1-3. (a) Etẹwẹ dona yin numọtolanmẹ mítọn gando nugbo Biblu tọn go? Na apajlẹ. (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn lẹ.) (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

NADO gọ̀ nuhe yè ko họ̀ de jo yin aṣa de he gbayipe taun. Sọhayinanú lẹ dohia dọ to otò delẹ mẹ, nuhọ̀tọ lẹ nọ gọ̀ diblayin 9 to kanweko ji nuhe yé ko họ̀ to nusatẹn lẹ tọn jo. Sọha nuhe ko yin zinzọ́n gbọn Intẹnẹt ji bo yin gigọjo lẹ tọn sọgan hugan 30 to kanweko ji. Vlavo nuhọ̀tọ lẹ wá mọdọ nue yé họ̀ lọ ma sọgbe hẹ nuhe yé donukun, tindo nuhahun de, kavi na e masọ jẹ yetọn ji poun wutu. Enẹwutu, yé basi dide nado yì diọ nulọ kavi gọ̀ akuẹ yetọn yí.

² Dile etlẹ yindọ mí sọgan biọ dọ akuẹ núzinzan he mí ko họ̀ de tọn ni yin gigọjo na mí, mí ma na jlo gbede nado “sà” kavi gọ̀ “oyọnẹn he pegan” nugbo Biblu tọn he mí ko “họ̀” lọ jo. (Hia Howhinwhẹn lẹ 23:23; 1 Tim. 2:4) Dile mí ko mọ do to hosọ he wayi mẹ, mí mọ nugbo lọ gbọn whenu susu yiyizan nado plọn ẹn dali. Humọ, nado họ̀ nugbo lọ, vlavo mí sọgan ko jo agbasazọ́n he pekuẹ de do, haṣinṣan mítọn hẹ mẹdevo lẹ gọna linlẹn po walọyizan mítọn lẹ po diọ, kavi mí jo aṣa po nuyiwa he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ po do. Etomọṣo, avọ́sinsan he mí basi lẹ ma sọtẹ́n yijlẹdo dona he mí ko mọyi lẹ go.

 ³ Na nuhe dù nugbo Biblu tọn, numọtolanmẹ mítọn lẹ taidi dehe dawe he go Jesu donù to apajlẹ kleun de mẹ tindo lẹ. Nado do obá he mẹ nugbo Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn họakuẹ na mẹhe mọ ẹn lẹ jẹ hia, Jesu dọho gando ajọwatọ tomẹyitọ de go he to peali dagbe lẹ dín bo wá mọ dopo. Na nugbo tọn, peali enẹ họakuẹ sọmọ bọ e “yawu sà” nuhe e tindo lẹpo bosọ họ̀ ẹ. (Mat. 13:45, 46) Mọdopolọ, nugbo he mí mọ—yèdọ nugbo Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn gọna nugbo dagbedagbe devo he mí plọn to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹpo—họakuẹ na mí sọmọ bọ mí desọn ojlo mẹ bo yawu basi avọ́sinsan he e biọ lẹ nado mọ ẹn yí. Dile e na dẹnsọ bọ nugbo lọ na gbẹ́ họakuẹ na mí, mí “ma [na] sà ẹ gbede.” Ṣigba, e blawu dọ nugbo he omẹ Jiwheyẹwhe tọn delẹ mọ masọ họakuẹ na yé ba, podọ yé tlẹ ko sà ẹ. Mí ni ma dike enẹ ni jọ do mí go gbede blo! Nado dohia dọ mí yọ́n pinpẹn nugbo lọ tọn sisosiso, bo ma na sà ẹ gbede, mí dona hodo gbedide Biblu tọn lọ nado “to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ.” (Hia 3 Johanu 2-4.) Nado zinzọnlin to nugbo lọ mẹ nọ biọ dọ mí ni nọgbẹ̀ sọgbe hẹ ẹ, enẹ wẹ nado nọ ze e do otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ, podọ nado nọ yinuwa to kọndopọ mẹ hẹ ẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna kanbiọ atọ̀n delẹ: Naegbọn mẹdelẹ sọgan “sà” nugbo lọ, podọ nawẹ yé gán wàmọ gbọn? Nawẹ mí sọgan dapana nuṣiwa sinsinyẹn enẹ gbọn? Nawẹ mí sọgan hẹn gbemima mítọn nado “to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ” lodo gbọn?

4. To owhe kanweko tintan whenu, naegbọn mẹdelẹ do “sà” nugbo lọ?

⁴ To owhe kanweko tintan whenu, mẹdelẹ he kẹalọyi nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ to bẹjẹeji gboawupo nado to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ. Di apajlẹ, to whenue Jesu ko na núdùdù gbẹtọgun daho de to azọ́njiawu-liho godo, yé hodo e sọyi awà awetọ Ohù Galili tọn ji. To finẹ, Jesu dọho de he paṣa yé taun dọmọ: “Eyin mìwlẹ ma dù agbasalan Visunnu gbẹtọ tọn bo nù ohùn etọn, mì ma na tindo ogbẹ̀ to mìde mẹ gba.” Kakati yé ni biọ to Jesu si nado basi zẹẹmẹ, yé dahli na hogbe etọn lẹ wutu bo dọmọ: “Ohó ehe hẹnmẹjọsi; mẹnu wẹ sọgan dotoaina ẹn?” Taidi kọdetọn de, “susu to devi etọn lẹ mẹ lẹkọyi nuhe yé jodo lẹ kọ̀n bo masọ nọ zọnhẹ ẹ ba.”—Joh. 6:53-66.

5, 6. (a) To ojlẹ agọe tọn lẹ mẹ, naegbọn mẹdelẹ ko gboawupo nado tẹdo nugbo lọ go? (b) Nawẹ mẹde sọgan jo nugbo lọ do vudevude gbọn?

⁵ To egbehe, e blawu dọ mẹdelẹ ko gboawupo nado tẹdo nugbo lọ go. Mẹdelẹ dahli to whenue nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando wefọ de go yin vivọjlado, kavi na nuhe mẹmẹsunnu nukundeji de dọ kavi wà wutu. Mẹdevo lẹ gblehomẹ na ayinamẹ sinai do Owe-wiwe ji he yé mọyi wutu, kavi jo nugbo lọ do na gbemanọpọ he yé do hẹ Klistiani hatọ de na vogbingbọn gbẹtọ-yinyin tọn wutu. Mẹdevo lẹ sọ kọnawudopọ hẹ atẹṣitọ po agọjẹdomẹtọ he nọ dọho agọ̀ gando nuyise mítọn lẹ go lẹ po. Taidi kọdetọn de, mẹdelẹ desọn ojlo mẹ bo jẹ ‘agọjoyigodo ji sọn’ Jehovah dè podọ sọn agun lọ mẹ. (Heb. 3:12-14) Lehe e na ko pọnte hugan do sọ eyin yé ko hẹn yise yetọn podọ jidide yetọn to Jesu mẹ go, dile apọsteli Pita wà do! To whenue Jesu kanse apọsteli lẹ eyin yé jlo nado yì ga, Pita gblọn to afọdopolọji dọmọ: “Oklunọ, mẹnu dè wẹ mí na yì? Hiẹ wẹ tindo ohó ogbẹ̀ madopodo tọn lẹ.”—Joh. 6:67-69.

⁶ Mẹdevo lẹ jo nugbo lọ do vudevude, vlavo bo ma tlẹ doayi nuhe to jijọ go. Mẹhe jo nugbo lọ do to aliho enẹ mẹ de taidi bato de he sí sọn agé vudevude. Biblu yí diọdo mọnkọtọn he nọ wá aimẹ vudevude jlẹdo ‘dindanbu’ go. (Heb. 2:1) To vogbingbọn mẹ na mẹde he yọnẹn ganji bo jo nugbo lọ do, mẹhe danbú sọn nugbo lọ mẹ ma nọ wàmọ sọn ojlo mẹ. Ṣigba, omẹ mọnkọtọn to haṣinṣan etọn hẹ Jehovah ze do owù mẹ, podọ ewọ sọgan wá hẹn ẹn bu pete. Nawẹ mí sọgan dapana  nuyiwa he nọ hẹn kọdetọn blawu wá enẹ gbọn?

7. Etẹwẹ yin afọdide tintan he na gọalọna mí nado dapana nugbo lọ sisà?

⁷ Nado zinzọnlin to nugbo lọ mẹ, mí dona kẹalọyi ohó Jehovah tọn lẹpo bosọ setonuna yé. Mí dona ze nugbo lọ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ bosọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ. Ahọlu Davidi dọna Jehovah to odẹ̀ mẹ dọmọ: “Yẹn na nọ zinzọnlin to nugbo towe mẹ.” (Salm. 86:11) Gbemima wẹ Davidi basi. Mílọsu dona magbe sinsinyẹn nado to zọnlinzin to nugbo Jiwheyẹwhe tọn mẹ zọnmii. Eyin e ma yinmọ, nuhe mí yí do sanvọ́ na nugbo lọ tọn wutu lẹ sọgan wá jẹ vivẹ́ na mí ji, bọ vlavo mí na yin whiwhlepọn nado jẹ apadewhe nuhe mí ko yí do sanvọ́ lẹ tọn gọyí ji. Kakatimọ, mí nọ yí sọwhiwhe do tẹdo nugbo lọ blebu go. Mí mọnukunnujẹemẹ dọ mí ma sọgan de nugbo he mí na kẹalọyi lẹ po dehe mí na dovọ́na lẹ po. To popolẹpo mẹ, mí dona nọ zinzọnlin to “nugbo lọ mẹ to gigọ́ mẹ.” (Joh. 16:13) Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo onú atọ́n he mí sọgan ko yí do sanvọ́ nado họ̀ nugbo lọ ji. Mọwiwà na na huhlọn gbemima mítọn ma nado yin yẹdoklọ nado gọ̀ etlẹ yin apadewhe nuhe mí ko yí do sanvọ́ lẹ tọn yí.—Mat. 6:19.

8. Nawẹ whenu ma yizan po nuyọnẹn po sọgan zọ́n bọ Klistiani de na danbú sọn nugbo lọ mẹ gbọn? Na apajlẹ.

⁸ Whenu. Ma nado danbú sọn nugbo lọ mẹ, mí dona nọ yí whenu mítọn zan po nuyọnẹn po. Eyin mí ma to aṣeji, mí sọgan jẹ whenu yizan ji zẹjlẹgo na ayidedai, nuwiwa he mí yiwanna lẹ, nọtẹn Intẹnẹt tọn lẹ ji yìyì, kavi televiziọn pinpọn. Dile etlẹ yindọ onú ehelẹ ma ylan to yede mẹ, whenu he mí nọ yizan na yé sọgan jẹ whenu he mí ko nọ yizan na oplọn mẹdetiti tọn po nuwiwa gbigbọmẹ tọn devo lẹ po hòyí ji. Lẹnnupọndo nuhe jọ do mẹmẹyọnnu de he nọ yin Emma * go ji. Sọn jọja whenu gbọ́n wẹ Emma ko yiwanna osọ́ lẹ taun. Whedepopenu he e mọ dotẹnmẹ etọn, e nọ yì kùn osọ́. To ojlẹ de godo, whenu planplan he e nọ yizan na nuhe e yiwanna enẹ wá jẹ tuklado e ji to ayiha mẹ. E basi vọjlado lẹ, podọ to godo mẹ, e wá penugo nado ze ayidedai do otẹn he jẹna ẹn mẹ. Numimọ mẹmẹyọnnu Cory Wells tọn na ẹn tuli taun, yèdọ mẹhe ko nọ yí osọ́-kùnkùn do jlẹnu to ojlẹ de mẹ wayi. * Todin, e nọ vivi na Emma nado yí whenu zan dogọ na nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ podọ hẹ whẹndo Klistiani tọn etọn po họntọn etọn lẹ po. Ewọ mọdọ emi dọnsẹpọ Jehovah dogọ bosọ tindo jijọho ahun mẹ tọn, na e yọnẹn dọ emi to whenu emitọn yizan po nuyọnẹn po wutu.

9. Nawẹ afọdidona onú agbasa tọn lẹ sọgan ko zọ́n bọ mẹdelẹ hò yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ do apadopo gbọn?

⁹ Agbasanu Lẹ. Eyin mí na zindonukọn nado to zọnlinzin to nugbo lọ mẹ, mí dona ze agbasanu lẹ do otẹn he jẹna yé mẹ. To whenue mí plọn nugbo lọ, ojlo mítọn na agbasanu lẹ wá tin to otẹn awetọ mẹ na yanwle gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ. Homẹ mítọn hùn nado yí agbasanu lẹ do sanvọ́ nado zinzọnlin to nugbo lọ mẹ. Ṣigba, dile ojlẹ to yìyì, mí sọgan mọ bọ mẹdevo lẹ nọ họ̀ nuyizan lẹtliki tọn he to zoji lẹ, kavi nọ duvivi agbasanu devo lẹ tọn. Mí sọgan jẹ mimọ ji dọ nudelẹ to mí go gbọ. Na mí masọ tindo pekọ to dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ mẹ wutu, mí sọgan hò yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ do apadopo nado jẹ agbasanu lẹ bẹpli ji. Nuyiwa to aliho mọnkọ mẹ hẹn mí flin apajlẹ Dema tọn. Owanyi etọn na “titonu dintọn lọ” zọ́n bọ ewọ jo gbẹzan sinsẹ̀nzọnwiwa to pọmẹ hẹ apọsteli Paulu tọn do. (2 Tim. 4:10) Naegbọn Dema do jo Paulu do? Vlavo na ewọ yiwanna agbasanu lẹ hugan gbigbọnu lẹ, kavi masọ jlo na basi avọ́sinsan  nado sọgan sẹ̀n dopọ hẹ Paulu wutu wẹo, Biblu ma dọ. Ayihaawe ma tin dọ mí ma na jlo nado vọ́ ojlo mítọn na agbasanu lẹ fọndote bo dike na nuhe to sisẹ́ enẹlẹ ni hù owanyi mítọn na nugbo lọ sudo.

10. Nado to zọnlinzin to nugbo lọ mẹ zọnmii, kọgbidinamẹnu tẹwẹ mí dona nọavùnte sọta?

¹⁰ Haṣinṣan mítọn hẹ mẹdevo lẹ. Nado to zọnlinzin to nugbo lọ mẹ zọnmii, mí ma dona nọ joawuna kọgbidinamẹ mẹdevo lẹ tọn. Whenue mí jẹ zọnlinzin ji to nugbo lọ mẹ, haṣinṣan he mí tindo hẹ gbẹdohẹmẹtọ he ma yin Kunnudetọ lẹ podọ hẹ hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ diọ. Mẹdelẹ ma jẹagọdo mí; ṣigba mẹdevo lẹ diọnukunsọ mí tlọlọ. (1 Pita 4:4) Dile mí tlẹ nọ dovivẹnu nado tindo haṣinṣan dagbe hẹ hagbẹ whẹndo tọn mítọn lẹ bosọ nọ yinuwa hẹ yé po homẹdagbe po, mí dona to aṣeji ma nado gbẹkọ nugbo lọ go nado yọ́n to nukun yetọn mẹ. Mí na zindonukọn nado to vivẹnudo nado tindo haṣinṣan dagbe hẹ yé. Ṣigba, to kọndopọ mẹ hẹ avase họnwun he tin to 1 Kọlintinu lẹ 15:33 mẹ, mẹhe yiwanna Jehovah lẹ kẹdẹ wẹ mí na dogbẹ́ hẹ pẹkipẹki.

11. Nawẹ mí sọgan dapana walọyizan he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ gbọn?

¹¹ Linlẹn gọna walọyizan jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Mẹhe nọ zinzọnlin to nugbo lọ mẹ lẹpo dona yin wiwe. (Isa. 35:8; hia 1 Pita 1:14-16.) Whẹpo mí do wá nugbo lọ mẹ, mímẹpo wẹ tin to dandannu glọ nado basi vọjlado lẹ nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo dodo Biblu tọn lẹ. Mẹdelẹ dona bayi diọdo ayidego tọn lẹ. Depope he whẹho lọ yin, mí ma dona ze ninọmẹ wiwe mítọn dintọn sà do họ̀ walọyizan gblezọn aihọn ehe tọn. Nawẹ mí sọgan dapana awujijona walọ gblezọn gbọn? Lẹnnupọndo ahọ́ daho he Jehovah sú na mí nido sọgan yin hinhẹn zun wiwe ji, enẹ wẹ ohùn họakuẹ Visunnu etọn Jesu Klisti tọn. (1 Pita 1:18, 19) Nado hẹn teninọ wiwe mítọn go to Jehovah nukọn, mí dona ze nuhọakuẹ-yinyin avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn do otẹn tintan mẹ to ayiha po ahun mítọn po mẹ.

12, 13. (a) Na nuhe dù whedudu lẹ, naegbọn e do yin dandannu nado nọ tẹdo pọndohlan Jehovah tọn go? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna bọdego?

¹² Aṣa po nuyiwa he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ po. Hagbẹ whẹndo tọn, azọ́nwatọgbẹ́, po wehọmẹvigbẹ́ mítọn lẹ po sọgan nọ tẹnpọn nado hẹn mí nado kọnawudopọ hẹ yé to nuwiwa pọmẹ tọn yetọn lẹ mẹ. Nawẹ mí sọgan nọavùnte sọta kọgbidinamẹ lọ nado joawuna aṣa po whedudu he ma doyẹyigona Jehovah lẹ po gbọn? Mí sọgan wàmọ eyin mí nọ hẹn pọndohlan Jehovah tọn gando aṣa mọnkọ lẹ go do ayiha mẹ hezeheze. E sọgan yin alenu nado vọ́ dogbapọnna nudọnamẹ he yin zinzinjẹgbonu to owe mítọn lẹ mẹ, he do fie whedudu he gbayipe enẹlẹ wá sọn hia. Eyin mí nọ flin míde whẹwhinwhẹ́n sinai do Owe-wiwe ji he wutu mí ma nọ tindo mahẹ to whedudu mọnkọtọn lẹ mẹ, mí na kudeji dọ mí gbẹ́ to zọnlinzin to aliho he “Oklunọ kẹalọyi” lọ mẹ. (Efe. 5:10) Jidide do Jehovah po Ohó nugbo tọn etọn po go na basi hihọ́na mí ma nado nọ ‘sisọ to gbẹtọ nukọn.’—Howh. 29:25.

¹³ Nado to zọnlinzin to nugbo lọ mẹ yin nuwiwa de he ma nọ doalọte, yèdọ aliho nuyiwa tọn de he mí jlo nado to hihodo kakadoi. Nawẹ mí sọgan hẹn gbemima mítọn nado to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ lodo gbọn? Mì gbọ mí ni gbadopọnna aliho atọ̀n delẹ.

14. (a) Nawẹ nugbo lọ hihọ̀ zọnmii na hẹn gbemima mítọn ma nado sà ẹ gbede lodo gbọn? (b) Naegbọn nuyọnẹn, mẹplọnlọ po nukunnumọjẹnumẹ po do yin nujọnu?

¹⁴ Tintan, zindonukọn nado to nugbo họakuẹ he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ plọn bosọ nọ lẹnayihamẹpọn do yé ji. Na nugbo tọn, họ̀ nugbo lọ gbọn whenu didedovo to gbesisọ mẹ nado nọ yí nugbo họakuẹ he  tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ do na núdùdù dewe dali. Gbọnmọ dali, a na hẹn pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe na nugbo lọ siso deji, bo nasọ hẹn gbemima towe ma nado sà ẹ gbede lodo. Gbọnvona nugbo lọ hihọ̀, Howhinwhẹn lẹ 23:23 dọ dọ mí sọ dona họ̀ “nuyọnẹn, mẹplọnlọ po nukunnumọjẹnumẹ po.” Oyọnẹn kẹdẹ tintindo ma pé. Mí dona nọ yí nugbo lọ do yizan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ. Nukunnumọjẹnumẹ nọ gọalọna mí nado doayi kanṣiṣa he tin to ohó Jehovah tọn lẹpo ṣẹnṣẹn go. Nuyọnẹn nọ whàn mí nado yinuwa sọgbe hẹ nuhe mí yọnẹn. To whedelẹnu, nugbo lọ nọ domẹplọnlọ mí go, bo nọ do fie e biọ dọ mí ni basi vọjlado te lẹ hia mí. Mì gbọ mí ni nọ kẹalọyi anademẹ mọnkọ to whelẹponu. E họakuẹ tlala hú fataka.—Howh. 8:10.

15. Nawẹ gbànnú nugbo tọn lọ nọ basi hihọ́na mí gbọn?

¹⁵ Awetọ, magbe sinsinyẹn nado nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nugbo lọ egbesọegbesọ. Sìn gbànnú nugbo tọn lọ do alinkàn towe. (Efe. 6:14) To ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ, gbànnú awhànfuntọ de tọn nọ hẹn alinkàn etọn lodo bosọ nọ basi hihọ́na awutugonu homẹ tọn etọn lẹ. Ṣigba, eyin gbànnú etọn na basi hihọ́na ẹn, e dona yin sìnsìn gbanun-gbanun. Gbànnú de he jẹ to alinkàn ma na gọalọ. Nawẹ gbànnú gbigbọmẹ tọn mítọn nọ basi hihọ́na mí gbọn? Eyin mí sìn nugbo lọ dogo gbanun-gbanun taidi gbànnú de, e na basi hihọ́na mí sọta linlẹn agọ̀ lẹ bo nasọ gọalọna mí nado basi nudide he sọgbe lẹ. To whenue mí yin tintẹnpọn kavi tin to whlepọn glọ, nugbo Biblu tọn na na huhlọn gbemima mítọn nado wà nuhe sọgbe. Kẹdẹdile e ma na wá linlẹn mẹ na awhànfuntọ de gbede nado yì awhàngbenu matin gbànnú etọn do, mọdopolọ mílọsu dona magbe ma nado dike gbànnú nugbo lọ tọn mítọn ni jẹ kavi de e sẹ̀ sọn ogo. Kakatimọ, mí na wà nuhe go mí pé lẹpo na e nido tẹdo mí go gbanun-gbanun gbọn gbẹninọ sọgbe hẹ nugbo lọ dali. Gbànnú awhànfuntọ de tọn sọ yin ofi dagbe de he e sọgan plá ohí etọn do. Enẹ hẹn mí wá aliho atọ̀ntọ he mẹ mí sọgan hẹn gbemima mítọn nado to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ lodo te ji.

16. Nawẹ nugbo lọ mimá hẹ mẹdevo lẹ nọ hẹn gbemima mítọn nado to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ lodo gbọn?

¹⁶ Atọ̀ntọ, nọ tindo mahẹ gigọ́ to nugbo Biblu tọn pinplọn mẹdevo lẹ mẹ dile e sọgan yọnbasi do. Enẹ na zọ́n bọ a na hẹn ohí gbigbọmẹ tọn lọ go gligli, enẹ wẹ “ohó Jiwheyẹwhe tọn.” (Efe. 6:17) Mímẹpo wẹ sọgan dovivẹnu nado hẹn nugopipe mítọn taidi mẹplọntọ lẹ pọnte, bo “nọ yí ohó nugbo tọn lọ zan to aliho he sọgbe mẹ.” (2 Tim. 2:15) Dile mí to Biblu yizan nado gọalọna mẹdevo lẹ nado họ̀ nugbo lọ bo gbẹ́ lalo lẹ dai, mí nọ zín ohó Jiwheyẹwhe tọn lẹ do ahun po ayiha míde tọn po mẹ. Gbọnmọ dali, mí nọ hẹn gbemima mítọn nado to zọnlinzin zọnmii to nugbo lọ mẹ lodo.

17. Naegbọn nugbo lọ do họakuẹ na we?

¹⁷ Nunina họakuẹ de wẹ nugbo lọ yin sọn Jehovah dè. Nunina ehe wẹ zọ́n bọ mí do tindo nuhe họakuẹ na mí hugan lọ, enẹ wẹ haṣinṣan pẹkipẹki he mí tindo hẹ Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn. Nuhe e ko plọn mí kakajẹ din lẹ yin bẹjẹeji de! Jiwheyẹwhe dopà nado to nuplọn mí kakadoi. Enẹwutu, wlebòna nugbo lọ taidi peali dagbedagbe de. Zindonukọn nado “họ̀ nugbo bo ma sà ẹ gbede blo.” To whenẹnu, taidi Davidi, hiẹ na depà ehe hlan Jehovah, dọmọ: “Yẹn na nọ zinzọnlin to nugbo towe mẹ.”—Salm. 86:11.