Ir al contenido

Ir al índice

Ná kandíxayó Jehová ta kutakuyó

Ná kandíxayó Jehová ta kutakuyó

“Kandíxa Jehová xíʼin ndiʼi níma̱ún, va̱ása kandíxaún ña̱ ndíka̱a̱ xi̱ní miíún” (PROV. 3:5).

YAA: 3, 8

1. ¿Nda̱chun ndiʼiyó xíniñúʼu ña̱ sandi̱kona-iniyó?

NDIʼIYÓ xíniñúʼuyó ña̱ sandi̱kona-iniyó. Sana ndíʼi̱-iniyó, ndákava-iniyó á ndóʼoyó iin tu̱ndóʼo. Sana xóʼvi̱yó xa̱ʼa ña̱ xa̱a̱ chéeyó, xa̱ʼa ña̱ ndeé ndóʼoyó á xa̱ʼa ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ iin na̱ veʼeyó. Savayó xíniñúʼu kundeé-iniyó tá íxandi̱va̱ʼa na̱ yiví xíʼinyó. Ta ñuyǐví yóʼo kininíka ku̱a̱ʼa̱n ndúuña. Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ íyoyó tiempo yo̱ʼvi̱, ta ña̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ íyoyó tiempo nu̱ú ndíʼi ta xa̱a̱ si̱lóʼo tiempo kúma̱ní ña̱ kixa̱a̱ ñuyǐví xa̱á (2 Tim. 3:1). Sana xa̱a̱ ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ ndátuyó xi̱nu ndiʼi ña̱ káʼa̱n Jehová ta ku̱a̱ʼáníka tu̱ndóʼo va̱xi nu̱úyó. Soo, ¿ndáaña kivi sandi̱ko-iniyó?

2, 3. a) ¿Ndáaña xíni̱yó xa̱ʼa ta̱ Habacuc? b) ¿Nda̱chun kaʼviyó libro ta̱ Habacuc?

2 Ña̱ va̱ʼa ndakuiinyó ña̱yóʼo, ná kotoyó ndáaña káʼa̱n libro ta̱ Habacuc. Biblia va̱ása káʼa̱nña xa̱ʼa ña̱ ke̱ʼé ta̱ profeta yóʼó. Sana ki̱vi̱ra kúni̱ kachiña “Ña̱ númi, ña̱ sándi̱ko-ini”. Xíʼin ña̱yóʼo sákuaʼayó u̱vi̱ ña̱ʼa. Ña̱ nu̱ú kúúña, ña̱ númi Jehová miíyó ta sándi̱kora-iniyó, ta ña̱ u̱vi̱ kúúña táki̱ʼva íyo na̱ tuunní tíinra saá íyo miíyó. Libro ta̱ Habacuc va̱ʼaní chíndeétáʼanña xíʼinyó tá ndákava-iniyó. Ta̱ profeta Habacuc ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra Jehová sava ña̱ʼa ña̱ yo̱ʼvi̱. Nda̱kuiinva Jehová ña̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra, ta nda̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná kaʼyíra ña̱yóʼo, chi xíni̱ra ña̱ kivi chindeétáʼanña xíʼinyó (Hab. 2:2).

3 Ña̱ na̱túʼun ta̱ Habacuc xíʼin Jehová xa̱ʼa ña̱ sándi̱ʼi̱-inira kúú iinlá ña̱ káʼa̱n Biblia xa̱ʼa ta̱ profeta yóʼo. Librora ni̱ka̱ʼyi̱ña nu̱ú Biblia tá tiempo xi̱naʼá ta ni̱ka̱ʼyi̱ña ña̱ va̱ʼa sakuaʼayó tasaá “va̱ʼa chindeétáʼanña xíʼinyó ta sándi̱koña-iniyó, ta saátu káʼa̱nña xíʼinyó xa̱ʼa ña̱ ndátuyó chí nu̱únínu” (Rom. 15:4). Libro ña̱ ka̱ʼyí ta̱ Habacuc, u̱vi̱ xa̱ʼa kúú ña̱ va̱ʼaní chíndeéña miíyó. Ña̱ nu̱ú chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ʼa sakuaʼayó ndáaña kúni̱ kachi ña̱ kandíxayó Jehová. Ta ña̱ u̱vi̱ káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ kiviva kundoo va̱ʼayó ni íyoní tu̱ndóʼo nu̱úyó. Xa̱ʼa ña̱yóʼo ná kaʼviyó ña̱ káʼa̱n libro ta̱ Habacuc.

NÁ KA̱ʼA̱NYÓ XÍʼIN JEHOVÁ

4. ¿Nda̱chun ni̱ndi̱ʼi̱ní-ini ta̱ Habacuc?

4 (Kaʼvi Habacuc 1:2, 3). * Yo̱ʼvi̱ní tiempo tá ni̱xi̱yo ta̱ Habacuc. Ku̱suchíní-inira chi ndiʼi na̱ yiví ndi̱va̱ʼaní ni̱xi̱yo-inina. ¿Ama kúú ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa ña̱ kini? ¿Nda̱chun kǒo níkeʼé Jehová ni iin ña̱ʼa? Nina tu̱ndóʼo xi̱xini ta̱ profeta yóʼo ta na̱ xi̱kuumií ku̱a̱chi kúú na̱ ñuu Israel. Nda̱kavaní-inira. Soo mií tiempo ña̱ yo̱ʼvi̱ kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová ná chindeétáʼanra xíʼinra. Sana ki̱xaʼá ndákanixi̱níra ña̱ va̱ása ndíʼi̱-ini Jehová xa̱ʼara chi kǒo níchindeé kamarara. ¿Á sava yichi̱ ndóʼoyó táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Habacuc?

5. ¿Ndáaña ndáyáʼviní sákuaʼayó nu̱ú libro ta̱ Habacuc? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa).

5 ¿Á sa̱ndákoo ta̱ Habacuc ña̱ kandíxara Jehová xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra koo chí nu̱únínu? Va̱ása nísandákoora ña̱ kandíxara Jehová. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová xa̱ʼa ña̱ ndóʼora xíʼin ña̱ sándíʼi̱-inira, ta va̱ása níka̱ʼa̱nra xíʼin inkakana xa̱ʼaña, náʼa̱ña ña̱ iinlá Jehová xi̱kandíxaníra. Xa̱ʼa ña̱ kǒo níkunda̱a̱-inira nda̱chun ta̱xi Ndióxi̱ ña̱ xo̱ʼvi̱ra kúú ña̱ ni̱ndi̱ʼi̱ loʼo inira xa̱ʼa. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra ña̱ ka̱ʼyíra nu̱ú Biblia xa̱ʼa ña̱ ndo̱ʼora, sánáʼa̱ña miíyó iin ña̱ʼa: va̱ása xíniñúʼu yi̱ʼvíyó ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová tá íyo iin ña̱ sándi̱ʼi̱-iniyó á iin ña̱ kǒo kúnda̱a̱-iniyó. Mií Jehová káʼa̱n xíʼinyó ña̱ ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra (Sal. 50:15; 62:8). Proverbios 3:5 káchiña: “Kandíxa Jehová xíʼin ndiʼi níma̱ún, va̱ása kandíxaún ña̱ ndíka̱a̱ xi̱ní miíún”. Sana xi̱xini̱va ta̱ Habacuc tu̱ʼun yóʼo ta xi̱kandíxaraña.

6. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová?

6 Ta̱ Habacuc xi̱kandíxaníra yivára Jehová. Xa̱ʼa ña̱yóʼo kúú ña̱ siʼnaka Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin. Nu̱úka ña̱ kandíxara ña̱ ndákanixi̱ní miíra ta ndi̱ʼi̱ka-inira, ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová xa̱ʼa ña̱ ndóʼora xíʼin xa̱ʼa ña̱ sándi̱ʼi̱-inira. Xíʼin ña̱yóʼo chi̱núura iin yichi̱ va̱ʼa nu̱úyó. Jehová kúni̱ra ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ sándi̱ʼi̱-iniyó, chi xíniso̱ʼovara ña̱ káʼa̱nyó (Sal. 65:2). Tá ná keʼéyó ña̱yóʼo, kuniyó nda̱saa ndákuiinra ña̱ káʼa̱nyó xíʼinra ta nda̱saa táxira yichi̱ nu̱úyó (Sal. 73:23, 24). Chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ kǒo kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa nda̱a̱ ndáaka ña̱ ndóʼoyó. Tá káʼa̱nyó xíʼin Jehová xíʼin ndiʼi níma̱yó saá náʼa̱yó ña̱ kándíxaníyóra.

NÁ KUNISO̱ʼOYÓ ÑA̱ KÁʼA̱N JEHOVÁ

7. ¿Ndáaña ke̱ʼé Jehová xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Habacuc xíʼinra?

7 (Kaʼvi Habacuc 1:5-7). * Ta̱ Habacuc sa̱ndákoora ña̱ sándi̱ʼi̱-inira ndaʼa̱ Jehová. Soo sana ni̱nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíra ndáaña ndakuiin Jehová. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ta̱a ta̱ kúnda̱a̱-ini xa̱ʼa ña̱ ndóʼo se̱ʼera saá íyo Jehová, ta xa̱ʼa ña̱yóʼo va̱ása nínda̱ʼyi̱ra xíʼin ta̱ Habacuc. Xi̱kunda̱a̱va-inira chi xa̱ʼa ña̱ xóʼvi̱ ta̱yóʼo kúú ña̱ xa̱kundáʼvira nu̱úra. Ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra xa̱ʼa ña̱ kundoʼo na̱ ñuu Israel chí nu̱únínu xa̱ʼa ña̱ kǒo xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nra. Sana ta̱ Habacuc kúú ta̱ nu̱ú ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin, ña̱ ndáa si̱lóʼo tiempo ta ndiʼi-xa̱ʼa tu̱ndóʼo ña̱ ni̱xi̱yo tá tiempo ña̱ ni̱xi̱yora.

8. ¿Nda̱chun ndakanda̱-ini ta̱ Habacuc xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra?

8 Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Habacuc ña̱ xa̱a̱ íyo tu̱ʼvara xíʼin ña̱ keʼéra. Si̱lóʼo tiempo kúma̱ní taxira castigo ndaʼa̱ na̱ yiví na̱ xi̱keʼé ña̱ kini. Tá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra tu̱ʼun yóʼo “ña̱ kuu tiempondó”, ña̱ kúni̱ kachira kúú ña̱ ndakiʼinna castigo mií tiempo ña̱ íyoka ta̱ Habacuc. Soo, ¿á ña̱yóʼo kúú ña̱ ndátu ta̱ Habacuc ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra? Va̱ása. Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová kúú ña̱ xo̱ʼvi̱ ndiʼi na̱ ñuu Judá. Na̱ ñuu Babilonia ndi̱va̱ʼaníka ni̱xi̱yo inina nu̱ú na̱ ñuu ta̱ Habacuc chi na̱yóʼo xi̱xini̱vana xa̱ʼa ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱. ¿Nda̱chun kuniñúʼu Jehová iin ñuu ña̱ va̱ása ndásakáʼnu-ñaʼá ña̱ taxira castigo ndaʼa̱ na̱ ñuura? Tá miíyó níxiniso̱ʼo ña̱yóʼo, ¿ndáaña keʼéyó?

9. ¿Ndáaña ni̱nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin mií ta̱ Habacuc?

9 (Kaʼvi Habacuc 1:12, 13; * 1:14, 17). Ta̱ Habacuc ku̱nda̱a̱-inira ña̱ kuniñúʼu Jehová na̱ ñuu Babilonia ña̱ va̱ʼa sandiʼi-xa̱ʼara na̱ ñuu Israel, soo ni saá nda̱kanda̱va-inira tá ni̱ka̱ʼa̱n Jehová ña̱yóʼo xíʼinra. Sana ni̱nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíra ña̱yóʼo: ¿Nda̱chun táxira ña̱ koo tu̱ndóʼo nu̱ú na̱ ñuu Judá? ¿Nda̱chun va̱ása kama sándiʼi-xa̱ʼara ña̱yóʼo? Tá kúúmiíra ndiʼi ndée, ¿nda̱chun táxira ña̱ íyoní tu̱ndóʼo? ¿Nda̱chun va̱ása sándiʼi-xa̱ʼara ña̱ kini? Soo ni saá ka̱ndíxaníra ña̱ kunda̱a̱ Jehová miíra (Deut. 32:4; Is. 26:4). Ta̱ Habacuc chi̱ka̱a̱-inira ña̱ kandíxakara ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínirara ta taxira ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ra. Ndióxi̱ ta̱ yi̱i̱ kúúra ta va̱ása kúni̱ra koo ña̱ kini.

10. ¿Nda̱saa kivi kundoʼoyó táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Habacuc?

10 Sana sava yichi̱ ndóʼoyó táki̱ʼva ndo̱ʼo ta̱ Habacuc. Xíniso̱ʼovayó ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó. Kándíxayóra, káʼviyó tu̱ʼunra ta xa̱ʼa ña̱yóʼo kándíxayó ña̱ keʼéra chí nu̱únínu. Sákuaʼayó xa̱ʼa ña̱ taxira ndaʼa̱yó chí nu̱únínu tixaʼvi ña̱ sánáʼa̱ na̱ ñuura miíyó. Soo sana kivi nda̱ka̱tu̱ʼun xíʼin miíyó ña̱yóʼo: “¿Ama va̱ása xo̱ʼvi̱kayó?”. Ná kotoyó ndáaña ke̱ʼé ta̱ Habacuc, ta ndáaña kivi sakuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo.

NÁ KUNDATUYÓ NDA̱A̱ KUNIYÓ NDÁAÑA KEʼÉ JEHOVÁ XA̱ʼAYÓ

11. Tándi̱ʼi xi̱niso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová, ¿ndáaña chi̱ka̱a̱-ini ta̱ Habacuc keʼéra?

11 (Kaʼvi Habacuc 2:1). * Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Habacuc xíʼin Jehová chi̱ndeétáʼanníña xíʼinra ña̱ va̱ʼa ku̱nira. Ña̱kán xi̱ndatura nda̱a̱ ná saxínu Jehová ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ta va̱ása níndi̱ʼi̱ka-inira xa̱ʼaña (Hab. 3:16). Inka na̱ xi̱ndasakáʼnu Ndióxi̱ tiempo xi̱naʼá saátu xi̱ndatuna ta ka̱ndíxanara. Ña̱ ke̱ʼé na̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ása ndakava-iniyó, ta ná kundatuyó nda̱a̱ ná keʼéra ña̱ káʼa̱nra (Miq. 7:7; Sant. 5:7, 8).

12. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Habacuc?

12 ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ Habacuc? Ña̱ nu̱ú ña̱ sákuaʼayó kúú ña̱ va̱ása xíniñúʼu sandákooyó ña̱ ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová, ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ná kixi nu̱úyó. Ña̱ u̱vi̱ ña̱ sákuaʼayó kúú ña̱ xíniñúʼu kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó nu̱ú tu̱ʼunra, ta saátu tá káʼa̱n na̱ ñuura xíʼinyó. Ña̱ u̱ni̱ ña̱ xíniñúʼu keʼéyó kúú ña̱ kundatuyó, nda̱a̱ ná ndasavií Jehová ña̱ sáxo̱ʼvi̱-iniyó. Tá ná keʼéyó táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Habacuc, va̱ʼaní kuniyó, ta ña̱yóʼo chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kundeé-iniyó. Ña̱ ndátuyó keʼé Ndióxi̱ chí nu̱únínu kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kúee koo iniyó, ta chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kusi̱í-iniyó ni ndóʼoyó iin tu̱ndóʼo. Saátu chindeéña miíyó ña̱ kandíxakayó ña̱ ndasaviíra tu̱ndóʼo ña̱ kúúmiíyó (Rom. 12:12).

13. ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Habacuc?

13 (Kaʼvi Habacuc 2:3). * Ku̱si̱íníva-ini Jehová tá xi̱ndatu ta̱ Habacuc ña̱ ndasaviíra tu̱ndóʼo ña̱ ni̱xi̱yo nu̱úra. Xi̱kunda̱a̱va-ini Jehová xa̱ʼa ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼa ta̱ Habacuc nu̱ú. Xa̱ʼa ña̱yóʼo sa̱ndíkora-inira ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ndakuiinvara ña̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara. Tá ná ya̱ʼa loʼo tiempo ta va̱ása kooka ña̱ sandi̱ʼi̱-inira. Nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo xíʼinra saá ni̱xi̱yo Jehová: “Kúee koo iniún ta kandíxa yi̱ʼi̱. Sana ndákanixi̱níún ña̱ va̱ása ndakuii̱n ña̱ káʼún soo keʼévai̱ña”. Jehová ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ xa̱a̱ íyo iin tiempo nu̱úra ña̱ saxínura ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra, ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ ná kundatura. Tá ná ndiʼi va̱ása ndakavaka-inira.

¿Nda̱chun kúni̱yó chika̱a̱kayó ndée ña̱ kachíñu va̱ʼakayó nu̱ú Jehová? (Koto párrafo 14).

14. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo?

14 Tá ndátuyó ña̱ ndasavií Jehová tu̱ndóʼo ña̱ yáʼayó nu̱ú ta xíniso̱ʼoyó ndiʼi ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó, saá va̱ʼaní kandíxayóra ta va̱ʼaní kuniyó ni tá íyo tu̱ndóʼo nu̱úyó. Ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná kǒo kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa ndáa ki̱vi̱ ndatiin Jehová ku̱a̱chi xíʼin na̱ ñuyǐví yóʼo, chi ta̱ʼán ka̱ʼa̱nra ndáa ki̱vi̱ kooña (Hech. 1:7). Ná kandíxayó Jehová chi ta̱yóʼo kúú ta̱ xíni̱ mií tiempo ña̱ keʼéraña. Ña̱kán ná kǒo ndakava-iniyó, vitá ná koo iniyó ta ná kundatuyó, ta ná kandíxayó Jehová. Soo vitin ná kuniñúʼu va̱ʼayó tiempoyó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová (Mar. 13:35-37; Gál. 6:9).

JEHOVÁ TAXIRA ÑA̱ KUTAKU NA̱ KÁNDÍXA-ÑAʼÁ

15, 16. a) ¿Ndáaña taxi Ndióxi̱ ndaʼa̱yó káchi libro ta̱ Habacuc? b) ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱yóʼo?

15 Ndióxi̱ káʼa̱nra ña̱ kutaku na̱ yiví xa̱ʼa ña̱ nda̱kú íyo inina xíʼinra ta iníísaá nu̱ú ñuʼú xa̱a̱na kunda̱a̱-inina xa̱ʼara (Hab. 2:4, 14). Ndióxi̱ taxira iin ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ na̱ yiví na̱ kúee íyo ini xíʼin na̱ kándíxa-ñaʼá; ña̱ kutakuna ndiʼi tiempo.

16 Sana ndákanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ va̱xi nu̱ú Habacuc 2:4, ña̱ kúúña iin tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n kuití ta̱ Habacuc. Soo nu̱ú ta̱ apóstol Pablo xi̱ndayáʼviní ña̱ káʼa̱n ña̱yóʼo, ña̱kán u̱ni̱ yichi̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼaña (Rom. 1:17; Gál. 3:11; Heb. 10:38). Tá ndixa kándíxayó Ndióxi̱, ka̱kuyó ta kotoyó ña̱ xi̱nu ndiʼi ña̱ káʼa̱nra, ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ná ya̱ʼayó nu̱ú. Jehová káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ ndátuyó koo chí nu̱únínu, ta va̱ása ndakanixi̱níyó xa̱ʼa ña̱ sáxo̱ʼvi̱ miíyó tiempo vitin.

17. ¿Ndáaña va̱ʼaní káʼa̱n libro ta̱ Habacuc xíʼinyó?

17 Libro ta̱ Habacuc sánáʼa̱ña miíyó iin ña̱ ndáyáʼviní. Jehová káʼa̱nra ña̱ taxira ña̱ kutaku na̱ yiví na̱ kándíxa-ñaʼá. Ña̱kán xíniñúʼu chika̱a̱yó ndée ña̱ kándíxakayó Ndióxi̱, ni íyo tu̱ndóʼo nu̱úyó á ña̱ sándi̱ʼi̱-iniyó. Tá káʼviyó libro ta̱ Habacuc kúnda̱a̱-iniyó ña̱ íyo Jehová xíʼinyó ta chíndeétáʼanra xíʼinyó. Viíní káʼa̱nra xíʼinyó ña̱ ná kandíxayóra, ta ná kundatuyó nda̱a̱ ná kixa̱a̱ tiempo ña̱ xa̱a̱ íyo nu̱úra, ña̱ kixaʼá kaʼndachíñu Reinora nu̱ú ñuʼú yóʼo. Saá va̱ʼaníva kundoo ndiʼi na̱ yiví, kusi̱í-inina ta ndasakáʼnuna Jehová (Mat. 5:5; Heb. 10:36-39).

NÁ KANDÍXAYÓ JEHOVÁ XÍʼIN ÑA̱ SI̱Í-INI

18. ¿Nda̱saa ku̱ni ta̱ Habacuc xa̱ʼa ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼinra?

18 (Kaʼvi Habacuc 3:18, 19; * 3:16, 17). Tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xíʼin ta̱ Habacuc, chi̱ndeétáʼanníña xíʼinra. Nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ ke̱ʼé Ndióxi̱ xa̱ʼa na̱ ñuura tiempo xi̱naʼá, ta ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ va̱ʼa ka̱ndíxakara ta̱yóʼo. Ni xa̱a̱ xíni̱ra ña̱ xo̱ʼvi̱vara soo ka̱ndíxara ña̱ loʼo tiempo ya̱ʼa ta chindeétáʼan Jehová xíʼinra. Sa̱ndíkoníva ña̱yóʼo inira. Va̱ása níndi̱ʼi̱ka-inira xa̱ʼa ña̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra Jehová tá xa̱ʼa, chi ka̱ndíxara ña̱ saka̱kura miíra. Ni̱ka̱ʼa̱nra iin tu̱ʼun ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ ndixaní ka̱ndíxara Jehová. Sava na̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa Biblia káʼa̱nna xa̱ʼa versículo 18, xa̱ʼa ña̱ nda̱va ta̱ Habacuc xa̱ʼa ña̱ ku̱si̱íní-inira chi kándíxara Ndióxi̱. ¿Á su̱ví ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ sákuaʼayó xíʼin ña̱ ndo̱ʼo ta̱ Habacuc? Jehová su̱ví kuití káʼa̱nra xíʼinyó xa̱ʼa ña̱ keʼéra chí nu̱únínu, káʼa̱ntura xíʼinyó xa̱ʼa ndáaña kéʼéra vitin ña̱ va̱ʼa saxínura ña̱yóʼo.

19. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa sandi̱ko Jehová iniyó táki̱ʼva ke̱ʼéra xíʼin ta̱ Habacuc?

19 Ndáyáʼviní ña̱ káʼa̱n libro ta̱ Habacuc xíʼinyó: xíniñúʼu kandíxayó Jehová (Hab. 2:4). ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kitáʼankayó xíʼin Jehová? Xíniñúʼu keʼéyó u̱ni̱ ña̱ʼa. Ña̱ nu̱ú, xíniñúʼu ka̱ʼa̱n ni̱ʼiyó xíʼin Ndióxi̱ ta ka̱ʼa̱nyó xíʼinra xa̱ʼa ndiʼi ña̱ sándi̱ʼi̱-iniyó. Ña̱ u̱vi̱, ná kuniso̱ʼoyó ndiʼi ña̱ káʼa̱n tu̱ʼunra ta ná kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n na̱ ñuura. Ña̱ u̱ni̱, ná kandíxayó Jehová ta kundatuyó nda̱a̱ ná ndasaviíra tu̱ndóʼo ña̱ kúúmiíyó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ke̱ʼé ta̱ Habacuc. Ni xóʼvi̱ra tá ki̱xaʼá káʼyíra librora, soo tá sa̱ndíʼira ka̱ʼyíraña, va̱ʼaní ka̱ndíxara Ndióxi̱. Ná kundiku̱nyó yichi̱ra tasaá kotoyó ña̱ kúni̱ní Jehová miíyó. Ña̱yóʼo kúú ña̱ va̱ʼaní sándi̱ko-iniyó tiempo vitin.

^ párr. 4 Habacuc 1:2, 3: “¿Nda̱a̱ ama kuakundáʼvii̱ nu̱ún Jehová, ña̱ chindeétáʼún xíʼi̱n ta kǒo xíniso̱ʼún? ¿Nda̱a̱ ama ndukúi̱ ña̱ chindeétáʼún xíʼi̱n, chi ku̱a̱ʼání ku̱a̱chi íyo, soo ta̱ʼán sandiʼi-xa̱ʼún ña̱yóʼo? ¿Nda̱chun táxiún xítoi̱ ña̱ íyoní tu̱ndóʼo xíʼin ña̱ kini? Iníí xítoi̱ ña̱ íyoní ku̱a̱chi xíʼin na̱ xáʼní-táʼan; iníí xítoi̱ ña̱ íyo tu̱ndóʼo”.

^ párr. 7 Habacuc 1:5-7: “Koto va̱ʼandó nu̱ú na̱ ñuu. Kotondó ndiʼiña ta ndakanda̱-inindó. Ná ndakanda̱-inindó; saáchi íyo iin ña̱ kuu tiempondó ta ni ná natúʼunna xíʼinndó va̱ása kandíxandóña. Saáchi chindaʼíi̱ na̱ caldeo, na̱ kǒo kúndáʼvi-ini ta kamaní va̱xina, ku̱a̱ʼa̱nna nu̱ú iin ñuʼú ndíka̱ ta ndákiʼinna veʼe inkana. Sáyi̱ʼvína inkana xa̱ʼa ña̱ kéʼéna. Chiñu xáʼnda miína kúú ña̱ kéʼéna”.

^ párr. 9 Habacuc 1:12, 13: “¿Á su̱ví ndiʼi tiempo íyoún Jehová? Ndióxi̱ miíi̱, ta̱ yi̱i̱, yóʼó va̱ása kuviún. Yóʼó Jehová xa̱a̱ chi̱ndúʼúnna ña̱ ndatiinna ku̱a̱chi. Yóʼó táki̱ʼva íyo iin yu̱u̱ íyoún, ta chi̱ndúʼúnna ña̱ taxina castigo. Nduchúnu̱ún yi̱i̱níña ta va̱ása kivi kuniña ña̱ kini, ta va̱ása kúsi̱í-iniún xíʼin ña̱ kini. Tásaá íyoña, ¿nda̱chun kǒo táxiún castigo ndaʼa̱ na̱ kǒo íyo nda̱kú-ini xíʼin inkana? ¿Nda̱chun táxiún sándi̱ʼi̱-xa̱ʼana na̱ kéʼé ña̱ va̱ʼa?”.

^ párr. 11 Habacuc 2:1: “Kundichii̱ xíʼin chiñui̱ nu̱ú ndái̱, sa̱tá na̱ma̱ kundichii̱. Kotoi̱ ndáaña ndakuiinra yuʼíi̱ ta ndáaña ndakuii̱n yuʼúra tá ná ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n”.

^ párr. 13 Habacuc 2:3: “Ni kúma̱níva kixa̱a̱ ki̱vi̱ ña̱ xi̱nu ña̱yóʼo, soo ña̱ xi̱nu kúúvaña. Ni ná ku̱a̱chi̱ña, koo tu̱ʼvaníún kundatúnña, chi ña̱ kixa̱a̱ kúúvaña. Va̱ása ku̱a̱chi̱ña”.

^ párr. 18 Habacuc 3:18, 19: “Soo yi̱ʼi̱ kusi̱íva-inii̱ xíʼin Jehová, kusi̱í-inii̱ xíʼin Ndióxi̱ ta̱ sáka̱ku yi̱ʼi̱. Jehová kúú ta̱ táxi ndée ndaʼíi̱, ta nda̱a̱ táki̱ʼva íyo xa̱ʼa yusu saá nduu xa̱ʼíi̱ ixaara, ta va̱ʼaní kakai̱ nu̱ú súkun”.