Ir al contenido

Ir al índice

ÑA̱ NÁTÚʼUN XA̱ʼA

Ndiʼi tiempo va̱ʼaní ni̱xi̱yo ini Jehová xíʼinndi̱

Ndiʼi tiempo va̱ʼaní ni̱xi̱yo ini Jehová xíʼinndi̱

ÑÁ SÍʼÍI̱ ñá Danièle, xíʼin yi̱ʼi̱ sa̱kán ki̱xa̱a̱ndi̱ nu̱ú hotel ta ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱: “Táta, ¿á kivi kana loʼún na̱ policía?”. Sa̱kán loʼo tiempo ni̱ya̱ʼa ña̱ ki̱xa̱a̱ndi̱ ñuu Gabón, país ña̱ ndíka̱a̱ chí oeste ña̱ África. Xa̱a̱ tá ku̱i̱ya̱ 1970 va̱ása táxika na̱ chíñu ña̱ ndasakáʼnundi̱ Ndióxi̱.

Ñá síʼíi̱, kamaní xi̱kunda̱a̱-iniñá xa̱ʼa sava ña̱ʼa, ta ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n: “Va̱ása kanakaúnna chi xa̱a̱ ki̱xa̱a̱na”. Saá ki̱xa̱a̱ iin carro na̱ policía ta ti̱inna ndi̱ʼi̱. Soo xa̱ʼa ña̱ kama ni̱ka̱ʼa̱n ñá síʼíi̱ xíʼi̱n, ta̱xii̱ sava tutu ña̱ va̱ása kúni̱ koto na̱ policía ndaʼa̱ iin ta̱ hermano.

Tá ku̱a̱ʼa̱nndi̱ xíʼin na̱ policía, nda̱kanixi̱níi̱: “Iin bendición káʼnuní kúú ña̱ ndakúní íyo ini ñá síʼíi̱ ta va̱ʼaní kándíxañá Ndióxi̱”. Ku̱a̱ʼání yichi̱ yi̱ʼi̱ xíʼin ñá Danièle ndo̱ʼondi̱ tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní, ta iinña xi̱kuu ña̱yóʼo. Ná ka̱ʼi̱n xíʼinndó xa̱ʼa, nda̱chun xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xi̱xitondi̱ sava ñuu nu̱ú va̱ása níxi̱taxi na̱ chíñu ña̱ ndasakáʼnundi̱ Ndióxi̱.

XA̱ʼA ÑA̱ VA̱ʼANÍ INI JEHOVÁ SA̱KUAʼI̱ ÑA̱ NDA̱A̱

Ka̱kui̱ ña̱ ku̱i̱ya̱ 1930 chí Croix, iin ñuu loʼo ña̱ ndíka̱a̱ chí norte ña̱ ñuu Francia. Na̱ veʼi̱ xi̱kuuna na̱ veʼe-ñu̱ʼu católico. Ndiʼi semana xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ misa ta yivái̱ xi̱keʼéra sava chiñu ti̱xin veʼe-ñu̱ʼu. Soo tá kúúmií 14 ku̱i̱ya̱ xi̱ni iin ña̱ va̱ása va̱ʼa níkeʼé na̱ veʼe-ñu̱ʼu kán.

Tá ni̱ki̱ʼvi na̱ soldado na̱ ñuu Alemania chí ñuu Francia tá íyo ña̱ Segunda Guerra Mundial, ta̱ su̱tu̱ veʼe-ñu̱ʼu ki̱xaʼára káʼa̱n va̱ʼara xa̱ʼa na̱ chíñu na̱ xi̱naní Vichy, na̱yóʼo xi̱chindeétáʼanna xíʼin na̱ nazi. Va̱ása níxikutóondi̱ ña̱ xi̱sanáʼa̱ ta̱ su̱tu̱ kán. Na̱ veʼi̱ xíʼin inkaka na̱ yiví na̱ ñuu Francia xi̱xiniso̱ʼo se̱ʼéndi̱ ti̱xin radio ña̱ BBC ña̱ xi̱ka̱ʼa̱nna xa̱ʼa na̱ soldado na̱ kítáʼan xíʼinna. Soo tá yo̱o̱ septiembre ña̱ ku̱i̱ya̱ 1944 ta̱ su̱tu̱ na̱samara ña̱ xi̱sanáʼa̱ra, ta nda̱a̱ ke̱ʼéra iin misa ña̱ taxira tixaʼvi ndaʼa̱ Ndióxi̱, xa̱ʼa ña̱ va̱ʼaní ku̱a̱ʼa̱n kánitáʼan na̱ chíndeétáʼan xíʼin na̱ ñuu Francia. Nda̱kanda̱ní-inii̱ xíʼin ña̱yóʼo. Va̱ása níkandíxakai̱ na̱ su̱tu̱ ni veʼe-ñu̱ʼu.

Yivái̱ ni̱xi̱ʼi̱ra tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ña̱ ndi̱ʼi guerra, ta ku̱ʼvai̱ ñá xa̱a̱ chée ñá naní Simone xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ñá ta ni̱xi̱yoñá chí ñuu Bélgica. Ña̱kán yi̱ʼi̱ nda̱kiʼin chiñu ña̱ kundai̱ siʼíi̱. Ki̱xaʼíi̱ káchíñui̱ nu̱ú íxava̱ʼana ti̱ko̱to̱ ta va̱ʼaní ki̱xaʼá tíin chiñu kán. Soo ta̱ patrón xíʼin se̱ʼera na̱ católico xi̱kuuna, ta xa̱ʼa ña̱yóʼo ni̱ya̱ʼi̱ nu̱ú iin tu̱ndóʼo.

Tá ku̱i̱ya̱ 1953 ku̱ʼvai̱ ñá Simone ki̱xiñá xi̱toñá ndi̱ʼi̱, ta xa̱a̱ kúúñá testigo Jehová. Ta xi̱niñúʼuñá Biblia ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinndi̱ xa̱ʼa ndayá á xi̱tun, xa̱ʼa ña̱ Trinidad ta saátu xa̱ʼa ña̱ kándíxa inka na̱ yiví ña̱ ndúuyó níma̱ tá xíʼi̱yó, ta sa̱náʼa̱ñá ndi̱ʼi̱ ña̱ kúúña ña̱ vatá. Ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinñá ña̱ va̱ása va̱ʼa Biblia ña̱ kúúmiíñá chi su̱ví ña̱ católica kúúña, soo ndi̱ku̱n ku̱nda̱a̱-inii̱ ña̱ ndixava kúú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinndi̱. Tándi̱ʼi ta̱xiñá ku̱a̱ʼání tutu ña̱ naní Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó ndaʼíi̱, ta ndiʼi ñu̱ú xi̱kaʼvi̱ña. Ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ta ku̱nda̱a̱-inii̱ ña̱ nda̱ni̱ʼíi̱ ña̱ nda̱a̱. Soo ni̱yi̱ʼvíi̱ ña̱ tavána yi̱ʼi̱ nu̱ú káchíñui̱ tá ná ndui̱ testigo Jehová.

Ku̱a̱ʼá yo̱o̱ ka̱ʼvii̱ Biblia xíʼin Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó ta iin ki̱vi̱ chi̱ka̱a̱-inii̱ ña̱ ku̱ʼi̱n salón nu̱ú ndátaka na̱ testigo Jehová. Nda̱kanda̱ní-inii̱ chi xi̱ni ña̱ kúʼvi̱ní-ini na̱ hermano xínitáʼanna. Iin ta̱ hermano ta̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa Biblia sa̱náʼa̱ yi̱ʼi̱ i̱ñu̱ yo̱o̱, ta nda̱kuchii̱ yo̱o̱ septiembre ña̱ ku̱i̱ya̱ 1954. Ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo ta saátu siʼíi̱ xíʼin ku̱vaʼi̱ ñá loʼo ndu̱utuná testigo Jehová.

KA̱CHÍÑUI̱ KU̱A̱ʼÁ TIEMPO NU̱Ú JEHOVÁ TA VA̱ʼANÍ KA̱NDÍXAI̱RA

Siʼíi̱ ni̱xi̱ʼi̱ñá tá kúma̱ní loʼo semana ña̱ ku̱ʼi̱n asamblea internacional ña̱ ni̱xi̱yo chi ñuu Nueva York tá ku̱i̱ya̱ 1958. Tá ndi̱kói̱ veʼi̱ va̱ása níxi̱yoka ku̱a̱ʼá chiñu nu̱úi̱, xa̱ʼa ña̱yóʼo sa̱ndákoi̱ chiñui̱ ta ndu̱i̱ precursor. Tá tiempo saá xi̱ni táʼi̱n xíʼin ñá Danièle Delie iin ñá precursora ñá si̱íní-ini, ta tá ni̱ya̱ʼa tiempo ti̱ndaʼíi̱ xíʼinñá tá ku̱i̱ya̱ 1959.

Ñá Danièle ki̱xaʼáñá kúúñá precursora iin ñuu loʼo ña̱ ndíka̱a̱ chí Bretaña, ta xíkaní xi̱kindo̱o veʼeñá. Ndakúní ni̱xi̱yo iniñá chi na̱ yiví kán na̱ católico xi̱kuuna, ta xíʼin bicicleta xi̱xa̱ʼa̱nñá xi̱natúʼunñá xa̱ʼa Ndióxi̱. U̱vi̱ saándi̱ xi̱ndakanixi̱níndi̱ ña̱ si̱lóʼo tiempo kúma̱ní ña̱ ndiʼi xa̱ʼa ñuyǐví, ta xa̱ʼa ña̱yóʼo xi̱niñúʼu natúʼundi̱ xíʼin ndiʼi na̱ yiví xa̱ʼa Ndióxi̱ (Mat. 25:13). Ñá síʼíi̱ xi̱chika̱a̱níñá ndeé ña̱ natúʼunñá xa̱ʼa Ndióxi̱, ta xa̱ʼa ña̱yóʼo va̱ása nísandákoondi̱ ña̱ kachíñukandi̱ ku̱a̱ʼá tiempo nu̱ú Jehová.

Tá ni̱ya̱ʼa loʼo ki̱vi̱ ña̱ ti̱ndaʼa̱ndi̱, nda̱kiʼindi̱ chiñu ña̱ kuundi̱ superintendente ña̱ circuito. Xa̱ʼa ña̱yóʼo xi̱niñúʼu loʼo ña̱ʼa kuumiíndi̱. Congregación ña̱ nu̱ú, nu̱ú ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ 14 na̱ publicador ni̱xi̱yo, ta xa̱ʼa ña̱ kǒo níndani̱ʼí na̱ hermano nu̱ú ku̱su̱nndi̱ ña̱kán ni̱ki̱si̱ndi̱ nu̱ú ti̱kachí ña̱ chi̱ndúʼúna nu̱ú plataforma ti̱xin salón nu̱ú ndátakandi̱. Téʼéní nu̱ú ni̱ki̱si̱ndi̱ soo va̱ʼaní ku̱ni sa̱tándi̱.

Xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xi̱xitondi̱ na̱ congregación xíʼin iin carro loʼo.

Ni ku̱a̱ʼání chiñu xi̱kuumiíndi̱, va̱ʼaní xi̱chindeétáʼan ñá Danièle xíʼi̱n. Tá xi̱xiyó reunión nu̱úi̱ xíʼin na̱ anciano, ñáyóʼo xi̱ndatuñá yi̱ʼi̱ ini carrondi̱ ta ni va̱ása níxika̱ʼa̱n ku̱a̱chiñá. U̱vi̱ ku̱i̱ya̱ xi̱kuundi̱ superintendente ña̱ circuito ta xíʼin ña̱yóʼo sa̱kuaʼandi̱, ña̱ va̱ʼa kitáʼanndi̱ xíniñúʼu natúʼun xíʼin táʼanndi̱ ta inkáchi kachíñu u̱vi̱ saándi̱ (Ecl. 4:9).

NDA̱KIʼINDI̱ INKAKA CHIÑU

Tá ku̱i̱ya̱ 1962, ka̱nana ndi̱ʼi̱ ña̱ ku̱ʼu̱nndi̱ ña̱ clase 37 ña̱ Escuela ña̱ Galaad chí Brooklyn (Nueva York). U̱xu̱ yo̱o̱ ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ clase. Ndiʼi na̱ ni̱xa̱ʼa̱n clase xi̱kuundi̱ 100 soo su̱ví ndiʼi na̱ xa̱a̱ ti̱ndaʼa̱ xi̱xa̱ʼa̱n clase kán. Na̱ matrimonio na̱ ni̱xa̱ʼa̱n 13 loʼo xi̱kuundi̱. Ku̱si̱íní-inii̱ ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ clase kán ta saátu kúsi̱í-inii̱ tá ndákaʼi̱n xa̱ʼa ña̱ va̱ʼaní ki̱táʼanndi̱ xíʼin na̱ hermano na̱ ndixaní xi̱kandíxa Ndióxi̱, na̱yóʼo xi̱kuu ta̱ hermano Frederick Franz, ta̱ Ulysses Glass xíʼin ta̱ Alexander Macmillan.

Ku̱si̱íní-inindi̱ ña̱ ni̱xa̱ʼa̱n u̱vi̱ saándi̱ ña̱ Escuela ña̱ Galaad.

Tá ni̱xa̱ʼa̱nndi clase ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ ndáyáʼviní kotondi̱ ndiʼi ña̱ yáʼa. Ki̱vi̱ sábado xi̱xa̱ʼa̱nna xíʼindi̱ nu̱ú sava lugar ña̱ íyo chí Nueva York. Tasaá ki̱vi̱ lunes xi̱nda̱ka̱tu̱ʼunna ndi̱ʼi̱ xa̱ʼa ña̱ xi̱nindi̱. Xi̱kuunáníndi̱ tá xi̱ndikóndi̱, soo ta̱ xi̱taxi yichi̱ nu̱úndi̱ xi̱keʼéra pregunta xíʼinndi̱ ña̱ va̱ása nandósóndi̱ xa̱ʼa ña̱ sa̱kuaʼandi̱. Iin sábado iin ki̱vi̱ níi ni̱xi̱kandi̱ ñuu kán. Ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ nu̱ú káʼa̱nna xa̱ʼa tí ki̱mi ta kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ va̱ása inkáchi íyo iin yu̱u̱ ña̱ naní meteoro xíʼin ña̱ naní meteorito. Saátu ni̱xa̱ʼa̱nndi̱ ña̱ museo de historia natural, ta kán ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinndi̱ ña̱ su̱ví iinkúú tí caimán xíʼin tí cocodrilo. Tá ndi̱kóndi̱ chí Betel ta̱ táxi yichi̱ nu̱úndi̱ ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ndi̱ʼi̱: “¿Á ndákaʼanndó nda̱chun va̱ása inkáchi íyo yu̱u̱ ña̱ naní meteoro xíʼin ña̱ meteorito?”. Ñá Danièle xa̱a̱ ku̱naáníñá ta nda̱kuiinñá: “Ndákaʼánvai̱, yu̱u̱ ña̱ meteorito káʼnuka íyo nu̱ʼuña”.

Ku̱si̱íní-inindi̱ ña̱ va̱ʼaní xi̱nditáʼandi̱ xíʼin na̱ hermano na̱ ñuu África.

Nda̱kanda̱ní-inindi̱ chi tá ndi̱ʼi clase chi̱ndaʼána ndi̱ʼi̱ chí Betel ña̱ ñuu Francia, ta yáʼaka 53 ku̱i̱ya̱ ka̱chíñundi̱ kán. Tá ku̱i̱ya̱ 1976 ta̱xina chiñu ndaʼíi̱ ña̱ koi̱ coordinador ña̱ Comité ña̱ Sucursal. Ta saátu xi̱taxina chiñu ndaʼíi̱ ña̱ ku̱ʼi̱n kotoi̱ sava país ña̱ África xíʼin Oriente Medio, ñuu kán va̱ása níxitaxi na̱ chíñu ña̱ ndasakáʼnundi̱ Ndióxi̱. Saá kúú ña̱ ki̱xa̱a̱ndi̱ ñuu Gabón, nu̱ú ku̱u ña̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼinndó. Yi̱ʼi̱ nda̱kanixi̱níi̱ ña̱ va̱ása kuchiñui̱ xíʼin chiñu ña̱ ta̱xina ndaʼíi̱. Soo ñá síʼíi̱ ndiʼi tiempo chi̱ndeétáʼanñá xíʼi̱n ña̱ va̱ʼa saxínui̱ chiñu yóʼo.

Sa̱yáʼi̱ inka tu̱ʼun, ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ hermano Theodore Jaracz nu̱ú asamblea “Justicia Divina” (París, 1988).

NI̱YA̱ʼANDI̱ NU̱Ú IIN TU̱NDÓʼO ÑA̱ NDÉENÍ

Tá sa̱kán ki̱xaʼándi̱ káchíñundi̱ Betel ku̱tóníndi̱ chiñu yóʼo. Tá ta̱ʼánka ku̱ʼu̱nndi̱ Escuela ña̱ Galaad ñá Danièle sa̱kuaʼañá inglés ti̱xin ña̱ u̱ʼu̱n yo̱o̱, ta xi̱kuuñá ñá sáyáʼa tutu tu̱ʼun Ndióxi̱ inka tu̱ʼun. Xi̱kusi̱íní-inindi̱ ña̱ xi̱kachíñundi̱ Betel ta saátu ña̱ xi̱chindeétáʼanndi̱ xíʼin na̱ hermano na̱ congregación. Yi̱ʼi̱ xíʼin ñá Danièle xi̱xa̱ʼa̱nndi̱ xíʼin metro ña̱ ñuu París ña̱ va̱ʼa kaʼvindi̱ xíʼin na̱ yiví. Ndákaʼíi̱n ña̱ ñu̱úní xi̱ndikóndi̱ ta xi̱kunaakavíndi̱ soo xi̱kusi̱í-inindi̱ chi chi̱ndeétáʼanndi̱ xíʼin na̱ yiví ña̱ va̱ʼa sakuaʼana xa̱ʼa Jehová. Soo ñá Danièle ki̱ʼin iin kue̱ʼe̱ miíñá ta va̱ása níkivi keʼékañá ku̱a̱ʼá chiñu.

Tá ku̱i̱ya̱ 1993 ki̱ʼin iin kue̱ʼe̱ ña̱ naní cáncer de mama miíñá. Ke̱ʼéna iin operación xíʼinñá ta saátu ke̱ʼéna iin tratamiento ña̱ ndeéní ña̱ naní quimioterapia xíʼinñá. Tá ni̱ya̱ʼa 15 ku̱i̱ya̱ tuku ki̱ʼin cáncer ñá Danièle, soo ndéeníka ki̱ʼin kue̱ʼe̱ yóʼo miíñá vitin. Xi̱ndayáʼviní chiñu ña̱ xi̱kuumiíñá nuúñá, ña̱ xi̱kuuñá ñá sáyáʼa tutu tu̱ʼun Ndióxi̱ inka tu̱ʼun, tá va̱ʼa loʼo xi̱kuniñá, xi̱kachíñuñá.

Ni ndeéní ndo̱ʼo ñá Danièle xíʼin kue̱ʼe̱ ña̱ cáncer, va̱ása níndakanixi̱níndi̱ ña̱ sandákoondi̱ ña̱ kachíñundi̱ Betel. Ndixava tá kúúmiíyó iin kue̱ʼe̱ ta káchíñuyó Betel íxayo̱ʼvi̱ loʼoña xíʼinyó, chi savana va̱ása kúnda̱a̱-inina xa̱ʼa kue̱ʼe̱ ña̱ kúúmiíún (Prov. 14:13). Ni xi̱kuumíí ñá Danièle cáncer tá xa̱a̱ yatin kuumiíñá 80 ku̱i̱ya̱, soo ndiʼi tiempo xi̱kusi̱í-iniñá ña̱kán va̱ása níxina̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuumiíñá kue̱ʼe̱. Nu̱úka ña̱ kundáʼvi-iniñá kuniñá miíñá va̱ʼaka chi̱ndeétáʼanñá xíʼin inkana. Chi xi̱xiniñá ña̱ va̱ʼaní kúni iin na̱ yiví tá xíniso̱ʼonana ta kunda̱a̱-inina xa̱ʼa ña̱ ndóʼona (Prov. 17:17). Va̱ása níxikuni̱ñá kooñá ñá táxi consejo ndaʼa̱ inkana, ña̱ xi̱kuni̱ñá kúú ña̱ chindeétáʼanñá xíʼin ná hermana ná ndóʼo cáncer ña̱ va̱ʼa ná kundeé-ininá xíʼin kue̱ʼe̱ ña̱ kúúmiíná.

Saátu na̱samandi̱ sava ña̱ xi̱keʼéndi̱. Tá kǒo níkachíñuka ñá Danièle iníísaá ki̱vi̱, chi̱ndeétáʼanníñá xíʼi̱n ña̱ va̱ʼaka ná kachíñui̱. Ña̱yóʼo chi̱ndeé yi̱ʼi̱ ña̱ va̱ʼa ka̱chíñui̱ xíʼin na̱ Comité ña̱ Sucursal ki̱ʼva 37 ku̱i̱ya̱. Saátu xi̱chindeétáʼanñá xíʼi̱n ña̱ va̱ʼa kusi̱í-inindi̱ tá xi̱xixindi̱ ta saátu ña̱ ndakiʼinndi̱ ndeéndi̱ iin rato loʼo (Prov. 18:22).

CHI̱KA̱A̱NDI̱ NDÉE NÍ NI̱XI̱YO TU̱NDÓʼO NU̱ÚNDI̱

Ñá Danièle xi̱kuni̱níñá kutakuñá ta va̱ása níxi̱ndakava-iniñá. Ña̱kán tá tuku ki̱ʼi̱n cáncer miíñá, nda̱kavaní-inindi̱. Tá xi̱ndakiʼin ñá Danièle tratamiento ña̱ naní quimioterapia xíʼin ña̱ naní radioterapia ña̱yóʼo xi̱kindaaña ndiʼi ndéeñá. Ni va̱ása níxi̱kivika kakañá. Nda̱a̱ kǒo níxi̱kivika ka̱ʼa̱nñá. Xi̱kusuchíní-inii̱ ña̱ xi̱xitoi̱ ña̱ xi̱ndoʼoñá, chi va̱ʼaní xi̱keʼéñá chiñuñá ña̱ xi̱kuuñá ñá sáyáʼa tutu tu̱ʼun Ndióxi̱ inka tu̱ʼun.

Sava yichi̱ xi̱ndakavaní-inindi̱ soo ndiʼi tiempo xi̱ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼin Jehová. Ku̱nda̱a̱-inindi̱ ña̱ va̱ása sandákoo miíra ndi̱ʼi̱ ña̱ ya̱ʼandi̱ nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kǒo kundée-inindi̱ xíʼin (1 Cor. 10:13). Ta chi̱ndayáʼviníndi̱ ndiʼi ña̱ ke̱ʼé Jehová ña̱ xi̱ndaara ndi̱ʼi̱, chi ta̱xira consejo ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ndaʼa̱ndi̱, ta̱xira na̱ doctor na̱ kiʼin kuenta xíʼinndi̱, ta saátu ndiʼi na̱ hermano na̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ veʼendi̱.

Tá va̱ása níxikunda̱a̱-inindi̱ ndáa ta̱tán koʼo ñá síʼíi̱, xi̱ka̱ʼa̱nndi̱ xíʼin Jehová ná chindeéra ndi̱ʼi̱ ña̱ va̱ʼa ndaka̱xinndi̱ ña̱yóʼo. Iin yichi̱ ni va̱ása níndani̱ʼíndi̱ ta̱tán ña̱ kuniñúʼu ñá Danièle chi tá xi̱ndakiʼinñá ña̱ quimioterapia xi̱nandósóñá xa̱ʼa ña̱ʼa. Ta̱ doctor xa̱a̱ 23 ku̱i̱ya̱ chi̱ndeérañá ta ni miíra va̱ása níkunda̱a̱-ini ndáaña keʼéra xíʼinñá. Nda̱kavaní-inindi̱, soo nda̱ni̱ʼíndi̱ iin ta̱ oncólogo iin ta̱ doctor ta̱ xíni̱ va̱ʼa xa̱ʼa kue̱ʼe̱ ña̱ cáncer ta ta̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼin ñá Danièle. Ku̱nda̱a̱-inindi̱ ña̱ Jehová kúú ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinndi̱.

Ña̱ va̱ʼa táxi̱n koondi̱ va̱ása níndi̱ʼiní-inindi̱ xa̱ʼa ña̱ kivi kuu inka ki̱vi̱. Mií Jesús ni̱ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo: “Ndiʼi ki̱vi̱ íyova tu̱ndóʼo nu̱úndó” (Mat. 6:34). Tá si̱í íyo iniyó ni ndóʼoyó iin tu̱ndóʼo chíndeétáʼanníña xíʼinyó. Iin yichi̱ ñá Danièle, u̱vi̱ yo̱o̱ va̱ása níndakiʼinñá quimioterapia ta iin xáku̱ñá xi̱ka̱ʼa̱nñá xíʼi̱n: “Va̱ʼaníka kúnii̱ vitin” (Prov. 17:22). Ni xi̱xo̱ʼvi̱níñá soo xi̱kutóoníñá katañá ya̱a̱ ña̱ xítayó reunión ña̱ va̱ʼa sakuaʼañáña.

Ña̱ va̱ʼaní ke̱ʼé ñá Danièle chi̱ndeéníñá yi̱ʼi̱ ña̱ va̱ʼaka keʼíi̱ chiñu ña̱ kúúmií. Xa̱a̱ 57 ku̱i̱ya̱ xi̱ndoo xíʼin táʼanndi̱ ta ñáyóʼo kúú ñá xi̱ndaa yi̱ʼi̱. Ni va̱ása níxi̱kuníñá ña̱ sakuaʼi̱ keʼíi̱ ña̱ kuxundi̱. Ña̱kán tá ki̱ʼi̱n kue̱ʼe̱ miíñá, sa̱kuaʼi̱ ndakatai̱ ko̱ʼo̱, ña̱ ndakatai̱ ti̱ko̱to̱, ta saátu ña̱ keʼíi̱ ña̱ kuxundi̱. Sava ta̱ʼvíi̱ sava ña̱ʼa, soo ku̱si̱íní-inii̱ ña̱ chi̱ndeétáʼi̱n xíʼinñá. *

TÁXINÍI̱ TIXAʼVI NDAʼA̱ JEHOVÁ XA̱ʼA ÑA̱ VA̱ʼANÍ NI̱XI̱YO INIRA XÍʼINNDI̱

Ku̱a̱ʼání ña̱ sákuaʼi̱ xíʼin ndiʼi ña̱ ndo̱ʼi̱ xíʼin ñá Danièle, xa̱ʼa kue̱ʼe̱ ña̱ ki̱ʼin-ñaʼá ta saátu xa̱ʼa ña̱ xa̱a̱ chéi̱. Ndiʼi tiempo xíniñúʼu na̱ʼa̱yó nu̱ú na̱ ti̱ndaʼa̱ xíʼinyó ña̱ kúni̱níyóna ta taváyó tiempo ña̱ natúʼunyó xíʼinna. Xíniñúʼu kuniñúʼu va̱ʼayó tiempo ña̱ yáʼayó xíʼin na̱ táʼanyó (Ecl. 9:9). Saátu tá ndíʼiní-iniyó xa̱ʼa tu̱ndóʼo ña̱ yáʼayó nu̱ú sana nandósó-iniyó xa̱ʼa ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ táxi Jehová ndaʼa̱yó (Prov. 15:15).

Tá ndákanixi̱níi̱ xa̱ʼa ndiʼi tiempo ña̱ ka̱chíñundi̱ nu̱ú Jehová, xítoi̱ ndiʼi ña̱ va̱ʼa ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱ndi̱ ta ni va̱ása níndakanixi̱níndi̱ ña̱ taxira ndiʼi ña̱yóʼo ndaʼa̱ndi̱. Ta̱ ka̱ʼyí ña̱ Salmo 116 ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ndiʼi tiempo va̱ʼaní ni̱xi̱yo ini Jehová xíʼinra ta saátu ndákanixi̱ní yi̱ʼi̱ (Sal. 116:7).

^ párr. 32 Ñá hermana Danièle Bockaert ni̱xi̱ʼi̱ñá tá xi̱kuumiíñá 78 ku̱i̱ya̱.