1-3. (a) Ano an sadang naton abaton mahitungod ha kamatuoran ha Biblia? Iilustrar. (Kitaa an retrato hini nga pahina.) (b) Ano nga mga pakiana an aton hihisgotan hini nga artikulo?

YANA, komon na la ha mga tawo an pag-uli han usa nga produkto nga ira ginpalit. Ginbabanabana nga ha pipira nga nasud, haros 9 porsyento han mga ginpalit ha mga tindahan an igin-uuli han mamaralit. Ngan sobra 30 porsyento han mga produkto nga ginpalit pinaagi ha Internet an igin-uuli. Bangin nakita han mamaralit nga an produkto diri sugad han ira ginlalaoman, may depekto, o waray nira maruyagi. Salit nagdesisyon hira nga saliwnan ito o ig-uli ngan maghangyo nga ibalik an ira iginbayad.

² Bisan kon bangin maghangyo kita nga ibalik ha aton an aton iginbayad ha produkto nga aton igin-uli, diri gud kita maruruyag nga ig-uli, o “ibaligya” an “husto nga kahibaro” han kamatuoran ha Biblia nga aton ‘ginpalit.’ (Basaha an Proberbios 23:23; 1 Tim. 2:4) Sugad han aton ginhisgotan ha nauna nga artikulo, ginpalit naton an kamatuoran pinaagi ha paggahin hin daku nga panahon basi mahibaroan ito. Dugang pa, basi mapalit an kamatuoran, bangin iginsakripisyo naton an aton trabaho nga daku an sweldo, ginkarawat an mga pagbag-o ha aton relasyon ha iba, naghimo hin mga pagbag-o ha aton panhunahuna ngan mga buhat, o umundang ha pakigbahin ha diri Kasuratanhon nga mga kustomre ngan tradisyon. Kondi an aton iginbayad para ha kamatuoran gutiay gud la kon ikompara ha mga bendisyon nga aton nakakarawat.

 ³ May kalabotan ha kamatuoran ha Biblia, an aton inaabat pariho han inabat han usa nga tawo nga gin-unabi ni Jesus ha usa nga halipot nga ilustrasyon. Basi ipakita kon mationan-o kapresyoso an kamatuoran mahitungod han Ginhadian han Dios ha mga tawo nga nakakabiling hito, igin-istorya ni Jesus an mahitungod han usa nga nagbibiyahe nga negosyante nga namiling hin mag-opay nga perlas ngan nakabiling hin usa hito. Ngani, daku gud an bili hito nga perlas salit “iginbaligya dayon” han negosyante an ngatanan niya nga panag-iya basi mapalit ito. (Mat. 13:45, 46) Ha pariho nga paagi, an kamatuoran nga aton nabilngan​—an kamatuoran mahitungod han Ginhadian han Dios ngan an iba pa nga presyoso nga kamatuoran nga aton hinbaroan ha Pulong han Dios—​birilhon gud ha aton nga tungod hito kinaburut-on nga ginhimo dayon naton an ginkikinahanglan nga mga sakripisyo basi makuha ito. Kon padayon naton nga ginpapabilhan an kamatuoran, diri gud naton ito ibabaligya. Kondi makasurubo, an pipira han katawohan han Dios waray na magpabili ha kamatuoran nga ira hinbaroan, ngan ira pa ngani ito iginbaligya. Diri gud unta ito mahitabo ha aton! Basi maipakita nga ginpapabilhan gud naton an kamatuoran ngan diri naton ito ibabaligya, sadang naton sundon an sagdon nga ‘padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran.’ (Basaha an 3 Juan 2-4.) An paglakat uyon ha kamatuoran nagpapasabot nga gin-uuna naton an kamatuoran ha aton kinabuhi ngan iginpapakita naton ito ha aton paagi han pagkinabuhi. Hisgotan naton ini nga mga pakiana: Kay ano ngan paonan-o mahimo ‘ibaligya’ han pipira an kamatuoran? Paonan-o naton malilikyan nga mabuhat iton sayop nga desisyon? Paonan-o naton mapaparig-on an aton determinasyon nga ‘padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran’?

4. Han siyahan nga siglo, kay ano nga ‘iginbaligya’ han pipira an kamatuoran?

⁴ Han siyahan nga siglo, may pipira nga ha tinikangan kumarawat han mga katutdoan ni Jesus, pero waray magpadayon ha paglakat uyon ha kamatuoran. Pananglitan, katapos pakaunon ni Jesus ha milagroso nga paagi an damu nga tawo, sinunod hira ha iya ngadto ha tabok han Dagat han Galilea. Didto, may ginyakan hi Jesus nga makangingirhat para ha ira: “Kon diri kamo kumaon han unod ngan uminom han dugo han Anak han tawo, diri kamo magkakaada kinabuhi.” Imbes nga hangyoon hi Jesus nga isaysay an kahulogan hito, napakdol lugod hira ha iya ginyakan ngan nagsiring hira: “Makangingirhat ini nga mga pulong. Hin-o an makakailob pagpinamati hini?” Sugad nga resulta, “damu han iya mga disipulo an binalik ha ira mga ginbayaan ngan waray na sumunod ha iya.”​—Juan 6:53-66.

5, 6. (a) Kay ano nga an pipira yana waray magpadayon ha paglakat uyon ha kamatuoran? (b) Paonan-o an usa mahimo hinay-hinay nga bumaya ha kamatuoran?

⁵ Makasurubo, may pipira yana nga waray magpadayon ha paglakat uyon ha kamatuoran. An iba napakdol tungod han bag-o nga pagsabot ha usa nga teksto ha Biblia o han ginsiring o ginbuhat han usa nga kilala nga bugto. An pipira nasakitan ha Kasuratanhon nga sagdon nga ira nakarawat, o bumaya hira ha kamatuoran tungod han pagkaada diri pagsinabtanay ha usa nga igkasi-Kristiano. An iba dumapig ha mga apostata ngan iba pa nga parakontra nga nagtututdo hin mga kabuwaan mahitungod ha aton mga gintotoohan. Sugad nga resulta, an pipira tinuyo nga ‘binaya’ kan Jehova ngan ha kongregasyon. (Heb. 3:12-14) Mas maopay gud unta kon gintipigan nira an ira pagtoo ngan pagsarig kan Jesus, pariho han ginbuhat ni apostol Pedro! Han ginpakianhan ni Jesus an mga apostol kon karuyag nira bumaya, binaton dayon hi Pedro: “Ginoo, hin-o pa man an amon kakadtoan? Ikaw an may mga pulong han kinabuhi nga waray kataposan.”​—Juan 6:67-69.

⁶ An iba hinay-hinay nga bumaya ha kamatuoran, bangin waray ngani nira mahunahuna nga ito an nahitatabo ha ira. An usa nga indibiduwal nga hinay-hinay nga nabaya ha kamatuoran pariho hin baluto nga hinay-hinay nga nahihirayo tikang ha ligid han salog. Iginhuhulagway han Biblia inin hinay-hinay nga pagbag-o sugad nga ‘kaanod pahirayo.’ (Heb. 2:1) Diri pariho ha usa nga tinuyo nga nabaya ha  kamatuoran, an usa nga igin-aanod pahirayo waray intensyon nga bumaya ha kamatuoran. Pero gintutugotan niya nga mameligro an iya relasyon kan Jehova ngan bangin mawara pa ngani ito ha urhi. Paonan-o naton malilikyan inin makasurubo nga kahimtang?

7. Ano an mabulig ha aton basi diri naton maibaligya an kamatuoran?

⁷ Basi makaglakat uyon ha kamatuoran, kinahanglan naton karawaton ngan sundon an ngatanan nga ginsisiring ni Jehova. Kinahanglan naton iprayoridad an kamatuoran ngan magkinabuhi uyon ha mga prinsipyo ha Biblia. Ha pag-ampo kan Jehova, hi Hadi David nagsiring: “Maglalakat ako ha imo kamatuuran.” (Sal. 86:11) Determinado gud hi David. Kinahanglan determinado liwat kita nga padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran han Dios. Kay kon diri, bangin hunahunaon naton utro an aton iginbayad para ha kamatuoran ngan bangin masulay kita nga bawion an pipira han aton iginbayad. Imbes nga buhaton ito, ginkakaptan lugod naton hin maopay an ngatanan nga kamatuoran. Maaram kita nga diri kita puydi magpili kon ano nga mga kamatuoran an aton kakarawaton ngan kon ano an diri naton kakarawaton. Kinahanglan kita maglakat uyon ha ngatanan nga kamatuoran. (Juan 16:13) Tagdon naton an lima nga butang nga bangin iginbayad naton para ha kamatuoran. An pagbuhat hini magpaparig-on han aton determinasyon nga diri masulay nga bawion bisan an pipira la han aton iginbayad.​—Mat. 6:19.

8. Paonan-o mahimo mahianod pahirayo an usa nga Kristiano tungod han diri maaramon nga paggamit han panahon? Pag-unabi hin ehemplo.

⁸ Panahon. Basi diri kita mahianod pahirayo ha kamatuoran, kinahanglan gamiton naton hin maaramon an aton panahon. Kon diri kita magigin mabinantayon, bangin daku na nga panahon an aton nagagamit ha pagpahalibway, ha mga hilangkagan, ha pag-Internet, o ha pagkinita hin telebisyon. Bisan kon diri man maraot ini nga mga butang, bangin nagagamit na naton para hito an panahon nga ginagamit naton hadto para ha personal nga pag-aram ngan iba pa nga espirituwal nga buruhaton. Tagda an nahitabo ha usa nga Kristiano nga hi Emma. * Tikang ha kabata, mahilig na hi Emma ha mga kabayo. Ngan nangangabayo hiya kon may-ada hiya higayon. Pero paglabay hin pipira ka panahon, nagtikang hiya makonsensya ha daku nga panahon nga iya ginagamit para ha iya hilangkagan. Naghimo hiya hin mga pagbag-o ngan ha urhi naglampos hiya nga matipigan an husto nga panhunahuna may kalabotan ha kaliawan. May hinbaroan liwat hiya ha eksperyensya ni Cory Wells, nga hadto nag-ieksibisyon sakay hin kabayo. * Yana nalilipay hi Emma ha paggahin hin mas daku nga panahon para ha espirituwal nga mga buruhaton ngan para ha iya Kristiano nga pamilya ngan kasangkayan. Inaabat niya nga mas duok na hiya kan Jehova ngan murayaw na an iya hunahuna kay maaram hiya nga ginagamit niya hin maaramon an iya panahon.

9. Paonan-o an materyal nga mga butang mahimo magin mas importante ha aton kay han espirituwal nga mga buruhaton?

⁹ Materyal nga mga butang. Basi padayon nga makaglakat kita uyon ha kamatuoran, kinahanglan diri naton tugotan nga magin pinakaimportante ha aton an materyal nga mga butang. Han hinbaroan naton an kamatuoran, nasantop naton nga an espirituwal nga mga buruhaton mas importante gud kay ha materyal nga mga butang. Nalipay kita ha pagsakripisyo hin materyal nga mga butang basi makaglakat uyon ha kamatuoran. Pero samtang nalabay an panahon, bangin nakikita naton an iba nga napalit hin pinakabag-o nga mga gadyet o nagpapahimulos han iba pa nga butang nga napapalit han kwarta. Bangin abaton naton nga may kulang ha aton. Tungod kay diri na kontento ha pagkaada han nangunguna nga mga panginahanglan, bangin unahon na naton an pamiling hin materyal nga mga butang kay han espirituwal nga mga buruhaton. Nagpapahinumdom ito ha aton han ginbuhat ni Demas. An iya gugma “hini nga sistema” nag-aghat ha iya  nga bayaan an pribilehiyo nga mag-alagad kaupod ni apostol Pablo. (2 Tim. 4:10) Kay ano nga ginbayaan ni Demas hi Pablo? Tungod man ito han iya mas daku nga gugma ha materyal nga mga butang kay han espirituwal nga mga buruhaton o tungod kay diri na niya karuyag maghimo hin mga sakripisyo basi makag-alagad kaupod ni Pablo, waray ginsisiring an Biblia. Sigurado nga diri naton karuyag nga magtubo utro an aton gugma ha materyal nga mga butang ngan magin hinungdan nga mawara an aton gugma ha kamatuoran.

10. Basi padayon nga makaglakat uyon ha kamatuoran, ano nga impluwensya an kinahanglan naton atohan?

¹⁰ Relasyon ha iba. Basi padayon nga makaglakat uyon ha kamatuoran, kinahanglan diri kita magpaimpluwensya ha iba. Han nagtikang kita maglakat uyon ha kamatuoran, nagbag-o an aton relasyon ha aton diri Saksi nga kasangkayan ngan kapamilya. An iba narespeto ha aton bag-o nga gintotoohan samtang an iba nakontra gud hito. (1 Ped. 4:4) Bisan kon nangangalimbasog kita nga magkaada maopay nga relasyon ha aton mga kapamilya ngan magin buotan ha ira, kinahanglan magbantay kita nga diri naton igbalyo an kamatuoran para la mapalipay hira. Padayon kita nga mangangalimbasog nga magkaada maopay nga relasyon ha aton mga kapamilya. May kalabotan ha klaro nga pahamangno ha 1 Corinto 15:33, duok nga makikigsangkay la kita ha mga nahigugma kan Jehova.

11. Paonan-o naton malilikyan an diri diosnon nga panhunahuna ngan buhat?

¹¹ Diri diosnon nga panhunahuna ngan buhat. Kinahanglan magin baraan an ngatanan nga naglalakat uyon ha kamatuoran. (Isa. 35:8; basaha an 1 Pedro 1:14-16.) Han nahibaro kita han kamatuoran, naghimo kita hin mga pagbag-o basi maipahiuyon an aton pagkinabuhi ha matadong nga mga suruklan han Biblia. An pipira ha aton naghimo hin dagku nga mga pagbag-o. Anoman nga pagbag-o an aton ginhimo, diri gud naton sadang igbalyo an aton limpyo nga pagkinabuhi ha maraot nga pagkinabuhi nga kalyap ha kalibotan. Paonan-o naton maaatohan an pagsulay nga magbuhat hin maraot? Pamalandonga an daku nga iginbayad ni Jehova basi magin baraan kita​—an presyoso nga dugo han iya Anak, hi Jesu-Kristo. (1 Ped. 1:18, 19) Basi magpabilin kita nga limpyo ha atubangan ni Jehova, kinahanglan naton tipigan ha aton hunahuna ngan kasingkasing kon mationan-o kapresyoso an halad lukat ni Jesus.

12, 13. (a) Kay ano nga kinahanglan magin matin-aw ha aton kon ano an panhunahuna ni Jehova ha mga selebrasyon? (b) Ano an sunod naton nga hihisgotan?

¹² Diri Kasuratanhon nga mga kustomre ngan tradisyon. Bangin aghaton kita han aton mga kapamilya, katrabaho, ngan kaeskwela nga makigbahin ha ira mga selebrasyon. Paonan-o naton maaatohan an pagsulay nga makigbahin ha mga kustomre ngan selebrasyon nga diri nagpapasidungog kan Jehova? Makakabulig ha aton an paghunahuna pirme han mga rason kon kay ano nga diri gin-uuyonan ni Jehova ito nga mga selebrasyon. An pagrepaso han mga publikasyon nga naghihisgot han gintikangan han popular nga mga kustomre mahimo magin mapulsanon. Kon ginpapamalandong naton an Kasuratanhon nga mga rason kon kay ano nga diri kita nakikigbahin ha sugad nga mga selebrasyon, nagigin kombinsido kita nga naglalakat kita ha paagi nga “naruruyagan han Ginoo.” (Efe. 5:10) An pagsarig kan Jehova ngan ha iya Pulong han kamatuoran mabulig ha aton nga diri ‘mahadlok ha tawo.’​—Prob. 29:25.

¹³ An paglakat uyon ha kamatuoran usa nga nagpapadayon nga proseso, usa nga dalan nga karuyag naton paglaktan tubtob ha waray kataposan. Paonan-o naton mapaparig-on an aton determinasyon nga padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran? Hisgotan naton an tulo nga paagi.

14. (a) Paonan-o an padayon nga pagpalit han kamatuoran magpaparig-on han aton determinasyon nga diri ito ibaligya? (b) Kay ano nga importante an kinaadman, disiplina, ngan pagsabot?

¹⁴ Siyahan, padayon nga pag-admi an presyoso nga mga kamatuoran ha Pulong han Dios ngan pamalandonga ito. Oo, palit han kamatuoran pinaagi ha regular nga paggahin hin panahon ha pag-aram  han presyoso nga mga kamatuoran ha Pulong han Dios. Ha pagbuhat hito, maghihilarom an imo apresasyon ha kamatuoran ngan mapaparig-on an imo determinasyon nga diri ito ibaligya. Labot pa ha pagpalit han kamatuoran, an Proberbios 23:23 nasiring nga sadang liwat kita pumalit han ‘kinaadman, pagtutdo [o, disiplina], ngan pagsabot.’ Diri igo an pagkaada la kahibaro. Kinahanglan naton iaplikar an kamatuoran ha aton kinabuhi. Pinaagi han pagsabot, nakikita naton nga nagkakauruyon gud an ngatanan nga ginsisiring ni Jehova. An kinaadman nag-aaghat ha aton nga gumios uyon ha aton hinbabaroan. Usahay, an kamatuoran nagdidisiplina ha aton pinaagi ha pagpakita ha aton kon ano nga mga pagbag-o an kinahanglan naton himoon. Hinaot magin makinarawaton kita pirme ha sugad nga disiplina. Mas birilhon gud ito kay ha silber.​—Prob. 8:10.

15. Paonan-o an paha han kamatuoran nagpuprotektar ha aton?

¹⁵ Ikaduha, magin determinado gud nga magkinabuhi uyon ha kamatuoran kada adlaw. Isul-ot an paha han kamatuoran ha imo hawak. (Efe. 6:14) Ha panahon han Biblia, an paha han usa nga sundalo nasuporta ngan nagpuprotektar han iya hawak ngan mga organo. Pero basi makahatag hin proteksyon an paha, kinahanglan hugot an kasul-ot hito. An hukal nga paha diri makakahatag hin proteksyon o suporta. Paonan-o an aton espirituwal nga paha han kamatuoran nagpuprotektar ha aton? Kon hugot nga nakasul-ot ha aton an kamatuoran pariho hin paha, magpuprotektar ito ha aton tikang ha sayop nga pangatadongan ngan mabulig ha aton ha paghimo hin maaramon nga mga desisyon. Kon naatubang kita hin pagsulay o pagsari, an kamatuoran ha Biblia magpaparig-on han aton determinasyon nga buhaton an husto. Sugad la nga an usa nga sundalo diri gud mapakadto ha araway nga waray sul-ot nga paha, kinahanglan magin determinado liwat kita nga diri pahukalon o tanggalon an aton paha han kamatuoran. Lugod, ginbubuhat naton an ngatanan basi magpabilin ito nga hugot nga nakasul-ot ha aton hawak pinaagi ha pagkinabuhi uyon ha kamatuoran. Iginbibitay liwat han usa nga sundalo ha iya paha an iya espada. Aton yana hisgotan an sunod nga paagi nga mapaparig-on naton an aton determinasyon nga padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran.

16. Paonan-o an pagtutdo ha iba han kamatuoran ha Biblia nagpaparig-on han aton determinasyon nga padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran?

¹⁶ Ikatulo, bug-os nga makigbahin ha pagtutdo ha iba han kamatuoran ha Biblia tubtob nga posible. Hini nga paagi, makakaptan mo hin maopay an aton espirituwal nga espada, nga amo an “pulong han Dios.” (Efe. 6:17) Kita ngatanan mahimo mangalimbasog nga pauswagon an aton mga abilidad sugad nga magturutdo, “nga igintututdo ngan iginsasaysay an pulong han kamatuoran ha husto nga paagi.” (2 Tim. 2:15) Samtang ginagamit naton an Biblia ha pagbulig ha iba nga paliton an kamatuoran ngan isalikway an buwa nga katutdoan, naipapasilsil naton ha aton hunahuna ngan kasingkasing an mga ginsisiring han Dios. Pinaagi hini, napaparig-on naton an aton determinasyon nga padayon nga maglakat uyon ha kamatuoran.

17. Kay ano nga presyoso ha imo an kamatuoran?

¹⁷ An kamatuoran presyoso nga regalo tikang kan Jehova. Pinaagi hini, nagkaada kita han aton pinakabirilhon nga panag-iya, an aton duok nga relasyon ha aton langitnon nga Amay. Damu na an mga igintutdo ha aton ni Jehova, pero tinikangan pa la ito! Nagsasaad hiya nga tututdoan kita niya tubtob ha waray kataposan. Salit, pabilhi an kamatuoran pariho hin maopay nga perlas. Padayon nga “palit han kamatuuran, ngan ayaw ibaligya ini.” Pariho kan David, matutuman mo ini nga saad kan Jehova: “Maglalakat ako ha imo kamatuuran.”​—Sal. 86:11.