Whọ tẹ gwọlọ riẹ ohwo ziezi, u re fiobọhọ nọ whọ tẹ riẹ eware jọ nọ ohwo na o ru no, gbe ebẹbẹ jọ nọ o fi kparobọ no. Epọvo na, re whọ sae riẹ Ọghẹnẹ ziezi, o gwọlọ nọ whọ rẹ riẹ eware jọ nọ o ru no. Nọ who bi ru ere na, whọ te ruẹ nọ ma bi wo erere no eware nọ Ọghẹnẹ o ru evaọ okenọ u kpemu ze enẹna, yọ ma ti gbe wo erere no ai ze evaọ obaro.

Jihova Ọghẹnẹ ọ ma eware kpobi, yọ “dede nọ a rẹ ruẹ Ọghẹnẹ hẹ, no anwọ okenọ ọ rọ ma akpọ na ze ahwo a be sai wo otoriẹ oghẹrẹ nọ ọ rrọ, a be jọ eware nọ ọ ma ruẹ onana.” (Ahwo Rom 1:20) “Ọghẹnẹ ọ rehọ ogaga riẹ ma akpọ na, areghẹ riẹ o ro fi otọhotọ akpọ na họ, eriariẹ riẹ ọ rọ riẹ idhiwu na fihọ.” (Jerimaya 10:12) Emama Ọghẹnẹ i te je dhesẹ nọ o wo isiuru kẹ omai.

Ọghẹnẹ ọ ma omai evaọ “uwoho riẹ,” yọ onana u ru omai wo ohẹriẹ no emama efa kpobi. (Emuhọ 1:27) Oyena u dhesẹ nọ o ru rie lọhọ re ma sai dhesẹ ọkpọ iruemu riẹ nọ a rẹ ruẹ obọ rai hi. Ọ ma omai evaọ oghẹrẹ nọ ma sai ro wo otoriẹ eriwo gbe izi riẹ. Ma tẹ daoma ru lele izi nana, i re ru omai yeri emamọ uzuazọ je wo evawere. Maero na, ọ ma omai evaọ oghẹrẹ nọ ma sai ro mu usu kugbei.

Ma te rri eware nọ Ọghẹnẹ ọ ma fihọ otọakpọ na, ma rẹ ruẹ oghẹrẹ nọ o rri omai. Pọl ukọ na ọ ta nọ Ọghẹnẹ “ọ ko oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ dhere he keme o bi ru ewoma ẹkwoma iso gbe ezi nọ ekakọ e rẹ rọ mọ ziezi nọ ọ be kẹ [omai], ọ be kẹ [omai] emuore buobu jẹ be rọ oghọghọ vọ udu [mai].” (Iruẹru Ikọ 14:17) Ọghẹnẹ ọ kẹ omai eware buobu tube vi epanọ ma gwọlọ dede. Ọ kẹ omai eware nana kpobi re ma sai wo evawere evaọ uzuazọ. Rekọ a tẹ rọ eware nana wawo eware nọ Ọghẹnẹ o wo họ iroro kẹ omai, i te oware ovo ho.

Jihova ọ ma otọakpọ na re ahwo a rriae bẹdẹ bẹdẹ. Ebaibol na ọ ta nọ: “Akpọ na ọ rehọ iẹ kẹ emọ ahwo,” gbe nọ “ọ ma riẹ kẹ ozighi hi, ọ ma ae  re a ria ae.” (Olezi 115:16; Aizaya 45:18) Amono ọ gwọlọ nọ a rriae, kọ ẹvẹ a rẹ rriae kri te? “Ikiẹrẹe e rẹ te rehọ otọ na reuku, a vẹ jẹ ria ae bẹdẹ.”—Olezi 37:29.

Fiki ẹjiroro nana nọ Jihova o wo na, ọ tẹ ma ọzae avọ aye ọsosuọ na, Adamu avọ Ivi. O te fi ae họ ọgbọ owowoma ‘re a kporo iei, re a jẹ sẹro riẹ.’ (Emuhọ 2:8, 15) Ọghẹnẹ ọ kẹ rae iruo jọ. Ọ ta kẹ ae nọ: “Wha yẹ, wha vi, re wha vọ evaọ akpọ na re wha wo i.” (Emuhọ 1:28) Fikiere, Adamu avọ Ivi a wo ẹruore nọ a hae rọ rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ na. Rekọ u yoma gaga inọ a ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, onọ u ru nọ a ro ku uvẹ nọ a wo na fiẹ. A gbẹ jọ usu “ikiẹrẹe” nọ e “te rehọ otọ na reuku” hu. Dede na, wọhọ epanọ ma te ruẹ na, oware nọ a ru na u nwene ẹjiroro nọ Ọghẹnẹ o wo kẹ ahwo-akpọ hayo otọakpọ na ha. Rekọ joma kake ta kpahe oware ofa jọ nọ Ọghẹnẹ o ru no.

Ebaibol na yọ Ẹme Ọghẹnẹ. Fikieme Jihova ọ rọ kẹ omai Ebaibol na? Ugogo ẹjiroro na họ re ma sai wuhrẹ kpahe iẹe. (Itẹ 2:1-5) Uzẹme riẹ họ, Ebaibol na ọ kẹ iyo enọ nọ ma wo kpobi kpahe Ọghẹnẹ hẹ, yọ u wo obe ovuovo nọ o rẹ sae kẹ iyo mai kpobi hi. (Ọtausiuwoma Na 3:11) Rekọ eware nọ e rrọ Ebaibol na kpobi i re fiobọhọ kẹ omai riẹ Ọghẹnẹ ziezi. Oghẹrẹ nọ o ro yerikugbe ahwo evaọ okenọ u kpemu u ru omai riẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ rrọ. Ebaibol na o ru omai riẹ oghẹrẹ ahwo nọ e rẹ were iẹe gbe enọ e rẹ were iẹe he. (Olezi 15:1-5) Ebaibol na o te je ru omai riẹ eriwo Ọghẹnẹ kpahe egagọ, oware nọ u woma gbe onọ u yoma, gbe ekwakwa eyero-akpọ. Oriruo Jesu gbe iwuhrẹ riẹ nọ e rrọ Ebaibol na i fiobọhọ kẹ omai riẹ oghẹrẹ ohwo nọ Jihova ọ rrọ vevẹ re.—Jọn 14:9.

Ẹjiroro ọfa nọ Jihova ọ rọ kẹ omai Ebaibol na họ, re ma sae riẹ epanọ ma re ro yeri emamọ uzuazọ, je wo evawere. Jihova ọ rọ ẹkwoma Ebaibol na vuẹ omai epanọ uviuwou mai o sai ro wo evawere, epanọ ma sai ro wo edẹro, gbe epanọ ma gbẹ rọ ruawa gahrọ họ. Yọ wọhọ epanọ ma te ruẹ evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na, Ebaibol na ọ kẹ iyo enọ nọ i wuzou evaọ uzuazọ, wọhọ: Fikieme uye-oruẹ o rọ da akpọ fia? Ẹvẹ obaro na ọ te jọ? Ebaibol na ọ tẹ jẹ vuẹ omai oware nọ Ọghẹnẹ o ru no re ọ sai ru ẹjiroro riẹ kẹ ahwo-akpọ gba.

Eware efa buobu e riẹ nọ e kẹ imuẹro nọ Ebaibol na ginọ okẹ oghaghae nọ u no obọ Ọghẹnẹ ze. Etoke ikpe odu ọvo gbe egba ezeza (1,600) soso a ro kere iei, yọ ezae udhuvẹ i kere i rie. Rekọ ugogo uzoẹme ovo o dhẹ Ebaibol na duwu keme Ebaibol na yọ Ẹme Ọghẹnẹ. (2 Timoti 3:16) Wo ohẹriẹ no ebe anwae efa nọ a re nwene eme rai, Ọghẹnẹ ọ sẹro Ebaibol na fikiere a nwene eme riẹ hẹ, yọ ikulu-ebe Ebaibol idu buobu e kẹ imuẹro nọ Ebaibol na ọ gbẹ rrọ gbagba. Ofariẹ, ghelọ epanọ ahwo a daoma te re a whaha efafa Ebaibol na je ru re ahwo a se iẹe ba ese, a sae kparobọ họ. Ukpoye, Ebaibol na họ obe nọ ahwo a mae wo, gbe obe nọ a mae fa fihọ evẹrẹ efa no nẹnẹ. Nọ orọnọ Ebaibol na ọ gbẹ rrọ rite oke mai na, onana o kẹ imuẹro ivevẹ inọ “ẹme Ọghẹnẹ mai ọ rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.”—Aizaya 40:8.

Oware ofa jọ nọ Ọghẹnẹ o ru no họ, ọruẹrẹfihotọ obọdẹ jọ re ẹjiroro riẹ kẹ ahwo-akpọ o ruẹsi rugba. Wọhọ epanọ ma fodẹ ẹsejọ na, Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ ahwo-akpọ a rria otọakpọ na bẹdẹ bẹdẹ. Rekọ fikinọ Adamu avọ Ivi a ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ, a tẹ rọ ere ku uvẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ nọ ae omarai a wo kufiẹ. Onana u kpomahọ emọ nọ a ti yẹ re. Ebaibol na ọ ta nọ: “Uzioraha o rọ ẹkwoma omọvo ruọ akpọ na, uwhu u je no uzioraha ze na, ere uwhu u ro te ahwo kpobi oma keme aikpobi a raha uzi no.” (Ahwo Rom 5:12) Fiki uzioraha Adamu, o tẹ wọhọ ẹsenọ ẹjiroro Ọghẹnẹ kẹ ahwo-akpọ u gbe ti rugba ha. Kọ eme Jihova o ru?

Oware nọ Jihova o ru u dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ ọ ginẹ rrọ. Fikinọ o you uvioziẹ, ọ kẹ Adamu avọ Ivi uye fiki aghẹmeeyo rai, rekọ o ru ọruẹrẹfihọ kẹ emọ Adamu fiki uyoyou riẹ. Areghẹ Jihova u ru nọ ọ rọ ma omaa oware u ti ku ẹbẹbẹ nọ aghẹmeeyo Adamu o wha ze họ, yọ ọ ta riẹ via ababọ oke  oraha. (Emuhọ 3:15) Edhere nọ ahwo-akpọ a sai ro no igbo uzioraha gbe uwhu họ, ẹkwoma Ọmọ riẹ Jesu Kristi. Eme onana o gwọlọ?

Re Jihova o siwi ahwo-akpọ no idabolo nọ aghẹmeeyo Adamu o wha ze, o te vi Jesu ziọ otọakpọ re o wuhrẹ ahwo epanọ a sai ro wo uzuazọ, re o je “siobọno uzuazọ riẹ rọkẹ ẹtanigbo ọrọ ahwo buobu.” a (Matiu 20:28; Jọn 14:6) Jesu o te ohwo nọ ọ rẹ hwa ẹtanigbo na keme ọ jọ ohwo ọgbagba wọhọ Adamu. Rekọ wo ohẹriẹ no Adamu, Jesu o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ rite oke uwhu riẹ. Fikinọ Jesu ọ so ẹme ọvo nọ ọ rẹ rọ fiki riẹ whu hu, Jihova ọ tẹ kpare iẹe no uwhu ze kpobọ odhiwu. Jesu o te ru oware nọ Adamu ọ sai ru hu—o rovie uvẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ kẹ ahwo-akpọ nọ i yoẹme kẹ Ọghẹnẹ. Ebaibol na ọ ta nọ: “Keme wọhọ epanọ aghẹmeeyo ọzae ọvo o ru ahwo buobu zihe ruọ erahaizi na, ere ọvona re a te rọ ẹkwoma ẹmeoyo omọvo ru ahwo buobu kiẹrẹe.” (Ahwo Rom 5:19) Fiki idhe ẹtanigbo Jesu, Ọghẹnẹ o ti ru ẹjiroro riẹ gba kẹ ahwo-akpọ re a rria otọakpọ na bẹdẹ bẹdẹ.

Oware nọ Jihova o ru kpahe ẹbẹbẹ nọ aghẹmeeyo Adamu o wha ze, u wuhrẹ omai eware buobu. U wuhrẹ omai nọ oware ovo o sae whaha erugba ẹjiroro Jihova ha. Ẹme riẹ kpobi o re rugba hrọ. (Aizaya 55:11) Ma te je wuhrẹ epanọ Jihova o you omai te. Ebaibol na ọ ta nọ: “Ẹkwoma onana Ọghẹnẹ o ro dhesẹ uyoyou riẹ kẹ omai, Ọghẹnẹ o vi Ọmọ ọvo riẹ ziọ akpọ na re ma ruẹsi wo uzuazọ ẹkwoma riẹ. Enẹ o ro dhesẹ uyoyou na, orọnọ fikinọ ma you Ọghẹnẹ hẹ, rekọ ọye o you omai o te vi Ọmọ riẹ ze ro dhe idhe fiki izieraha mai, idhe nọ o be ruẹrẹ omai họ kugbei.”—1 Jọn 4:9, 10.

Ọghẹnẹ “ọ tubẹ gboke Ọmọ obọriẹ hẹ rekọ o siobọnoi re a kpei fiki mai,” fikiere ma wo imuẹro nọ ọ “te rọ evawere kẹ omai eware efa kpobi” wọhọ epanọ ọ ya eyaa riẹ. (Ahwo Rom 8:32) Eme Ọghẹnẹ ọ ya eyaa nọ o ti ru kẹ omai? Gbe se haro.