Atambaʼtaa mu matraxnuu

Ayuʼ náa naʼthí rí xú káʼnii nindxu̱u̱ ináa

“Majngruigoʼ náa rí gajkhun”

“Majngruigoʼ náa rí gajkhun”

“Oh Jeobá, arasngóʼ náa kamba̱ʼ. Majngruigoʼ náa rí gajkhun” (SAL. 86:11).

AJMÚÚ sjj-S 31, sjj-S 72

1-3. a) Xú káʼnii gíʼmaa mbuʼyáá rí gajkhun rí naʼthí náa Biblia rá. Araxná mbá xkri̱da (atayáá timbá xtiʼkhu). b) Ndiéjunʼ graxe̱ gáxti̱ʼña̱a̱ náa artículo rígi̱ rá.

RÍ MBIʼI xúgi̱, naguʼwunlú nduʼyáá rí xa̱bu̱ bi̱ kuwa náa i̱ʼwáʼ xuajen nanigu̱nʼ mutsi ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nagúun gúniñaaʼ. Náa tikhu xuajen nakujma rí naʼni mbá 9% bi̱ nagúun gúniñaaʼ rí nitsi náa tienda. Bi̱ nutsi náa internet naʼni mbá 30% bi̱ nuriʼkhu̱u̱ rí nutsi o nunda̱ʼa̱ rí murtanga̱a̱ mbújku̱ún ga̱jma̱a̱ numuu rí tagajnuu májánʼ o tánigunʼ rí nitsi.

2 Rígi̱ rí nditháan tsíyulú muʼni ga̱jma̱a̱ numuu “ku̱ma̱ rí gajkhun” rí na̱ʼkha̱ náa Biblia. Índo̱ najmañulúʼ rí gajkhun, tsíyulú rí mugujua o muniʼñáʼ ruʼnigajmaa (1 Tim. 2:4; atraxnuu Proverbios 23:23). * Xó ma ndiʼyáá náa artículo rí ninújngoo, mu makhánulúʼ rí gajkhun, ndiyóoʼ muríyaʼ mbiʼi ndrígúlú. Mbáa tikhun ndiyóoʼ muniñaʼ mbá carrera náa rí nu̱da̱ʼ májánʼ o maguaʼdáá xkujndu gajmiún bi̱ kuñún o bi̱ nambáxu̱u̱n gajmiún. Eʼwíínʼ ndiyóoʼ muriʼkhuíí xóo endxa̱ʼwa̱a̱ edxu̱ún o rí nuni ga̱jma̱a̱ rí muniñaʼ costumbre rí tséʼkha̱ náa Biblia. Tséʼniuu xóo kuwáanʼ, rí nuʼni numa̱a̱ nindxu̱u̱ chíʼgíʼ rí asndu tsímbriguii rí xóo niguma tsajkurámáánʼ.

3 Mu musngajmá rí gíʼdoo wéñuʼ numuu bi̱ nduyááʼ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu Reino ndrígóo Dios, Jesús niʼthí ga̱jma̱a̱ numuu mbáa xa̱bu̱ bi̱ nagujua̱ bi̱ xtáa rayaʼ perlas. Índo̱ nixkamaa rí gíʼdoo numuu, ikhú ‹nigujua xúgíʼ rí gíʼdoo› mu ma̱ʼtsi̱ (Mat. 13:45, 46). Ikhaa kayúʼ, ra̱ʼkhá tháán gíʼdoo numuu náa ikháanʼ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ numuu Reino ndrígóo Dios ga̱jma̱a̱ i̱ʼwáʼ kiʼsngáa rí na̱ʼkha̱ náa Biblia ikha jngó nacha̱ eʼni mbá tsiakii mu makhánulúʼ. Gangajulúʼ kuʼyáá má xúʼko̱, nditháan xúʼnimbáti̱ga̱. Phú gíná nindxu̱u̱ rí tikhun xa̱bi̱i̱ Dios na̱nguá eyáá rí gíʼdoo numuu rí gajkhun ga̱jma̱a̱ rí asndu nigujua̱a̱. Nditháan ragíʼmaa muʼni xúʼko̱. Rí gíʼmaa muʼni, muʼnimbulúʼ xtángoo rí na̱ʼkha̱ náa Biblia rí ‹majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun› (atraxnuu 3 Juan 2-4). * Rígi̱ eyoo gáʼthúu̱n rí muʼgíʼ muʼnimbánii nacha̱ náa vida ndrígúlú. Náa artículo rígi̱, muriʼña̱a̱ graxe̱: Ndiéjunʼ ejkha̱ kagui̱i̱n tikhun mu mugu̱jua̱ rí gajkhun, ga̱jma̱a̱ xú eni xá. Ndiéjunʼ gambáyulú mu xúʼni̱ mbá dí ra̱májánʼ rá. Ndiéjunʼ gambáyulú mu makuwáanʼ ‹má xúʼko̱ náa rí gajkhun› rá.

NÁA NUMUU GA̱JMA̱A̱ XÚ KÁʼNII TIKHUN NUGUJUA̱A̱ RÍ GAJKHUN RÁ.

4. Nákha siglo timbá, náa numuu rí tikhun nigujua̱a̱ rí gajkhun rá.

4 Nákha siglo timbá, nikuwa tikhun bi̱ nákha ginii nindrigú kiʼsngáa ndrígóo Jesús mu nda̱wa̱á niniñaaʼ. Mbá xkri̱da, mbá miʼtsú, Jesús niʼni mbá milagro mu maxniʼtsun mbaʼin xa̱bu̱ bi̱ nagún kidxuuʼ. Nda̱wa̱á xa̱bu̱ nikidiin gajmiún náa rawunʼ lamáa náa Galilea. Mú ikhí Jesús niʼthún mbá rí niʼniún tsiánguá: “Á mu tséphu xuyuʼ A̱ʼdióo xa̱biya̱ ga̱jma̱a̱ tséwan eʼdiuu, maxakuwáanʼ kámuu”. Ikhiin turaxi̱i̱ Jesús ndiéjunʼ nindoo gáʼthi, ikhiin nithi: “Discurso rígi̱ gakhi̱i̱ eʼthí; tsáa gaʼngo̱o̱ gaʼdxuun rá.” Ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱ rí “mbaʼin discípulos ndrígóo nitangi̱ín muni rí nuni nákha ginii, ga̱jma̱a̱ nánguá nigún ki̱dxu̱ʼ” (Juan 6:53-66).

5, 6. a) Náa numuu rí mbiʼi xúgi̱ tikhun niraʼwíí muniñaʼ rí gajkhun rá. b) Xú káʼnii erajñumijná eʼwíínʼ náa rí gajkhun rá.

5 Mbiʼi xúgi̱, gíná eʼni rí tikhun niniñaaʼ rí gajkhun. Tikhun najngrádiinʼ ga̱jma̱a̱ numuu rí xóo e̱ʼkha̱ raʼsngáa náa Biblia xúgi̱ o ga̱jma̱a̱ numuu mbá rí niʼni o niʼthí mbáa ndxájulú bi̱ najmaʼniiʼ. Tikhun nigawúnʼ numuu rí nindrigú mbá xtágabu o numuu rí niguáʼdáá mbá xkujndu gajmiún mbáa ndxájulú. Ga̱jma̱a̱ eʼwíínʼ nagún kidxúnʼ apóstatas o náa xa̱bu̱ bi̱ tsénigunʼ rí eʼnigajmaa. Tséʼniuu má káʼnii numuu, niraʼwíí ‹mutsingumijná› náa Jeobá ga̱jma̱a̱ náa congregación (Heb. 3:12-14). Itháan májánʼ ganindxu̱u̱ á mu niguáʼdáá má xúʼko̱ fe ga̱jma̱a̱ rí makumún kuyáá má xúʼko̱ Jesús, xóo niʼni apóstol Pedro. Índo̱ Jesús niraxu̱u̱n apóstoles á mu nandún magúun, Pedro nacha̱ niriʼña: “Tátá, tsáa kidxuʼ gúʼguáxu rá. Ikháán xtaʼdáá ajngáa rí makuwáanʼxu asndu kámuu” (Juan 6:67-69).

6 Mú eʼwíínʼ tséyáá xú káʼnii egún runiñaʼ rí gajkhun. Náa Biblia naʼni mbríguii ga̱jma̱a̱ mbá barco rí na̱jkha̱ ‹imba̱ níʼkhá› ga̱jma̱a̱ mañúú erajñuʼ náa rawunʼ lamáa (Heb. 2:1). Ikhiin na̱nguá nindúún muniñaʼ rí gajkhun, mú niniñaaʼ rí maʼga̱ raguabaaʼ rí xóo nambáxu̱u̱n gajmiún Jeobá ga̱jma̱a̱ nda̱wa̱á nánguá nimbáxu̱u̱n gajmiún. Xú káʼnii gándoo gúʼni gaʼduunʼ mu xágiʼnulú mbá dí ra̱májánʼ wéñuʼ rá.

NDIÉJUNʼ GAMBÁYULÚ MU XÚGUJUA̱A̱ RÍ GAJKHUN

7. Ndiéjunʼ gambáyulú mu xúgujua̱a̱ nditháan rí gajkhun rá.

7 Mu majngruigulú náa rí gajkhun, gíʼmaa mundrígú ga̱jma̱a̱ muʼnimbulúʼ xúgíʼ rí Jeobá naʼsngúlú. Gíʼmáanʼ mbuʼyáá rí gíʼdoo numuu rí gajkhun náa vida ndrígúlú ga̱jma̱a̱ muʼnimbulúʼ ikha rí na̱ʼkha̱ náa Biblia. Mbóo mbiʼi rey David niʼthúu̱n Jeobá: “Majngruigoʼ náa rí gajkhun” (Sal. 86:11). Xó má ikhaa, gíʼmaa muʼnimíjna̱ má xúʼko̱ mu majngruigulú náa rí gajkhun rí Dios naxnúlú. Á mu na̱nguá eʼni, mbáa ma̱ndoo mundxaʼwamíjna̱ rí niʼni numáá mu mu̱ʼtsi̱ rí gajkhun o asndu maʼndulú muguaʼdáá mbu̱júu̱ rí niguáʼdáálu nákha ginii. Mú nditháan ragíʼmaa muʼni rúʼko̱. Nduʼyáá rí xándoo muraʼwíí ndiéjunʼ kiʼsngáa rí ma̱ndoo mundrígú o ndiéjunʼ rí na̱nguá, numuu rí ndayóoʼ majngruigulú náa ‹xúgíʼ rí gajkhun› (Juan 16:13). Náa artículo rí ninújngoo, niʼthá ga̱jma̱a̱ mbá witsu enii náa rí niniʼñáʼ mu majmañulúʼ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ muʼgíʼ muʼnimbánii. Guʼyáá xú káʼnii gúʼni mu xágutangáanʼ náa xúgíʼ rígi̱ (Mat. 6:19).

8. Xú káʼnii gándoo garajñulú náa rí gajkhun rí asndu xúʼyáá rá. Araxná mbá xkri̱da.

8 Mbiʼi. Mu xarajñulú náa rí gajkhun ndayóoʼ majmulúʼ májánʼ mbiʼi ndrígúlú. Á mu tsiñeumíjna̱, maʼndoo majmulúʼ itháan mbiʼi náa nuʼni gagimijná, rí nanigulúʼ muʼni, náa Internet o náa televisión. Maski ajndu rígi̱ na̱nguá nindxu̱u̱ ra̱májánʼ, ma̱ndoo magu̱ kaʼyúlú mbiʼi rí nákha ginii nuʼnigajmaa o i̱ʼwáʼ ñajunʼ rí nuʼni náa Dios. Guʼyáá ndiéjunʼ nigíʼnuu mbáa ndxájulú bi̱ mbiʼyuu Emma. * Asndu nákha chíʼgíʼ naniguʼ wéñuʼ magruigui wáyú. Nagruigui índo̱ naguaphaa. Mú nijmúu índo̱ ndiʼyoo rí najmuu itháan mbiʼi, ikha jngó ndiyóoʼ mariʼkhuu rí xóo eʼni. Ma̱ngaa nixnúu tsiakii historia ndrígóo ndxájulú Cory Wells, bi̱ nakixi̱i̱ náa wáyú náa inún xa̱bu̱ bi̱ nagún guminduuʼ. * Rí mbiʼi xúgi̱, Emma naʼni itháan ñajunʼ Dios gajmíi̱n bi̱ nambáxu̱u̱ mangiin bi̱ kaʼñún bi̱ ni̱ndxu̱ún cristianos. Naku̱mu̱u̱ rí xtáa mijngii náa Jeobá ga̱jma̱a̱ xtáa tsímáá numuu rí najmuu itháan májánʼ mbiʼi.

9. Xú káʼnii guñeumíjna̱ ga̱jma̱a̱ numuu rí nandulúʼ muguaʼdáá rá.

9 Rí xtaʼdáá. Á mu nandulúʼ majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun, gíʼmáanʼ mbuʼyáá xó má rí kaʼyoo rí nandulúʼ muguaʼdáá. Índo̱ nijmañulúʼ ga̱jma̱a̱ numuu Jeobá, niniʼñáʼ kidíiʼ rí nandulúʼ muguaʼdáá, ga̱jma̱a̱ numuu rí nindulúʼ muʼni ginii ñajunʼ Dios. Niʼnimíjna̱ itháan mu majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun. Mú índo̱ manújngoo mbiʼi, mbáa mbuʼyáá rí eʼwíínʼ nutsi aparatos rí nagájnuu itháan nuxi̱ʼ o guáʼdáá i̱ʼwáʼ rí nanigu̱nʼ, ga̱jma̱a̱ mbáa makumulúʼ dí rígá rí kuwáanʼ randáti̱gu̱lú. Á mu nánguá eʼyáá rí gíʼdoo numuu xúgíʼ rí kuaʼdáá, ma̱ndoo muniʼñáʼ ru̱ʼni̱ ñajunʼ Dios ga̱jma̱a̱ numuu rí nandulúʼ muguaʼdáá itháan. Rígi̱ naʼni marmáʼáan a̱jkiu̱lú ga̱jma̱a̱ numuu Demas. Numuu rí ikhaa nindoo kaʼyoo ‹dí rígá náa numbaaʼ› rígi̱ ni̱jkha̱ kayáa maniñuʼ ñajunʼ rí nixtáa raʼni ga̱jma̱a̱ apóstol Pablo (2 Tim. 4:10). Náa Biblia tséʼthí á mu Demas nindoo kaʼyoo itháan rí magiʼdoo wéñuʼ ki xóo rí maʼni ñajunʼ Dios, o á mu nánguá nindoo maʼniminaʼ mu mañajunʼ ga̱jma̱a̱ Pablo. Mú rígi̱ naʼsngúlú dí ragíʼmaa maʼndulú kuʼyáá mbu̱júu̱ dí rígá náa numbaaʼ, numuu dí rúʼko̱ gáʼni rí xáʼndulú kuʼyáá rí gajkhun.

10. Mu xúniʼñáʼ rí gajkhun, ndiéjunʼ rí gíʼmaa muʼni gaʼduunʼ rá.

10 Bi̱ nambáxulúʼ gajmiúlú ga̱jma̱a̱ bi̱ kuʼñúún. Mu majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun, ragíʼmaa muʼni rí nutsudáanʼ eʼwíínʼ muʼni. Índo̱ niniʼnúʼ rí gajkhun, rí nambáxulúʼ gajmiúlú eʼwíínʼ ga̱jma̱a̱ bi̱ kuʼñúún nixtiʼkhuu. Tikhun ndiyamajkuíí rí kuwáanʼ rajmañulú ga̱jma̱a̱ numuu rí gajkhun, mú eʼwíínʼ tánigunʼ mbá kayuʼ (1 Ped. 4:4). Gajkhun má rí nuʼnimíjna̱ mu mambáxulúʼ májánʼ gajmiúlú bi̱ kuʼñúún ga̱jma̱a̱ muʼniu̱u̱n rí májánʼ. Mú gíʼmáanʼ muñeumíjna̱ mu muʼnimbulúʼ má xúʼko̱ náa Jeobá ga̱jma̱a̱ xúʼni̱ rí nanigu̱nʼ ikhiin. Xó má naʼthí náa 1 Corintios 15:33, i̱ndó ma̱ndoo mambáxulúʼ gajmiúlú bi̱ nandún kuyáá.

11. Ndiéjunʼ gambáyulú mu xúndxaʼwamíjna̱ dí ra̱májánʼ ga̱jma̱a̱ rí nuʼni rá.

11 Dí raʼkhí endxaʼwamíjna̱ ga̱jma̱a̱ rí nuʼni. Bi̱ najngrui̱gu̱u̱n náa rí gajkhun gíʼmaa mani̱ndxu̱ún kaʼwiin (Is. 35:8; atraxnuu 1 Pedro 1:14-16). * Índo̱ nijmañulúʼ xtángoo ndrígóo Biblia, xúgiáanʼ ndiyóoʼ muriʼkumijnáʼ. Tikhun ndiyóoʼ muriʼkhui̱i̱ mbá kayuʼ vida ndrígu̱ún. Ragíʼmaa muriʼkhuíí rí mikaʼwu ga̱jma̱a̱ xóo rí mitsaga rí nuni xa̱bu̱ náa numbaaʼ rígi̱. Ndiéjunʼ gambáyulú rá. Rí mundxaʼwamíjna̱ nguáthá mba̱a̱ rí niʼni numuu Jeobá mu manindxu̱lúʼ kaʼwáanʼ: Nixídíí eʼdiuu A̱ʼdióo Jesucristo, rí gíʼdoo itháan numuu (1 Ped. 1:18, 19). Á mu náa ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ náa a̱jkiu̱lú ndaʼyoo rí gíʼdoo numuu tsigijñaʼ ndrígóo Jesús, manindxu̱lúʼ má xúʼko̱ kaʼwáanʼ náa inuu Jeobá.

12, 13. a) Ndíjkha jngó gíʼdoo numuu mbuʼyáá ndxa̱a̱ xó má Jeobá eʼyoo rá. b) Ndiéjunʼ gúʼyáá rá.

12 Costumbres rí tséʼkha̱ náa Biblia. Mbáa bi̱ kuʼñúún ga̱jma̱a̱ bi̱ nuʼnigajmaa gajmiúlú o bi̱ nuñajunʼ gajmiúlú nuthulú rí mu̱ʼgua̱ náa ndxa̱a̱ gajmiúlú. Ndiéjunʼ gambáyulú mu muʼni gaʼduunʼ mu xúʼni̱ costumbres ga̱jma̱a̱ ndxa̱a̱ rí Jeobá naguiyuʼ kaʼyoo rá. Rí mbuʼyáá májánʼ náa numuu rí naguiyuʼ kaʼyoo. Ma̱ngaa nayambáá rí mbuʼyáá rí naʼthí náa i̱ʼwáʼ i̱yu̱lú ga̱jma̱a̱ náa nikumu̱u̱ ndxa̱a̱ rígi̱. Índo̱ narmáʼáan a̱jkiu̱lú náa numuu rí tséʼni ndxa̱a̱, nduʼyáá májánʼ rí na̱jkua̱ náa kamba̱a̱ rí naniguʼ Dios (Efes. 5:10). Rí makumulúʼ kuʼyáá Jeobá ga̱jma̱a̱ ajngóo mañewu̱nlú mu xámiñulu rí gúthi xa̱bu̱ (Prov. 29:25).

13 Nandulúʼ majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun. Ndiéjunʼ gambáyulú mu majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun rá. Mbuʼyáá ajtsú enii.

NDIÉJUNʼ GAMBÁYULÚ MU XÚNIʼÑÁʼ RÍ GAJKHUN RÁ.

14. a) Náa numuu rí mambáyulúʼ rí xáʼndulú gugujua̱a̱ nditháan rí gajkhun rá. b) Ndíjkha rí itháan gíʼdoo numuu ku̱ma̱, gixprigu ga̱jma̱a̱ rí makru̱ʼu̱lú rá.

14 Ginii, guríyaʼ mbiʼi mu muʼnigajmaa má xúʼko̱ Ajngá rawunʼ Jeobá ga̱jma̱a̱ gundxaʼwa̱míjna̱ rí kuwáanʼ rajmañulú. Índo̱ guʼnigajmaa itháan maʼndulú kuʼyáá má xúʼko̱ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ xáʼndulú gugujua nditháan. Mú raʼkháa i̱ndó ndayóoʼ muguaʼdáá ku̱ma̱ ma̱ngaa gíʼmaa muʼnimbánii. Náa Proverbios 23:23 naʼthí rí gíʼmaa mu̱ʼtsi̱ rí gajkhun ma̱ngaa muguaʼdáá “ku̱ma̱, gixprigu” ga̱jma̱a̱ rí makru̱ʼu̱lú. Rí mu̱ʼtsi̱ ku̱ma̱ nandoo gáʼthúu̱n rí muʼnimbánii rí najmañulúʼ. Índo̱ nakru̱ʼu̱lú nuʼni mbríguii rí nduʼyáá ga̱jma̱a̱ rí nijmañulúʼ. Ma̱ngaa nguáná rí gajkhun naxprígulú, numuu rí nasngájmulúʼ rí ndayóoʼ muriʼkhuíí. Ndayóoʼ mundrígú má xúʼko̱ xtágabu, numuu rí Biblia naʼsngúlú rí itháan gíʼdoo ki xóo mbá plata (Prov. 8:10).

15. Xú káʼnii embáyulú cinturón rí gajkhun rá.

15 Raga̱jma̱, gunimíjna̱ makuwáanʼ xúgíʼ mbiʼi xó má rí ejmañulú náa rí gajkhun. Gúʼgíʼ cinturón rí gajkhun (Efes. 6:14). Nákha kawáá mbiʼi, soldados nugíʼ cinturón mu muñewa̱a̱n smídúún ga̱jma̱a̱ chámbuún. Mú gíʼmaa muruʼwa̱a̱ xa̱ʼ, numuu rí á mu tseni xúʼko̱ xambáñuun. Rí gajkhun rí na̱ʼkha̱ náa Biblia nindxu̱u̱ xóo mbá cinturón rí naxná Dios. Á mu nuruʼwáá xaʼ, mañewu̱nlú náa ku̱ma̱ rí ragájkhun ga̱jma̱a̱ mambáyulúʼ muraʼwíí májánʼ rí muʼni. Ga̱jma̱a̱ índo̱ kuwáanʼ náa mbá tsáʼkhá, mambáyulúʼ mu muʼni rí májánʼ. Mbáa soldado nditháan xandxaʼwáminaʼ rí maʼga̱ gaxmijna á mu tsiroʼóo smídúu ga̱jma̱a̱ cinturón. Ikhaa má kayúʼ, gíʼmaa muʼnimíjna̱ mu xuriyaʼ cinturón rí gajkhun. Rí gíʼmaa muʼni, rí muruʼwáá xaʼ náa smídúlú índo̱ nuʼnimbánii rí naʼthúlúʼ. Ma̱ngaa, cinturón nambáyúu soldado mu marajkha espada. Rígi̱ nambáyulúʼ mu xúniʼñáʼ rajngruigulú náa rí gajkhun.

16. Náa numuu embáyulú rí muʼsngúún eʼwíínʼ rí gajkhun mu xúniʼñáʼ rajngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun rá.

16 Ragajtsú, guʼni xóo eʼngo̱o̱ mu muʼsngúún eʼwíínʼ rí gajkhun rí na̱ʼkha̱ náa Biblia. Xó má soldado gíʼmaa magujtuun xaʼ espada, ikháanʼ mangáanʼ gíʼmaa murajtuun xaʼ “Ajngá rawunʼ Dios” (Efes. 6:17). Xúgiáanʼ gíʼmaa muʼnimíjna̱ mu muʼsngáa májánʼ ga̱jma̱a̱ majmulúʼ májánʼ “ajngá rawunʼ xóo phú gíʼmaa” (2 Tim. 2:15). Á mu najmulú Biblia mu mumbáñuun xa̱bu̱ mu mutsi rí gajkhun ga̱jma̱a̱ muni gaʼduunʼ kiʼsngáa dí ragájkhun dí rígá náa numbaaʼ rígi̱, nuʼni rí marigá kiʼsngáa ndrígóo Dios náa ku̱ma̱ ndrígúlú ga̱jma̱a̱ náa a̱jkiu̱lú. Rígi̱ nayambáá mu majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun.

17. Náa numuu rí nangajua̱ʼ ikháánʼ rí gajkhun rá.

17 Rí gajkhun nindxu̱u̱ mbá regalo rí nixnúlú Anu̱lú bi̱ xtáa mekhuíí. Núma̱aʼ má ga̱jma̱a̱ numuu rígi̱, rí kuaʼdáá rí itháan gíʼdoo numuu rí mambaxúlúʼ gajmiúlú ikhaa. Xúgíʼ rí Dios niʼsngúlúʼ ndiʼkhún egi̱ʼdu̱u̱, numuu rí naʼthúlúʼ rí ma̱ndoo mu̱ʼtsi̱ rí gajkhun kámuu mbiʼi. Ikha jngó, guʼyáá rí gajkhun xóo mbá perla rí gíʼdoo numuu. Gu̱ʼtsi̱ má xúʼko̱ ga̱jma̱a̱ nditháan xúgujua̱a̱. Xó má David, muʼnimbánii rí niʼtháán Jeobá rí majngruigulú má xúʼko̱ náa rí gajkhun (Sal. 86:11).

^ párr. 2 Proverbios 23:23 “Aratsi̱ rí gajkhun ga̱jma̱a̱ nditháan xátagujua̱, ku̱ma̱, gixprigu ga̱jma̱a̱ rí makruaʼaʼ”.

^ párr. 3 3 Juan 2-4: “Ndxájuʼ, natajkáan mu maʼga̱ ra̱ja̱a̱ ma xúʼko̱ ñajunʼ rí xtaʼdáá ga̱jma̱a̱ rí xáʼniaʼ nandii, xó má rí ikháánʼ nadxuu rakrua̱ʼa̱ʼ. Nidxuʼ wéñuʼ índo̱ niguwáʼ a̱ngiu̱lú ga̱jma̱a̱ nitaraʼa rí gajkhun dí rígá náa ikháánʼ, xó má xtaa ratanimbánii ma xúʼko̱ rí gajkhun. Nda̱a̱ imbo̱ʼ dí maʼni maʼdxuʼ wéñuʼ: Rí madxawun rí e̱ji̱nʼ jngruigu̱u̱n má xúʼko̱ náa dí gajkhun”.

^ párr. 8 Nixtiʼkhu̱u̱ mbiʼyuu.

^ párr. 8 Ayuʼ náa JW Broadcasting ga̱jma̱a̱ ata̱ʼa̱ʼ náa sección ENTREVISTAS Y EXPERIENCIAS > LA VERDAD CAMBIA LA VIDA DE LAS PERSONAS.

^ párr. 11 1 Pedro 1:14-16: “Xóo e̱ji̱n bi̱ nunimbu̱ún, guniʼñáʼ runi dí ra̱májánʼ rí nini nákha ginii nákha xóó tséya̱a̱, xó má Mikaʼwii wéñuʼ nindxu̱u̱ bi̱ nandxaʼwála, ganindxalaʼ mikaʼwáan wéñuʼ náa xúgíʼ rí nuni̱, numuu rí kiʼniraʼmáʼ: “Gíʼmáanʼ manindxala mikaʼwáanʼ wéñuʼ, numuu rí ikhúúnʼ ni̱ndxu̱ʼ mikaʼwún wéñuʼ”.”