Keimon lidoun ariñahani

Keimon lidoun tila

Nibureintiña, gayaraati buidu lan hibagari, gúndaañu huguyame

Nibureintiña, gayaraati buidu lan hibagari, gúndaañu huguyame

“Barufudubei lémeri ibagari nun” (SAL. 16:11).

UREMU: sn 41, sn 6

1, 2. Ida liña larufuduni le lawinwandubei Tony gayara lan ladügün gürigia asansiruni lidan libagari?

TONY, aban meha nibureinti le agüriarúbei maguchinga ani aban meha aturiahati wuribati ligía. Ani lasaminaruña meha lígiruni laturiahan. Sagü meha samudi luma dimaasu lidin ebeluha hamoun lumadagu o houdin ñein lubéi taríawagua pelikula. Mama meha aban gürigia fásiti ligía ani mayusurúnti meha düroga. Lau sun lira, masuuniti meha libagari ani machourun lumuti meha anhein anihein lubéi Bungiu. Ábanti lasubudirun aban feru maríeitiña Gefentiña ani aba layanuhan hama luagu le lálügüdagunbei lungua luma luagu le machourun lubéi. Aba híchugunu garüdia El origen de la vida lun tuma ¿Es la vida obra de un Creador?

2 Dan le hagiribudunbei feru maríeitiña ha abisidahei, sansi hali meha ligaburi Tony. Aturiaha laaru meha garüdia to híchuguboun lun saragu darí lun chügüharu lan meha ani barügua larigei tubana. Aba lariñagun Tony: “Mosu anihein lan Bungiu”. Aba lánharun lun laturiahanu Bíbülia ani aba asansireina lan ligaburi larihini ibagari. Ani aba giñe ábanhali lan hádangiñe aturiahatiña ha buídutimabaña tidan lileskuelan. Íbini le arihibei tau lileskuelan aba taweiridun lanigi. Ariñagati lun: “Buídutimahali bigaburi ani buíduhali lidin bun tidan burí bikülase. Ma ladüga baturiahaña lan hama gefentiña luagu Heowá, adían?”. Aba lariñagun Tony lun anha ani aba layanuhan lun luagu le lafurendeirubei. Gumú lumuti laturiahan tidan kolehiu ani eresibihati; uguñe weyu, leseriwiduña kei aban prekursoru le adügübei 70 oura lidan hati ani leseriwiduña giñe kei aban ídehati lidan damuriguaü. Ani gúndaahali ladüga gaguchihali aban lubuidun Úguchili, Heowá (Sal. 68:5).

GAGANBADIBÁ LUN HEOWÁ ANI ÁBAME BUIDU LAN LIDIN BUN LIDAN BIBAGARI

3. Ka adundehani líchugubei Heowá houn nibureintiña?

3 Haritaguagüda lumutiwa le asuseredubei lun Tony berese lan Heowá saragu hawagu nibureintiña. Busenti lun gunda ban lau bibagari luma lun buidu lan lidin bun. Ligía líchugunbalin adundehani le bun: “Haritaguabá luagu Bungiu guentó lau nibureingidibu lan” (Apur. 12:1). Uguñe weyu hénrenguti ladügǘn katei le, gama lumoun gayaraati ladügǘn. Lau lídehan Heowá, gayaraati buidu lan lidin bun lidan sun bibagari, mámarügü lau nibureingidibu lan. Lun gunfurandatima wamani katei le, ariha waméi ka lan íderagubaliña ísüraelina árügüdei Fulasu Füramasewati ani ka lan íchugubei erei lun Dawidi lun lagumuchun lau Goliadi, le hígandei.

4, 5. Ka wafurendeirubei dan le wakutihani le íderagubaliña ísüraelina lun hárügüdüni Fulasu Füramasewati luma le íderagubalin Dawidi lun láfaruni Goliadi hilagubei? (Arihabéi dibuhu burí le lídanbei lagumeseha arütíkulu).

4 Dan le belumémeeña lan meha ísüraelina lidoun Fulasu Füramasewati, mariñagunti Bungiu houn lun larufudahóun houn lun súdaragu hamá ha buítiña ni lun haranserun lun houdin awuribuha (2 Lur. 28:1, 2). Lubaragiñe lira, ariñagati houn lun gaganbadi hamá lun lugumadin luma lun hafiñerun luagu (Hos. 1:7-9). Lidan hasaminan gürigia, mahuudunbei meha adundehani le lun ni kata. Gama lumoun, ligía meha adundehani le buídutimabei houn ísüraelina lugundun íderagua lumutiña Heowá lun hagañeiruniña lílana Kanán saragu wéiyaasu (Hos. 24:11-13). Inarüni lun lan gaganbadi wamá lun Bungiu lunti wafiñerun luagu. Anhein anihein lubéi afiñeni ligía wawagu, buídubei lidin woun súnwandan. Húugili katei le uguñe weyu.

5 Goliadi meha aban wuriburuguna gabafuti ani kéiburi ǘrüwa méturu (9.5 ugudi) ligagubun. Ani aranseñu liña meha lun lawuribuhan (1 Sam. 17:4-7). Ánheinti Dawidi, biánrügüñein meha katei luma: aban chilinchádi luma lafiñen luagu Heowá, le Lubungiute. Houn meha ha mafiñenbaña luagu Bungiu, ibidiouguati meha lau Dawidi lau lidin awuribuha ítara. Gama lumoun, bulíeiguatiña meha: Goliadi meha ibidiouguabei au (1 Sam. 17:48-51).

6. Kaba uagu wayanuha lidan arütíkulu le?

6 Lidan arütíkulu le lubaragiñebei le, akutihatiwa luagu gádürü katei le ídehabei lun gunda wamá luma lun buidu lan wasandiragun woungua: wetenirun lun le wemegeirubei lidan wamadagua luma Bungiu lun buídutima lan wamadagua luma, wadügün umadagu buítiña ha hínsiñehabubaña lun Heowá, waganwoundagüdüni weseriwidun luma lun gebegi lan esefuruni le líchugubei woun. Lidan arütíkulu le, wayanuhatimaba luagu burí katei le lau wakutihan saragu adundehani tídangiñeti Bíbülia le wadarirubei lidan Sálumu 16.

TENIBÁ LUN LE BEMEGEIRUBEI LIDAN BUMADAGUA LUMA BUNGIU LUN BUIDU LAN BUMADAGUA LUMA

7. a) Ida liña aban gürigia le buíduti lumadagua luma Bungiu? b) Ka mini lubéi le lariñagubei Dawidi dan le lariñagunbei “Nabureme, buguyarügüñein nun”, ani ida liña meha ladügün katei le lun lasandiragun lungua?

7 Aban gürigia le buíduti lumadagua luma Bungiu afiñeti luagu ani áfaaguati lun larihini katei kei larihini Bungiu. Áluaha lumuti ladundehan ani aranseñu liña lun gaganbadi lan lun (1 Ko. 2:12, 13). Ítara liña meha Dawidi. Ariñagati lidan aban uremu: “Nabureme, buguyarügüñein nun; biní bumutina saragu” (Sal. 16:5). Layanuhaña meha luagu lubuidun lumadagua luma Heowá ani teinki lumuti meha luagu gamadagua lan luma ani luma meha láluaha aramudaguagülei (Sal. 16:1). Ligía labürühanbei: “Buin tiña [...] nanigi lau ugundani”. Le linarün katei, úati meha ni kata adügüti lun lagundaarun saragu kei gamadagua lan luma Heowá buidu buidu (aliihabéi Sálumu 16:9, 11).

8. Ka fiu katei ídehabei lun gúndaatima lan wabagari le tímatimaati?

8 Ha gúndaabaña lau buiti le líchugubei ubóu le o lau hagañeirun seinsu, siñati hasandiruni ligiaméme ugundani kei meha Dawidi (1 Tim. 6:9, 10). Ariñagati aban íbiri le awinwandubei Kanadá: “Mama lídangiñe le wibihubei lídangiñe wabagari adügübei lun wasandiragun woungua buidu, le wíchugubei lun Heowá adügübei lun wasandiragun woungua buidu, ligía Bungiu le íchugubalin sun katei buiti woun” (Sant. 1:17). Kei aubei barihei, anhein derebugu lubéi bafiñen luagu Heowá seriwi buguya lun, gúndaabei bibagari ani gasuunibei. Ida luba laganwoundun bafiñen? Lunti “básügürün dan” luma lau baliihanu Lererun, baríaguni katei le adüga láalibei luma lau basaminarun luagu ligaburi, kéiburi ínsiñeni le lasandirubei buagu (Rom. 1:20; 5:8).

9. Ítara kei Dawidi, ka lunbei badügüni lun tasansiruni Lererun Bungiu bigaburi?

9 Kei aban lubéi Úguchili buiti Heowá ani hínsiñetiwa lun, anihein dan lererehan woun. Gebegiti meha ererehani ligía lun Dawidi ani ligía lariñagunbei: “Nalawahabei Nabureme, ladüga ligía adundehabalina, íbini áriebu arufudahati nun tidoun tilulin-agei nanigi” (Sal. 16:7). Saminati meha Dawidi luagu ladundehan Bungiu, áfaagua ligía lun lasaminarun kei ligía. Ani ígirati meha lun lasansiruni ladundehan Bungiu ligaburi lun buídutima lan ligaburi. Ánhabu adügei ligiaméme, laganwounduba ínsiñeni le basandirubei luagu Heowá ani buséntimabadibu gaganbadi ban lun. Lederebuguduba giñe bafiñen luma bisaminan. Ariñagatu aban íbiri gíritu Christin: “Dan le naturiahan, ráramagua nuguya asaminara luagun le naliihabei, aba nasandirun kamá hamuga nun ladügei Heowá le uágubei naturiaha”.

10. Según Isaíasi 26:3, ka buiti búmabei luagu aban ban gürigia le buiti lumadagua luma Bungiu?

10 Anhein buidu lubéi bumadagua luma Bungiu, líchuguba subudi bun luma gunfurandaü le bemegeirubei lun barihini ubóu le luma le lunbei lasuseredun lun ámuñegü kei larihini. Ladügübei katei le ladüga busenti lun basubudiruni ka lan súdinitimabei lidan bibagari, lun buidu lan le lunbei banúadirun badügün luma lun manufudedun ban luéi le lunbei liabin ámuñegü (aliihabéi Isaíasi 26:3). Ariñagati Joshua, aban íbiri le awinwandubei Meriga: “Ánhabu eredera yarafa lun Heowá, furangubei barihini ka lan súdinibei luma le masudininbei”.

GAMADAGUABÁ HAMA UMADAGU HA INARÜNITIÑA

11. Ida liña meha lanúadiruniña Dawidi lumadagu?

11 (Aliihabéi Sálumu 16:3). Subudi lumuti meha Dawidi ka lan mégeiwabei lun hadügǘn umadagu inarünitiña, lun haluahóun hadan ha meha hínsiñehabubaña lun Heowá. Ariñagati sandu hamá ladüga áfaagua hamá meha lun hafalaruni lilurudun Bungiu luáguti laruman ibagari. Ani ariñagati weiri lan meha lugundan dan le hámañein lan. Ítara liña giñe lasandiragun ábanya abürühati Sálumu lungua hawagu lumadagu. Abürühati: “Hamadañadina ha inebehabubaña bun hama ha agunfulirubalin bugumadin” (Sal. 119:63). Kei aubei warihei lidan arütíkulu le lubaragiñebei le, gayaraati giñe gamadagua ban hama saragu umadagu buítiña, ha hínsiñehabubaña lun Heowá ani gaganbadi hagía lun. Ani gayaraati gamadagua ban hama ha ámubei harumudiri buéi.

12. Ka uagu buidu lubéi meha lumadagua Dawidi luma Yónatan?

12 Mámarügüñanu ha meha liseisingu Dawidi lumadagubaña. Haritaguabágili liri aban hádangiñe besi lumada? Anha, Yónatan. Hamadagua ligía aban lídangiñe umadaguaü le buídutimabei le uágubei tayanuha Bíbülia. Ani subudi bumuti san darandi lan meha irumu laweiridun Yónatan luéi Dawidi? Ka méhati adügübei lun buidu lan hanaagun houngua? Biángubei hagía afiñetiña meha luagu Bungiu, inebeguatiña meha hámagua ani hínsiñeti meha lubuidun ligaburi le aban lun le aban, kéiburi ganigi le harufudubei dan le hageindagubei hama láganiñu Bungiu (1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1).

13. Ida luba gamadagua ban hama ámuñegueinarügü hawuyeri gürigia? Ruba aban hénpulu.

13 Ítara kei Dawidi luma Yónatan, wéiribei giñe wagundan ánhawa gamadagua hama ha hínsiñehabubaña lun Heowá ani arufuda hagía afiñeni luagu. Ariñagatu Kiera, aban íbiri to seriwiharuboun lun Bungiu luagu saragu irumu: “Gamadaguatina hama saragu gürigia lidan sun ubóu, ha ámuñegueinarügüti hechun luma ligaburi hagüriarúniwa”. Ánhabu adügei lememe tadügübei, furangubei barihini ligaburi tóundaruniwa Lererun Bungiu luma lani sífiri sandu.

GANWOUNGÜDABÉI BESERIWIDUN LUN HEOWÁ

14. a) Kaba íderaguabu lun baganwoundagüdüni beseriwidun lun Bungiu? b) Ka hariñagubei fiu nibureintiña luagu haganwoundagüdüni heseriwidun lun Bungiu?

14 (Aliihabéi Sálumu 16:8). Leseriwidúniwa meha lun Bungiu ligíatima meha súdinitimabei lun Dawidi. Gúndaabadibu giñe lau bibagari ani buídubei basandiragun bungua ánhabu íchigei beseriwidun lun Heowá lidan furumiñeti lúgaaru, ganwoungüdabéime beseriwidun lun. Ariñagati aban íbiri gíriti Steven: “Adügati náfaagun luagu le nabuserunbei nibihin lidan neseriwidun lun Bungiu, nibihini katei ligía luma nasaminarun luagun buiti le adüga naalibei, lun buidu lan nasandiragun nungua”. Ariñagati aban nibureinti yámanina le eseriwidubei lidan amu ageiraü: “Danme le wéiyaadina, mabusenrunbadina nasaminarun luagun le nadügübei lúnrügü níchugun fe sun lan le nadügübei nadügüñein lan meha nuouguoun”. Agurabatiwa ítarameme liña lan bisaminan kei íbirigu ha. Anhein ítara liña lubéi, yusubéi le gayara bubéi adüga lun bíchugun uéiriguni lun Bungiu luma lun badügün burí katei hawagu amu (Gal. 6:10). Áfaaguaba lun baganwoundagüdüni beseriwidun ani amuriahabá luma Heowá lun líderagunibu ibihei le uágubei báfaagua. Hínsiñeti lun lun lóunabuni furíei burí le (1 Huan 3:22; 5:14, 15).

15. Ka burí gayaraabei badügüni lun baganwoundagüdüni beseriwidun lun Heowá? (Arihabéi rekuáduru “ Fiu katei le uágubei gayara lan báfaagun bibihin lidan beseriwidun”).

15 Ka gayaraabei badügüni lun baganwoundagüdüni beseriwidun lun Heowá? Gayaraati bíchugun óunabagülei lidan adamuridaguni lau bererun guánarügü, beseriwidun kei prekursoru o beseriwidun Betelirugu. Gayaraati giñe bafurendeirun amu iñeñein lun bídehan ñein lubéi lapurichihóua lidan amu iñeñein. Ariñagati Barak, aban nibureinti le eseriwidubei lidan dan dayarüti: “Úati amu katei le barüti saragu ugundani nun kei násaarun sagü binaafin subudiga nun neseriwiduba lan lun Heowá lau sun nere”.

GEBEGILÁ ESEFURUNI LE LÍCHUGUBEI BUNGIU BUN

16. Ida liña meha lasandiragun Dawidi lungua luagu lilurudun luma ladundehan Heowá ani ka uagu?

16 (Aliihabéi Sálumu 16:2, 4). Lidan arütíkulu le lubaragiñebei le, arihatiwa adüga lan lilurudun luma ladundehan Bungiu lun wibihin esefuruni lugundun íderagua lumutiwa lun línsiñedun le buídubei woun luma lun liyereegudun le wuribabei woun (Amos. 5:15). Lidan iñeñein le ídanbei labürüdǘwa Sálumu 16:2 furumiñe, ariñagati Dawidi lúmagiñe lan Heowá liabin sun katei buiti le lúmabei. Áfaaguati Dawidi lun gagaburi lani ligaburi Bungiu luma lun ladügüni le buídubei. Áfaaguati giñe lun liyereegudun le iyereegubei lun Bungiu lun, kéiburi láhudurawagun houn guáriua. Adügati katei le lun hǘnabudaguagüdün gürigia houngua ani gidá lumuti uéiriguni le yuubei lun Heowá (Isa. 2:8, 9; Aruf. 4:11).

17, 18. a) Ka lariñagunbei Dawidi luagu le lanügübei lahudurawagún houn búngiugu mama inarünitiña? b) Ka uagu añahein lubéi gürigia asufurirutiña saragu?

17 Lidan meha tidaani Bíbülia, liibe-agei dan, adügǘwati meha magíaguni lidan áhuduraguni houn búngiugu mama inarünitiña (Ose. 4:13, 14). Gadan lumutiña meha saragu gürigia áhuduraguni mama inarüniti ladüga hínsiñe lan meha houn hadügün magíaguni. Lau sun lira, madügünti meha katei le lun hagundaarun, barürügüti wuribani houn. Ariñagati Dawidi lidan Sálumu 16:4: “Ha anúadirubaña amu búngiugu barütiña saragu asufuriruni hóuniwagua”. Ru hamutiña meha giñe gürigia hagía íbini hasaanigu keisi adagaragüdüni houn búngiugu (Isa. 57:5). Iyereeguti meha wuribani le lun Heowá (Her. 7:31). Lun hamuga winwan ban meha lidan dan ligía, ma wéiribei hamuga beteingiruniña bagübürigu anhein hamuga lun lubéi Heowá háhuduragua?

18 Uguñe weyu, ánhatiña giñe lílana relihión mama inarüniti lun magíaguni, íbini houn magüsi. Lau sun samina hamá hadügüñein lan le habusenrun, ítarameme liña lidin houn kei meha ha lánina tidaani Bíbülia (1 Ko. 6:18, 19). Másiñati ariha bani saragu lan asufuriruni ñǘbuinbei houn. Ligíati, aganbabéi Búguchi le siélubei. Chóurubei gaganbadi lan lun buídutimabei bun. Mabulieidabei gíbetima lan wuribani lanüga ladügǘn le wuribabei sügǘ luéi bagundaarun luagu murusun dan lau badügüni (Gal. 6:8). Ariñagati Joshua, le uágubei wayanuha lidan párafu 10: “Gayaraati wadügüni le wabusenrun. Ánhawati adügei le mabuidunbei, magundanbei wabagari”.

19, 20. Kaba abiniruni heresibira nibureintiña ha arufudubaña afiñeni luagu Heowá ani gaganbadi hagía lun?

19 Ariñagati Hesusu houn lani disipulugu: “Anhaün agunfulira lau nererun, hiábinba lun nani humá disipulugu le tímatimaati. Ábame hasubudiruni inarüni, ábame lesefurunün inarüni” (Huan 8:31, 32). Adügati inarüni le lun wesefurun lídangiñe relihión mama inarüniti, lídangiñe libidiounigan au luma lídangiñe afiñeni mébunati. Ani mámarügüñein ligía ladüga. Kei aubei warihei, wibihiba giñe esefuruni ámuñegü “lidan haweirigun lirahüñü Bungiu” (Rom. 8:21). Ani íbini guentó, gayaraati bagundaarun lau murusun lídangiñe esefuruni ligía. Ida? Lau berederun lidan lererun Kristu, lidan amu dimurei, lau gaganbadi ban lun larufudahan. Ítara luba basubudiruni inarüni, mámarügü ladüga bafurendeiruñein lan, ladüga giñe bawinwanduñein lan.

20 Nibureinti, gebegi lan esefuruni le líchugubei Bungiu bun. Ánhabu ayusurei buidu, buídubei lidin bun ámuñegü. Ariñagati aban íbiri nibureingili: “Líderagubadibu bayusuruni chansi le líchugubei Bungiu bun lun badügüni le babusenrun buidu danme le wéiyaadibu ani mósume basaminarun luagun katei súdinitimati, kéiburi kaba lan wadagimanu buídutima bun o anhein bamarieiduba lubéi o berederuba lan mamarieidunga luagu fiu dan”.

21. Ka lunbei badügüni lun bibihini “ibagari magumuchaditi”?

21 Lidan lagübüri ubóu le, íbini aban ibagari le unbei hariñaga gürigia “lubuidun ibagari” madurati saragu. Ibidiñeti woun kaba lan asusereda haruga (Sant. 4:13, 14). Ligíati, buídutimati lun werederun lidan üma le anügübaliwa lidoun “ibagari magumuchaditi” (1 Tim. 6:19). Inarüni mafosu lumutiwa lan Bungiu lun wéibugun luéigiñe üma ligía. Kada aban lunti lanúadiruni kaba lan ladüga. Ligíati, adügabá lun Heowá lan súdinitima lidan bibagari. Gebegi lan sun katei buiti le líchugubei bun (Sal. 103:5). Ani afiñebá líchuguba lan Heowá aban ibagari buiti bun ani lau ugundani lun súnwandan (Sal. 16:11).