1-3. (a) O ā o tatou faalogona e faatatau i upu moni o le Tusi Paia? Aumai se faataʻitaʻiga. (Tagaʻi i ata i luga aʻe o le matua.) (e) O ā fesili o le a tatou iloiloina i lenei mataupu?

O LE toe faafoʻi o se oloa na faatau mai o se faiga ua masani ai. E tusa ai ma suʻesuʻega, o nisi atunuu e toetoe o le 9 pasene o oloa na faatau mai i faleoloa e toe faafoʻi e tagata. Ae o oloa na faatau i le Initaneti, e silia i le 30 pasene e toe faafoʻi. Atonu e iloa ane e tagata e lē o oloa ia na latou faatalitalia, ua leaga, po ua lē fiafia foʻi i ai. O lea ua latou filifili ai e fesuiaʻi ma se isi oloa, pe talosaga foʻi ina ia toe maua mai a latou tupe.

² E ui e tatou te toe faafoʻia ni oloa na tatou faatauina, ae e tatou te lē mananaʻo e toe faafoʻi pe “faatau atu” le “poto saʻo” o upu moni mai i le Tusi Paia, lea ua uma ona tatou ʻfaatauina mai.’ (Faitau le Faataoto 23:23; 1 Timo. 2:4) E pei ona tatou talanoaina i le mataupu ua mavae, na tatou mauaina le upu moni e ala i le faaalu o le taimi e aʻoaʻo ai. E lē gata i lea, atonu sa tatou tuua se galuega e telē le totogi, talia le suiga i a tatou faiā ma isi, suia o tatou mafaufauga ma amioga, po o le lafoaʻia foʻi o tū ma aganuu e lē faale-Tusi Paia. Peitaʻi, po o le ā lava le tau na tatou totogiina ina ia faatau mai ai le upu moni, e lē taitai  faatusalia i faamanuiaga ua tatou mauaina.

³ E taitutusa o tatou faalogona e faatatau i upu moni o le Tusi Paia, ma faalogona o se tamāloa na faamatalaina e Iesu i se tasi o ana talafaatusa. Ina ia faamatilatila le tautele o upu moni o le Malo o le Atua i ē e latou te mauaina, na faamatala ai e Iesu le talafaatusa i se tagata faatauʻoa na faimalaga e saʻili penina lelei ma maua ai se penina. O le matuā tautele o le penina iā te ia, na ia ʻalu ai loa ma faatau atu’ ana mea uma ina ia faatau mai ai lea penina. (Mata. 13:45, 46) I se tulaga talitutusa, e matuā tautele iā i tatou upu moni na tatou aʻoaʻoina e faatatau i le Malo o le Atua ma isi upu moni mai i le Tusi Paia. O lea, na vave ai ona tatou lotomalilie e faia so o se faataulaga ina ia maua ai na upu moni. E tatou te lē ʻtoe faatauina atu’ na upu moni, pe afai e tāua pea iā i tatou. Peitaʻi, e faanoanoa ona ua lē toe tāua i isi tagata o le Atua nei upu moni, ma iʻu ai ina latou toe faatauina atu. Aua lava neʻi tupu lenā mea iā i tatou! Ina ia iloa le tāua tele o nei upu moni iā i tatou ma e tatou te lē mananaʻo e toe faatau atu, e tatau la ona tatou utagia le apoapoaʻiga a le Tusi Paia, ina ia ʻsavavali pea i le upu moni.’ (Faitau le 3 Ioane 2-4.) O le savavali i le upu moni e aofia ai le faamuamua o le upu moni i o tatou olaga, ma ola e ōgatusa ma lenā upu moni. O lea, seʻi o tatou iloiloina fesili nei: Aiseā ma ua faapefea ona toe “faatau atu” e isi le upu moni? E faapefea ona tatou ʻalofia lenā mea sesē? E faapefea ona faamalosia lo tatou faanaunauga ina ia ʻsavavali pea i le upu moni’?

4. I le uluaʻi senituri, aiseā na toe “faatau atu” ai e isi le upu moni?

⁴ I le uluaʻi senituri, e iai isi na talia fiafia aʻoaʻoga a Iesu e leʻi faaauau ona savavali i le upu moni. O se faaaʻoaʻoga, ina ua uma ona fafaga faavavega e Iesu se motu o tagata, ona latou mulimuli atu lea iā te ia i le isi itu o le Sami o Kalilaia. O i inā na faia ai e Iesu se fetalaiga na faateʻia ai i latou: “Pe afai tou te lē aai i le tino o le Atalii o le tagata, ma inu i lona toto, e lē i totonu iā te outou le ola.” Nai lo o le fesili iā Iesu i le uiga o lana fetalaiga, ae na latou tausuai ma faapea ifo: “E mataʻutia nei upu; o ai se isi e fia faalogo i ai?” O le iʻuga, “ua toe foʻi ai le toʻatele o ona soo i mea na latou tuua, ma lē toe savavali ai ma ia.”​—Ioa. 6:53-66.

5, 6. (a) O ā nisi o māfuaaga ua lē toe savavali ai isi i le upu moni? (e) E ono faapefea ona tafetafea ese se tasi mai i le upu moni?

⁵ E iai foʻi nisi i aso nei ua lē faaauau ona savavali i le upu moni. Ua tausuai nisi ona o se fetuunaʻiga o lo tatou malamalamaga i se mau o le Tusi Paia, po o se faamatalaga po o se gaoioiga na faia e se uso maufaatuatuaina. Ua toe faatau atu e isi le upu moni ona o le tigā i se fautuaga faale-Tusi Paia na latou mauaina, pe e māfua foʻi ona o se feeseeseaʻiga ma se isi uso talitonu. O isi ua aufaatasi ma tagata ua liliuese mai i le upu moni ma ē e tetee o loo faauigasesē o tatou talitonuga. O le iʻuga, ua latou “tuulafoaʻia” ma le loto i ai Ieova ma le faapotopotoga. (Epe. 3:12-14) Maʻimau pe ana faaauau ona faatumau lo latou faatuatua ma maufaatuatuaina pea Iesu, e pei ona faia e le aposetolo o Peteru! Ina ua fai atu Iesu i le ʻauaposetolo po ua latou fia ō foʻi ma i latou, na vave ona tali mai Peteru: “Le Alii e, o ai a matou ō i ai? Ua iā te oe upu o le ola e faavavau.”​—Ioa. 6:67-69.

⁶ O isi na faasolosolo lava ona ō ese mai i le upu moni e aunoa ma lo latou iloaina. O se tasi e faasolosolo ona alu ese mai i le upu moni, e tai pei o se vaa o loo faasolosolo ona tafea ese mai i augutu o se vaitafe. Ua faamatalaina i le Tusi Paia lenā suiga lemū  o le “tafetafea ese.” (Epe. 2:1) E lē tutusa le tuulafoaʻia o le upu moni ma le loto i ai, ma le tafetafea ese mai i le upu moni. E ui i lea, o sē ua amata ona tafetafea ese mai i le upu moni, ua iai i se tulaga lamatia lana faiā ma Ieova, ma e ono faaleagaina lenā faia. E faapefea ona tatou ʻalofia le tupu o lenā mea?

7. O le ā le laasaga e fesoasoani iā i tatou e ʻalofia ai le toe faatau atu o le upu moni?

⁷ Ina ia savavali i le upu moni, e tatau ona tatou talia ma usitaʻia fetalaiga uma a Ieova. E tatau ona faamuamua le upu moni i o tatou olaga, ma ia ola e ōgatusa ma taʻiala o le Tusi Paia. Na tatalo le tupu o Tavita iā Ieova: “Ou te savali i lau upu moni.” (Sala. 86:11) Sa maumauaʻi Tavita e savali i upu moni a le Atua, ma e tatau foʻi ona tatou faia faapea. Pe a lē faia faapea, o le a amata ona faaluafesasi o tatou mafaufau i le tau na tatou totogiina ina ia faatau mai ai le upu moni, ma atonu o le a tofotofoina ai i tatou e toe faatau atu le upu moni. Nai lo o lea, e tatau ona tatou taofimau i upu moni uma. E lē mafai ona tatou filifili po o ā upu moni e tatou te taliaina, ae po o ā foʻi upu moni e tatou te lē taliaina. E tatau ona tatou savavali e tusa ma “upu moni uma.” (Ioa. 16:13) Seʻi o tatou talanoaina mea e lima e aofia i le tau na tatou totogiina ina ia faatau mai ai le upu moni. O le faia faapea, o le a ʻalofia ai lo tatou mafaufau e toe faatau atu le upu moni lea ua uma ona tatou faatauina mai.​—Mata. 6:19.

8. E faapefea i le lē faaaogāina tatau o le taimi ona tafetafea ese ai se Kerisiano mai i le upu moni? Aumai se faaaʻoaʻoga.

⁸ Taimi. Ina ia ʻalofia le tafetafea ese mai i le upu moni, e tatau ona faaaogā lelei o tatou taimi. Pe a tatou lē faaeteete, e mafai ona alu le tele o lo tatou taimi i evaevaga, o mea e fiafia i ai, faaaogāina o le Initaneti, po o le matamata foʻi o le televise. E ui e lē leaga nei mea, ae o le tele o le taimi e faaalu ai e fāoa ai le taimi sa masani ona fai ai suʻesuʻega a le tagata lava ia, po o isi mea faaleagaga. Seʻi mafaufau i le mea na tupu i le tuafafine o Emma. * Talu mai lava lona talavou, e fiafia lava o ia i solofanua. O le taimi lava e avanoa ai, ona alu lea e tiʻetiʻe solofanua. A o faagasolo taimi, sa amata ona lē lelei ona faalogona ona o le tele o lona taimi na alu i le mea na ia fiafia i ai. O lea, na ia faia ai ni suiga, ma faaitiitia le taimi e faaalu i mea na ia fiafia e fai. Na faalaeiauina foʻi o ia i le talaaga o Cory Wells, o sē na lauiloa i tiʻetiʻega solofanua. * Ua fiafia nei Emma e faaalu le tele o lona taimi i mea faaleagaga, faapea lona aiga ma uō faaleagaga. Ua vavalalata atu nei iā Ieova ma lagona le filemu i le iloaina, ua ia faaaogā lelei lona taimi.

9. E faapefea i le saʻilia o ʻoa faaletino ona aafia ai lo tatou faamuamuaina o mea faaleagaga?

⁹ Manuia faaletino. Ina ia tatou savavali pea i le upu moni, e tatau ona tatou iloa lelei le tulaga e tatau ona faatulaga ai meafaitino. Ina ua tatou aʻoaʻoina le upu moni, na amata ai ona tatou faamuamua mea faaleagaga nai lo o meafaitino. Sa tatou fiafia e faataulaga a tatou meafaitino ina ia savavali ai i le upu moni. Ae a o faagasolo taimi, atonu ua amata ona tatou mātauina isi o loo faatau a latou masini fou faaonapōnei ma olioli i le tele o meafaitino. Atonu ua amata ona tatou mafaufau e iai se mea ua tatou misia i le olaga. Ua lē faamalieina i tatou i mea ua maua, ma lafoaʻia ai mea faaleagaga ae saʻilia ʻoa faaletino. O le mea  lenā sa tupu iā Tema. O lona “naunau tele i lenei faiga o mea a le lalolagi,” na ia lafoaʻia ai la laʻua auaunaga ma le aposetolo o Paulo. (2 Timo. 4:10) Aiseā na tuua ai e Tema Paulo? E lē o taʻua i le Tusi Paia pe na ia tuua Paulo ona ua sili atu lona fiafia i ʻoa faaletino nai lo o mea faaleagaga, po ua ia lē toe faia faataulaga ina ia auauna ai ma Paulo. E tatou te lē mananaʻo e toe foʻi i o tatou faanaunauga tuai, o le faamuamua o meafaitino ma lē toe naunau ai i le upu moni.

10. O le ā le omiga e tatau ona tatou teena ina ia savavali ai pea i le upu moni?

¹⁰ Faiā ma isi. Ina ia tatou savavali pea i le upu moni, e lē tatau ona tatou lolo atu i omiga mai i isi. Ina ua amata ona tatou aʻoaʻoina le upu moni, na suia ai foʻi a tatou faiā ma o tatou tauaiga ma uō e lē upu moni. O isi na faaaloalo i o tatou talitonuga, ae o isi na tetee mai. (1 Pete. 4:4) E ui e tatou te taumafai e faatumau ni faiā lelei ma o tatou tauaiga ma agalelei iā i latou, ae e tatau foʻi ona tatou faaeteete neʻi o tatou faagutugutulua i le upu moni ona o le taumafai e faafiafia i latou. I le taimi e tasi, e tatou te taumafai pea e maua ni faiā filemu ma o tatou tauaiga. Peitaʻi o le taʻiala manino i le 1 Korinito 15:33 e tatou te iloa ai, e na o ē e alolofa iā Ieova e tatau ona tatou mafuta vavalalata i ai.

11. E faapefea ona tatou ʻalofia le faia o amioga e feteenaʻi ma le Tusi Paia?

¹¹ Mafaufauga ma amioga e teena e le Atua. O i latou uma e savavali i le upu moni e tatau ona paia. (Isa. 35:8; faitau le 1 Peteru 1:14-16.) Ina ua tatou taliaina le upu moni, sa manaʻomia ona tatou faia ni suiga ina ia ōgatusa ma tapulaa a le Tusi Paia. Ae o nisi na manaʻomia ona latou faia ni suiga tetele. Po o le ā lava le tulaga, ae e lē tatau ona tatou fesuiaʻia lo tatou tulaga mamā ma amioga matagā a lenei lalolagi. E faapefea ona tatou ʻalofia le lolo atu i amioga lē mamā? Ia tatou mafaufau i le telē o le tau na totogi e Ieova ina ia maua ai lo tatou tulaga paia, o le toto tāua lea o lona Alo o Iesu Keriso. (1 Pete. 1:18, 19) Ina ia faatumau lo tatou tulaga mamā i luma o Ieova, e tatau ona tatou matuā talisapaia le tāua o le togiola a Iesu.

12, 13. (a) Aiseā e tāua ai lo tatou manatuaina pea o le silafaga a Ieova e faatatau i aso faamanatu? (e) O le ā o le a tatou iloiloina?

¹² Tū ma aganuu e lē faale-Tusi Paia. E ono taumafai o tatou tauaiga, ē e faigaluega ma aʻoʻoga faatasi, ina ia uunaʻia i tatou e auai i aso faamanatu. E faapefea ona tatou teena le aafia i aganuu ma aso faamanatu e lē faamamaluina ai Ieova? E ala lea i lo tatou manatuaina pea o le silafaga a Ieova i na tū ma aganuu. Ia toe autalu manatu na taʻua i a tatou lomiga e faatatau i le amataga o na aso mālōlō. Pe a fai ma iloilo māfuaaga faale-Tusi Paia e tatou te lē auai ai i na aso faamanatu, o le a tatou mautinoa ai o loo tatou savavali i le ala “e fiafia i ai le Alii.” (Efe. 5:10) O le faatuatuaina o Ieova ma lana Afioga o le a puipuia ai i tatou mai i le “fefe i tagata.”​—Faata. 29:25.

¹³ O le savavali i le upu moni o se gaoioiga e faaauau pea seʻia oo i le faavavau. E faapefea ona faamalosia lo tatou faanaunauga ina ia savavali pea i le upu moni? Seʻi o tatou iloiloina ni auala se tolu.

14. (a) E faapefea ona faamalosia lo tatou faanaunauga e lē toe faatauina atu le upu moni? (e) Aiseā e tāua ai le atamai, aʻoaʻiga ma le malamalama?

¹⁴ Muamua, ia faaauau ona suʻesuʻe upu moni tautele o le Afioga a le Atua ma manatunatu loloto i ai. Ia tatou faatau mai le upu moni, e ala i le faatulaga e lē aunoa o se  taimi e fafaga ai i tatou i upu moni tautele o le Afioga a le Atua. O le faia faapea, o le a faamalosia ai lo tatou talisapaia o le upu moni ma tatou maumauaʻi ai e lē toe faatauina atu. E lē gata i le faatauina mai o le upu moni, ae ua faapea mai le Faataoto 23:23 e tatau foʻi ona tatou faatauina mai “le atamai, o le aʻoaʻiga ma le malamalama.” E lē lava lo tatou iloaina o le upu moni, ae e tatau ona faatatauina i o tatou olaga. O le malamalama e tatou te iloa ai le talafeagai o fetalaiga uma a Ieova. Ae o le atamai e uunaʻia ai i tatou e faatatau mea ua tatou aʻoaʻoina. O nisi taimi, o le upu moni e tatou te maua ai aʻoaʻiga ma faailoa mai iā i tatou suiga e manaʻomia ona tatou faia. Seʻi faaauau pea ona tatou talia na taʻiala, auā e sili atu lona tāua nai lo o le siliva.​—Faata. 8:10.

15. E faapefea ona puipuia i tatou i le fusipaʻu o le upu moni?

¹⁵ Lona lua, ia maumauaʻi e ola e ōgatusa ma le upu moni i aso taʻitasi. Ia fusia o tatou sulugātiti i le upu moni. (Efe. 6:14) I taimi o le Tusi Paia, o le fusipaʻu o se fitafita e puipuia ai lona sulugātiti ma ona totoga. E leai se aogā o le fusipaʻu pe afai e ʻōʻō. E faapefea la ona puipuia i tatou i le fusipaʻu faaleagaga o le upu moni? Pe a fusimau pea i tatou i le upu moni, o le a puipuia ai i tatou mai i mafaufauga sesē ma fesoasoani e tatou te faia ai filifiliga lelei. Pe a tofotofoina i tatou pe feagai ma luʻi, o le a mafai e upu moni o le Tusi Paia ona faamalosia lo tatou faanaunauga e faia le mea saʻo. E pei ona lē mafai ona alu se fitafita i le taua e aunoa ma lona fusipaʻu, e tatau foʻi ona tatou maumauaʻi ina ia aua neʻi ʻōʻō pe aveesea lo tatou fusipaʻu o le upu moni. Nai lo o lea, ia faia a tatou taumafaiga uma ina ia fusimau lo tatou fusipaʻu e ala i le ola e ōgatusa ma le upu moni. O se tasi o aogā o le fusipaʻu o se fitafita, e faaaogā e sulu ai lana pelu. O le isi lenā auala o le a tatou iloiloina e faamalosia ai lo tatou faanaunauga e savavali i le upu moni.

16. E faapefea i le faailoa atu o le upu moni i isi ona faamalosia ai lo tatou faanaunauga e savavali i le upu moni?

¹⁶ Lona tolu, ia faia so tatou sao atoatoa ina ia aʻoaʻoina isi i upu moni o le Tusi Paia. O le faia faapea, o le a tatou faaaogāina ai e lē aunoa la tatou pelu faaleagaga, po o le ʻafioga a le Atua.’ (Efe. 6:17) E mafai ona tatou taumafai e faaleleia o tatou tomai o ni faiaʻoga, ina ia “taulimaina ma le saʻo le upu moni.” (2 Timo. 2:15) Pe a tatou faaaogāina le Afioga a le Atua e fesoasoani ai i isi e faatau mai le upu moni ma teena aʻoaʻoga sesē, o le a tāmau ai fetalaiga a le Atua i o tatou mafaufau ma loto. O le faia faapea, o le a faamalosia ai lo tatou faanaunauga ina ia savavali i le upu moni.

17. Aiseā e tautele ai le upu moni iā te oe?

¹⁷ O le upu moni o se meaalofa tautele mai iā Ieova. O lenei meaalofa ua tatou maua ai se mea e sili ona tāua iā i tatou, o la tatou faiā vavalalata lea ma Ieova. O mea ua ia aʻoaʻoina ai i tatou i le taimi lenei ua na o se amataga. Ae ua folafola mai e le Atua o le a ia aʻoaʻoina i tatou e faavavau. O lea, seʻi faaauau ona tatou faatāuaina upu moni e pei o se penina tautele. Ia faaauau ona tatou “faatau mai le upu moni ma aua neʻi toe faatau atu.” O le faia faapea, o le a tatou faaaʻoaʻo ai iā Tavita e ala i le folafola atu iā Ieova: “Ou te savali i lau upu moni.”​—Sala. 86:11.