1, 2. Tooni woˈnaalshi mittu manchi heeshshosi soorriˈre biddi assiˈra dandaannota leellishannohu hiittoonniiti?

TOONI yinannihu layinki dirimi rosaanchi roso agurate hedino. Annasi shiiˈrinohu kuni aju beetti roso rosa dibaxanno; isi Qidaamenna Sambatu barra filme laˈˈanninna jaallasi ledo boohaaranni sayisanno. Isi finqila woy jingilli assitanno dhagga adhannoha ikka hoogirono, heeshshosinni hagiirraamo diˈˈikkino. Qoleno isi Maganu noota huluullamanno. Mitto barra Tooni Yihowa Farciˈraasine ikkino minaanninna minaamanni xaadi; hakkiinni isi insara huluullitinosi xaˈmuwa kulinsa. Insano Heshshote Kaima—Dawaronsa Afa Hasiissannota Onte Xaˈmuwanna Heeshsho Dagginohu Kalaqanteeti? yitanno birosherubba uyitusi.

² Kuri minaanninna minaama wole yannara isiwa martu woyite, Tooni hedosi biddi assiˈrino. Isi hattenne birosherubba haammata hige nabbawino daafira, beco baˈino. Tooni insara “Maganu no” yiinonsa. Hakkiinni isi Qullaawa Maxaafa xiinxallate sumuu yiino; qoleno gale hose heeshshote noosi lao biddi yitino. Alba rosoho gari guma abbannokkihu gedensoonni kayinni worba rosaancho ikkino. Wole agurina  rosu mini sooreessi nafa dhagge assiˈre, “Akatakki biddi assiˈrootto; qoleno rosunni dancha guma abbitanni nootto” yiinosi. Hakkiinni “Kuni ikkinohu Yihowa Farciˈraasinewa aana hanafootto daafiraati?” yee xaˈminosi. Tooni ‘Ee’ yii gedensaanni hakko tunceenya horoonsiˈre farciˈrinosi. Tooni layinki dirimi roso dancha guma abbe saino; xaa yannara qole Tooni woˈma yanna suwisaanchonna songote soqqamaancho ikke soqqamanni no. Qoleno baxillaancho Anna ikkinoha Yihowa afiˈrasinni hagiirraamoho.—Far. 68:5.

3. Yihowa wedella mayyee amaalino?

³ Tooni woˈnaalshi, Yihowa mereeronke noo wedella baxannota leellishanno. Maganu addu hagiirrenna harshammo afidhinara hasiˈranno. Konnira isi “Anjekki yannanni kalaqaanchokki qaagi” yee amaalinoˈne. (Ros. 12:1) Yannankera tenne amaale harunsa shota diˈˈikkitino. Ikkollana hatto assa horo dandaamannokki coye diˈˈikkino. Maganu kaaˈlonni wedellichimmaˈneni calla ikkikkinni, heeshshoˈne diro woˈma hagiirraamma ikka dandiitinanni. Tini halaale ikkitinota buuxate, hanni Israeele Hexxote Gobba qeelte adha dandiitinohunna Daawiti jigeessa mancho Gooliyaadi qeela dandiinohu hiittoonniitiro laˈno.

4, 5. Israeele Kanaani daga qeeltinonna Daawiti Gooliyaadi qeelino doogonni maa ronseemmo? (Hanafote noo misilla lai.)

⁴ Israeele Hexxote Gobbawa gambissu yannara, Maganu olamate dandoonsa woyyeessidhanno gede woy ola qajeeltanno gede dihajajinonsa. (Mar. 28:1, 2) Hatteentenni isira hajajantannosi gedenna iso addaxxitanno gede kulinonsa. (Iya. 1:7-9) Mannu illenni laˈniro, tini amaale kaaˈlitannoha dilabbanno! Ikkollana, tini taalle nookki amaaleeti; korkaatuno Yihowa dagasi Kanaani manna haammata higge qeeltanno gede kaaˈlinonsa. (Iya. 24:11-13) Ee, Yihowara hajajamate ammana hasiissannoha ikkirono, togoo ammana woˈmanka woyite dancha guma abbitanno. Kuni halaali soorramannokkiha ikkino daafira, yannankerano loosanno.

⁵ Wolqaataamu olamaanchi Gooliyaadi hojja mite lee cigile ikkanno; qoleno isira woˈmu olu uduunni noosi. (1 Sam. 17:4-7) Daawitira kayinni lamu coyi callu noosi: hakkuno corqaayyetenna Maganu Yihowara noosi ammanaati. Ammana noonsakiri Daawiti gowwu gede assite laˈinoha ikkara dandaanno. Ikkollana insa sodhino! Gowwu Daawiti ikkikkinni Goliyaadiiti.—1 Sam. 17:48-51.

6. Konninni aanchine maa xiinxallineemmo?

⁶ Sai birxichira heeshshonkenni hagiirrenna harshammo afiˈrate kaaˈlannonkeha shoole coye ronsoommo. Insano ayyaanaamittete hasattonke wonshiˈrate, Magano baxxannori ledo jaalooˈmate, dancha mixo fushshiˈratenna Maganu uyinonke wolapho naadate. Konninni aanchine Faarso 16te noohu xintu seeri kuri shoole coyibba assate kaaˈlannonkehu hiittoonniitiro xiinxallineemmo.

7. (a) Magano baxannoho yinannihu hiittoo manchooti? (b) Daawiti ‘iqqi’ maati? Tini mayi macciishshamannosi gede assitino?

⁷ Yihowa baxanno manchi Iso addaxxanno, hattono mitto coye laˈˈannohu Maganu laˈˈanno garinniiti. Qoleno Maganu biddishsha harunsatenna Isira hajajamate murciˈranno. (1 Qor. 2:12, 13) Daawiti tennera dancha lawishsha ikkannonke. Isi Yihowa “iqqaˈyaati” yee faarsino. (Far. 16:5) Daawiti ‘iqqi’ giddo mittu golosi ikkino Magani ledo xintiˈrino jaaloomaati. (Far. 16:1) Daawiti Maganu ledo togoo jaalooma xintiˈrasi maaho kaaˈlitinosi? Isi “ledokki heeˈraˈya hagiirrunni wonshitannoe” yee borreessino. Ee, baalunkurinni roore Daawiti hagiirsiissinositi Maganu ledo muli jaalooma xintiˈrasiiti.—Faarso 16:9, 11 nabbawi.

8. Hagiirru noo heeshsho heeˈrate kaaˈlannohu mitu coyi maati?

⁸ Maalaamittete hagiirrenna jiro shorritannori  Daawiti afiˈrino gedee hagiirre afiˈra didandiitanno. (1 Xim. 6:9, 10) Mittu Kanaadaho heeˈranno rodii togo yiino: “Addu harshammo afiˈneemmo gede assitannonketi, heeshshonke giddo babbaxxino coye afiˈra ikkitukkinni noonkere dancha elto Buicho ikkinohu Maganu Yihowara aate.” (Yai. 1:17) Wedella, Yihowara nooˈne ammana kaajjishiˈranna isira soqqamaˈne heeshshoˈne seekkanno gede assitanno. Ikkina Yihowara nooˈne ammana lophitanno gede assiˈra dandiitinannihu hiittoonniiti? Isi ledo yanna sayisatenni yaano, Qaalesi nabbawatenni, isi kalaqinore laˈˈatenninna kiˈnera leellishinoˈne baxillenna wole akattasi hiincatenniiti.—Rom. 1:20; 5:8.

9. Daawiti gede Maganu Qaali massagannoˈne gede assiˈra dandiitinannihu hiittoonniiti?

⁹ Mito woyite Yihowa ninkera noosi baxille leellishannohu baxillunni kae seejjannonke seejjonniiti. Daawiti togoota baxillu seejjo maahoyye yee adhino. Isi togo yiino: “Amaalinoeha Kaaliiqa galaxxeemmo; wodaniˈya hashsha nafa seejjannoe.” (Far. 16:7) Daawiti Maganu hedo hiincino; hattono Isi hedonni massagamate sharramino. Kiˈneno hatto assitinanniha ikkiro, Maganoho nooˈne baxillinna isira hajajamate nooˈne hasatto lexxitanno. Qoleno ayyaanaamittetenni gikki yitinanni. Kiristiini yinanni rodoo togo yitino: “Seekke xiinxallummanna nabbawoommare hiincumma gedensaanni Yihowa hatte hedo borreessiisinohu aneraati yee hedeemma!”

10. Isayaasi 26:3 kultanno garinni ayyaanaamittete lao heedhannonke gede assiˈra maaho kaaˈlitannonke?

¹⁰ Ayyaanaamittete lao heedhannoˈne gede assiˈra, tenne alame lainohunni Yihowara noosi gedee lao heedhannoˈne gede kaaˈlitannoˈne; tini qolte egennaammanna xiinxalla ikkitinanni gede kaaˈlitannoˈne. Maganu togoo egennonna wodancha aannoˈnehu mayiraati? Korkaatuno heeshshoˈne giddo gara ikkino coye balaxisiissinara, dancha doorsha doodhitinaranna albillittete daafira dancha hexxo heedhaˈnera hasiˈranno. (Isayaasi 26:3 nabbawi.) Ameerikaho heeˈrannohu Jooshuwa yinanni rodii togo yiino: “Yihowa ledo muli jaalooma kalaqiˈra, baalunku coyira gara ikkitino lao heedhannonke gede kaaˈlitannonke.” Ee, togoo heeshsho heeˈra addu harshammo afiˈneemmo gede assitanno!

11. Daawiti coyiˈrino garinni addu jaalla afiˈrate kaaˈlannohu qaru coyi maati?

¹¹ Faarso 16:3 nabbawi. Daawiti addu jaalla afiˈrate kaaˈlannohu qaru coyi maatiro wodanchino. Yihowa baxxannori ledo heeˈrasi ‘hagiidhanno’ gede assitinosi. “Keeraano” yine xawinsoonniri kuri manni, amanyootu xuri noonsakkireetinna suwaddaho. Wolu faarsaasinchirano jaalla doodhate daafira hattoo lao noosi. Isi togo yee borreessino: “Ani atera soqqantannoriranna, wogakki ayirrissannorira jaalaho.” (Far. 119:63) Sai birxichira ronsummonte gede, kiˈneno Yihowa waajjitannonna isira hajajantanno soqqamaasinesi mereerinni jaalla afiˈra dandiitinanni. Kuri manni diri babbaxxinoha ikkara dandaanno.

12. Daawitinna Yoonaataani jaaloomira xinta ikkinori maati?

¹² Faarsaasinchu Daawiti jaalooma kalaqiˈrinohu darawosi ledo calla diˈˈikkino. Daawitite muli jaalla giddo mittu ayetiro afootto? Yoonaataaniiti. Isinni Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnihu kaajjadu jaaloomi giddo mittu Daawitinna Yoonaataani jaaloomaati. Ikkollana Yoonaataani Daawiti 30 meddi yaanno diro bayiˈrannota afootto? Ikkina jaaloominsara xinta ikkinori maati? Maganoho noonsa ammanaati, mimmitoho noonsa ayirrinyeetinna Maganu baarigaarra ledo olantu yannara kuˈu koˈii worbimma laˈˈansaati.—1 Sam. 13:3; 14:13; 17:48-50; 18:1.

13. Babbaxxino manni ledo jaalooma kalaqiˈra dandiitinannihu hiittoonniiti? (Lawishsha kuli.)

¹³ Kiˈneno Daawitinna Yoonaataani gede Yihowa baxannonna isira ammana noonsata leellishanno manni ledo jaalooˈmitine ‘hagiirre’ afiˈra dandiitinanni. Yihowara lowo diro soqqantinoti Kiira yinanni rodoo togo yitino: “Anenni  baxxino garinni lophitinorinna baxxino budi noonsari alamete doyichora noo manni ledo jaalooma kalaqiˈroomma.” Kiˈneno konni garinni baxilleˈne halashshidhinanniha ikkiro, Maganu Qaalinna qullaawu ayyaani manna mitto assate wolqa noonsata huwattinanni.

14. (a) Heeshshokki giddo dancha mixo fushshiˈrate mayi kaaˈlannohe? (b) Mitu wedelli ayyaanaamittete mixo fushshiˈrate daafira mayitino?

¹⁴ Faarso 16:8 nabbawi. Daawiti heeshshosi giddo Yihowara soqqamate aana illachishino. Kiˈneno Yihowara soqqamate aana illachishshinanniha ikkironna isi fajjo ledo sumuu yitanno mixo fushshidhiniro, addu harshammo afiˈra dandiitinanni. Mittu Istiiveni yinanni rodii togo yiino: “Mixoˈya wonshiˈrate sharramaˈya, tenne mixo wonshiˈraˈyanna biddi assiˈroommo coyibba hedeemmo woyite hagiirru macciishshamannoe.” Jarmanete ilaminohunna xa kayinni wole gobbara soqqamannohu mittu wedellichi togo yiino: “Geedhummo gedensaanni alba sayisoommo heeshsho hedeemmo woyite, umiˈya dilgora calla uffi qocci yoommota qaaga dihasiˈreemmo.” Aterano hatto macciishshamannohe yine hexxineemmo. Hatto ikkiro noohe dandoo Magano ayirrisatenna wole manna kaaˈlate horoonsiˈri. (Gal. 6:10) Ayyaanaamittete mixo fushshiˈri; hattono tenne mixokki wonshiˈra dandaatto gede kaaˈlahera Yihowa huucciˈri. Isi togoo huuccatto hagiirrunni macciishshanno.—1 Yoh. 3:22; 5:14, 15.

15. Hiittenne mixo fushshiˈra dandaatto? (“ Wonshiˈra Dandaatto Mixo” yitanno saaxine lai.)

¹⁵ Hiittenne mixo fushshiˈra dandiitinanni? Lawishshaho Kiristaanu gambooshshira dawaro umiˈne yaattonni qolate, suwisaano ikkate, Beeteele eate woy wole qaale rossine hakko afoo coyiˈnanni qoqqowo hadhine soqqamate mixo fushshiˈra dandiitinanni. Woˈma yanna soqqansho giddo soqqamannohu Baaraaki yinanni wedellichi togo yiino: “Barru baala goxoommowiinni kaeemmo woyite woˈma wolqaˈya Yihowara aanni noommota hedeemmo; togoo hedo macciishshantannoe gede assaera dandaannohu wolu coyi dino.”

16. Daawiti Yihowaha xalala seera ma garinni laˈˈanno? Mayira?

¹⁶ Faarso 16:2, 4 nabbawi. Sai birxichira ronsummonte gede, Maganunnihu xalalu biddishshinna xintu seerinni massagama addu wolapho  afiˈneemmo gede assitannonke; kuni seeri danchare assineemmonna bushare gimbeemmo gede kaaˈlannonke. (Amo. 5:15) Faarsaasinchu Daawiti Yihowa daafira coyiˈranni, “Ate kaˈa danchu coyi dinoe” yee borreessino. Yihowa assannori baalu danchareeti; qoleno noonketa dancha coyibba baala afiˈnoommohu isiwiinniiti. Daawiti Maganu faale haˈrate yaano Isi danchumma leellishate sharramino. Qoleno Maganu albaanni busha ikkino coye giwa rosino. Kuri giddo mitte, mannu oosora shollinye abbitanotanna Yihowara hasiisanno ayirrinye hooltannota kaphu maganna magansiˈra giwate.—Isa. 2:8, 9; Aju. 4:11.

17, 18. (a) Daawiti kaphu maganna magansiˈra abbitanno gawajjo daafira maa wodanchino? (b) Xaa yannara noo manni ‘qarru batiˈrannonsa’ gede assiˈranni noohu hiittoonniiti?

¹⁷ Hunda mannu mite kaphu maganna magansiˈranno woyite fooranno. (Hos. 4:13, 14) Insa cubbaataamu maalinsa yorto wonshiˈrate togoo maganna magansiˈra hagiirsiissannonsa. Ikkollana hagiirrinsa geedonniha diˈˈikkino. Daawiti “Wole maganna hoode doddannorira qarru batiˈrannonsa” yiino. Insa calla ikkikkinni oosonsano qarru giddo ubbino. (Isa. 57:5) Yihowa togoo assoote effiˈre giwanno! (Erm. 7:31) Kiˈne hakkawaro heedhinoonniha ikkoommero, Yihowara ammana noonsarinna isira hajajantanno anninna ama nooˈne daafira hagiidhitinanniti egennantinote.

¹⁸ Yannankerano batinye ammaˈno foortannore, hattono labbaahu labbaahu woy meyati meyate ledo adhantannore lashshi assite saˈanno. Ikkollana wolapho noonke yee ikkanno ikkito, hundi warite ledo mittu garite. (1 Qor. 6:18, 19) Togoo mannira ‘qarru batiˈrannonsata’ kiˈneno wodanchitinoonniha ikkara dandaanno. Konnira wedella, iimi Anniˈne kulannoˈnere macciishshe. Isira hajajamaˈne kaaˈlitannoˈne gara seekkitine hedde. Bushare assa gawajjitanno gara hiince; qoleno bushare assiˈne afiˈnannihu yannate geeshshi hagiirri kuni assooti abbanno qarri ledo ditaalamanno. (Gal. 6:8) Aleenni qummi assinihu Jooshuwa togo yiino: “Wolaphonke hasiˈnummo garinni horoonsiˈra dandiineemmo; tenne wolapho garimale horoonsiˈra kayinni harshammo diabbitanno.”

19, 20. Yihowara ammana noonsarinna isira hajajantanno wedelli mayi atoote afidhanno?

¹⁹ Yesuusi harunsaanosira togo yiino: “Rosiisoommoˈne coye agadhitiniro halaalenka rosaanoˈya ikkitinanni. Halaale affinanni; halaaluno borojjimmatenni fushshannoˈne.” (Yoh. 8:31, 32) Yesuusi coyiˈrino wolapho kaphu ammaˈnonni, afibbeelatenninna bushu rosichinni wolaphate. Qoleno konni albaanni ronsummonte gede, tini “Maganu oosota ayirrinyu wolapho” leellishshanno. (Rom. 8:21) Xaa yannara nafa ‘Kiristoosi rosiisinonkere agadhinummoro’ tenne wolapho afiˈra dandiineemmo. Konni garinni, rosunni calla ikkikkinni heeshshonke giddo harunsine “halaale afa” dandiineemmo.

²⁰ Wedella, Yihowa uyinoˈne wolapho mulluri gede assitine laˈinoonte. Tenne wolapho hayyotenni horoonsidhine albillittete heeshshoˈnera kaajjado xinta xintidhe. Mittu wedellichu rodii togo yiino: “Wedellu heeˈne wolaphonke hayyotenni horoonsiˈranke, albillitte shota ikkinokki doorsha doodhineemmo woyite lawishshaho dancha looso afiˈrate, ‘Mine kalaqiˈronso, mite yanna geeshsha agaro’ yitanno hajo doodhate kaaˈlitannonke.”

21. ‘Halaalaancho heeshshowa’ massitanno doogo aana haˈnanni heeˈra dandiineemmohu hiittoonniiti?

²¹ Tenne baˈara rakkino alame giddo, dancha heeshshooti yinanniti nafa hagiirru nookkitenna geeddannokkite. Gaˈa mayi ikkannoro dianfoommo. (Yai. 4:13, 14) Konni daafira, ‘halaalaancho heeshshowa’ yaano hegere heeshshowa massitanno doogo aana qaafa hasiissannonke. (1 Xim. 6:19) Maganu tenne doogo aana hadhe yee digiddeessannonke. Doorshu ninkeho. Yihowa ‘iqqakki’ assiˈri. Isi uyinoheha batinye “dancha coye” naadi. (Far. 103:5) Hattono Yihowa harshammonna “hegere hagiirre” aannoheta addaxxi.—Far. 16:11.