1. Mɛni nɛ Yehowa Odasefohi etɛ nɛ a tu a he munyu ngɛ kuku ɔ mi ɔ pee nɛ tsɔɔ kaa a fĩ Yehowa se?

MOO po si fɔfɔɛ etɛ nɛ ɔmɛ nɛ ma nyɛ maa ba Yehowa Odasefohi a nɔ ɔ he foni nɛ o hyɛ. (1) Ligbi ko nɛ nyɛmiyo wayoo ko ya sukuu ɔ, tsɔɔlɔ ɔ de sukuu bi ɔmɛ tsuo kaa a maa ye gbijlɔ ko. Nyɛmiyo wayoo nɛ ɔ le kaa Yehowa bua jɔɛ jamɛ a gbijlɔ ɔ he. Lɔ ɔ he ɔ, e kɛ he si bami de tsɔɔlɔ ɔ kaa e be gbijlɔ ɔ yee. (2) Niheyo ko ngɛ fiɛɛe ngɛ wehi a mi, se e gboɔ zo wawɛɛ. Benɛ e su we ko he ɔ, e kai kaa niheyo ko nɛ e kɛ lɛ yaa sukuu nɛ e yeɔ Yehowa Odasefohi a he fɛu ɔ ngɛ jamɛ a we ɔ mi. Se kɛ̃ ɔ, e ya nɛ e ya si sinya a. (3) Ligbi ko nɛ nyɛminyumu ko ya ní tsumi ɔ, e nitsumitsɛ ɔ de lɛ ke e pee nɔ́ ko nɛ mlaa ngmɛ́ blɔ. E le kaa ke e kua a, e nitsumitsɛ ɔ ma nyɛ maa fie lɛ, se e tsɔɔ nya kaa e sa nɛ e ye anɔkuale, nɛ e ye ma a mlaa a nɔ ejakaa jã lɛ Mawu hyɛɛ blɔ kaa e sɔmɔli nɛ a pee.​—Rom. 13:1-4; Heb. 13:18.

2. Mɛni sane bimihi a he wa ma susu, nɛ mɛni he je?

² Mɛni su nɛ nyɛmimɛ etɛ nɛ ɔmɛ je kpo? Eko ɔ, o to he hɛ kaa a ngɛ kã, nɛ a yeɔ anɔkuale. Se mɛ tsuo a je su ko nɛ e he hia wawɛɛ kpo, lɔ ɔ ji kaa a ngmɛɛ we nɔ́ nɛ da peemi he. A ti nɔ fɛɛ nɔ ní peepee tsɔɔ kaa e yeɔ Yehowa anɔkuale. A sume nɛ a tɔ̃ Yehowa nɔ. E ngɛ heii kaa Yehowa bua maa jɔ a he ejakaa mɛ tsuo a sume nɛ a ngmɛɛ dami ní peemi he kɔkɔɔkɔ. Wɔ hu wa suɔ nɛ wa ní peepee nɛ ha nɛ wa Tsɛ nɛ ngɛ hiɔwe ɔ bua nɛ jɔ. Enɛ ɔ he ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu sane bimi nɛ ɔmɛ a he: Mɛni ji dami ní peemi nɛ a ngmɛɛ we he ɔ? Mɛni he je nɛ e he hia nɛ wa je su nɛ ɔ kpo ɔ? Nɛ mɛni wa maa pee konɛ wa ko ngmɛɛ dami ní peemi he ngɛ behi nɛ a mi wa nɛ ɔ mi?

3. (a) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Mawu sɔmɔli ma nyɛ maa tsɔɔ kaa a ngmɛɛ we dami ní peemi he? (b) Mɛni nɔ hyɛmi níhi ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa na nɔ́ he je nɛ e sɛ nɛ waa ngmɛɛ dami ní peemi he ɔ?

³ Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Mawu sɔmɔli ma nyɛ maa tsɔɔ kaa a ngmɛɛ we dami ní peemi he? Ke a ná suɔmi nɛ mi kuɔ kɛ ha Yehowa a, lɔ ɔ ma ha nɛ be fɛɛ be ɔ, a maa sa Yehowa hɛ mi. Nyɛ ha nɛ wa susu bɔ nɛ Baiblo ɔ kɛ munyungu nɛ ji “dami” ɔ tsu ní ha ngɛ si fɔfɔɛ komɛ a mi ɔ he nɛ waa hyɛ. Ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ, munyungu nɛ a tsɔɔ sisi ke dami ɔ tsɔɔ nɔ́ mluku, aloo nɔ́ ko nɛ kpa ko loo tɔ̃tɔ̃mi ko be he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Israel bi ɔmɛ ngɔ lohwehi kɛ sã afɔle ha Yehowa. Se Mlaa a tsɔɔ kaa e sa nɛ a ngɔ lohwe nɛ kpa ko be e he * kɛ sã afɔle ɔ. (3 Mose 22:21, 22) Mlaa a ngmɛ́ blɔ kaa a ngɔ lohwe ko nɛ e nane kake, e tue kake, aloo e hɛ ngmɛ kake be, aloo lohwe nɛ e be he wami kɛ sã afɔle. Lohwe nɛ kpa ko be e he aloo hiɔ ko be e he ji nɔ́ nɛ Yehowa suɔ. (Mal. 1:6-9) Mɛni he je nɛ Yehowa suɔ lohwe nɛ kpa ko be e he aloo lohwe nɛ ngɛ he wami ɔ? Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ke o yaa he tso yiblii, nɛ o na puɔ agbo ko ngɛ he, aloo o yaa he womi, nɛ o na kaa womi ɔ fã komɛ laa a, anɛ o ma he lo? Dɛbi! E ngɛ heii kaa o maa suɔ nɔ́ nɛ tɔ̃tɔ̃mi ko be he, aloo nɔ́ nɛ nɔ́ fɛɛ nɔ́ su ngɛ he. Jã kɛ̃ nɛ Yehowa suɔ nɛ anɔkuale nɛ wa yeɔ lɛ kɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha lɛ ɔ nɛ hi.

4. (a) Mɛni he je nɛ nɔ ko nɛ e yi mluku ma nyɛ maa da ngɛ Yehowa hɛ mi? (b) Ngɛ La 103:12-14 ɔ nya a, mɛni Yehowa hyɛ we blɔ kaa waa pee?

⁴ Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa ja wa ye mluku loko wa ma nyɛ maa pee nihi nɛ a da ngɛ Mawu hɛ mi lo? Ngɛ anɔkuale mi ɔ, wɔ tsuo wa yi mluku, nɛ wa tɔ̃ɔ. Se e sɛ nɛ waa hao tsɔ. Mo susu níhi enyɔ nɛ ɔmɛ a he nɛ o hyɛ. Kekleekle ɔ, Yehowa kɛ e juɛmi ma we wa tɔmihi a nɔ. E Munyu ɔ de ke: ‘Ke mo Mawu o ke o maa kane yayamihi ɔ, Yehowa, mɛnɔ maa ye e he?’ (La 130:3) E le kaa wa yi mluku, nɛ yayami ngɛ wa he. Enɛ ɔ he ɔ, e ngɔɔ wa tɔmi ɔmɛ kɛ paa wɔ faa. (La 86:5) Nɔ́ nɛ ji enyɔ ɔ, Yehowa le wa nyɛmi, nɛ e hyɛ we blɔ kaa waa pee níhi nɛ e le kaa wa be nyɛe maa pee. (Kane La 103:12-14.) Lɛɛ ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ wa ma nyɛ maa pee nihi nɛ kpa ko be a he ngɛ Mawu hɛ mi?

5. Mɛni he je nɛ ja Yehowa sɔmɔli ngɛ suɔmi kɛ ha Yehowa loko a ma nyɛ maa hɛɛ dami ní peemi mi ɔ?

⁵ Suɔmi ji nɔ́ nɛ woɔ Yehowa sɔmɔli he wami nɛ a peeɔ nɔ́ nɛ da. E sɛ nɛ suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Mawu kɛ anɔkuale nɛ wa jeɔ wa tsui mi nɛ wa yeɔ lɛ ɔ nɛ tɔ fã. Ke waa kɛ kahi ngɛ kpee, se kɛ̃ ɔ, wa suɔ Yehowa nɛ wa peeɔ e suɔmi nya ní ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa ngmɛɛ we dami ní peemi he. (1 Kron. 28:9; Mat. 22:37) Mo susu Odasefohi etɛ nɛ wa tu a he munyu ngɛ kekleekle kuku ɔ mi ɔ a he ekohu nɛ o hyɛ. Mɛni he je nɛ a nyɛ pee nɔ́ nɛ da a? Anɛ wa nyɛmiyo wayoo ɔ sume nɛ e ná bua jɔmi ngɛ sukuu lo, aloo niheyo ɔ suɔ kaa a ye e he fɛu lo, aloo nyɛminyumu ɔ suɔ nɛ e nitsumitsɛ ɔ nɛ fie lɛ ngɛ ní tsumi ɔ mi? Dɛbi. A le kaa Yehowa wo mlaahi nɛ e sa kaa waa ye a nɔ. Enɛ ɔ he ɔ, a suɔ nɛ a pee nɔ́ nɛ da konɛ a sa a hiɔwe Tsɛ ɔ hɛ mi. Akɛnɛ a suɔ Yehowa he je ɔ, a ngɔ e suɔmi nya ní peemi kɛ ye kekle blɔ he ngɛ a si himi mi. A ní peepee tsɔɔ kaa a ngmɛɛ we dami ní peemi he.

6. (a) Mɛni he je nɛ e sɛ nɛ waa ngmɛɛ dami ní peemi he ɔ? (b) Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Adam kɛ Hawa nyɛ we nɛ a hɛɛ dami ní peemi mi?

⁶ Mɛni he je nɛ e sɛ kaa waa ngmɛɛ dami ní peemi he ɔ? Ejakaa Satan fia Yehowa powa,  nɛ e kɔɔ wɔ hu wa he. Akɛnɛ bɔfo nɛ ɔ tsɔ Mawu hɛ mi atuã ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi he je ɔ, e ba ná biɛ nɛ ji Satan aloo “Si Temi Kɛ Wolɔ.” Satan tsɔɔ kaa Mawu yi mi wa, e foɔ lɛ pɛ e nɔ́ mi, nɛ e ji Nɔ Yelɔ nɛ e sisiɔ nɔ. Satan gu munyu nɛ ɔmɛ a nɔ kɛ wo biɛ kpakpa nɛ Yehowa ngɛ ɔ he mu. Aywilɛho sane ji kaa, Adam kɛ Hawa hu ya piɛɛ Satan he kɛ tsɔ Yehowa hɛ mi atuã. (1 Mose 3:1-6) Jinɛ e sa nɛ si himi kpakpa nɛ Yehowa ha mɛ ngɛ Eden abɔɔ ɔ mi ɔ ko ha nɛ suɔmi nɛ a ngɛ kɛ ha lɛ ɔ mi ko wa. Se benɛ Satan fia Mawu powa a, nɔ́ nɛ Adam kɛ Hawa pee ɔ tsɔɔ kaa suɔmi nɛ a ngɛ ha Mawu ɔ tɔ fã. Pee se ɔ, nɔ́ ko ya nɔ ngɛ Hiob si himi mi, nɛ lɔ ɔ hu tle sane bimi nɛ ɔ si: Anɛ adesa ko ma nyɛ maa suɔ Yehowa Mawu, nɛ e maa ye lɛ anɔkuale kɛ ya su nyagbe lo? Aloo ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, anɛ adesa ko ma nyɛ maa hɛɛ dami ní peemi mi kɛ ya si nyagbe lo?

7. Kaa bɔ nɛ wa na ngɛ Hiob 1:8-11 ɔ, kɛ Yehowa naa Hiob ha kɛɛ, nɛ kɛ Satan hu naa Hiob ha kɛɛ?

⁷ Hiob hi si benɛ Israel bi ɔmɛ ngɛ Egipt ɔ. Ngɛ e yi nɔ ɔ, dalɔ ko be kaa lɛ. E yi mluku kaa wɔ nɔuu, nɛ e tɔ̃ɔ. Se kɛ̃ ɔ, Yehowa suɔ Hiob ejakaa e ngmɛɛ we dami ní peemi he. Enɛ ɔ he ɔ, benɛ Satan je atsinyɛ kaa adesa ko be nɛ e ma nyɛ maa hɛɛ dami ní peemi mi ɔ, Yehowa gbla Satan juɛmi kɛ ya Hiob nɔ. Hiob ní peepee ha nɛ Satan pee lakpatsɛ! Satan de Yehowa ke e ngmɛ lɛ blɔ konɛ e ka Hiob kaa e maa ya nɔ maa pee nɔ́ nɛ da lo. Yehowa he e huɛ Hiob ye, lɔ ɔ he ɔ, e ngmɛ Satan blɔ konɛ e ka lɛ.​—Kane Hiob 1:8-11.

8. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Satan je e hɛ kɛ pi Hiob?

⁸ Satan yi mi wa, nɛ e ji nɔ gbelɔ. E kpata  Hiob weto ní tsuo hɛ mi. E gbe e tsɔli, nɛ e puɛ biɛ kpakpa nɛ Hiob ngɛ ɔ. E je e hɛ kɛ pi Hiob weku ɔ, nɛ e gbe e bimɛ nyɔngma amɛ. Kɛkɛ nɛ e plɛ kɛ ya Hiob nitsɛ nɔ, nɛ e ngɔ hiɔ kɛ fia lɛ. E ha nɛ tslɔɔ fuu e nɔmlɔ tso ɔ tsuo, kɛ je e nane si kɛ ya si e yi mi. Aywilɛho yemi sɔuu he je ɔ, e yo ɔ de lɛ ke e kpa Mawu jami, nɛ e gbiɛ Mawu konɛ e gbo. E ngɛ mi kaa Hiob nitsɛ suɔ nɛ e gbo mohu lɛɛ, se e ngmɛɛ we dami ní peemi he. Lɔ ɔ se ɔ, Satan gu Hiob huɛmɛ etɛ komɛ a nɔ kɛ ka lɛ. Hiob huɛmɛ ɔmɛ ya slaa lɛ, nɛ a hi e ngɔ be kɛkɛɛ, se a wui e bua. Mohu ɔ, a tu munyu fuu, nɛ a kã e hɛ mi. A tsɔɔ kaa Mawu lɛ ngɔ haomi ɔmɛ kɛ ba Hiob nɔ, nɛ pi e kɔmɔ kaa Hiob ngɛ nɔ́ nae. A tsɔɔ po kaa Hiob yi mi wa, nɛ yayamihi nɛ e pee ɔ he nɔ́ nɛ e ngɛ nae ɔ nɛ!​—Hiob 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Benɛ Hiob kɛ kahi ngɛ kpee ɔ, mɛni e fia e pɛɛ si kaa e be pee?

⁹ Kɛ Hiob plɛ kɛ da haomi ɔmɛ a nya ha kɛɛ? Hiob yi mluku. Enɛ ɔ ha nɛ e kɛ abofu tu e huɛmɛ etɛ ɔmɛ a hɛ mi munyu, nɛ e de níhi nɛ pee se ɔ, e pia e he. Hiob fã dami nɛ e da a he pe Mawu nɔ́ ɔ. (Hiob 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Se kɛ̃ ɔ, benɛ si himi ɔ mi ba wa po ɔ, Hiob ti si kɛ wui Yehowa Mawu. E he we lakpa munyuhi nɛ e huɛmɛ ɔmɛ tu ɔ yi. E de ke: “I be nyɛe ma bu nyɛ dali kɔkɔɔkɔ! I be dami ní peemi he ngmɛe kɛ ya si benɛ ma gbo!” (Hiob 27:5, NW) Munyu nɛ ɔ tsɔɔ kaa Hiob fia e pɛɛ si kaa e ma fĩ si kɛ ya si nyagbe. Hiob ngmɛɛ we dami ní peemi he; wɔ hu wa ma nyɛ maa pee jã.

10. Kɛ Hiob nya nɛ Satan po ɔ kɔɔ o he ha kɛɛ?

¹⁰ Mwɔnɛ ɔ hu ɔ, Satan poɔ wa nya kaa bɔ nɛ e po Hiob nya a. Satan tsɔɔ kaa tsa pi wa tsui tsuo nɛ waa kɛ suɔ Yehowa Mawu, nɛ ke wa ya je si himi ko nɛ mi wa mi ɔ, wa maa ngmɛɛ dami ní peemi he, nɛ wa be Yehowa sɔmɔe hu! (Hiob 2:4, 5; Kpoj. 12:10) Kɛ o naa nya pomi nɛ ɔ ha kɛɛ? Tse e ngɔɛ o nya, aloo? Se mo susu he nɛ o hyɛ: Akɛnɛ Yehowa he mo ye he je ɔ, e ha mo he blɔ ngua ko. Yehowa ngmɛ Satan blɔ konɛ e ka mo. Yehowa ngɛ nɔ mi mami kaa o be e se jee, nɛ lɔ ɔ maa tsɔɔ kaa Satan ji lakpatsɛ. Yehowa wo si kaa e maa ye bua mo. (Heb. 13:6) E ji he blɔ ngua nɛ wa ná kaa je ɔ tsuo Nɔ Yelɔ ɔ ngɛ hɛ kɛ nɔ fɔmi ngɛ wa mi! Anɛ o na nɔ́ he je nɛ e sɛ nɛ waa ngmɛɛ dami ní peemi he ɔ lo? Jã nɛ wa maa pee ɔ ma ha nɛ Satan maa pee lakpatsɛ, wa ma ha nɛ wa Tsɛ ɔ biɛ ɔ he ma tsɔ, nɛ wa ma fĩ e nɔ yemi ɔ se. Mɛni wa ma nyɛ maa pee konɛ wa ko ngmɛɛ dami ní peemi he gblegbleegble?

11. Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ Hiob he?

¹¹ Satan je e hɛ kɛ pi Mawu sɔmɔli wawɛɛ ngɛ “nyagbe ligbi” nɛ ɔmɛ a mi. (2 Tim. 3:1) Ngɛ je nɛ e mi wa nɛ ɔ mi ɔ, kɛ wa maa pee kɛɛ kɛ ná kã konɛ wa ko ngmɛɛ dami ní peemi he? Hiob nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ ma nyɛ maa ye bua wɔ. Hiob hɛɛ dami ní peemi mi kulaa loko haomi ɔmɛ ba e nɔ. Wa ma nyɛ maa kase níhi etɛ ngɛ jã nɛ Hiob pee ɔ mi. Ní nɛ ɔmɛ maa ye bua wɔ konɛ wa ko ngmɛɛ dami ní peemi he.

12. (a) Kaa bɔ nɛ Hiob 26:7, 8, 14 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni ha nɛ Hiob ná suɔmi kɛ bumi kɛ ha Yehowa? (b) Kɛ wa ma plɛ kɛ ná suɔmi nɛ mi kuɔ ha Mawu kɛɛ?

¹² Hiob pue e yi mi tɛ ngɛ bɔ nɛ Yehowa he ngɛ nyakpɛ ha a he, nɛ lɔ ɔ ha nɛ suɔmi nɛ e ngɛ ha lɛ ɔ mi wa. Hiob kɛ be babauu susu nyakpɛ níhi nɛ Yehowa bɔ ɔmɛ a he. (Kane Hiob 26:7, 8, 14.) Benɛ e susu zugba a, hiɔwe ɔ, bɔku ɔmɛ kɛ hiɔwe simi he ɔ, e nya kpɛ e he wawɛɛ, nɛ e na kaa nɔ́ ko nyafii pɛ lɛ e le ngɛ adebɔ he. Jehanɛ hu ɔ, e bua jɔ Yehowa munyu ɔmɛ a he nɛ e kɛ tsuɔ ní.  Enɛ ɔ he ɔ, Hiob de ke: “I ngɔ [Mawu] munyu ɔmɛ kɛ to.” (Hiob 23:12) Yehowa he pee Hiob nyakpɛ nɛ e ná bumi kɛ ha lɛ. E ná suɔmi kɛ ha e Tsɛ ɔ, nɛ e bua jɔ he kaa e maa pee e suɔmi nya ní. Enɛ ɔ ha nɛ Hiob fia e pɛɛ si kaa e be Yehowa se jee gblegbleegble. E sa nɛ waa kase Hiob. Mwɔnɛ ɔ, wa le adebɔ níhi a he ní fuu pe Hiob kɛ e yi nɔ bi ɔmɛ. Jehanɛ hu ɔ, wa ngɛ Baiblo mluku ɔ tsuo, nɛ e ma nyɛ maa ye bua wɔ konɛ waa le Yehowa saminya. Ní nɛ ɔmɛ tsuo nɛ wa maa kase ɔ ma ha nɛ wa ná suɔmi kɛ bumi kɛ ha Yehowa. Enɛ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa maa pee e suɔmi nya ní, nɛ wa be dami ní peemi he ngmɛe kɔkɔɔkɔ.​—Hiob 28:28.

13-14. (a) Kaa bɔ nɛ Hiob 31:1 ɔ tsɔɔ ɔ, mɛni Hiob pee nɛ tsɔɔ kaa e bu Mawu tue? (b) Kɛ wa maa pee kɛ kase Hiob ha kɛɛ?

¹³ Mawu tue nɛ Hiob bu ɔ ye bua lɛ, nɛ e ngmɛɛ we dami ní peemi he. Hiob le kaa loko nɔ ko ma nyɛ maa hɛɛ dami ní peemi mi ɔ, ja e peeɔ Mawu suɔmi nya ní. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke waa kɛ si fɔfɔɛ ko kpe nɛ wa nyɛ nɛ wa ye Yehowa anɔkuale ɔ, e be wɔ pee kaa waa ngmɛɛ dami ní peemi he tsuifia kake po. Daa ligbi ɔ, Hiob bɔɔ mɔde kaa e maa pee Mawu suɔmi nya ní. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Hiob hyɛ e ní peepee saminya ngɛ yihi a he. (Kane Hiob 31:1.) E le kaa e sɛ nɛ nyumu nɛ e ngɛ yo nɛ e ná yo kpa ko he suɔmi. Je nɛ wa ngɛ mi mwɔnɛ ɔ hyi tɔ kɛ níhi nɛ tleɔ bɔmi nami akɔnɔ si. Kaa bɔ nɛ Hiob pee ɔ, e sɛ nɛ wɔ hu waa kɛ akɔnɔ hɛ ngmɛ nɛ hyɛ nɔ ko nɛ tsa pi wa yo aloo wa huno. Jã nɔuu nɛ e sɛ nɛ waa hyɛ bɔmi nami he fonihi aloo videohi. (Mat. 5:28) Ke wa mia wa hɛ mi nɛ wa ye wa he nɔ daa ligbi ɔ, lɔ ɔ maa ye bua wɔ nɛ wa be dami ní peemi he ngmɛe.

¹⁴ Hiob pee nɔ́ kpa ko hu nɛ tsɔɔ kaa e bu Yehowa tue. E ná Yehowa juɛmi ngɛ he lo nya níhi a he. Hiob le kaa ke e ngɔ e hɛ kɛ fɔ he lo nya níhi nɛ e ngɛ ɔmɛ a nɔ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ e tɔ̃  tɔmi nɛ sa tue gblami. (Hiob 31:24, 25, 28) Mwɔnɛ ɔ, nihi fuu diɔ he lo nya níhi a se wawɛɛ. Se ke wa ná juɛmi nɛ da ngɛ sika kɛ he lo nya níhi a he kaa bɔ nɛ Baiblo ɔ wo wɔ he wami kaa waa pee ɔ, e maa ye bua wɔ nɛ wa be dami ní peemi he ngmɛe.​—Abɛ 30:8, 9; Mat. 6:19-21.

15. (a) Mɛni jɔɔmi lɛ Hiob hyɛ blɔ nɛ lɔ ɔ ye bua lɛ nɛ e ngmɛɛ we dami ní peemi he? (b) Kɛ jã nɛ wɔ hu wa maa pee ɔ maa ye bua wɔ ha kɛɛ?

¹⁵ Hiob hɛ nɛ e kɛ fɔ jɔɔmi nɛ e ma ná a nɔ ɔ ye bua lɛ nɛ e ngmɛɛ we dami ní peemi he. Hiob he ye kaa Mawu bua jɔ si nɛ e fĩ ɔ he. (Hiob 31:6) Ngɛ haomihi nɛ Hiob kɛ kpe ɔ tsuo se ɔ, e ná nɔ mi mami kaa Yehowa maa jɔɔ lɛ. Hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ ɔ ye bua lɛ nɛ e ngmɛɛ we dami ní peemi he. E ngɛ mi kaa Hiob yi mluku mohu lɛɛ, se bɔ nɛ e fĩ si ha he je ɔ, Yehowa jɔɔ lɛ babauu! (Hiob 42:12-17; Yak. 5:11) Se jɔɔmihi fuu ngɛ nɛ Hiob ma ná hwɔɔ se. Anɛ o ngɛ hemi kɛ yemi kaa ke o ngmɛɛ we dami ní peemi he ɔ, Yehowa maa jɔɔ mo lo? Wa Mawu ɔ tsakee we. (Mal. 3:6) Ke wa hɛ ngɛ nɔ kaa Yehowa bua jɔ níhi nɛ da nɛ wa peeɔ ɔ he ɔ, e ma ha nɛ waa kɛ bua jɔmi maa hyɛ si himi kpakpa nɛ e wo he si ɔ blɔ.​—1 Tɛs. 5:8, 9.

16. Mɛni nɛ e sa kaa waa fia wa pɛɛ si kaa wa maa pee?

¹⁶ Moo fia o pɛɛ si kaa o be dami ní peemi he ngmɛe gblegbleegble! Be komɛ ɔ, eko ɔ, o maa nu he kaa mo pɛ nɛ o ngɛ nɔ́ nɛ da pee. Se ngɛ anɔkuale mi ɔ, pi mo pɛ. Nihi ayɔhi abɔ ngɛ je kɛ wɛ piɛɛ o he, mɛ hu a kpa we nɔ́ nɛ da peemi. Mawu maa bu mo kɛ piɛɛ e sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ nɛ a hi si blema nɛ a ngmɛɛ we dami ní peemi he kɛ ya si gbenɔ mi ɔ a he. (Heb. 11:36-38; 12:1) Hiob de ke: “I be dami ní peemi he ngmɛe.” Nyɛ ha nɛ wɔ tsuo waa bɔ mɔde nɛ waa hi si ngɛ Hiob munyu nɛ ɔ nya nɛ waa wo Yehowa hɛ mi nyami kɛ gu dami ní nɛ wa maa pee daa a nɔ!