Ir al contenido

Ir al índice

KJOAʼMIYA XI CHOTʼAYA 2

Chʼa̱sjengʼaa je Jeobá ya jinjtín

Chʼa̱sjengʼaa je Jeobá ya jinjtín

“Ya jinle jtín kʼoasjengʼale” (SAL. 22:22).

KJOAJNDA 59 Chʼa̱sjengʼai je Jeobá

XI TÍNCHJA̱NI *

1. Jókisʼe kon je David xi kao Jeobá, kʼoa jméni xi kisʼin.

JE REY DAVID itso xi kiski: “Je Jeobá nʼio jeya tíjna kʼoa bakinle nga nʼio katabitjongʼa” (Sal. 145:3). Nʼio tsjoake koan je Jeobá kʼoa kui xi tsakasenkao nga tsakʼasjengʼani “ya jinle jtín” (Sal. 22:22; 40:5). Ñá kʼoati tsjoachaa je Jeobá kʼoa kʼoatjín tokoán tojo kitso je David: “Katabitjotsjai ji Jeobá, Ninále Israel je nʼainajin, ngantsjai nichxin” (1 Crón. 29:10-13).

2. 1) Jósʼin koa̱n chʼa̱sjengʼaa je Jeobá. 2) Jóma kʼa je ndsʼee kʼoa jméni xi chótʼayajiaan.

2 Jngo koya josʼin koa̱n chʼa̱sjengʼaa je Jeobá kuinga kʼoee énná ya jinjtín. Tonga nʼio nkjín ndsʼee xi ñʼai male, ninga mele sʼin comentar tonga likui tso kon nga kʼoasʼín. Jméni xi koasenkao kʼoa jméni xi koasenkaoná ngatsʼiaa kʼianga nda kʼoee je comentario. Kui jchaa tʼatsʼe jebi, tonga títjonkjoanla ño koya kataʼyaa ánni nga nʼio tjínnile kjoandosin nga sʼiaan comentar ya jinjtín.

ÁNNI NGA BʼAIÑÁ ÉNNÁ YA JINJTÍN

3-5. 1) Tojo tso Hebreos 13:15, ánni nga comentario bʼaiñá ya jinjtín. 2) Jósʼin ʼyañá nga tsínkui síjé je Jeobá nga tongóson sʼin kʼoee comentarioná.

3 Jé Jeobá xi kui kjoanda tsjoá kʼianga chʼasjengʼaa (Sal. 119:108). Kʼianga bʼé je comentarioná yaa tíjnajin je “kjoatjao” xi nʼio chjíle xi koa̱n kʼoailee je Jeobá, alikui koa̱n nga kjaʼaí xi tsjoángajao kjoatjao jebi (tʼexkiai Hebreos 13:15). * Tonga, ali tsakuijin xi tsonile nga tongóson sʼin kʼoee comentarioná.

4 Je Jeobá bení nga tjín jmeni xi ñʼai maná kʼoa nga tsín tongóson sʼin majinná, kʼoa nʼio chjí be je kjoatjao xi bʼailee. Si̱kjaʼaitsjenjinla je kjoatjao xi kitsjoa chjota israelita. Tjínkʼa xi koan kitsjoa je barréʼndí kʼoa tsa tindsoʼndí. Je xi ma̱ kisijchá yaole koan kitsjoa “jao tójoo kʼoa tsa jao to̱nia̱”. Kʼoa tsa ʼyani xi tsín koan kitsjoa nise jebi, koan jngoya “choa̱ efá” kitsjoa (Lev. 5:7, 11). Ningalani ngisa choa chjíle je harina. Je Niná chjí tsabekon kʼianga kui tsakʼaitʼale je “skoa̱n harina” xi nʼio nda.

5 Je Jeobá tojo kʼoasʼin síkjaʼaitsjen ndʼaibi. Kʼianga bʼé je comentarioná nʼio kuenta sʼín ninga tsínkjoan kʼoasʼin kuinókjoaa tojo kisʼin je Apolos kʼoa tsínkjoan ñaki kʼoasʼin kʼuínyaa josʼin kitsoya je Pablo (Hech. 18:24; 26:28). Tokui xi mele nga ñaki nda jmeni xi kʼoaile. Si̱kjaʼaitsjeen tʼatsʼe je ʼndíchjoónkʼan xi to jao tao̱n kitsjoa. Je Jeobá nʼio chjí tsabe jmeni xi kisʼin nga̱ kitsjoa ngayeje xi tjínle (Luc. 21:1-4).

Kʼianga bʼé comentarioná ya kjoajtín tsjoánganʼioná kʼoa kʼoati binyakao je xi ngikʼa (Chótsenlai párrafo 6, 7) *

6. 1) Tojo tso Hebreos 10:24, 25, jósʼin basenkaoná je comentario xi noʼyá ya jinjtín. 2) Jósʼin koakui nga ʼyachjí je comentario xi tsjoá je ndsʼee.

6 Kʼianga bʼé énná bʼainganʼiongañálee xíngiaa (tʼexkiai Hebreos 10:24, 25). * Nʼio tsjoa maná kʼianga nkjín comentario noʼya ya jinjtín. Tobʼelañá, kʼianga ni̱ma̱le nroajinni nga tsjoá énle jngo tiʼndí. Kʼianga noʼya nga bʼéyanajmí jngo ndsʼee jmeni xi sʼa kamajinle. Nʼio chjí ʼyatokoán kʼianga tsjoá comentario je ndsʼee ninga ñʼai male kʼoa ninga sʼa tjíokotʼaya je én xi nokjoaa (1 Tes. 2:2). Koaan koakoá nga chjí ʼyatokoán kʼianga kʼoakʼuínlee nga nda katsjoá énle kʼoa nga kabasenkaoná jmeni xi katso. Kʼoati chjí ʼyatokoán xi ngikʼa kʼianga bʼé je énná. Kʼoasʼin nga koa̱n kʼoainganʼiongañálee xíngiaa (Rom. 1:11, 12).

7. Jósʼin basenkaoná kʼianga bʼé comentarioná.

7 Kʼianga bʼé énná basenkaoná (Is. 48:17). Xi títjon, tsa kʼoakʼoé tokoán nga kʼoee je comentarioná, ndajin chótʼayá jmeni xi kjoaʼa ya kjoajtín, ngisajin nda koa̱njinná je Énle Niná kʼoa ngisajin nda si̱tjosoán jmeni xi tsoyaná je Niná. Xi majaoni, ngisajin tsjoa sʼe̱ tokoán ya kjoajtín, nga̱ ngisajin nda koa̱njinná jmeni xi kjoaʼa. Kʼoa xi majanni, kʼianga nikʼayalee nichxin nga tongini chotʼayá ngisaa sʼejintokoán je comentario xi bʼé.

8, 9. 1) Tojo tso Malaquías 3:16, jósʼin bekon Jeobá je comentario xi bʼé ninga ñʼai maná. 2) Ninga kʼoalani, jósatío sakʼoa kon je ndsʼee.

8 Je Jeobá sasénle kʼianga bʼé énná. Alikui jao tjín tokoán nga nrʼoéná je Jeobá kʼoa nʼio bechjí kʼianga bʼé je comentarioná ya jinjtín ninga ñʼai maná (tʼexkiai Malaquías 3:16). * Je Jeobá kʼoasʼin bakóni nga chjí be jmeni xi nʼia kʼianga síchikontʼainná (Mal. 3:10).

9 Tojosʼin jekaʼyaa nʼio ndatjín kʼianga bʼé je énná. Tonga, tsakui nichxin tojo tjío kʼa je ndsʼee xi tsokjón nga tsjoá je énle. Tsa ji xi kʼoamai, ali tsa nikinroajenjin tokuin. Nkjín kjoafaʼaitsjen kʼoa kao choa̱ xi faʼaitʼa Biblia chótʼayajiaan xi koasenkaoná nga ngisa nkjín comentario kʼoee.

JMÉNI XI KOA̱N SʼIAAN NGA TSÍN KUINÓKJOAAN

10. 1) Jósatío sakʼoa je tokoán. 2) Ánni nga kʼoabixonñá kʼianga ndatjínní nga sakʼoa nokjoaan nga bʼé comentarioná.

10 Ali tsa tojijin xi ñʼai mali kʼianga bʼai comentarioli. Me tongatsʼiaa nga ñʼai maná. Tonga tsakui bʼéchjoali nga bʼai énli. Ndatjín nga si̱kjaʼaitsjenjin ánni nga kʼoamani, a kuinga chajinli jmeni xi sí axo kui nikjáojin tsa chʼaosí. A kui nikjáojin nga tsín kʼoasʼin nda kʼoai je comentarioli tojo sʼín xi ngikʼa. Kʼianga kʼoasʼin nokjuin kui bakui nga nangitokon mai kʼoa nga kʼoasʼin nikjaʼaitsjain nga ngisa ngʼa tjío xi ngikʼa. Je Jeobá nʼio sasénle nga nangitokon maa (Sal. 138:6; Filip. 2:3). Tonga kʼoati kui xi mele nga chʼa̱sjengʼai kʼoa nga si̱nʼiojin je ndsʼee ya jinjtín (1 Tes. 5:11). Nga̱ je Niná tsjoakeli kʼoa tsjoáli kjoanʼiojin.

11. Jñánile kjoafaʼaitsjen xi tsjoá je Biblia xi koasenkaoná.

11 Kataʼyala kʼaa kjoafaʼaitsjen xi tsjoá je Biblia. Je Énle Niná kʼoatso nga saténgiaa ngatsʼiaa kʼianga nokjoaa (Sant. 3:2). Tonga je Jeobá tsínkui síjéná nga kixi koaan kʼoa je ndsʼee kʼoatisʼin síkjaʼaitsjen (Sal. 103:12-14). Tojngoo familia mañá je ndsʼee kao tichjaa kʼoa tsjoachañá xíngiaa (Mar. 10:29, 30; Juan 13:35). Majinle nga sakʼoa tsínkjoan kʼoasʼin bʼé je énná josʼin nga mená.

12, 13. Jméni xi tsoyaná je choa̱le Nehemías kao Jonás.

12 Jaola choa̱ chótʼayajiaan xi ya Biblia faʼaitʼa xi koasenkaoná nga tsín kuinókjoaan kʼianga kʼoee je énná. Xi títjon, tʼatsʼe je Nehemías je xi ya kisixákao jngo rey xi nʼio tse nganʼio kisʼele. Kʼianga kisʼejinle nga tsín tísʼendaya je xjáo xi kjindai naxinandá Jerusalén kao xo̱ntjoale ba kisʼe kon (Neh. 1:1-4). Nʼiojin kitsokjon je Nehemías kʼianga kʼoakitsole je rey nga katatsoyale ánni nga ba tjínni kon. Tokjoan tsakʼétsʼoale Jeobá, kʼoa xijekoan, je Nehemías kʼiaa kitsoyale je rey jmeni xi tísíkjáojin. Nga kʼoakisʼin je rey tsakasenkao je naxinandále Niná (Neh. 2:1-8). Nʼio nda choa̱ tsakʼéjnaná je Nehemías. Nʼio tjínle kjoandosin nga tongini kʼoétsʼoaa kʼianga kjesa nokjoajián. Xi majaoni, si̱kjaʼaitsjenla je choa̱le Jonás. Kʼianga kʼoakitsole je Jeobá nga ya Nínive katafi, nʼio kitsokjon kʼoa tosaa toxin ndiaa ki (Jon. 1:1-3). Tonga jé Niná tsakasenkao nga kitjosonle je xá xi kisʼenele kʼoa jmeni xi kitso nʼio tsakasenkao je naxinandá Nínive (Jon. 3:5-10). Je choa̱le Jonás kui tsoyaná kʼianga je Jeobá koasenkaoná ninga nʼio nokjoaan. Alikuijin kʼoasikji kuinókjonlee je ndsʼee joni je chjota xi ya tsʼe Nínive.

13 Jméni xi koasenkaoná nga kui comentario kʼoee xi tsjoánganʼiole je ndsʼee. Kataʼyala.

14. 1) Ánni nga tjínnenile nda kuiyondalee jmeni xi faʼa ya kjoajtínná. 2) Jósʼin koa̱n kuiyondaa.

14 Kuiyondalee ngayeje xi faʼa ya kjoajtínná. Ngisajin choa ñʼai koa̱nná nga kʼoee comentarioná tsa tongini si̱kʼayalee nichxin kʼianga chótʼayá (Prov. 21:5). Tonga tsín tongóson josʼin chotʼayá. Tobʼelañá, jngo tichjaa xi Eloise ʼmi, xi jetsʼato 80 nóle, jngoo xomana tongini kotʼaya je Xo̱n xi Bájinkonná. Itso: “Ngisaa nda majinna jmeni xi faʼa ya kjoajtín nga tongini jngo jao nichxin kotʼaya”. Kʼoa jngo tichjaa xi Joy ʼmi, xi síxá bʼajnda xomana, kʼoatso nga kʼia kotʼaya Xo̱n xi Bájinkonná tongini nga kjesa sʼejnajin kjoajtín nga̱ ngisaa nda sʼejinkon. Kʼoa jngo ndsʼee xi chjotajchínga sʼin tíjna kʼoa xi precursor kaoni xi Ike ʼmi, itso: “Jmeni xi sʼian kuinga tochoa choa kotʼaya nga bʼajnda xomana, tikʼoajinni nga tojngokʼa skotʼaya ngayeje”.

15. Jósʼin nga nda kuiyondalee je kjoajtínná.

15 Jósʼin nga nda kuiyondanlee je kjoajtínná. Xi títjon, si̱jélee Jeobá je nganʼiotsjele (Luc. 11:13; 1 Juan 5:14). Xijekoa̱n, si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tínchja̱ni. Chótsenlee je título, subtítulo, sén xi faʼaitʼa kao recuadro. Kʼoa xijekoa̱n, chótʼayajiaan nga jngó jngó párrafo kʼoa kʼoéxkiaa ngayeje je texto xi faʼaitʼa. Si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tínchja̱ni kʼoa kuenta sʼiaan jméni xi mená sʼiaan comentar. Tsa tongini nda chótʼayá ngisaa nda koa̱njinná, kʼoa ngisaa choa ñʼai koa̱nná nga kʼoee je énná (2 Cor. 9:6).

16. Ya jñani tsi, jósʼin nichjain je xi títsjoáná naxinandále Niná xi faʼaitʼa ya Internet.

16 Si̱chjén ngayeje jmeni xi tjínná ya Internet. Je Jeobá jé naxinandále tísíchjén nga títsjoáná jmeni xi machjénná kʼianga nda chótʼayá. Tobʼelañá, jmeni xi faʼaitʼa ya Internet. Je aplicación JW Library® maa nʼia descargar ya celularná kʼoa tsa ya tabletaná. Kʼoa maa chotʼayá, bʼexkiaa kʼoa noʼyalee jmeni xi kanʼia descargar tojñani nga mená kʼoa tojme orani. Tjínkʼa xi kʼia síchjén je aplicación jebi kʼianga síkjáya ngotjo ya tʼaxále, tsa ya ndʼiaskuela kʼoa tsa kʼianga carro tjíoya. Kʼoa ngisaa choa ñʼai maná kʼianga nda chotʼayá nga kui nichjén je programa Watchtower Library kʼoa kao BIBLIOTECA Watchtower.

Kʼiáni bijnandalai jme xi faʼa ya kjoajtín (Chótsenlai párrafo 14-16) *

17. 1) Ánni nga ndatjínni nga nkjín comentario bationdaa. 2) Jméni xi tsakakóyali je video Miyole Jeobá katamai: Tʼendai comentarioli.

17 Nkjín comentario koationdaa kʼianga jngó jngó kjoaʼmiya. Kʼianga chjomingʼaa ndsaa ali tsa toñájin bʼaintsjainá je comentario. Tsakui nichxin kjaʼaísa xi skómingʼa je ntsja kʼoa je kʼoaile. Kʼoa je xi tíbándiaale kjoajtín tochajinle tsín tsjoále comentario ngatsʼi xi skómingʼa ntsja ánni nga tsín kjoaʼatoneni jokjitse bʼakaole. Likui tjínnele koa̱njtiná kʼoa tsa si̱kjinroájen tokoán tsa tsín tokjoan kʼoainá comentario. Kʼiatsa nkjín comentario koationdaa ngisajin nkjínkʼa koa̱n kʼoee énná. Jmeni xi koa̱n sʼiaan kuinga kʼoéxkiaa je texto xi tsʼe Biblia. Tonga ngisaa nda tsa ñaki ni̱ma̱ná kuinroajinni jmeni xi kuixoán. *

18. Ánni nga tochoatse kuinókjoañá nga kʼoee je comentarioná.

18 Tochoa kuinókjoaa nga kʼoee je énná. Je xi ngisa tsjoánganʼioná kui comentario xi choa ñʼai tjío. Kʼoénelee yaoná nga to 30 segundo kʼoa tsa choasa kuinókjoaa nga kʼoee je énná (Prov. 10:19; 15:23). Tjínnele nda choa̱ koatio je xi jekjoatse faʼai kjoajtín nga tochoatse kuinchja̱ nga tsjoá je comentariole. Kʼiatsa nʼio nkjín minuto kʼoa tsa nʼio ñʼai josʼin kuinchja̱, alikuijin tiskómingʼani ntsja je xi ngikʼa nga̱ kʼoajinsʼin sikjaʼaitsjen nga tsín koa̱nle kʼoasʼin tsjoá je comentariole. Tonga tsa tochoatse kuinchja̱ ngisajin nkjín ndsʼee xi koa̱n tsjoá je énle. Kʼiatsa ñá títjon kʼoainá je comentario tokuikjoan kʼoakuixoán jmeni xi tíchjonanginá, alikui tjínnele kʼoakuixoán ngayeje jmeni xi tínchja̱ni párrafo. Kʼiatsa je ndsʼee xi títjon kanchja̱ jekatsoya je kjoachjonangile párrafo, je ndsʼee xi ngikʼa koaan kjaʼaísa xi si̱kʼaxki̱ (chótsenlai je recuadro “ Jmé xi koa̱n kuixoán nga kʼoee je comentario”).

19. Jósʼin koasenkaoná je ndsʼee xi tíbándiaale je jtín nga kʼoee je comentarioná, tonga jméni xi tjínnele sʼiaan.

19 Kʼoakʼuínlee je xi koandiaale je kjoajtín, jmé párrafo mená nga kʼoee comentario. Tongini kʼoakuínlee je ndsʼee nga kjesa fitsʼiajin kjoajtín jmé párrafo xi mená sʼiaan comentar. Kʼianga jekʼoejna kjoachjonangile párrafo, tokjoan kjoénngʼa ndsaa jméni nga skoe̱niná.

20. Jósʼin mangóson kʼianga bichijtían kao je miyoná kʼoa kʼianga manngían je kjoajtín.

20 Je kjoajtínná yaa mangóson joma kʼianga bichijtían kao je miyoná. Tsa je ndsʼee kʼoakuitsoná nga yaojá kjuinkichikoaa ya ndʼiale, kʼoa kʼoakuitsoná nga tjín xi chʼaa, nʼiojin nda chósonnilee jmeni xi chʼaa kʼoa kʼoajin tikuenta sʼiaan nga koa̱ntsjoake ngatsʼi. Kʼoatisʼinni, nga satíoná kjoajtín, je Jeobá nkjín koya je tsojmi xi nʼio nda tsjoáná (Sal. 23:5; Mat. 24:45). Je Niná kui xi mele nga kui kʼoailee je xi nda, kuinga machjénni nga nda kuiyondalee je kjoajtínná kʼoa nga kʼoee je énná. Tsa kʼoasʼiaan, ali tsa toñájin xi koasenkaoná, kʼoati kuinyakao xi ngikʼa.

KJOAJNDA 2 Jeobá ʼmi jaʼaínli

^ párr. 5 Joni je David, ngatsʼiaa tsjoachañá je Jeobá kʼoa mená chʼa̱sjengʼaa. Kʼianga satíoná je kjoajtín koaan koakoá jokji tsjoachaa je Jeobá nga kʼoee comentarioná. Tonga, tjínkʼa xi ñʼai maná kʼianga bʼé je énná ya jinjtín. I̱ kjoaʼmiya jebi kui koakoyaná ánni ñʼai ma sakʼoaniná nga bʼé je comentarioná, kʼoa jméni xi koasenkaoná nga koa̱n kʼoasʼiaan.

^ párr. 3 Hebreos 13:15: “Xi totʼatsʼe Jesucristo kʼoaitʼantsjailee Niná kui kjoatjao xi joni njín xi sʼetje̱n, nga nda chʼasjenía Niná, xi tsoni, énle ndsoʼbaa xi síkixiya tʼatsʼe”.

^ párr. 6 Hebreos 10:24, 25: “Kʼoa si̱kjaʼaitsjenjinnía xíngiaa nga jngójngoá, nga si̱nʼiojiaan xíngiaa, nga sʼe̱ná kjoatjaocha, kʼoa nga kʼoasʼiaan xá xi nda. 25 Likui si̱kʼéjnaa nga koa̱nñaa, josʼin nga tjín kʼa xi kʼoasʼin mangale, tonga kʼoénelee xíngiaa, tongisa kʼoasʼiaon josʼin nga jchao nga je nichxinbe nroachrian”.

^ párr. 8 Malaquías 3:16: “Kʼianga kui nichxin je xi kʼoasʼin tjíotsokjónke je Jeobá tsakjákaongañá xínkjín, nga jngó jngó miyole, kʼoa je Jeobá tosi tonda tsakasénñole kʼoa kinrʼoéle. Kʼoa jngo libro kichji ya ngixko̱n jñani kisʼetʼa jaʼaínle je xi kʼoasʼin tjíotsokjónke Jeobá kʼoa xi kʼoasʼin síkjaʼaitsjenjin je jaʼaínle”.

^ párr. 17 Titjásʼain ya jñani xi TSOYA BIBLIA > XTIʼNDÍ tso ya jw.org kʼoa chótsenlai je video Miyole Jeobá katamai: Tʼendai comentarioli.

^ párr. 66 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Nʼio tsjoa tjíole je ndsʼee kʼianga tjíotsjoá je comentariole nga tíchotʼaya je Xo̱n xi Bájinkonná.

^ párr. 68 XI TÍNCHJA̱NI SÉN XI FAʼAITʼA: Je ndsʼee xi faʼaitʼa je sén xi títjon xi tjíotsjoá je comentariole nga tíchotʼaya je Xo̱n xi Bájinkonná, alikui tongóson sʼin kotʼaya tonga bʼasjeʼa nichxin nga kʼoasʼín.