun náa gamiéjunʼ rígi̱ xá. Osborne naʼthí: “Rí mutaráʼaxu ga̱jma̱a̱ congregación nimbáyuxu wéñuʼ mu xaxmiéjunxu ga̱jma̱a̱ mundxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱xuʼ rí májánʼ. Ninduxu mutaráʼa itháan ki xóo rí mutrigáanʼxu ga̱jma̱a̱ maxmiéjunxu. Rígi̱ niʼni rí makúwáanʼxu gagi. Ndiʼyááʼxu ñajunʼ asndu náa, ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nixkamaaxu”.

GAʼNGO̱O̱ A̱JKIU̱LÚ GA̱JMA̱A̱ GAKUMULÚ KUʼYÁÁ JEOBÁ

19-21. a) Ndiéjunʼ gambáyulú mu makuwáanʼ tsímáá rá. b) Xú káʼnii gambáyulú á mu naxtiʼkhuu xóo kuwáanʼ rá.

19 Xó má esngájma xkri̱da rígi̱, á mu nuʼni xúgíʼ rí nandoo ga̱jma̱a̱ nakumulú kuʼyáá Jeobá, makuwáanʼlu tsímáá (atraxnuu Miqueas 7:7). * Mbáa nduʼyáá rí naʼni mambaxúlúʼ itháan májánʼ gajmiúlú Jeobá rí muraʼníí rígi̱. Polite ni̱jkha̱nú ndiʼyoo rígi̱: “Rí magruígú mbá nuxi̱ʼ asignación naʼsngóʼ xú káʼnii phú nindxu̱u̱ rí maku̱mu̱ʼ ka̱yo̱o̱ Jeobá maski ajndu nakujmaa rí i̱ndó gamiéjunʼ eraʼnuu. Rí xúgi̱ nambáxuʼ itháan májánʼ ga̱jmu̱ʼ”.

20 Mary, bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numuu náa kutriga̱ 8, xóó nañewu̱u̱n anu̱u̱ ga̱jma̱a̱ nindxu̱u̱ precursora. Ikhaa naʼthí: “Nijmañuʼ rí índo̱ naxmiéjunʼ wéñuʼ, gíʼmaa matajkáan ga̱jma̱a̱ maʼni̱i̱ a̱jkiu̱nʼ. Naku̱mu̱ʼ dí rígi̱ niʼsngóʼ rí gíʼmaa maniʼñúʼ xúgíʼ náa ñawúunʼ Jeobá. Ga̱jma̱a̱ rúʼko̱ mbaʼyóoʼ nda̱wa̱á”.

21 Lloyd ga̱jma̱a̱ Alexandra, bi̱ niʼthá ga̱jma̱a̱ numún náa nagi̱ʼdu̱u̱ artículo rígi̱, ikhiin nduyáá rí xóo nixtiʼkhuu vida ndrígu̱ún nisngájma nguáthá mba̱a̱ fe guáʼdáá xóo rí ikhiin túyáá nákha ginii. Ikhiin nuthi: “Tsáʼkhá nasngájma xóo nindxu̱u̱ fe ndrígúxu̱ ga̱jma̱a̱ á mu rígi̱ mañewu̱nxu̱ ga̱jma̱a̱ maʼni̱i̱ a̱jkiu̱xuʼ índo̱ nuraʼníí xkujndu. Rí xúgi̱ ni̱ndxu̱xu̱ʼ itháan májánʼ xa̱bu̱”.

Rí naxtiʼkhuu mbá nacha̱ ma̱ndoo maʼni rí maguma tsajkurámáanʼ xóo rí ikháanʼ tsiguaʼti̱i̱n. (Atayáá kutriga̱ 19 asndu 21).

22. Ndiéjunʼ gakhánulú á mu nuʼni xúgíʼ rí gajkuáa ñawúnluʼ índo̱ naxtiʼkhuu xóo kuwáanʼ rá.

22 Á mu naxtiʼkhuu mbá nacha̱ vida ndrígúlú, ga̱jma̱a̱ numuu mbá nuxi̱ʼ asignación, nandii o ga̱jma̱a̱ numuu rí ndayóoʼ náa guʼwúlú, gakumulú rí Jeobá naxmiéjunʼ kaʼyulú ga̱jma̱a̱ mambáyulúʼ índo̱ gáʼyóóʼ (Heb. 4:16; 1 Ped. 5:6, 7). Guʼni xúgíʼ rí gajkuáa ñawúnluʼ, xúgíʼ rí nandoo. Guxuʼmamíjná itháan náa Anu̱lú mekhuíí índo̱ guʼtájkáan ga̱jma̱a̱ gajmañulú mbuʼyáá rí ikhaa mañewu̱nlú. Xúʼko̱ gakuwaanʼ tsímáá maski ajndu marigá rí maxtiʼkhuu.

^ párr. 2 Salmo 131:1-3: “Oh Jeobá, a̱jkiu̱nʼ tséʼnimbamínáʼ, ni má iduʼ tsekuximínáʼ; ni tsíyóóʼ magúʼdoo rí nindxu̱u̱ mba̱ʼu̱, ni má xúgíʼ rí mitsaan rí naniguʼ ikhúúnʼ. Nánguá exmiéjunʼ ga̱jma̱a̱ niguanúʼ wíí xóo mbáa ada̱ chíʼgíʼ ga̱jma̱a̱ ru̱dúu̱. Xtáá gagi xóo mbáa ada̱ chíʼgíʼ. Israel gagiʼthu̱u̱n náa Jeobá xúgi̱ ga̱jma̱a̱ asndu kámuu mbiʼi”.

^ párr. 4 Nda̱wa̱á rí nigájnáa náa guʼwá e̱jua̱nʼ, José ndiʼyoo rí Jeobá nimbayúʼ mú magumuu xúgíʼ tsingíná rí nigíʼnuu índo̱ nixniúu mbáa ada̱. Ikhaa bi̱ nixná mbiʼyuu aʼdá giʼnii Manasés, ga̱jma̱a̱ niʼthí: “Dios niʼni mambumuʼ xúgíʼ gamiéjunʼ rí nigúʼdoo” (Gén. 41:51).

^ párr. 5 Filipenses 4:6, 7: “Xaxmiéjuanʼla ga̱jma̱a̱ numuu nimbá, gutajkháan ga̱jma̱a̱ gutakáñii Dios ma̱ngaa guxna̱a̱ núma̱aʼ, gunda̱ʼa̱a̱ xúgíʼ rí eyála; ikhú tsímáá rí na̱ʼkha̱ náa Dios rí itháan gíʼdoo tsiakii, mañewu̱u̱n a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ rí nundxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu Cristo Jesús”.

^ párr. 8 Juan 14:26, 27: “Bi̱ nambáyúu, xi̱ʼ kaʼwu, bi̱ Anu̱ʼ gakunguanʼ ga̱jma̱a̱ mbiʼyuuʼ. Ikhaa gáʼsngala xúgíʼ ga̱jma̱a̱ maʼni marmáʼáan a̱jkia̱la xúgíʼ rí nitala. Naniʼñúʼ rí tsímáá, tsímáá ndrígóʼ naxnala. Tsexnala xó má numbaaʼ naxná. Xáʼni tsiánguá a̱jkia̱la ga̱jma̱a̱ xámiñalaʼ”.

^ párr. 14 Atayáá náa revista rígi̱ náa artículo “Lá natayáá má ráʼ.

^ párr. 19 Miqueas 7:7: “Mú ikhúúnʼ mayejngoo ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá. Gajkhun rí magúʼthu̱u̱n náa Dios bi̱ maʼni kríñunʼ. Dios ndrígóʼ maʼdxawunʼ”.