Skip to content

Skip to table of contents

DILONGI 2

Zitisa Yave mu Kimvuka

Zitisa Yave mu Kimvuka

‘Yela kuzitisa va khatitsika kimvuka.’ MINKUNGA 22:22.

NKUNGA 59 Tuzitisanu Yave

MAMBU TUANLONGUKA *

1. Mabanza mbi Davidi kaba mu Yave, ayi mbi mawu mannata kuvanga?

NTINU DAVIDI wusonika: ‘Yave widi wunneni ayi nandi lutidi fuana mu nzitusu yoso.’ (Minkunga 145:3) Nandi wuba zolanga Yave, ayi luzolo beni lunnata kuzitisa Nzambi ‘va khatitsika kimvuka.’ (Minkunga 22:22; 40:5) Bukiedika, ngye mvaku wunzolanga Yave ayi wunkikinina mu mambu Davidi katuba: ‘Bika wuzitusu, A Yave, Nzambi yi Isaeli tat’itu, mu thangu yikayimani.’—1 Lusansu 29:10-13.

2. (a) Buidi tulenda zitisila Yave? (b) Mbi zikhomba zitu ziwombo bammonanga phasi kuvanga mu zikhutukunu?

2 Bubu, phila mueka yi kuzitisila Yave yidi mu kuvananga mimvutu mu zikhutukunu zi Baklisto. Vayi, vadi zikhomba zitu zinkaka bammonanga phasi kuvana mimvutu. Bawu bantomba kuvana mimvutu mu zikhutukunu, vayi boma bu ku bakakanga. Buidi bawu balenda nungina boma beni? Ayi mbi bilenda kutusadisa kuvana mimvutu minkindisa bankaka? Ava tubaka mimvutu mi byuvu abyobi, ndoko tubue tubila theti mambu manna mankinza mantubila kibila mbi tumvaninanga mimvutu mu zikhutukunu.

KIBILA MBI TUMVANINANGA MIMVUTU MU ZIKHUTUKUNU?

3-5. (a) Dedi bummonisina matangu madi mu Ebeleo 13:15, kibila mbi tumvaninanga mimvutu mu zikhutukunu? (b) Befu boso tufueti vana mimvutu midedakana? Sudikisa.

3 Yave wutuvana befu boso luaku lu kunzitisa. (Minkunga 119:108) Mimvutu mitu mu zikhutukunu, midi mvandi mu “dikaba di minkunga” tumvananga kuidi Yave ayi vasi ko mutu wulenda vana nkhayilu beni va mving’itu. (Tanga Ebeleo 13:15.) Bukiedika ti Yave wutukuikanga kuvana minkhayilu voti mimvutu midedakana na bankaka? Ndamba, nandi kakuikanga ko!

4 Yave zebi ti mambu tuzebi kuvanga ayi ma tummonikina mu luzingu disuasana madi, diawu nandi kamvananga nkinza minkhayiu befu tunnunga kumvana. Yindul’abu mu minkhayilu nandi kaba kikininanga basi Isaeli bavana. Basi Isaeli bankaka baba vananga dimemi voti khombo. Vayi musi Isaeli wukhambu beni zimbongo kalenda vana ‘biduka biodi voti dibembi dimona.’ Boti muisi Isaeli kalendi nunga ko kuvana zinuni ziwadi, Yave wuba kikininanga ‘falinya basosa.’ (Levitiku 5:7, 11) Falinya yiba beni thalu yiluelu, kheti bobo, Yave wuba vuanga nkinza nkhayilu beni, vayi yifueti ba ‘falinya basosa.’

5 Buawu mvandi Nzamb’itu yi luzolo kammuenanga bubu. Bo tumvana mimvutu, nandi kasintomba ko befu boso tuyoluka buboti dedi Apolo voti mu phila yimvanga batu kusimina dedi mvuala Polo. (Mavanga 18:24; 26:28) Yave wuntomba tuvana mimvutu mimboti mi tulenda nunga kuvana. Tebuka moyo kifuani ki mfuizi wuvana to bisengu biodi bi zimbongo. Nandi wuba luvalu va mesu ma Yave bila nandi wuvana biuma kanunga kuvana.—Luka 21:1-4.

Mimvutu mitu mi tusadisanga befu veka ayi minsadisanga batu ba tukuwa (Tala bitini bi matangu 6-7) *

6. (a) Dedi bummonisina Ebeleo 10:24, 25 buidi mimvutu tunkuwanga mu zikutukunu milenda kutukindisila? (b) Buidi wuldenda monisina ti wumvua nkinza mimvutu mi kukindisanga?

6 Befu tuyikindasananga mu mimvutu mitu. (Tanga Ebeleo 10:24, 25.) Befu boso tuntianga beni mimvutu miwombu mu zikutukunu zitu. Tuntianga beni mimvutu bana bilezi bamvananga. Tumbakanga khindusulu kukuwa khomb’itu yi dibakala voti yinkieto wumvana mvutu mu diambu di kiedika kabe bakula. Ayi tunsiminanga batu ‘bammonisa kibakala’ mu kuvana mua mvutu, kheti bawu badi zitsoni voti bantona kulonguka mbembu’itu. (1 Tesalonika 2:2; tala matangu madi va wanda mu nwt-TPO.) Buidi tulenda monisina ti tumvuanga nkinza mangolo mawu? Ku tsuka lukutukunu, tulenda vutula matondo mu mimvutu miawu mibe tukindisa. Phila yinkaka yidi mu kuvana mvandi mvutu’itu. Befu vanga mawu, tuisi ko to befu tunkuiza tambula khindusulu mu zikhutukunu, vayi tuala kindisa mvandi bankaka.—Loma 1:11, 12.

7. Buidi tumbakila ndandu bo tumvana mvutu?

7 Tumbakanga ndandu befu veka bo tumvana mimvutu. (Yesaya 48:17) Buidi? Ditheti, befu tunlutanga zola kukubika buboti lukutukunu, boti tutidi kuvana mvutu. Bo tunkubama buboti, befu tumbuela baka nzayilu mu Diambu di Nzambi. Bo tumbuela baka nzayilu, buawu mvandi tunluta sadila mambu tunlonguka. Dimuadi, ḿba tunluta zola beni lukutukunu, bila tumvananga mimvutu. Dintatu, mu kibila ki mangolo tumvanga muingi kuvana mvutu, befu tunluta tebuka moyo mambu malutidi nkinza mu mvutu tube vana, kheti bo lukutukunu lummana.

8, 9. (a) Dedi bummonisina Malaki 3:16 mu ngye buidi Yave kammuenanga mimvutu mitu? (b) Mambu mbi bankaka balenda viokila?

8 Tunkwangidikanga Yave bo tummonisa kiminu kitu. Tulenda ba lufiatu ti Yave wu kutukuwanga ayi wumvananga beni luvalu mangolu tumvanganga muingi kuvana mimvutu mu zikhutukunu. (Tanga Malaki 3:16.) Nandi wummonisanga luvalu mu kutusakumuna mu thangu tumvanga mangolo muingi kunkwangidika.—Malaki 3:10.

9 Bukiedika, befu tuidi bibila bimboti muingi kuvana mimvutu mu zikhutukunu. Kheti bobo, balenda mona boma kunanguna koko kuawu. Boti buawu ngye wummuenanga bankaka, bika ba kiunda. Ndoko tutubila mua minsua mi Kibibila, bifuani, ayi mambu malenda tusadisa befu boso kuvana mimvutu mu zikhutukunu.

KUNUNGA BOMA

10. (a) Boma mbi befu bawombo tuidi? (b) Boti ngye widi boma bu kuvana mimvutu, khadulu mbi yimboti wummonisanga?

10 Ngye wummonanga ntima dibamu kadika thangu wunyindula kunanguna koku muingi kuvana mvutu mu lukutukunu? Boti buawu, wisi ko to ngyewu wummuenanga buawu. Bila befu bawombo tumbanga mua boma bo tumvana mimvutu mu zikhutukunu. Ava kuvanga mangolo muingi kununga boma buaku, ngye fweni bakula theti mbi bi kuvanganga kuba boma. Ngye wummonanga boma kuzimbakana mambu wutidi kutuba voti kuvana mvutu wukhambu fuana? Wumbanga dibamu ti mvutu’aku wisinkwiza ba ko beni wumboti dedi mi batu bankaka? Disi ko diambu dimbi kuba boma. Bila mawu mammonisa ti ngye wukuyikululanga ayi wummuena bankaka banga ba kulutidi. Yave wunzolanga khadulu ayoyi. (Minkunga 138:6; Filipi 2:3) Vayi Yave wuntomba ngye wunzitisa ayi wukindisa zikhomba ziaku mu zikhutukunu. (1 Tesalonika 5:11) Nandi wu kuzolanga ayi wala kuvana kibakala wuntomba.

11. Zindubu mbi zi Kibibila zilenda kutusadisa?

11 Tala mua zindubu zidi mu Kibibila. Kiawu kintuba ti befu boso tunsumukanga mu mambu tuntuba ayi phila tuntubila mawu. (Yakobi 3:2) Yave kasintomba ko tuba bavedila, ayi zikhomba zitu mvandi basintomba ko. (Minkunga 103:12-14) Bawu badi dikanda ditu mu kisalu ki Nzambi, ayi ba kutuzolanga. (Malako 10:29, 30; Yoane 13:35) Bawu bazebi ti khumbu zinkaka mimvutu mitu milendi ba ko mimboti.

12-13. Mbi tulenda longuka mu kifuani ki Nehemia ayi ki Yona?

12 Yindula matedi bifuani bidi mu Kibibila bilenda kusadisa kununga boma buaku. Tebuka moyo kifuani ki Nehemia. Nandi wusadila Yave mu luyalu lu ntinu mueka wuba beni mangolo. Nehemia wuba beni kiunda bo kayuwa ti bibaka ayi mielu mi divula di Yelusalemi mituluka. (Nehemia 1:1-4) Yindula boma kamona mu thangu ntinu kandinda muingi kansudikisa kibila mbi kabela mu kiunda! Nehemia wuvanga nsambu mu thinu ayi wuvana mvutu kuidi ntinu. Vayi nandi wuyangalala beni bila ntinu wusadisa beni dikabu di Nzambi. (Nehemia 2:1-8) Yindula mvandi kifuani ki Yona. Mu thangu Yave kankamba kasamuna zitsangu zi lufundusu kuidi basi Ninive, Yona wuba beni boma diawu katinina ku divula dinkaka. (Yona 1:1-3) Vayi mu lusalusu lu Yave, Yona wuyenda ayi wusamuna kuidi basi Ninive. Ayi mambu kalonga masadisa beni basi Ninive. (Yona 3:5-10) Kifuani ki Nehemia kitulonga nkinza wu kusambilanga ava kuvana mimvutu mu zikhutukunu. Ayi kifuani ki Yona kitulonga ti Yave kalenda tusadisa kunsadila kheti bo tuidi boma bungolo. Bukiedika kuandi ti kuvana mimvutu mu zikhutukunu kulutidi phasi na kusamuna tsangu zi lufundusu kuidi basi Ninive?

13 Malongi mbi mankinza malenda kusadisa kuvana mimvutu minkindisa bankaka mu zikhutukunu? Ndoko tutubila mua ndambu yi malongi beni.

14. Kibila mbi tufueti kubikilanga buboti zikhutukunu zitu, ayi thangu mbi tulenda vangila mawu?

14 Kubikanga kadika lukutukunu. Bo wunkubika ava kilumbu ki lukutukunu ayi kukubika buboti, ngye wala luta ba lufiatu mu kuvana mimvutu. (Zingana 21:5) Vayi befu boso tunkubikanga zikhutukunu mu bilumbu biviakana. Eloise, mfuizi mueka widi 80 di mimvu, wuntonanga kukubika Kibanga ki Nsungi bo sabala yintona. Nandi wutuba: “Yinluta zolanga zikhutukunu bo yinkubika ziawu.” Yaya Joy, wunsalanga kilumbu kioso, wunkubikanga Kibanga ki Nsungi kilumbu kimueka ava lukutukunu. Nandi wubue tuba: “Kukubika kilumbu kimueka ava lukutukunu, ku kutsadisanga yifika tebuka moyo mambu yibe longuka.” Yaya Ike widi nkulutu mueka wu kimvuka wunsalanga beni ayi widi ntuami ntuala, wutuba: “Yimona ti bulutidi buboti kulonguka nkadu nkadu mu sabala, kubika kuandi mu thangu yiwombo.”

15. Buidi tulenda kubikila buboti zikhutukunu?

15 Mbi bintombulu muingi kukubika buboti lukutukunu? Ditheti ava kutona, dinda Yave ka kuvana phevi’andi yinlongo. (Luka 11:13; 1 Yoane 5:14) Bosi fiongunina dilongi beni mu thangu yiluelu. Fiongunina ntu dilongi, mua mintu mi malongi, bifuani, ayi biuvu biphutukulu. Bo wunlonguka kadika lutangu, tanga matangu ma Kibibila wulenda nunga kutanga madi mu kilongulu. Yindula buboti mu mambu wunlonguka, buela fiongunina matangu wutidi kuvana mvutu. Bo wunkubika buboti, buawu mvandi wunluta bakila ndandu ayi diala ba diambu diluelu kuvana mvutu.—2 Kolinto 9:6.

16. Bisengu mbi bi kulongukila ngye widi, ayi buidi wulenda sadila biawu?

16 Boti kuba, sadila bisadulu bi kulongukila mu telefoni’aku bidi mu mbembu wuzebi. Yave, mu nzila kimvuka kiandi, wu kutuvananga bisadulu biwombo muingi kutusadisa kukubika zikhutukunu. Dedi mu JW Library,® befu tulenda kulula mu zitelefoni bilongulu bi kulongukila. Mu phila ayoyi, ngye wulenda longuka, kutanga voti kukuwa kilongulu basuekila mu fono yoso kua thangu ayi voso kua vama. Bankaka bansadila bisadulu beni bi kulongukila muingi kulonguka mu thangu yi kuvundila ku kisalu, mu kikola ayi bankaka mu thangu bankuenda ku divula dinkaka mu dikalu. Watchtower Library ayi Kibanga ki Nsungi KISWEKULU KI ZIBUKU MU KHONDI MAYObilenda tusadisa kufiongunina mambu tutidi kubuela zaba mu dilongi.

Thangu mbi wusola muingi kukubika zikhutukunu? (Tala bitini bi matangu 14-16) *

17. (a) Kibila mbi didi diambu dimboti beni kukubikanga mimvutu miwombo? (b) Mbi wube longuka mu video Ba Bukundi na Yave—Kubika Mvutu’aku mu Zikhutukunu?

17 Boti kuba, kubika mimvutu miwombo mu kadika dilongi. Kibila mbi? Bila ḿba basinkuiza kusola ko khumbu zioso wunnanguna koku. Ayi bankaka balenda fika nanguka koku ava ngyewu, ayi khomba wuntuadisa kalenda sola wumueka mu bawu. Muingi lukutukunu lumana mu thangu, ntuadisi wu lukutukunu kalenda tula ndilu yi mimvutu zikhomba balenda vana mu lutangu beni. Diawu bika kuba kiunda voti kuvonga ba kumanga kusola va thononu ndongukulu. Ngye kukubika mimvutu miwombo, wala luta ba luaku lu kuvana mimvutu. Mu mimvutu miaku, wulenda kubika mvandi matangu ma Kibibila muingi wutanga. Vayi boti wulenda nunga, kubika mvandi mvutu mu kusadila bikuma biaku. *

18. Kibila mbi tufueti vanina mimvutu mikhufi?

18 Vana mimvutu mikhufi. Khumbu zinkaka, mimvutu mikhufi miawu minluta kindisanga. Diawu vanga mangolo muingi kuvana mimvutu mikhufi. Vanga mangolo muingi wuvana mvutu’aku mu 30 di zisegundu. (Zingana 10:19; 15:23) Boti ngye wumvananga mimvutu mu zikhutukunu mu mimvu miwombo, ngye widi kiyeku kinkinza beni—ki kuvana kifuani kimboti mu kuvana mimvutu mikhufi. Ngye kuvana mimvutu mu thangu yiwombo, batu bankaka balenda ba boma ayi balenda yindula ti balendi nunga ko kuvana mvutu dedi bo wumvaninanga. Mvandi, kuvana mimvutu mikhufi kulenda sadisa bankaka kuvana mvandi mimvutu miawu. Boti ngye wutheti babe sola, vana mvutu wukhufi ayi wusulama. Bika tomba tubila mambu moso madi mu lutangu. Boti bama tubila diyindu dilutidi nkinza mu lutangu, ngye wulenda tubila mankaka.—Tala quadro yintuba “ Mvutu Mbi Yilenda Vana mu Zikhutukunu?

19. Buidi ntwadisi kalenda kusadisila, vayi mbi ngye wufweti vanga?

19 Zabikisa Khomba wuntuadisa lukutunuku lutangu ngyewu wuntomba kuvana mvutu. Ngye kusola kuvanga mawu, wufweti koluka na ntwadisi wu lukutukunu ava luawu lutona. Thangu yi kuvana mvutu mu lutangu beni ya kufwana, nanguna koko mu thinu mwingi ntwadisi ka kumona.

20. Bwidi zikhutukunu zididi buka bidya tunkabana na bakundi bitu?

20 Tadila zikhutukunu zi kimvuka buka bidya wundia na bakundi baku wunzolanga. Yindulabu boti bakundi baku badi mu kimvuka babe baka makani ma kuvyokisa thangu va kimweka ayi bakudinda wukubika mwa bidya mwingi wunata, khanu mbi wunkwiza vana? Ḿba wulenda mona nkadu dibamu, vayi wunkwiza vanga mangolo mwingi kulamba bidya batu boso bankwiza zola. Bobuawu mvandi mu zikhutukunu. Yave nandi Wukututumisa ayi wutukubikila byuma biwombo bimboti mu zikhutukunu zitu. (Minkunga 23:5; Matai 24:45) Ayi nandi wunkwangalalanga bo tukunnatina nkhayilu tunnunga kumvana. Diawu kubika buboti ayi vana mimvutu wulenda nunga kuvana. Ngye walasa dia ko to va meza ma Yave, vayi wala vana nkhayilu kwidi zikhomba mu kimvuka.

NKUNGA 2 Dizina Dyaku Yave

^ Lut. 5 Dedi Davidi, befu boso tunzolanga Yave ayi tutidi kunzitisa. Befu tuidi luaku lunneni lu kumonisa luzolo luitu mu Nzambi bo tumvana mimvutu mu zikhutukunu. Befu bankaka, phasi tummonanga kuvana mvutu mu zikhutukunu zitu. Boti ngye wummonanga phasi kuvana mimvutu mu zikhutukunu, dilongi adidi dinkuiza kusadisa kuzaba kibila mbi wummuenanga boma ayi mbi wufueti vanga muingi wununga boma beni.

^ Lut. 17 Kota mu jw.org, tala video yintuba Ba Bukundi na Yave—Kubika Mvutu’aku mu Zikhutukunu. Tala vantuba ENSINOS BÍBLICOS > BANA BALEZI.

^ Lut. 63 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Zikhomba mu kimvuka kimueka bamvana mimvutu miawu mu ndongukulu yi Kibanga ki Nsungi.

^ Lut. 65 MAMBU MADI MU ZIFIKULA: Zikhomba badi mu kimvuka kimweka tube tubila kumbusa, badi mu kukubika ndongukulu yi Kibanga ki Nsungi. Kheti kadika mutu widi mambu mavyakana kamvanganga, baboso bambotula thangu mwingi kukubika dilongi bala longuka mu lukutukunu.