Shi usaka kuyuka muntu senene, i biyampe kuyuka byakadi mulonge ne makambakano akadi munekenye. Mu muswelo umo onka, shi usaka kuyuka Leza senene, ufwaninwe kuyuka byakadi mulonge. Polonga uno muswelo, ubwanya kutulumuka pa kusokola bintu bivule byaālongele pa kala bine byotumwena’mo dyalelo ne mu mafuku a kumeso.

Yehova Leza i Mupangi Mukatampe, kadi “ngikadila yandi yampikwa kumweka i mimweke patōka tamba ku kupangwa kwa ino ntanda, mwanda i mimwekelele mu bintu byalongele.” (Loma 1:20) “Aye ye Mulongi walongele ntanda na bukomo bwandi, Mwine wakomeje ntanda ipa bipa na tunangu twandi kadi watamwine madiulu na ñeni yandi.” (Yelemia 10:12) Bupangi bwa kutendelwa nabo bulombolanga’mba Leza witutele mutyima.

Langulukila pa muswelo ulumbulwile Yehova būmi bwetu pa kupanga bantu “mu kyelekejo kyandi.” (Ngalwilo 1:27) Ko kunena’mba i mwitupange mu muswelo otubwanya kumwekeja ngikadila yandi ya kutendelwa mu ludingo kampanda. I mwitupe ñeni nansha bukomo bwa kwivwanija mumweno ne misoñanya yandi. Potulonga bukomo bwa kwiilonda mu būmi, twikalanga na nsangaji mikatampe ne kitungo mu būmi. Ne kadi, i mwitupe kyepelo kya kupwana nandi.

Ntanda ilombolanga mwine mwitumwena Leza. Mutumibwa Polo unena’mba, Leza “kashelepo aye mwine pampikwa bukamoni pa biyampe byaalongele, na [kwitupa] mvula wa mūlu ne bitatyi bya kupa bipa, [witwikutyija] byakudya ne kuyuja nsangaji mu mityima [yetu].” (Bilongwa 14:17) Leza ketupengapo’tu enka byotusakilwa pa kwikala bōmi. Witupanga bivule kadi bya miswelo mishileshile mwanda wa tusangele būmi. Ino i ntompejo’tu ya byasaka kwitulongela.

 Yehova wāpangile ntanda mwanda wa bantu bekale’po nyeke. Bible unena’mba: “Ntanda wapele’yo bana ba bantu,” ne amba “kapangile’yopo bitupubitupu, ino walongele’yo amba ikalwe.” (Ñimbo ya Mitōto 115:16; Isaya 45:18) Ikalwe na bāni ne mu bitatyi binga? “Boloke bakapyananga ntanda, kadi bakekalanga’po nyeke.”​—Ñimbo ya Mitōto 37:29.

Na bubine, Yehova wāpangile ba mwana-mulume ne mwana-mukaji babajinji ba Adama ne Eva, wēbatūla mu paladisa ya pano pa ntanda mwanda wa ‘kwiidima ne kwiilama.’ (Ngalwilo 2:8, 15) Leza wēbapele mingilo ibidi isangaja’mba: “Butulai mwivudijei, muyuje ntanda ne kwiinekenya.” (Ngalwilo 1:28) Mu uno muswelo ba Adama ne Eva badi na lukulupilo lwa kwikala na būmi bwampikwa mfulo pano pa ntanda. Ino i kya bulanda, mwanda bātongele kutombokela Leza, ebiya bajimija kyepelo kya kubadilwa mu bantu “boloke” bene ‘bakapyana ntanda.’ Inoko, enka na motusa kwikimwena, bilongwa byabo kebishintyilepo mpango ya Yehova itutala nansha itala ino ntanda. Dibajinji bidi, twisambilei’ko pa kintu kikwabo kilongele Leza.

Bible uyukene ne bu Kinenwa kya Leza. Mwanda waka Yehova i mwitupe Bible? Dibajinji, i mwanda wa tumuyuke. (Nkindi 2:1-5) Bine, Bible kalondololangapo kipangujo kyo-kyonso kyotubwanya kwiipangula padi Leza​—nansha ke dibuku dikwabo dine. (Musapudi 3:11) Inoko myanda yonso idi mu Bible itukwashanga tuyuke Leza. Tuyukanga mwaikadile kupityila ku muswelo walongela bantu bintu. Tumonanga bantu basenswe ne bapelele. (Ñimbo ya Mitōto 15:1-5) Twifundanga mwamwena butōtyi, mwikadilo, ne bintu bya ku ngitu. Kadi Bible witulombola senene mwine mwikadile Yehova kupityila ku binenwa ne bilongwa bya wandi Mwana, Yesu Kidishitu.​—Yoano 14:9.

Bubinga bukwabo bwitupedile Yehova Kinenwa kyandi Bible, i mwanda wa tuyuke mwa kwikadila na būmi bwa nsangaji ne bwa kitungo. Yehova witulombola kupityila ku Bible mwa kwikadila na būmi bwa nsangaji mu kisaka, muswelo wa kuloelelwa bintu byotudi nabyo, ne mwa kulwila na makambakano. Kadi monka motusa kushintulwila kumeso’ku mu dino dipepala, Bible ulondololanga bipangujo bikatampe bya mu būmi, kimfwa’mba: Mwanda waka kudi masusu mavule nenki? Le i bika bitutengēle kumeso? Ushintululanga ne byobya byālongele Leza mwanda wa kufikidija mpango yandi mibajinjibajinji.

Bine, Bible i dibuku dya pa bula​—dibuku’tu ditambile kudi Leza. Wālembelwe mu bula bwa myaka 1 600 na bantu kubwipi kwa 40, ino udi enka na mutwe wa mwanda mukatampe umo onka mwanda Leza ye Mwinē’ye. (2 Temote 3:16) Kwishila na mabuku makwabo a kala, aye walaminwe senene mu myaka mivule, enka mulombwela’kyo bilembwa bya Bible bya pa kala tununu ne tununu. Ne kadi, Bible i mupande ku bukomo bwādi bulonga bantu bwa kukankaja kwalamunwa’ye, kwabanibwa, ne kutanga’ye. I dibuku dyabanibwa ne kwalamunwa bininge dyalelo kujokoloka ntanda yonso. Kwikala kwikele’ko Bible kulombola’mba “kinenwa kya Leza wetu kilādilanga nyeke.”​—Isaya 40:8.

Inoko kintu kikwabo kilongele Leza i kutūla’ko mpangiko ya pa bula ya kwitukulupija’mba ukafikidija mpango yandi. Monka motwanenenanga kala, Leza wādi usaka bantu bekale’ko nyeke pano pa ntanda. Ino, Adama pa kutonga kutombokela Leza, wālonga bubi, wājimije mukenga wandi wa kwikala na būmi bwa nyeke ne wa bandi bana bene. “Monka mwātwelele bubi mu ino ntanda kupityila ku muntu umo ne lufu kupityila ku bubi, mo mwasambakenine ne lufu ku bantu bonso mwanda bonso balongele bubi.” (Loma 5:12) Kubulwa kikōkeji kwa bantu kwākalakenye mpango ya Leza. Le Yehova wālongele’po namani?

Yehova wālongele bintu kukwatañana na ngikadila yandi. Wātyibile ba Adama ne Eva mambo na boloke mungya bilongwa byabo, ino wākwata’ko mpangiko na buswe pa mwanda wa lutundu lwabo. Yehova wāyukile bya kulonga na tunangu pa uno mwanda, wālombola ponka na ponka byakalonga. (Ngalwilo 3:15) Muswelo wa kunyongololwa ku bubi ne ku lufu wāletelwe kupityila kudi Mwanā Leza, Yesu Kidishitu. Le kino kyādi kilomba bika ne bika?

 Pa kukūla bantu ku bintu byālupukile ku butomboki bwa Adama, Yehova wātumine Yesu pano pa ntanda mwanda wa kufundija bantu mwa kwikadila ne “kupāna būmi bwandi ke kinkūlwa kya kukūla bavule bene.” a (Mateo 20:28; Yoano 14:6) Yesu wābwenye kukūla bantu mwanda wādi muntu mubwaninine pamo bwa Adama. Ino Yesu wādi mwishile na Adama, mwanda wākōkele mu muswelo mubwaninine kufika’nka ne byaāfwile. Yesu byākadipo ufwaninwe kufwa, Yehova wāmusangwidile ku būmi bwa momwa mūlu. Mu uno muswelo Yesu wābwenye kulonga byobya byākomenwe Adama​—wāpa bantu ba kikōkeji kyepelo kya kukamona būmi bwa nyeke. “Mwanda monka mwālengeje kubulwa kikōkeji kwa muntu umo bavule ke babipya-mambo, ne kikōkeji kya muntu umo nakyo mo monka kikalengeja bavule ke boloke.” (Loma 5:19) Kupityila ku kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu, Leza ukafikidija mulao wandi wa kupa bantu būmi bwa nyeke pano pa ntanda.

Twifundanga myanda mivule ya Yehova kupityila ku muswelo waālongele bintu pa makambakano ātambile ku kubulwa kikōkeji kwa Adama. Tubamone amba i kutupu kintu nansha kimo kibwanya kukalakanya Yehova akomenwe kufikidija kintu kyanenene; kinenwa kyandi ‘kikafikidila binebine.’ (Isaya 55:11) Kadi tusangelanga bukatampe bwa buswe bwituswele Yehova. “Pano e pasokokēle buswe bwa Leza kotudi, amba Leza watumine wandi Mwana wa bunka mu ino ntanda mwanda wa tumone būmi kupityila kudi aye. Buswe bwine budi namino, ke kunenapo amba batwe twamusenswe Leza, ino amba aye wetusenswe watuma ne wandi Mwana bu kitapwa kya kupwanija pa mwanda wa bubi bwetu.”​—1 Yoano 4:9, 10.

Leza “kaelēlepo kunyuma nansha wandi Mwana mwine, ino wamupēne pa mwanda wa batwe bonso,” mwanda wa tukulupile amba Leza uketupa “na mutyima tō ne bintu bikwabo byonso” byalaile. (Loma 8:32) Lelo i mulaye kuketulongela bika? Endelela na butangi.