1. Kaia e manakogina ei ne tatou katoa a fakamafanafanaga?

A TATOU katoa e ma‵nako ki ne fakamafanafanaga. Kāti e fai eiloa a te manavase, fakalavelave ‵tupu, mo nisi mea aka e pelā me ne vaega o ‵tou olaga i aso takitasi. E mafai o fakafesagai atu tatou ki te loto mafatia ona ko te tulaga matua, masaki, mo te galo atu o se tino pele. Nisi o tatou e fai fakamasei ne nisi tino. A amioga fakasaua ko gasolo aka loa o ma‵sei i ‵tou tafa. E tonu, e tali‵tonu tatou me i “toe taimi faiga‵ta” konei ko ola i ei tatou, ne fakamaoniga me ko ‵nofo atu tatou i “aso fakaoti” kae ko pilipili atu tatou ki te lalolagi fou. (2 Timo. 3:1) Kae kāti koi faka‵tali eiloa tatou mō se taimi leva ‵ki ke fakataunu ne Ieova ana folafolaga, kae i te taimi foki tenei ko gasolo aka eiloa o uke a ‵tou fakalavelave. Tela la, ka maua mai fea ne tatou a fakamafanafanaga?

2, 3. (a) Ne a mea e iloa ne tatou e uiga ki a Sapakuka? (e) Kaia ka sau‵tala ei tatou ki te tusi ko Sapakuka?

² Ke maua te tali ki ei, ke onoono tatou ki te tusi ko Sapakuka. E tiga eiloa e se fakaasi mai i te Tusi Tapu a mea liki‵liki e uiga ki te olaga mo galuega ne fai ne Sapakuka, kae ko te tusi telā e maua i ei a tena igoa e fai eiloa pelā me se fakamafanafanaga. E fakauiga eiloa a tena igoa ki te “‵sai ‵kini atu.” E mafai o fakauiga a te mea tenei ki te ‵sai atu o Ieova i se auala fakamafanafana io me ko te auala  e ‵piki atu ei ana tino tapuaki ki a ia. Ne sau‵tala eiloa a Sapakuka mo te Atua mai te fai atu ne ia a fesili. A te ‵tonuga loa, ne ‵sili atu ne ia a fesili mō tatou, me ne fakaosofia ne Ieova a Sapakuka ke tusi ne ia ki lalo a te lā sau‵talaga tenei.—Sapa. 2:2.

³ A te sau‵talaga ‵loto ne fai ne te tagata fanoanoa tenei o te Atua mo Ieova e aofia katoa i mea e fakaasi mai i te Tusi Tapu e uiga ki te pelofeta tenei. A tena tusi se vaega “o mea katoa kolā ne tusi i aso mua” kae tausi ke fai mo vaega o te Muna a te Atua, ko te Tusi Tapu, “me auala i te ‵tou kufaki mo fakamafanafanaga mai i te Tusi Tapu, ko mafai ei o maua ne tatou a te fakamoemoega.” (Loma 15:4) E mafai pefea o aoga ki a tatou taki tokotasi a te tusi ko Sapakuka? Ka fesoasoani mai eiloa ke lavea ne tatou a te uiga ke tali‵tonu ki a Ieova. E se gata i ei, a te valoaga a Sapakuka e fakamaoni mai me e mafai eiloa ne tatou o maua a te loto filemu faitalia a ‵tou puapuaga mo ‵tou fakalavelave. Mai te mafau‵fau ki mea konei, ke na sau‵tala nei tatou ki te tusi o Sapakuka mo nisi fakamatalaga ka maua ne tatou mai i ei.

4. Kaia ne seki fiafia i ei a Sapakuka?

⁴ Faitau te Sapakuka 1:2, 3. Ne ola a Sapakuka i taimi faiga‵ta kae fakama‵taku. Ne fanoanoa malosi eiloa a ia ona me sikomia a ia ne tino amio ma‵sei kae sauā. Ko te taimi fea ka oti atu i ei a olotou amioga ma‵sei? Kaia ne leva ‵ki te taimi kae fatoa saga mai a Ieova ki ei? A faifaiga sē ‵tonu mo faifaiga fakasaua ko amioga katoa kolā e lavea atu ne Sapakuka e fai ne tino o tena fenua. Ne fakafanoanoa ‵ki loa ki a ia. I te vaitaimi eiloa ne ‵tupu ei a mea ma‵sei katoa konei, ne kalaga atu a ia ki a Ieova mō se fesoasoani. Kāti ne kamata o mafaufau aka a Sapakuka me ko sē saga atu eiloa a Ieova ki mea konei e ‵tupu. Ki a ia, a te Atua e pelā me tuai o faka‵lei ne ia te fakalavelave. E mata, ne mafai foki o penā ou lagonaga mo te tavini pele a te Atua ko Sapakuka?

5. Ne a akoakoga ‵gali e maua i te tusi ko Sapakuka? (Ke onoono ki te ata i te kamataga.)

⁵ E mata, ko galo atu a te loto talitonu o Sapakuka ki a Ieova? E mata, ko galo atu foki a tena loto talitonu ki folafolaga a te Atua? E se penā eiloa! A te ‵tonuga loa, ne tuku atu ne ia ana fakalavelave mo mea e manavase a ia ki ei ki a Ieova kae e se ki tagata, se fakaasiga me ne seki galo a tena loto talitonu. Ne fanoanoa a ia ona ko te sē maina i te taimi ka gasue i ei te Atua io me ko te pogai ne talia ei ne Ieova ke logo‵mae a ia. I te taimi ne fakaosofia ei ne Ieova a Sapakuka ke tusi ki lalo a mea e manavase a ia ki ei, e tuku mai eiloa ne Ieova se fakaakoakoga gali mō tatou: E se ‵tau o ma‵taku tatou ke fakailoa atu ki a Ia so se mea e manava‵se io me fakalotolotolua tatou ki ei. E tonu, e alofa loa a ia o ‵kami tatou ke fakaasi atu a mea kolā e manava‵se tatou ki ei i ‵tou loto e auala i ‵talo. (Sala. 50:15; 62:8) I te Faataoto 3:5, e fakamalosi mai ke “talitonu ki a Ieova mo tou loto katoa” kae ke mo a e “fakalagolago eiloa ki tou malamalama.” Kāti ne iloa ne Sapakuka a pati konei kae tausi foki ne ia i tena loto.

6. Kaia e tāua ei a ‵talo?

⁶ Ne mua loa a Sapakuka o fakapilipili atu ki a Ieova, mo fai a tena taugasoa mo tena Tamana. Ne seki manavase eiloa a Sapakuka ona ko tena fakanofonofoga, io me fakalagolago a ia ki tena iloa. I lō te fai penā, ne ‵talo a ia e uiga ki ana lagonaga mo mea e manavase a ia ki ei, kae tuku foki mai ne ia se fakaakoakoga ‵lei mō tatou. E se gata i ei, a Ieova ko te tino e Lagona ne ia ‵tou ‵talo, kae ‵kami ne ia tatou ke fakaasi atu ki a ia a mea e manava‵se tatou ki ei i ‵tou ‵talo. (Sala. 65:2) A te fai penā ka iloa tonu i ei ne tatou a te fesoasoani mai o Ieova—kae ka ‵sai mai a ia ki a tatou e auala i ana takitakiga alofa. (Sala. 73:23, 24) Ka fesoasoani mai a ia ke iloa ne tatou ana mafaufauga faitalia me ne a tulaga faiga‵ta e fe‵paki mo tatou. A ‵talo kolā e fai ne tatou mo ‵tou loto kātoa se fakaasiga o te loto tali‵tonu katoatoa o tatou ki te Atua.

7. Ne saga atu pefea a Ieova ki mea ne manavase ki ei a Sapakuka?

⁷ Faitau te Sapakuka 1:5-7. I te otiga ne taku atu ne ia a mea e manavase a ia ki ei ki a Ieova, kāti ne mafaufau a Sapakuka ki te auala ka saga atu ei a Ieova ki a ia. Kae pelā me se Tamana alofa kae malamalama, ne seki kaitaua a Ieova ki a ia ona ko ana fameo. Ne iloa ne te Atua me se ‵talo ona ko te logo‵mae mo te fanoanoa. Ne fakasino tonu atu eiloa a pati konā a Ieova ki mea ka ‵tupu ki tino Iutaia ‵teke i se taimi pili mai mua. Kāti ko Sapakuka eiloa te tino muamua ne fakaasi atu ne Ieova ki a ia me ko pili mai a te taimi ka gata atu i ei a amioga fakasaua.

8. Kaia ne ‵numi ei a Sapakuka i te tali ne tuku atu ne Ieova ki a ia?

⁸ Ne fakaasi atu ne Ieova ki a Sapakuka me ka gasue a ia o fai se mea. A te fakasalaga o te kautama o tino amio fakasaua kae matagā ko pili ‵ki. Mai te fakamunaga tenei “i ou aso,” ne fakaasi atu ei ne Ieova me i te fakamasinoga tenei ka tupu tonu eiloa i aso o te pelofeta io me ko ana taugasoa. A te tali ne tuku atu ne Ieova e se ko te mea ne fakamoemoe ki ei a Sapakuka. E mata, tenei a te tali ki tena ‵talo ne fai e aunoa mo te kufaki? E mautinoa eiloa me i te mea telā ne fakailoa atu ne Ieova ki a ia, e fakauiga tonu eiloa ki te gasolo aka ki luga o puapuaga i te fenua o Iuta. * A tino Papelonia ne tino e seai se alofa i a latou kae amio fakasaua ‵ki, e amio fakasaua atu latou i lō tino ‵tonu o te fenua o Sapakuka kolā ne iloa ne latou a tulaga o Ieova. Kaia e fakaaoga ei ne Ieova a tino amio fakasaua mai fenua fapau‵pau ke fakasala ne latou ana tino? Ne a au mea ka fai māfai ne lagona ne koe se vaegā tali penei mai te Atua?

9. Ne a fesili kāti ne ‵sili ifo ne Sapakuka ki a ia eiloa?

⁹ Faitau te Sapakuka 1:12-14, 17. Ne malamalama a Sapakuka me ka fakaaoga ne Ieova a Papelonia ke fakamasino kae fakasala ne ia a tino amio ma‵sei i ana tafa, kae koi ‵numi eiloa a ia i ei. Kae e ui i ei, ne loto maulalo eiloa a ia o fai atu ki a Ieova i a Ia ko tena “Kaupapa.” (Teu. 32:4; Isa. 26:4) Ne tumau eiloa a Sapakuka i te kufaki o talitonu ki te alofa mo te atafai o te Atua. Ne fakamalosi aka ne te fakaikuga a te pelofeta a tena loto talitonu ke toe fakamolemole atu ki a Ieova. Kaia ne talia ei ne te Atua ke gasolo aka eiloa o masei atu a te tulaga o mea e ‵tupu i Iuta? Kaia ne seki gasue fakavave a ia o faka‵lei te fakalavelave? Kaia ne talia i ei ne te Atua Malosi Katoatoa ke ‵tupu a mea ma‵sei? Kaia e “nofo filemu” ei a ia māfai ko gasolo aka o uke atu a tino amio ma‵sei? A ia ko te “Atua Tapu”; ana “mata ko tō ‵ma ke kilo atu ki se mea matagā.”

10. I nisi taimi, ne a lagonaga e maua ne tatou e pelā mo Sapakuka?

¹⁰ I nisi taimi, kāti e tai ‵pau eiloa ‵tou lagonaga e pelā mo Sapakuka. E faka‵logo tatou ki a Ieova. Mai te tali‵tonu katoatoa ki a ia, e fai‵tau kae suke‵suke tatou ki tena Muna, kae e maua ne tatou i ei a te fakamoemoega. E lagona ne tatou ana folafolaga e auala i manatu fakatonutonu kolā e tuku mai ne tena fakapotopotoga. Kae e mafai o mafau‵fau tatou penei, ‘Ka gata atu mafea a logo‵maega?’ Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai te suā mea telā ne fai ne Sapakuka?

11. Se a te fakaikuga ne fai ne Sapakuka i te otiga ne fakalogologo ki a Ieova?

¹¹ Faitau te Sapakuka 2:1. Ne maua eiloa ne Sapakuka a te filemu o te mafaufau mai te sau‵talaga ne fai ne ia mo Ieova. Ne fakaiku aka ne ia ke fakatalitali eiloa a ia mo te loto talitonu ki te taimi tonu e gasuesue i ei a Ieova. E se fakapoi a tena fakaikuga tenei, me ne ‵toe fakamasaua mai ne ia a tena fakaikuga telā ko oti ne fai me ka “nofo filemu au ke oko ki te aso o te puapuaga.” (Sapa. 3:16) A nisi tavini fakamaoni a Ieova ne fakaasi mai foki ne latou se loto talitonu tai ‵pau, e fai pelā me se fakamalosiga ke mo a e ‵fiu tatou kae ke fakatali‵tali ki te taimi tonu e gasuesue ei a Ieova.—Mika 7:7; Iako. 5:7, 8.

12. Ne a nisi akoakoga e tauloto ne tatou mai i a Sapakuka?

 ¹² Se a te mea e tauloto ne tatou i te fakaikuga ne fai ne Sapakuka? Muamua la, ke mo a e fakatamala tatou i te fai o ‵talo ki a Ieova, faitalia me se a te fakalavelave e fakafesagai mo tatou. Te lua, e ‵tau eiloa mo tatou o fakalogo‵logo faka‵lei ki mea kolā e fakaasi mai ne Ieova ki a tatou e auala i tena Muna mo tena fakapotopotoga. Te tolu o mea, e ‵tau mo tatou o faka‵tali ki a Ieova, mo te tali‵tonu katoatoa me ka tuku mai ne ia se fakatapūga ki a tatou i tena taimi tonu. Kafai e tumau tatou i te fai‵pati atu ki a Ieova e auala i ‵tou ‵talo kae fakalogo‵logo atu ki a ia mo te kufaki, e pelā mo te mea ne fai ne Sapakuka, ka maua foki ne tatou se fakatapūga telā ka fakamalosi mai ke kufaki tatou. Ka fakamalosi ne te ‵tou fakamoemoega a te ‵tou kufaki, telā ka fesoasoani mai ke fia‵fia faeloa tatou faitalia me ne a mea faiga‵ta e fe‵paki mo tatou. E tuku mai ne te fakamoemoega a te loto talitonu me ka gasue eiloa a te ‵tou Tamana faka-te-lagi i tena taimi tonu.—Loma 12:12.

13. Ne a pati fakamalosi loto e maua ne tatou i te Sapakuka 2:3?

¹³ Faitau te Sapakuka 2:3. Ne fiafia eiloa a Ieova ki te fakaikuga ne fai ne Sapakuka ke faka‵tali a ia. A te Atua sili ne lavea loa ne ia a te tulaga fakamataku ka oko ki ei a Sapakuka. Tela la, ne tuku mai ne te Atua a muna fakamafanafana a‵lofa mai te fakamaoni atu ki te pelofeta me ka maua eiloa ne ia a tali ki ana fesili. Ka maua eiloa ne ia a te faka‵leiga ki mea e manavase a ia ki ei i se taimi vave. E pelā loa me fai atu a te Atua ki a ia, Sapakuka: “Kufaki malie, talitonu mai ki au. Ka maua eiloa ne koe a taku tali faitalia te tuai o oko mai a te taimi tenā!” Ne fakamasaua atu ne Ieova ki a ia me e isi eiloa se taimi ko oti ne fakatoka ne ia ke fakataunu Ana folafolaga. Ne polopoloki ne ia a Sapakuka ke faka‵tali ki te taimi ka fakataunu ei Ana fuafuaga. I te fakaotiga loa, e se ‵tau o fanoanoa a te pelofeta.

14. Se a te ‵tou fakaikuga e ‵tau o fai māfai e pokotia tatou ne fakalavelave?

¹⁴ A te fakatalitali mo te kufaki ki a Ieova mo te saga tonu ki mea kolā e fakailoa mai ne ia, ka maua eiloa ne tatou a te loto talitonu telā ka fesoasoani mai ke maua ne tatou te filemu o te mafaufau faitalia a puapuaga mo mea faiga‵ta e fe‵paki mo tatou. Ne fakamaoni mai ne Iesu me e mafai o tali‵tonu tatou ki a Ieova e pelā me ko te ‵toe Tino Tausi Taimi Fakamaoni, kae ke mo a e ‵saga ki “taimi io me ko vaitaimi” kolā e seki fakaasi mai ne te Atua. (Galu.1:7) Tela la, ke mo a e ‵fiu tatou kae ke fakatali‵tali tatou mo te loto maulalo, te fakatuanaki, te kufaki, mai te fakaaoga faka‵lei a ‵tou taimi ke tavini atu ki a Ieova ki te ‵toe mea telā e mafai ne tatou o fai.—Male. 13:35-37; Kala. 6:9.

15, 16. (a) Ne a folafolaga e maua ne tatou i te tusi o Sapakuka? (e) Ne a mea e tauloto ne tatou mai folafolaga konei?

¹⁵ Ne tauto atu a Ieova ki tino amio‵tonu kolā e tali‵tonu atu ki a ia, penei: “A te tino amiotonu ka ola e auala i tena fakamaoni,” kae ko te “lalolagi ka ‵fonu i te iloaga e uiga ki te ‵malu o Ieova.” (Sapa. 2:4, 14) E tonu, a latou kolā e kufaki mo te loto tali‵tonu ki te Atua, ka maua eiloa ne latou a te taui ko te ola.

¹⁶ I te taimi muamua e kilo atu koe ki te folafolaga i te Sapakuka 2:4, e foliga mai me e pelā me ne pati fua e fai atu. Kae e ui i ei, ne lavea ne te apositolo ko Paulo a te ‵tonu mo te tāua o pati a Ieova konei, telā ne siki mai ei ne ia te fuaiupu tenei fakatolu taimi! (Loma 1:17; Kala. 3:11; Epe. 10:38) Faitalia eiloa me ne a mea faiga‵ta e fe‵paki mo tino amio‵tonu, kae e auala i tena fakatuanaki mo tena loto talitonu, ka ola loa a ia ke lavea ne ia a te fakataunuga o folafolaga katoa a te Atua. E fai mai a Ieova ke ‵kilo ‵mao atu tatou ki te olaga mō aso mai mua kae e se ki te olaga fua tenei.

17. Ne a fakamaoniga e maua ne tatou mai te tusi ko Sapakuka?

¹⁷ A te tusi ko Sapakuka e maua ne tatou mai i ei a akoakoga tāua mō tatou katoa kolā  e ola i aso fakaotioti o aso fakaoti konei. Ne tuku mai ne Ieova a tena folafolaga e uiga ki te ola ki so se tino telā e fakatuanaki kae talitonu ki a Ia. Ke na tumau faeloa i te fakama‵losi aka a ‵tou fakatuanaki mo te ‵tou loto tali‵tonu ki te Atua, faitalia a puapuaga mo fakalavelave e fe‵paki mo tatou. E auala i a Sapakuka, e fakatalitonu mai ne Ieova me ka ‵lago kae faka‵sao ne ia tatou mai fakalavelave. Ne fakamolemole mai a ia i se auala alofa ke tali‵tonu tatou ki a ia kae ke fakatali‵tali mo te kufaki ke oko eiloa ki tena taimi telā ko oti ne fuafuagina, me ka oko mai i ei a te Malo o te Atua kae ka ‵fonu ei a te lalolagi i ana tino tapuaki fia‵fia kae loto maulalo.—Mata. 5:5; Epe. 10:36-39.

18. Ne otia pefea a Sapakuka i pati a Ieova?

¹⁸ Faitau te Sapakuka 3:16-19. Ne otia eiloa a Sapakuka i muna a Ieova. Ne mafaufau ‵loto a ia ki galuega ‵mana kae fakaofoofogia ne fai ne Ieova mō ana tino i aso ko ‵teka. Ne mafai ne ia o ‵toe fakamalosi a tena loto talitonu ki tala konā. E iloa ne ia me ka fai fakavave ne Ieova se mea. Ne fakamafanafana eiloa te mea tenā ki te pelofeta, faitalia te iloa ne ia i tena puapuaga ka tumau eiloa mo se taimi. Ne mafuli a te fakalotolotolua o Sapakuka ki te fiafia mo te ‵mautakitaki o tena loto talitonu ki te malosi faka‵sao tino o Ieova. Ne fai mai ne ia a pati kolā ne fakaasi atu i ei a te lasi o tena loto talitonu kae ko toe pati ‵loto eiloa ke fai ne se tino. Kae e fai mai a nisi tino tusitala me i te fuaiupu e 18, e fakauiga tonu loa ki te “Au ka eva ki luga i toku fiafia i te Aliki; Au ka teka fakatamilomilo ona ko toku fiafia ki te Atua.” Ko tafaga la te ma‵losi o fakamaoniga konei mō tatou! Ne seki tuku mai fua ne Ieova ana folafolaga ‵gali ki a tatou, kae ne fakamaoni mai foki me ka saga fakavave foki a ia o fakataunu ana fuafuaga mō tatou.

19. E mafai pefea o maua ne tatou se vaegā fakamafanafanaga telā ne maua ne Sapakuka?

¹⁹ E se fakalotolotolua tatou me i te fekau tāua a Sapakuka ko te loto tali‵tonu o tatou ki a Ieova. (Sapa. 2:4) E mafai o maua kae fakatumau ne tatou a te vaegā loto talitonu tenā māfai e fakamalosi aka a ‵tou fesokotakiga mo Ieova mai te (1) ‵talo faeloa, fakaasi atu ki a Ieova ou fakalavelave mo mea e manavase koe ki ei; (2) saga tonu ki te Muna a Ieova mo manatu fakatonutonu kolā e maua ne tatou e auala i tena fakapotopotoga; kae ko te (3) ke fakamaoni tatou o fakatali‵tali ki a Ieova mo te kufaki. Tenā eiloa te mea ne fai ne Sapakuka. E tiga eiloa ne kamata a tena tusi ki te fanoanoa, kae ne fakaoti loa a tena tusi ki tena loto talitonu mo tena fiafia lasi. Ke tau‵tali foki tatou i te fakaakoakoga gali tenei, ko te mea ke mafai foki o lagona ne tatou me e ‵sai mai foki ki a tatou i se auala alofa a te ‵tou Tamana ko Ieova! E mata, e isi aka foki se isi koga i te lalolagi pouliuli tenei e mafai o maua i ei ne tatou se vaegā fakamafanafanaga lasi penei?