Kemej Danièle nochipa niman kiitaya teisa, nechichtakailuij: “Amo monekiok tikinnotsas, nikan yetokejya”. Ijkuak, moketsak iixpan hotel se inincarro policías. Seki minuto satepan, techkitskijkej. Sayoj ke, kemej Danièle niman nechnejmachtij, uelik nikmakak seki amamej se tokniuj takat akin ompa moajsia.

Keman techuikatoyaj, niknemilij ke semi kuali katka maj nonamik yeskia yolchikauak uan maj kitemouani maj kuali ika motajto Jiova uan maj amo teyi kipano inechikol. Miakpa tikpanokej seki taman kemej nejin uan timosenpaleuijkej. Maj namechtapoui keyej titakalpanotoj itech altepemej kampa tekiuanij amo kinkauayaj tokniuan maj taueyichiuakan.

Niyolik itech xiuit 1930 itech xolalkonet Croix, ompa Francia. Nochankauan katkaj tel católicos. Tiyayaj misa nochi semanas, uan nopopaj tel tapaleuiaya itech tiopan. Sayoj ke, keman nikpiaya kemej 14 xiujmej, panok se taman tein kichiuak maj nikitani ke amo kichiuayaj tein tamachtiayaj.

Tateuianij kayomej Alemania kalakkej Francia itech Ojpatika Ueyi Neteuilis. Itech tanojnotsmej tein kitemakaya, tiopixkat techyolchikauaya maj tikpaleuianij tekiuajyot tein moajsia Vichy, kampa kinpaleuiayaj nazis. Tel amo techyolpaktiaya tein kijtouaya. Ijkon kemej miakej akin nemiaj Francia, tejuan no ichtaka tikakiaj radio BBC, kampa motematiltiaya tein kichiujtoyaj tateuianij akin ualeuayaj itech tataman altepemej uan mosenpaleuiayaj. Sayoj ke, itech metsti septiembre xiuit 1944, tiopixkat peuak yejuan kinpaleuia uan kichiuak se nechikol kampa kitasojkamatilij Dios porin nejin tateuianij uejka ajsikajya. ¡Amo uelia nikneltokaya nejon! Nejin kichiuak maj amo semi nitakuaujtamatiniok iniuan tiopixkamej.

Tepitsin satepan ke tamik neteuilis, nopopaj momikilij. Nokniuj siuat akin tayekanaya, Simone, monamiktijkaya uan nemia Bélgica. Yejua ika nikmachiliaya ke monekia nikyekpias nomomaj. Nikajsik se kuali tekit uan moitaya ke kuali nechyaskia. Sayoj ke, kemej noteko uan ome ikoneuan katkaj tel católicos, nikpanok se ouijkayot.

Itech xiuit 1953, Simone, akin mochiujka itaixpantijkauj Jiova, techkalpanoko. Ika iBiblia technextilij ke amo melauak ke moajsi miktan, ke moajsij eyi dioses itech sayoj se uan ke teisa kisentoka yoltok  satepan ke timikij. Yekinika nikiluij ke yejua amo kikuitoya Biblia católica, sayoj ke niman nikajsikamatik ke melauak tein kijtouaya. Satepan, nechualkuilij miak amaixmej Tanejmachtijkej tein uejkaujya kiskaj tein niktamiixtajtoltiaya youak. Niman nikajsikamatik ke katka tein melauak. Sayoj ke, nimouia nikpolos notekiuj komo nimochiuaya niitaixpantijkauj Jiova.

Seki metsti noselti niksentokak nimomachtij Biblia uan Tanejmachtijkej, uan ompa nikixtalij niyas itech Kali kampa tiMosentiliaj. Ininnetasojtalis tokniuan nechyololinij. Se tokniuj takat akin uejkaujya katka itaixpantijkauj Jiova nechmachtij chikuasen metsti, uan nimoauij itech metsti septiembre xiuit 1954. Tepitsin satepan, nechyolpaktij nikitas ke nomomaj uan okse nokniuj siuat no mochiujkej itaixpantijkauan Jiova.

Nechtayokoltia nikijtos ke nomomaj momikilij seki semana achto ke mochiuaskia ueyi nechikol kampa mosentilijkej akin ualeuayaj itech tataman uejueyi altepemej, itech xiuit 1958 ompa Nueva York, kampa nikpiak tatiochiualis niyas. Keman nimokepak kalijtik, amo akinok monekia nikixpanoltis, yejua ika nikauak notekiuj uan nimochiuak niprecursor. Ijkuak, nikixmatik Danièle Delie, se precursora akin kitelyolpaktiaya tanojnotsas, uan tepitsin satepan nikiluij maj timonamiktikan. Timonamiktijkej itech metsti mayo xiuit 1959.

Danièle peujka kitekitilia Jiova miak tonalmej itech se xolalkonet ompa Bretaña, tein tel uejka moajsia. Monekik kipias yolchikaualis uan ijkon ueliskia tanojnotsas ompa, kampa tel miakej katkaj católicos uan yajtinemis itech bicicleta. Ijkon kemej nejua, yejua no kiitaya ke motelnekia motanojnotsas. Tiknemiliayaj ke amo uejkaua ixpoliuiskia tein amo kuali (Mat. 25:13). Kemej amo kitayekanaltiaya itanejnekilis techtelpaleuij maj tiksentokanij tiktekitilianij Jiova miak tonalmej.

Seki tonalmej satepan ke timonamiktijkej, techixtalijkej maj titakalpanokan itech nechikolmej. Monekik timomatiskej amo tikpiaskej miak taman. Itech yekinika nechikol kampa titakalpanojkej moajsiaj 14 tanojnotsanij, uan kemej tokniuan amo kipiayaj kani techtakauiliskej ininchan, tikochkej itech Kali kampa tiMosentiliaj. Takuauak katka kampa timotekkej, sayoj ke kualtsin tikochkej.

Maski tikpiayaj miak tekit, Danièle niman momatik. Nochipa keman monekia nimosentilis iniuan tayekananij, yejua nechchiaya itech tocarro, uan amo keman kijtoj ke amo kiuelitaya. Itech ome xiuit tein titakalpanojkej itech nechikolmej tikajsikamatkej ke kemej namikuanij motelneki se moyeknojnotsas uan se sentekitis (Ecl. 4:9).

Itech xiuit 1962, techyoleujkej Brooklyn (Nueva York) maj tikselitij tamachtilis tapoual 37 tein motemaka Galaad. Uejkauaya majtakti metsti. Tikatkaj 100 momachtianij, sayoj ke amo nochin namikuanij uelik senyajkej. Sayoj tikatkaj 13 namikuanij, uan tikitakej kemej se ueyi tatiochiualis maj tisenyanij. Nikelnamikiok tein kualtsin tein tikpanokej iniuan  tokniuan akin chikauak katka inintakuaujtamatilis, kemej Frederick Franz, Ulysses Glass uan Alexander Macmillan.

Keman timomachtijtoyaj, miakpa techiluijkej ke monekia kuali tikmouisoskej tein tikitayaj. Seki sábado tiotak, satepan ke tamia nemachtil, techuikayaj miakkan itech xolal Nueva York. Keman ajsia lunes, monekia tikijkuiloskej tein tikitakaj. Semi tisiouiaj, sayoj ke tokniuj akin tekitia Betel akin kiixtaliayaj maj techuika techchiuiliaya netajtanilmej tein ika techpaleuiaya maj tikelnamikikan tein okachi monekia. Se sábado, tinejnenkej nochi tiotak. Tiyajkej kampa ueli se kinita sitalimej ika seki teposmej uan ompa techmachtijkej keniuj tatamamej meteoros uan meteoritos, uan itech se museo, techmelauilijkej keniuj tikixmatiskej se caimán uan se cocodrilo. Keman tiajsikajya Betel, akin techuikak techtajtanij: “¿Nankielnamikij toni se meteoro uan se meteorito?”. Kemej Danièle tel sioujtoya tanankilij: “Kemaj, inintanuan meteoritos okachi uejueykej”.

Semi tikmoujkaitakej maj kiixtalianij maj titapaleuitij itech sucursal tein moajsi Francia, kampa tisentekitikej panoua cincuenta y tres xiujmej. Itech xiuit 1976, nechixtalijkej maj nikinixyekana Taixyekananij itech Sucursal. Uan no, kemansa nechixtaliayaj maj nitakalpano itech uejueyi altepemej ompa África uan Oriente Medio kampa tekiuanij kiixtaliayaj toni amo ueliskia kichiuaskej tokniuan oso senkis amo kinkauayaj maj taueyichiuakan. Yejua ika tiyajkej Gabón, kampa techpanok tein nikijtoj yekinika. Kemansa nikmachiliaya ke amo nechnamikia nikselis nejon tekimej. Sayoj ke Danièle nochipa nechpaleuij maj nikchiua tein yeski tekit tein nikseliaya.

Nochipa techyolpaktiani titekitiskej Betel. Achto ke tiyaskiaj Galaad, Danièle momachtijka inglés itech sayoj makuil metsti, uan satepan tel kuali kitajtolkepaya toamaixuan. Tekit tein tikchiuayaj Betel techtelyolpaktiaya, uan tisentekitiskej iniuan tokniuan itech nechikol kichiuaya maj okachi tiyolpakikan. Danièle uan nejua tiyayaj itech metro ompa París keman tiyayaj titamachtitij ika Biblia. Nikelnamiki ke timokepayaj keman tapoyaujtoyaya uan semi tisioujtoyaj, sayoj ke tiyolpakiaj porin tikinpaleuiayaj taltikpakneminij maj kiixmatikan Jiova. Sayoj ke Danièle ijsiujka kokolispeuak uan amo uelikok tekitik kemej yejua kiuelitaskia.

Itech xiuit 1993, kiluijkej ke kipiaya cáncer de mama. Tein ika kipajtijkej semi chikauak katka, porin monekik kitekiskej uan kiselis quimioterapia. Kaxtol xiujmej satepan, oksepa kikuik cáncer, sayoj ke okachi chikauak katka. Kemej yejua semi kipatiuitaya kitajtolkepas amaixmej, mochikauaya tekitis nochipa keman uelia.

Maski Danièle semi tajyouiaya ika nejon kokolis, amo keman tiknemilijkej tikauaskej Betel. Ouij ijkon se moajsis Betel, okachiok komo oksekin amo kimatij ke se tel ueyi kokolis (Prov. 14:13). Maski kipiaya cáncer uan kiajxitijtoyaya 80 xiujmej, Danièle kualtsin ixuetskaya uan amo moitaya ke motelkokouaya. Yejua amo motayokoltiaya, ta kitayekanaltiaya kinpaleuis oksekin. Kimatia keniuj semi teyolseuia maj  aksa tekaki uan maj teajsikamati (Prov. 17:17). Danièle kimachiliaya ke ueliskia kinpaleuis tokniuan siuamej akin no kipiayaj cáncer.

No monekik tikixnamikiskej okseki ouijkayomej. Keman Danièle amo uelikok tekitik nochi tonal, kiixtalij nechpaleuis okachi uan ijkon amo monekiskiaok nikchiuas miak taman. Nejon nechpaleuij maj niksentoka nikinixyenaka Taixyekananij itech Sucursal treinta y siete xiujmej. Kemej neskayot, nepantaj, kichiuaya nochi tein monekia uan ijkon ueliskia titakuaskiaj itech tocuarto uan timoseuiskiaj tepitsin (Prov. 18:22).

Danièle nochipa kinextij se kuali tanemilil. Yejua ika, keman ika expa kikuik cáncer, techtelyolkokoj. Quimioterapia uan radioterapia kikuiliayaj nochi ichikaualis uan kemansa tekit nejnemia. Semi nechtayokoltiaya nikitas ke nonamik, akin tel kuali kitajtolkepaya amaixmej, amo uelia yektajtouaya.

Maski kemansa amo tikpiayajok chikaualis, tiksentokayaj tikchiuayaj netataujtil. Tikyekmatiaj ke Jiova amo keman techkauaskia maj titajyouikan okachi ke tein ueliskia tikxikoskej (1 Cor. 10:13). Timochikauayaj tiktasojkamatiskej keniuj Jiova techyekpiaya ika iTajtol, tapajtianij ompa Betel uan ininnepaleuil tokniuan.

Keman amo tikmatiaj toni tapajtilis tikseliskej, tiktajtaniayaj Jiova maj techixyekana. Tein melauj, se tonal nesia ke amo onkaya toni tikchiuaskej. Satepan ke Danièle kiseliaya quimioterapia tajtalkauaya. Itapajtijkauj, akin kipajtijtoya veintitrés xiujmejya, amo kimatia keyej kipanotoya nejon. Tikmachiliayaj ke amo akin ueliskia techpaleuis. Ompa, tikajsikej okse tapajtijkej akin kipajtia cáncer uan kijtoj ke kipaleuiskia Danièle. Tikmachilijkej ke Jiova techpaleuijtoya.

Tikmatkej ke amo monekia timotekipachoskej ika tein mostika panoskia. Kemej Jesús kijtoj: “Cada se tonal kipia ne ouijkayot” (Mat. 6:34). Se kipias se kuali tanemilil uan se teuetskitis no tapaleuia. Kemej neskayot, keman Danièle amo kiselij quimioterapia ome metsti, ixuetskaya uan nechiluiaya: “¡Amo keman tel kuali nimomachilijtoya!” (Prov. 17:22). Uan maski semi tajyouijtoya, kitelyolpaktiaya chikauak momamachtis yankuik nekuikatilmej tein ika titaueyichiuaj.

Kuali tanemilil tein kinextij Danièle nechpaleuij maj amo semi nimotekipacho ika tein amo ueli nikchiuaok. Itech cincuenta y siete xiujmej tein tisenyetoyaj, yejua nochipa nechyekpiak. ¡Amo keman kinekik nechnextilis keniuj niktsoyonis se piotet! Yejua ika, keman kokolispeuak, monekik nimomachtis nitapajpakas, nitapakas uan nitakualchiuas. Niktapanak seki vasos, sayoj ke nechyolpaktiaya nikchiuas seki taman tein ika nikpaleuis. *

Tein kokolis uan ueuentsiyot amo techkauajok maj tikchiuakan, nechmachtiani miak taman. Niknemilia ke moneki amo keman tikpias tel miak tekit kemej amo uelisok tiknextilis monamik ke tiktasojta nion iuan tiyetosok kemej moneki. Kemaj, keman amo tikpiaskej se ueyi kokolis, moneki tiktemoskej tiyetoskej iniuan akin tikintasojtaj (Ecl. 9:9). Uan no, komo se moteltekipachoua ika kuejmolmej tein se kipia, uelis amo se kipatiuitasok tatiochiualismej tein se kiselianiya (Prov. 15:15).

Keman nitanemilia itech xiujmej tein tiktekitilianij Dios miak tonalmej, senkis nikita ke Jiova techtatiochiuij okachi ke tein ueliskia tiknemiliskej. Ijkon kemej akin kijkuiloj Salmo 116, nikita ke Jiova nochipa nechnextiliani ueyi kualtakayot (Sal. 116:7).