1. O ā faalogona o Tavita e faatatau iā Ieova, ma o le ā na uunaʻia ai o ia e fai?

NA TUSI le tupu o Tavita: “E silisili Ieova ma e tatau ona matuā viiviia o ia.” (Sala. 145:3) Na alofa Tavita iā Ieova, ma na uunaʻia ai o ia e vivii atu i le Atua “i totonu o le faapotopotoga.” (Sala. 22:22; 40:5) E mautinoa e te alofa foʻi iā Ieova, ma e te ioe i upu nei a Tavita: “Ia viia lava oe Ieova le Atua o Isaraelu, o lo matou tamā, e mai i le vavau e oo i le faavavau.”​—1 No. 29:10-13.

2. (a) E faapefea ona tatou vivii atu iā Ieova? (e) O ā luʻi o loo feagai ma nisi, ma o le ā o le a tatou iloiloina?

² I aso nei, o se tasi o auala e tatou te vivii ai iā Ieova o le faia lea o o tatou sao i sauniga. Peitaʻi, e iai se luʻi o loo feagai ma le toʻatele o uso ma tuafāfine. E latou te mananaʻo e fai ni a latou tali i sauniga, ae e latou te lagona le fefe. E faapefea ona foʻia na faalogona? O ā fautuaga aogā e mafai ona fesoasoani iā i tatou uma ina ia faia ai ni sao faalaeiau? A o leʻi taliina na fesili, seʻi o tatou iloiloina muamua māfuaaga e fā e tāua ai ona faia a tatou tali i sauniga.

3-5. (a) E pei ona taʻua i le Eperu 13:15, aiseā e faia ai a tatou tali i sauniga? (e) Pe e tatau ona tutusa uma le auala e faia ai a tatou tali? Ia faamatala.

³ Ua aumaia e Ieova le faaeaga iā i tatou uma ina ia vivii atu iā te ia. (Sala. 119:108) O a tatou tali i sauniga, o se vaega o a tatou “taulaga o viiga,” ma e leai se tasi e mafai ona ofoina na taulaga mo i tatou. (Faitau le Eperu 13:15.) Pe e faatalitalia e Ieova e tutusa uma a tatou  taulaga po o tali e tatou te faia i sauniga? E leai!

⁴ E silafia e Ieova e eseese uma o tatou tomai ma tulaga, ma e na te matuā talisapaia taulaga e mafai ona tatou ofoina atu iā te ia. Seʻi mafaufau i taulaga na ofo atu e tagata Isaraelu ia na ia taliaina. O nisi tagata Isaraelu na mafai ona latou ofoina se mamoe po o se ʻoti. Peitaʻi, na faataga ona ofo atu e se tagata Isaraelu mativa se taulaga e faaaogā ai “ni manutagi se lua po o ni tamaʻi lupe se lua.” Ae pe a lē gafatia e se tagata Isaraelu ni manulele se lua, na faataga e Ieova ona ia ofoina atu “le tasi vaesefulu o le efa o le falaoamata lelei.” (Levi. 5:7, 11) Sa sili atu ona taugofie le falaoamata, peitaʻi sa talisapaia e Ieova na taulaga. O le mea tāua, ia faaaogā “le falaoamata lelei.”

⁵ E faapena foʻi faalogona o lo tatou Atua alofa i aso nei. Pe a faia a tatou tali, e na te lē faatalitalia i tatou ina ia mauupu e pei o Apolo, pe tautala i se auala faaoso naunau e pei o Paulo. (Galu. 18:24; 19:8) O le mea e tāua iā Ieova, ia faia a tatou tali i le mea sili e oo i ai lo tatou mafai. Ia manatua le fafine mativa lea na ia lafoina tupe iti e lua. Sa tautele o ia iā Ieova ona sa ia faia le mea sili e oo i ai lona mafai.​—Luka 21:1-4.

6. (a) E tusa ai ma le Eperu 10:24, 25, o le ā se aafiaga iā i tatou pe a faalogo i sao o isi? (e) E faapefea ona faaalia lou talisapaia o tali na faalaeiauina ai oe?

⁶ E faalaeiauina ai isi i a tatou tali. (Faitau le Eperu 10:24, 25.) E tatou te talisapaia tali eseese e faia i a tatou sauniga. E tatou te fiafia i se tali faigofie a se tamaitiiti, pe e faalaeiauina foʻi i tatou i le tali a se tasi e faatatau i se upu moni ua faatoʻā ia aʻoaʻoina. E tatou te talisapaia foʻi le ʻlototele’ o se tasi e fai sona sao e ui e matamuli, pe faatoʻā ia aʻoaʻoina foʻi la tatou gagana. (1 Tesa. 2:2) E faapefea ona faaalia lo tatou talisapaia o a latou taumafaiga? E mafai ona tatou faamālō atu iā i latou mo a latou tali, ma ia faia foʻi ni a tatou tali. O le faia faapea e lē gata ua tatou maua ai faalaeiauga, ae ua tatou faalaeiau atu foʻi i isi.​—Roma 1:11, 12.

7. O ā aogā e tatou te maua pe a faia a tatou tali?

⁷ E tatou te maua aogā pe a faia a tatou tali. (Isa. 48:17) I le ā le itu? Muamua, pe a  tatou fuafua e faia se tali, o le a uunaʻia ai i tatou ina ia sauniuni lelei mo le sauniga. Pe a tatou sauniuni lelei mo le sauniga, o le a faaloloto ai lo tatou malamalamaga o le Afioga a le Atua. Pe a loloto lo tatou malamalamaga, o le faigofie foʻi lenā ona tatou faatatauina o mea ua tatou aʻoaʻoina. Lua, o le faia o so tatou sao i le sauniga, o lo tatou fiafia foʻi lenā i le sauniga. Tolu, o le faia o a tatou taumafaiga ina ia faia ni tali, o le a mafai ai ona manatua mo se taimi umi manatu na tatou tali ai.

8-9. (a) E tusa ai ma le Malaki 3:16, faamata o ā ni faalogona o Ieova e faatatau i a tatou tali? (e) O le ā le luʻi o loo fesagaʻia e nisi?

⁸ E faafiafiaina Ieova pe a faailoa atu lo tatou faatuatua. E tatou te mautinoa e faafofoga mai Ieova iā i tatou, ma e na te matuā talisapaia a tatou taumafaiga ina ia tali i sauniga. (Faitau le Malaki 3:16.) E faaalia le talisapaia e Ieova o a tatou taumafaiga, e ala i lona faamanuia o i tatou pe a tatou taumafai e faafiafia o ia.​—Mala. 3:10.

⁹ Ioe, e iai māfuaaga lelei e tatau ai ona faia a tatou tali i sauniga. E ui i lea, e iai lava nisi e popole e faia ni a latou tali. Pe afai o ou faalogona na, aua e te lotovaivai. Seʻi o tatou iloiloina nisi o taʻiala ma faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia, faapea nisi o fautuaga aogā e mafai ona fesoasoani iā i tatou ina ia tali i sauniga.

10. (a) O ā mea o loo popole ai nisi? (e) Aiseā e avea ai o se faailoga lelei pe afai e te popole e fai sau tali?

¹⁰ Pe e masani ona tātā vale lou fatu pe a e fuafua e fai sau tali i sauniga? Pe afai o lou tulaga lenā, aua e te popole, e lē na o oe o loo aafia ai. O le mea moni, o le toʻatele o i tatou e lagona le popole pe a faia se tali. Peitaʻi, a o leʻi talanoaina auala e foʻia ai na faalogona, e tatau ona e iloa muamua po o le ā le māfuaaga e te popole ai. Pe e te popole neʻi teʻi ua galo pe sesē lau tali na fuafua e fai? Pe e te mafaufau foʻi neʻi lē manaia au tali e pei o isi tagata? O na faalogona  o se faailoga lelei. E mafai ona iloa ai lou lotomaulalo, ma e te manatu e sili atu isi nai lo o oe. E fiafia Ieova i lenā uiga. (Sala. 138:6; Fili. 2:3) Peitaʻi, e finagalo foʻi Ieova ina ia e vivii atu iā te ia ma faalaeiau ou uso ma tuafāfine i le sauniga. (1 Tesa. 5:11) E alofa o ia iā te oe, ma o le a ia foaʻi mai le lototele e te manaʻomia.

11. O ā faamanatu faale-Tusi Paia e mafai ona fesoasoani iā i tatou?

¹¹ Seʻi mafaufau i nisi o faamanatu faale-Tusi Paia. E tatou te sesē uma i mea e tatou te tautatala ma le auala e tatou te tautatala ai. (Iako. 3:2) E lē faatalitalia e Ieova i tatou ina ia lelei atoatoa, ma e faapena foʻi o tatou uso ma tuafāfine. (Sala. 103:12-14) O i latou o lo tatou aiga faaleagaga, ma e alolofa iā i tatou. (Mare. 10:29, 30; Ioa. 13:35) E latou te malamalama foʻi pe a iai se taimi e sesē ai a tatou tali.

12-13. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i faaaʻoaʻoga a Neemia ma Iona?

¹² Seʻi mafaufau i nisi o faaaʻoaʻoga faale-Tusi Paia e mafai ona fesoasoani iā te oe e foʻia ai lou popole. O se faaaʻoaʻoga o Neemia, sa auauna o ia i le maota o se tupu malosi. Sa faanoanoa Neemia ina ua faalogo ua faaleagaina le pā ma faitotoʻa o Ierusalema. (Nee. 1:1-4) Seʻi mafaufau i lona popole ina ua fesiligia o ia e le tupu ina ia faamatala atu le māfuaaga ua ia foliga faanoanoa ai. Na vave ona tatalo Neemia ma ia tali atu loa. O le iʻuga, na matuā fesoasoani le tupu i tagata o le Atua. (Nee. 2:1-8) O le isi faaaʻoaʻoga o Iona. Na faatonuina o ia e le Atua ina ia talaʻi atu i tagata o Nineva, ae na fefe Iona ma sola ese. (Iona 1:1-3) E ui i lea, o le fesoasoani a Ieova na mafai ona faataunuuina ai e Iona lona faaeaga. Sa telē foʻi le aafiaga lelei o lana feʻau i tagata Nineva. (Iona 3:5-10) O le faaaʻoaʻoga a Neemia ua tatou iloa ai le tāua o le tatalo a o leʻi faia se tali. Ae ua tatou aʻoaʻoina mai i le mea na tupu iā Iona, e mafai ona fesoasoani mai Ieova i la tatou auaunaga iā te ia e tusa po o ā mea e tatou te popole ai. O le mea moni, e sili atu ona faigofie le faia o se tali i sauniga, nai lo o le talaʻi atu o se feʻau faafaamasinoga i tagata Nineva.

¹³ O ā nisi o fautuaga aogā e mafai ona fesoasoani iā te oe ina ia faia ai ni tali i sauniga? Seʻi o tatou talanoaina nisi o manatu.

14. Aiseā e tatau ai ona tatou sauniuni lelei mo sauniga, ma o ā ni taimi e mafai ona tatou faia ai faapea?

¹⁴ Sauniuni mo sauniga taʻitasi. Pe a e fuafua mamao ma e sauniuni lelei, o le a e maua ai le toʻa e fai au tali i le sauniga. (Faata. 21:5) O le mea moni, e eseese uma a tatou faasologa. O Eloise o se tuafafine ua silia ma le 80 ona tausaga ma ua maliu lana tane. E masani ona suʻesuʻe lana Olomatamata i le amataga o le vaiaso. Ua ia faapea mai, “E sili atu ona ou fiafia i  sauniga pe a ou sauniuni lelei a o leʻi taitai faia le sauniga.” O Joy o se tuafafine faigaluega, ma e na te faatulagaina se taimi i le Aso Toonaʻi e suʻesuʻe ai lana Olomatamata. Ua ia faapea mai: “E faigofie ona ou manatuaina ni manatu pe a ou suʻesuʻe i le taimi lea.” O Ike o se toeaina e pisi ma e paeonia foʻi, ua ia faapea mai: “E faigofie iā te aʻu le suʻesuʻe o nai palakalafa a o faagasolo le vaiaso, nai lo o le suʻesuʻeina o le mataupu atoa i le taimi e tasi.”

15. E faapefea ona e sauniuni lelei mo sauniga?

¹⁵ O ā mea e aofia ai i le sauniuni lelei mo sauniga? Ia amata au suʻesuʻega i le talosaga iā Ieova mo lona agaga paia. (Luka 11:13; 1 Ioa. 5:14) Ia faaalu ni nai minute e tilofaʻia ai le mataupu atoa. Ia iloilo le matua, o tamaʻi ulutala, ata, fesili autalu ma pusa. A o amata ona e suʻesuʻeina palakalafa taʻitasi, ia taumafai e faitau le tele o mau faasino. Ia manatunatu i na faamatalaga, ma uaʻi atu i manatu e te manaʻo e fai ai sau tali. O le lelei o au sauniuniga, o le tele foʻi na o aogā e te mauaina ma faigofie ona fai ai sau tali i sauniga.​—2 Kori. 9:6.

16. O ā meafaigaluega ua mafai ona tatou mauaina, ma ua faapefea ona e faaaogāina?

¹⁶ Pe a talafeagai, ia faaaogā meafaigaluega faaonapōnei ua maua i se gagana e te malamalama ai. Ua faaaogā e Ieova lana faalapotopotoga e aumaia meafaigaluega faaonapōnei e fesoasoani i a tatou sauniuniga mo sauniga. O le polokalame o le JW Library^® ua mafai ai ona kopi lomiga mo suʻesuʻega i a tatou masini faaonapōnei, ona mafai lea ona tatou suʻesuʻe pe faalogologo i ai i so o se taimi ma so o se nofoaga. E faaaogā e nisi lenei polokalame e suʻesuʻe ai pe a mālōlō i le galuega po o le aʻoga, pe a o faimalaga foʻi. E lē gata i lea, o Lomiga Faale-Tusi Paia I LE INITANETI^™ ua faigofie ai ona fai saʻiliʻiliga i se mataupu o loo tatou fia malamalama atili i ai.

17. (a) Aiseā e lelei ai le saunia o ni tali se tele? (e) O le ā e te aʻoaʻoina mai i le vitiō Avea Oe ma Uō a Ieova—Ia Sauni Sau Tali?

¹⁷ Pe a mafai, ia sauni ni tali se tele. Aiseā? Talu ai e ono lē tofiaina oe i le taimi e sii ai lou lima. Atonu e sii foʻi lima o isi i lenā taimi, ma e na o le toʻatasi e tofi e le faisuʻesuʻega. Ina ia māeʻa foʻi le sauniga i le taimi saʻo, atonu o le a faaitiitia foʻi e le faisuʻesuʻega le aofaʻiga o tali i nisi vaega o le mataupu. O lea, aua e te faanoanoa pe lotovaivai pe a ia lē tofiaina oe i le amataga. Ae pe a tele ni au tali e sauni, o le a tele foʻi avanoa e faia ai sou sao. O se tasi auala e fai ai se tali o le faitauina o se mau. Ae pe a talafeagai, e mafai foʻi ona e tali i au lava upu. *

18. Aiseā e tatau ai ona faapupuu a tatou tali?

 ¹⁸ Ia faapupuu au tali. O le tele o taimi, o tali pupuu ma faigofie o tali na e sili ona faalaeiauina ai. O lea, ia taumafai e faapupuu au tali, pe atonu e 30 sekone le uumi. (Faata. 10:19; 15:23) Pe afai ua tele tausaga o fai ou sao i sauniga, e tāua la lau faaaʻoaʻoga lelei e ala i le faapupuu o au tali. Pe afai e uumi ma lavelave au tali, atonu o le a faatalatū nisi e faia ni a latou tali, ona e mafaufau e sili atu le auala e te tali ai nai lo o i latou. O le faapupuu foʻi o tali e maua ai le avanoa o isi e faia ni o latou sao. Pe afai ae tofi muamua oe, ia fai se tali faigofie ma ia tali saʻo i le fesili. Aua e te taumafai e tali i manatu uma o le palakalafa. Pe afai ua maua le manatu autū o le palakalafa, e mafai ona e tali i isi manatu faaopoopo.​—Tagaʻi i le pusa “ O ā Vala e Mafai Ona Ou Tali Ai?”

19. O le ā se isi mea e tatau ona e faia ina ia tofi ai oe e le faisuʻesuʻega e fai sau tali?

¹⁹ Ia faailoa i le faisuʻesuʻega se palakalafa patino e te fia tali ai. Pe a e filifili e faia faapea, ia taumafai e faailoa i le faisuʻesuʻega a o leʻi amataina le sauniga. Pe a oo loa i lenā palakalafa, ia vave ona sii tele i luga lou lima ina ia faigofie ona iloa mai oe e le faisuʻesuʻega.

20. E faapefea ona faatusa le sauniga i se taumafataga ma ni uō?

²⁰ Ia vaai i sauniga e tai pei o loo e auai ma ni au uō i se faigaʻai. Seʻi faapea ua fuafua ni au uō i le faapotopotoga e faia se faatasiga, ma ua talosagaina oe e avatu sina taumafataga laʻitiiti. O le ā le auala e te tali atu ai? Atonu e te popole, ae e mautinoa o le a e faia le mea sili e saunia ai se taumafataga e tou te fiafia uma ai. O Ieova o loo talimālō iā i tatou, ma ua ia saunia mai le anoanoaʻi o meaʻai i a tatou sauniga. (Sala. 23:5; Mata. 24:45) E fiafia lona finagalo pe a mafai ona tatou saunia se meaalofa itiiti, ae o le mea sili e oo i ai lo tatou mafai. O lea, ia sauniuni lelei ma ia faia ni au tali i le tele e mafai ai. O le faia faapea, e lē gata o le a fafagaina ai oe i le laoai a Ieova, ae o le a e saunia ai se meaalofa mo le faapotopotoga.