1. Dawuda tun be mun lo miiri Jehova koo la? O y’a lasun ka mun lo kɛ?

MASACƐ DAWUDA y’a sɛbɛ ko: “Masaba ka bon, a ka kan ni tanuli ye kosɔbɛ.” (Zab. 145:3). A tun be Jehova kanu ani o kanuya y’a lasun ka Ala tando “jama cɛma.” (Zab. 22:23; 40:6). Siga t’a la, i be Ala kanu ani i be ni Dawuda ka miiriya ɲɔgɔn ye. A ko: “Masaba, i ka tanu tuma bɛɛ, e min ye an faa Isirayɛli ka Ala ye.”—1 Til. Kib. 29:10-13.

2. a) An be se ka Jehova tando cogo di? b) A ka gwɛlɛ dɔw fɛ ka mun lo kɛ? An bena mun lo lajɛ?

² Bi, an be tɛmɛ sababu minw fɛ ka Jehova tando, u la dɔ ye ka lakalitaw kɛ lajɛnw na. Nka, a ka gwɛlɛ an balima caaman fɛ ka lakalitaw kɛ. U b’a fɛ k’u daa don baro la, nka u be siran k’o kɛ. U be se ka see sɔrɔ u ka siranya kan cogo di? Fɛɛrɛ nafaman jumanw lo be se k’an kelen kelen bɛɛ dɛmɛ ka lakalitaw kɛ minw be mɔgɔ jija? Sanni k’o ɲiningaliw jaabi, an k’a lajɛ fɔlɔ kuun jɔnjɔn naani minw kama an be lakalitaw kɛ.

3-5. a) Ka kɛɲɛ ni Eburuw 13:15 ye, mun na an be lakalitaw kɛ lajɛnw na? b) Yala waajibi lo an kelen kelen bɛɛ ka lakalitaw kɛ cogo kelen na wa? A ɲɛfɔ.

³ Jehova ye nɛɛma di an kelen kelen bɛɛ ma an k’ale ‘tando’ (Zab. 119:108, Biblu Ala ta Kuma). An be tandoli “saraka” minw bɔ Jehova ye, an ka lakalitaw y’u la dɔ ye. Mɔgɔ si tɛ se k’o saraka bɔ an nɔɔ na (Eburuw 13:15 kalan). Yala Jehova b’a fɛ an kelen kelen bɛɛ ka lakalitaw ka kɛ cogo kelen na wa? Ayi!

 ⁴ Jehova b’a lɔn ko an ka setigiya n’an ka koow cogoya tɛ kelen ye. Ka fara o kan, an b’an seko kɛ ka lakalita minw kɛ, o ka di Jehova ye kosɔbɛ. Miiri k’a filɛ Jehova tun be sɔn Israɛldenw ka saraka sifa minw bɔ a ye. Israɛlden dɔw tun be se ka saga wala baa kɛ saraka ye. Nka min tun ye fantan ye, ale tun be se ka “na ni tuganin fila ye, walima jɛnɛtuba fila.” N’o fana see tun tɛ Israɛlden min ye, Jehova tun be sɔn o tigi ka na ni mugu tɛntɛnnin dɔɔni ye (Lev. 5:7, 11). Mugu kɔni sɔngɔ tun man ca. Nka, n’a tun “tɛntɛnnin” lo, Jehova tun be sɔn a la.

⁵ Jehova ka ɲumanya ɲɔgɔn tɛ yen ani a ka koow filɛcogo ma yɛlɛma. N’an be lakalitaw kɛra, Jehova t’a ɲini an kelen bɛɛ daa ka diya i ko Apolɔsi. A t’a ɲini an fɛ fana an ka se ka mɔgɔ hakili yɛlɛma i ko ciden Pol (Kɛw. 18:24; 26:28). Jehova be min fɛ, o ye ko an k’an seko bɛɛ kɛ ka lakalitaw kɛ. I hakili to firiyamuso la, min ye tama fila don Alabatosoba kɛsu kɔnɔ. A koo diyara Jehova ye kosɔbɛ sabu a seko bɛɛ tun ye min ye, a y’o lo di.—Luka 21:1-4.

6. a) Ka kɛɲɛ ni Eburuw 10:24, 25 ye, tɔɔw ka lakalitaw be se ka mun lo kɛ an na? b) Tɔɔw be lakalita minw kɛ k’an jija, an b’a yira cogo di ko an b’u waleɲuman lɔn o kosɔn?

⁶ An be ɲɔgɔn jija n’an ka lakalitaw ye (Eburuw 10:24, 25 kalan). Lakalita sifa caaman minw be kɛ an ka lajɛnw na, u ka di an bɛɛ ye. Denmisɛnw b’u kɔnɔ gwɛ ka lakalita nɔgɔman minw kɛ, a ka di an ye k’o lamɛn. Mɔgɔ kura dɔ be se ka lakalita kɛ ni dusudiya ye tiɲɛnkalan dɔ koo la a ye min faamu a ma mɛɛn. O b’an jija. Kuma man di mɔgɔ dɔw ye wala u y’a daminɛ k’an ka kaan degi a ma mɛɛn. Olu mana “jagwɛlɛya” sɔrɔ ka lakalitaw kɛ, o b’an kabakoya (1 Tes. 2:2). An b’a yira cogo di ko an b’u waleɲuman lɔn u ka jijali kosɔn? U ye lakalita minw kɛ k’an jija, an k’u fo o kosɔn lajɛn bannin kɔ. An yɛrɛ be se ka lakalitaw kɛ fana. O cogo la, an be jijali sɔrɔ ani an fana be tɔɔw jija.—Ɔrɔm. 1:11, 12.

7. N’an be lakalitaw kɛ, o b’an nafa cogo di?

⁷ N’an be lakalitaw kɛ, o b’an yɛrɛ nafa (Ezayi 48:17). Cogo di do? A fɔlɔ, n’an y’a latigɛ ka lakalitaw kɛ, o bena an  lasun an k’an yɛrɛ labɛn koɲuman lajɛnw kama. N’an b’an yɛrɛ labɛn koɲuman, o b’a to an be Ala ka Kuma faamu ka ɲɛ. N’an y’a faamu ka ɲɛ, an be se k’a sira tagama bɛrɛbɛrɛ. A filanan, lajɛnw bena diya an ye kosɔbɛ sabu an b’an daa don baro la. A sabanan, an be min fɔ an ka lakalitaw la, o ka teli ka to an hakili la wagatijan kɔnɔ lajɛn bannin kɔ. Mun na do? Sabu an ye jijali lo kɛ k’o lakalitaw labɛn.

8-9. a) Ka kɛɲɛ ni Malasi 3:16 ye, ele ka miiri la, Jehova be mun lo miiri an ka lakalitaw koo la? b) Dɔw bele be siran ka mun lo kɛ?

⁸ N’an b’an ka limaniya kofɔ, o ka di Jehova ye. An ka la a la ko an b’an jija ka lakalita minw kɛ lajɛnw na, Jehova b’u lamɛn ani u ka di a ye kosɔbɛ (Malasi 3:16 kalan). An be jijali minw kɛ walisa k’an koo diya Jehova ye, a b’a yira cogo di k’o ka di a ye? A b’o yira a kɛtɔ k’an duga.—Mal. 3:10.

⁹ Tiɲɛn na, kuun b’a la an ka lakalitaw kɛ lajɛnw na. Nka, dɔw bele be siran k’u bolo kɔrɔta. N’ele fana be siran, kana i fari faga. An ka Bibulu ka sariyakolo dɔw, ɲɛyirali damanin ani fɛɛrɛ nafaman dɔw lajɛ minw be se k’an kelen kelen bɛɛ dɛmɛ ka lakalitaw kɛ lajɛnw na.

10. a) Mun lo be siranya bila an caaman na? b) N’i be siran ka lakalitaw kɛ, n’a sɔrɔ o be mun lo yira?

¹⁰ Yala i kɔnɔ be mɔn tuma o tuma n’i b’a fɛ k’i bolo wuli ka lakalita kɛ wa? N’o lo, i kelen tɛ. Ka tiɲɛn fɔ, an fanba be siran dɔɔni n’an be lakalitaw kɛra. Walisa ka see sɔrɔ o siranya kan, fɔɔ i k’a lɔn fɛɛn min kama i be siran. I b’a fɛ ka jaabili min di, yala i be siranna i kana ɲinɛ a kɔ wala a kana kɛ jaabili kolon ye wa? Wala i be siranna ko i ka lakalita tɛna diya i ko tɔɔw ta wa? O siranya be se ka kɛ jogo ɲuman dɔ tagamasiɲɛ ye. A b’a yira ko i majiginin lo ani i b’a jati ko tɔɔw ka fisa  n’i ye. Majigilenya ka di Jehova ye (Zab. 138:6; Filip. 2:3). Nka, a b’a fɛ fana i k’ale tando ani i k’i balimaw jija lajɛnw na (1 Tes. 5:11). Jehova b’i kanu ani i mako be jagwɛlɛya min na, a bena o d’i ma.

11. Bibulu ka sariyakolo jumanw lo be se k’an dɛmɛ?

¹¹ An ka Bibulu ka sariyakolo dɔw lajɛ. An be kuma minw fɔ wala an b’u fɔ cogo min na, Bibulu b’a yira ko an bɛɛ be fili o la (Zaki 3:2). Jehova t’a ɲini an fɛ ko an ka kɛ mɔgɔ dafaninw ye. An balimaw fana t’o ɲini an fɛ (Zab. 103:12-14). An n’an balimaw ye denbaya kelen mɔgɔw ye ani u b’an kanu (Mariki 10:29, 30; Zan 13:35). U b’a lɔn ko an ka lakalitaw tɛ se ka kɛ tuma bɛɛ i ko an b’a fɛ cogo min na.

12-13. Neemi ni Zonasi ka koo b’an kalan mun lo la?

¹² Miiri Bibulu ka ɲɛyirali dɔw la minw be se k’i dɛmɛ ka see sɔrɔ i ka siranya kan. I hakili to Neemi koo la. A tun be baara kɛ masacɛ setigi dɔ ka luu kɔnɔ. Loon dɔ, Neemi ɲɛɛ tun kumunin lo kosɔbɛ sabu a y’a mɛn ko Zeruzalɛmu kogow n’a dondaw tun halakinin lo (Neemi 1:1-4). Tuma min na masacɛ y’a ɲininga fɛɛn min kama a dusu kasinin lo, miiri k’a filɛ a kɔnɔ mɔnna cogo min na! A sinna ka delili kunkurunin dɔ kɛ a kɔnɔ ka sɔrɔ k’a fɔ masacɛ ye a be min fɛ. O kɛra sababu ye masacɛ ye dɛmɛ caaman lase Ala ka jama ma (Neemi 2:1-8). Miiri Zonasi fana koo la. Tuma min na Jehova ko a ka taga kuma Ninivukaw fɛ, a siranna ani a bolila k’a ɲɛsin yɔrɔ wɛrɛ (Zonasi 1:1-3). Nka Jehova ka dɛmɛ sabu la, Zonasi tagara waajuli kɛ Ninivu. O waajuli ye Ninivukaw nafa kosɔbɛ (Zonasi 3:5-10). Neemi ka koo b’a yira an na ko a kɔrɔtanin lo an ka delili kɛ ka sɔrɔ ka lakalita kɛ. Zonasi ka koo b’a yira ko hali n’an be siran cogo o cogo, Jehova be se k’an dɛmɛ k’a sago kɛ. Ka lakalita kɛ lajɛnw na ani ka kiti kuma lase Ninivukaw ma, ele ka miiriya la juman lo ka nɔgɔ?

¹³ Lajɛnw na, fɛɛrɛ nafaman jumanw lo be se k’i dɛmɛ ka lakalitaw kɛ minw be mɔgɔ jija? An ka ladili damanin lajɛ.

14. Mun na an ka ɲi k’an yɛrɛ labɛn koɲuman lajɛnw kama? An be se k’o kɛ wagati juman?

¹⁴ I yɛrɛ labɛn lajɛn kelen kelen bɛɛ kama. N’i be kɔn ka jatiminɛ kɛ ani k’i yɛrɛ labɛn koɲuman, i tɛna siran ka lakalitaw kɛ (Talenw 21:5). An bɛɛ tɛ lajɛnw labɛn wagati kelen na. Eloise ye firiyamuso ye ani a be ni saan 80 ni kɔ ye. Ale b’a daminɛ k’a ka Kɔrɔsili Sangaso labɛn lɔgɔkun daminɛ na. A ko: “Lajɛnw be diya n’ ye kosɔbɛ ni n’ kɔnna ka n’ yɛrɛ labɛn u kama.” Joy be baara kɛ lɔgɔkun kuru bɛɛ kɔnɔ. Ale ye wagati dɔ sugandi samedilon walisa k’a ka Kɔrɔsili Sangaso labɛn. A ko: “Ni n’ kɔnna ka n’ yɛrɛ labɛn  lajɛn kama, a be nɔgɔya n’ ma ka miiriyaw to n’ hakili la.” Ike ye diinan mɔgɔkɔrɔ ye, a bolo degunin lo ani piyɔniye lo fana. A ko: “N’ y’a kɔrɔsi ko lɔgɔkun kɔnɔ, a ka fisa ne ma ka kalan kɛ dɔɔni dɔɔni loon caaman kɔnɔ sanni n’ k’o kɛ lɛri caaman loon kelen.”

15. I be se k’i yɛrɛ labɛn koɲuman lajɛnw kama cogo di?

¹⁵ Walisa k’i yɛrɛ labɛn koɲuman lajɛnw kama, i ka ɲi ka mun lo kɛ? A daminɛ ka Jehova deli fɔlɔ a k’i sɔn hakili senu na (Luka 11:13; 1 Zan 5:14). O kɔ, miniti damanin ta ka kalankun, cɛtigɛw, jaaw ani koorilenw lajɛ ani ka miiri u kan. Dakun kelen kelen bɛɛ lajɛtɔ, vɛrise minw kofɔra, n’i be se i k’u bɛɛ kalan. Wagati ta ka miiri barokun kɔnɔnakow kan sanko i b’a fɛ ka lakalita kɛ minw kan. N’i y’i yɛrɛ labɛn ka ɲɛ, o bena i nafa bɛrɛbɛrɛ ani a bena nɔgɔya i ma ka lakalitaw kɛ.—2 Kor. 9:6.

16. Kalankɛminan jumanw lo b’i bolo kɔrɔ ani i be baara kɛ n’u ye cogo di?

¹⁶ Kalankɛminan minw be sɔrɔ an ka site kan i ka kaan na, n’i be se, baara kɛ n’u ye. Jehova be tɛmɛ a ka ɔriganisasiyɔn fɛ ka kalankɛminanw di an ma an ka site kan. U b’an dɛmɛ k’an yɛrɛ labɛn lajɛnw kama. JW Library^® b’an dɛmɛ ka kalankɛ gafew telesarse an ka telefɔni, tablɛti n’a ɲɔgɔnnaw kan. O la, an mana kɛ yɔrɔ o yɔrɔ, an be se ka kalan kɛ wala ka gafew kalangwɛ lamɛn wagati min k’an diya. Dɔw be kalan kɛ JW Library sababu fɛ u ka lafiɲɛwagati la baarakɛyɔrɔ wala lakɔliso la wala n’u be tagara voyazi la. BIBLOTƐKI ƐNTƐRƐNƐTI KAN^™ ani Watchtower Library b’a to a ka nɔgɔ ka sɛgɛsɛgɛri kɛ walisa ka miiriya dɔ faamu bɛrɛbɛrɛ.

17. a) Mun na a ka ɲi i ka lakalita caaman labɛn? b) I ye kalan juman lo sɔrɔ videwo nin na: I ka kɛ Jehova teri ye: I ka jaabili labɛn?

¹⁷ N’i be se, lakalita caaman labɛn kalan kelen kelen bɛɛ la. Mun na do? Sabu n’i y’i bolo kɔrɔta, tuma bɛɛ tɛ u bena kuma d’i ma. I bena i bolo kɔrɔta tuma min na, mɔgɔ wɛrɛw fana bena u bolo kɔrɔta ani kalan ɲɛminɛbaga be se ka kuma di u dɔ ma. Walisa kalan ka ban wagati latigɛnin na, n’a sɔrɔ kalan ɲɛminɛbaga tɛna kuma di mɔgɔ caaman ma kalan yɔrɔ dɔw la. O la, kana dimi wala kana i fari faga ni kuma ma d’i ma joona. N’i ye lakalita caaman labɛn, i bena sababu caaman sɔrɔ k’i daa don baro la. I be se k’i yɛrɛ labɛn ka bibulusen dɔ kalan, o fana ye lakalita dɔ ye. N’i be se fana, i yɛrɛ labɛn ka lakalitaw kɛ i yɛrɛ kumacogo la. *

18. Mun na i ka ɲi ka lakalita surunw kɛ?

 ¹⁸ I ka lakalitaw surunya. Tuma caaman na, lakalita minw ka nɔgɔ ani u ka surun, olu lo be mɔgɔ jija ka tɛmɛ. O la, to ka lakalita surunw kɛ. I jija i ka lakalitaw kelen kelen kana tɛmɛ sekɔndi 30 kan (Talenw 10:19; 15:23). N’a sɔrɔ i be lakalitaw kɛ a saan caaman ye nin ye. N’o lo, a kɔrɔtanin lo i k’i jija ka kɛ ɲɛyirali ɲuman ye i kɛtɔ ka lakalita surunw kɛ. N’i be wagati caaman ta ka lakalita gwɛlɛw kɛ, i bena a to tɔɔw fari be faga. U bena a miiri k’olu tɛna se k’o ɲɔgɔn kɛ. Nka, n’i be lakalita surunw kɛ, o be sababu di mɔgɔ caaman ma, u k’u daa don baro la. N’ele lo be jaabili fɔlɔ dira, a kɔrɔtanin lo i ka sin ka ɲiningali jaabi cogo nɔgɔman na. Kana a ɲini ka dakun ka miiriyaw bɛɛ fɔ. Ni baro kɛra dakun ka miiriya jɔnjɔnw kan ka ban, i be se ka miiriya wɛrɛw lakali.—Koorilen nin lajɛ: “ N’ be se ka lakalita kɛ mun lo kan?”

19. Kalan ɲɛminɛbaga be se k’i dɛmɛ cogo di? Nka, ele ka ɲi ka mun lo kɛ?

¹⁹ A fɔ kalan ɲɛminɛbaga ye ko i b’a fɛ ka lakalita kɛ dakun tigitigi dɔ kan. N’i y’a latigɛ k’o kɛ, kɔn k’o fɔ kalan ɲɛminɛbaga ye sanni lajɛn ka daminɛ. Kalan tuma na, n’a y’o dakun ka ɲiningali kɛ, i ka teliya k’i bolo wuli ani a wuli ka ɲɛ walisa a k’i ye.

20. Mun na kafo ka lajɛnw be i ko dumuni, i be min kɛ n’i teriw ye?

²⁰ Kafo ka lajɛnw jati i ko dumuni, i be min kɛra n’i teri sɔbɛw ye. Miiri k’a filɛ: I ka kafo kɔnɔ, i teri dɔw y’i weele ɲɛnagwɛ dennin dɔ la ani u ko bɛɛ ka fɛɛn dennin dɔ tobi ka na n’a ye. I bena mun lo kɛ do? N’a sɔrɔ i bena hami dɔɔni. Nka, i bena i seko bɛɛ kɛ ka fɛɛn dɔ tobi min bena diya bɛɛ ye. An ka Jatigicɛ Jehova be dumuni ɲuman caaman sigi an kɔrɔ an ka lajɛnw na (Zab. 23:5; Mat. 24:45). N’an b’an seko fisaman kɛ ka na ni kado dennin dɔ ye, o ka di a ye kosɔbɛ. O la, i yɛrɛ labɛn koɲuman ani banba ka lakalita caaman kɛ. N’i y’o kɛ, i tɛna na lajɛnw na walisa ka Jehova ka dumuni kɛ dɔrɔn. Nka, i bena na ni kado dennin dɔ ye fana k’o tilan ni kafodenw ye.