Kututuluka ha Chikuma

Kuya ha katalilo wa yikuma

MUTWE WAKULILONGESA 6

Funga Ungunu We!

Funga Ungunu We!

“Ndo kufwa chami chichi kwecha ungunu wami!”—YOMBI 27:5.

MWASO 34 Kwenda mu Ululi

CHIKUMA CHILEMU *

1. Kuchi Yela ja Yehova wano atatu asolola ha paragrafu ashishikile kuli Yehova?

ACHINYONGA ha yikuma yino yitatu yize yinalingiwa kuli Yela ja Yehova. (1) Umwe mukweze wa pwo kali ku shikola muze longeshi analweze alongi eswe hanga alinge chiwanyino cha matangwa akunanga. Alioze iye kananyingika ngwenyi, chiwanyino chacho Zambi keshi kuchizanga, chocho ni vumbi lieswe malituna kuchilinga. (2) Umwe mukweze yoze wakwivwa-vwa sonyi kanambujola ku zuwo ni zuwo. Iye manyingika ngwenyi, umwe wa ku shikola yenyi yoze wakuchoka Yela ja Yehova katwama ha zuwo lize mulisulaho. Chipwe chocho, ni hamu lieswe iye maya ni kungongwela ku zuwo liacho. (3) Umwe lunga wakukalakala chinji hanga alise asoko jenyi, tangwa limwe mwata wenyi mamwita hanga alinge chuma chize Yehova keshi kuzanga. Chipwe ngwe te matokesa mulimo wenyi, nihindu iye malumbununa ngwenyi katambile kulinga chuma chacho, mononokena Zambi mumu che akushimbwila hali tuvumbi twenyi.—Roma 13:1-4; Hepre. 13:18.

2. Yihula yika mutukumbulula ha mutwe uno, nawa mumu liaka?

2 Chitanga chika atu wano atatu asolola? Yena muhasa kutongola yitanga yinji, ngwe hamu ni mbunge yitoma. Alioze chitanga chilemu chize ayo eswe asolola chili ungunu. Hita umwe wa kuli ayo kashishika kuli Yehova. Ayo eswe atatu kazangile kwehuka shimbi ja Zambi. Ungunu waakwasa kulinga yuma yalita. Kwamba pundu, Yehova kawahilila hali ayo eswe ha kusolola chitanga chino. Chizechene nawa, ni yetu tunazange kuvwisa Yehova kuwaha. Hachino, mutukumbulula yihula yino: Ungunu yika unalumbunuka? Mumu liaka tunafupiwa ungunu? Nawa kuchi mutuhasa kufunga ungunu wetu ha matangwa wano akalu?

UNGUNU YIKA UNALUMBUNUKA?

3. (a) Ungunu yika unalumbunuka? (b) Yilweza yika muyihasa kutukwasa kunyingika ulumbunwiso wa ungunu?

3 Kuchi tuvumbi twa Zambi akusolola ungunu? Ayo kakuusolola ha kuzanga Yehova ni mbunge yeswe ni kumuvwisa kuwaha ha yeswayo malinga ku mwono wo. Tutalenu chize Mbimbiliya yakulumbununa liji ungunu. Kulita ni Mbimbiliya liji “ungunu” mulihasa kulumbunuka chuma chamuwundu, chipema hanji chalita. Chakutalilaho, A-Izalele te kakulambula yitapo ya tushitu kuli Yehova, chikwo nawa Shimbi te yakwamba ngwo, tushitu jacho katamba kupwa apema. * (Levi 22:21, 22) Tuvumbi twa Zambi te katambile kulambula kashitu yoze chilema; hanji yoze unayiji. Chapwile ni ulemu kuli Yehova kashitu apwe wamuwundu, mupema hanji walita. (Mala. 1:6-9) Kashika mutuhasa kunyingika mumu liaka Yehova apwile ni kuzanga hanga tushitu jacho apwe apema hanji amuwundu. Muze twakulanda muhuko hanji chuma cheswacho, kutushi kuzanga kulanda chize chinapiha chipwe chize chinahono yimwe. Twakuzanga kulanda chize chinapeme hanji chamuwundu. Yehova che akwivwa hakutwala ku zango ni ushishiko wetu hali iye. Yitanga yino yatamba kupwa yipema hanji yalita, chekwamba yamwenemwene.

4. (a) Shina chihenge mahasa kusolola ungunu? (b) Kulita ni Samu 103:12-14, yika Yehova akushimbwila hali yetu?

4 Shina mutuhasa kusolola ungunu chipwe ngwe tuli yihenge? Ewa, alioze mumu lia uhenge uze twakulinga muchihasa kusoloka ngwe chikalu. Tutalenu yikuma yaali yize muyitukwasa kunyingika ngwetu chipwe ngwe tuli yihenge, nihindu mutuhasa kusolola ungunu. Chitangu, Yehova keshi kulihulikila ha uhenge wetu. Mbimbiliya yinambe ngwo: “Nyi kachi yena Zambi mufunjika uhenge, Mwene, iya majikiza?” (Samu 130:3) Iye kananyingika ngwenyi tuli yihenge, akwa-shili, alioze kakutukonekena ni mbunge yeswe. (Samu 86:5) Chamuchiali, Yehova kananyingika ngwenyi, tuli ni haze twasulila, nawa keshi kushimbwila yuma yinji hali yetu. (Tanga Samu 103:12-14.) Mba mu mulali uka mutuhasa kupwa apema, amuwundu hanji alita kumeso ja Yehova?

5. Mumu liaka kuli tuvumbi twa Yehova, zango lili jila yipema ya kusolwelamo ungunu?

5 Kuli tuvumbi twa Yehova, jila yipema ya kusolwelamo ungunu yili zango. Zango lietu kuli Zambi ni kulihana chetu kuli iye ni ushishiko weswe yatamba kununga kupwa yipema nawa yalita. Nyi zango lietu mulinunga chocho, chipwe ngwe mutupwa mu yeseko nihindu mutusolola ungunu. (1 Sango 28:9; Mateu 22:37) Tutalenu nawa chilweza cha Yela ja Yehova atatu waze twatongola ku uputukilo. Mumu liaka ayo eswe atatu asolwele ungunu? Shina mukweze yoze wa pwo kazangile hanga amuvwile kole ku shikola, hanji mukweze wa lunga kazangile hanga amukolese sonyi ku zuwo lize te mangongwela, nyi hanji lunga yoze kazangile kutokesa mulimo wenyi? Kwamba pundu ka, mumu ayo kananyingika ngwo Yehova kakwete shimbi jingunu nawa te kakulihulikila ha yize muyimuvwisa kuwaha. Zango lio hali Yehova liakwashile hanga amuse kulutwe ha kukwata yiyulo yo. Hachino ayo kasolwele ululi.

MUMU LIAKA TUNAFUPIWA UNGUNU?

6. (a) Mumu liaka unafupiwa kusolola ungunu? (b) Kuchi Alama ni Eva ahonene kusolola ungunu?

6 Mumu liaka hita umwe wa kuli yetu anafupiwa kusolola ungunu? Unafupiwa kusolola ungunu, mumu Satana kalimikine ni Yehova nawa kakulimika ni yena. Mu munda wa Endene, mungelo wacho chihulia yalipwisa mwene Satana hanji “Mukwa-kole.” Iye yapihisa lufuma wa jina lia Yehova, hakwamba ngwenyi, Zambi kali mutu mupi, mukwa-kuzo nawa ngwenyi Mukwa-kuyula mupi. Chaluyinda, Alama ni Eva yalichinga ni Satana hakulimika ni Yehova. (Uputu. 3:1-6) Mwono mu munda wa Endene, waehele uhashi unji hanga akolese zango lio kuli Yehova. Alioze muze alichingile ha uhulia wa Satana, zango lio kuliakapwile nawa liamwenemwene, lialita hanji lingunu. Chocho, yikusoloka chihula chikwo chize chafupiwile kumbululo: Shina atu eswe te manunga ni kushishika kuli Yehova mumu lia kumuzanga? Mu maliji akwo, shina atu mahasa kusolola ungunu? Yihula yino yasolokele ha yize yalingiwile ku mwono wa Yombi.

7. Ngwe chize anasolola ha Yombi 1:8-11, kuchi Yehova ni Satana evwile ha ungunu wa Yombi?

7 Yombi katwamine ha mashimbu waze te A-Izalele ali mu Engitu. Ha mashimbu jacho niumwe mutu kakapwile ni ungunu ngwe wa Yombi. Chizechene ngwe yetu, Yombi neye kapwile chihenge. Te kakulinga uhenge. Alioze Yehova te kakuzanga Yombi, mumu lia ungunu wenyi. Chinasoloka ngwe Satana kaputukile kusosomba Yehova hakutwala ku ungunu wa atu kukatuka mu munda wa Endene ndo ha matangwa ja Yombi. Kashika Yehova amulwezele hakutwala kuli Yombi. Yize Yombi alingile yasolwele ngwo, Satana kali mukwa-mahuza! Satana yazanga chinji kweseka ungunu wa Yombi, chocho Yehova yamwecha hanga achilinge. Yehova te kakujikijila hali sepa lienyi Yombi, kashika echele Satana hanga amweseke.—Tanga Yombi 1:8-11.

8. Lamba lika Satana amwesene Yombi?

8 Satana kali chingalwe nawa chilianyi. Iye kapihishile yuma yeswe ya Yombi hakutuma eji hanga amwiye upite ni kushiha tuvumbi twenyi ni kupihisa lufuma wenyi. Iye yashiha ana eswe a Yombi. Kusulaho yakuwa mahute kuli Yombi chize ku yiliato ndo ha mbanda-mutwe. Pwo lia Yombi yahonga mumu lia yikola ya mukwo-lunga, chocho yalweza Yombi atuke Zambi hanga afwe. Ni Yombi mwene kazangile kufwa, chipwe chocho, yasa tachi hanga afunge ungunu wenyi. Hachino, Satana yamutela muheto ukwo. Iye yazachisa malunga atatu waze te masepa ja Yombi. Ayo yaya ni kumumeneka, alioze kakamutakamishine. Shimbu achilinge, ayo yamulemeka ku mbunge hakumwasa mikuta. O yamba ngwo, Zambi mwe te unamunehena lamba liacho, yawezela nawa ngwo, Zambi te keshi kupala ungunu wenyi. Yamba nawa ngwo, Yombi te lunga mupi kashika te anamono lamba liacho!—Yombi 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Muze Yombi amwene lamba, yika alitunyine kulinga?

9 Yika Yombi alingile ha lamba lieswe lize amwene? Yombi te chihenge. Kashika ni uli weswe yakumika masepa jenyi api waze ayile ni kumutala, nawa yahanjika yuma yize kulutwe atayijile ngwenyi, kayihanjikile chakuhona kunyonga. Iye yakalila ululi wenyi chakuhona kukalila ululi wa Zambi. (Yombi 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Alioze, chipwe ha mashimbu jacho akalu, nihindu Yombi kakehukile Yehova Zambi. Iye yalituna mahuza ja masepa jenyi waze atatu. Yamba ngwenyi: “Chikapwe kusuku ni yami kunusambisa! Ndo kufwa chami chichi kwecha ungunu wami!” (Yombi 27:5) Maliji wano kanasolola ngwo, Yombi kazangile kufunga ungunu wenyi, chipwe ngwe te mukulingiwa yuma yeswayo. Yombi kafungile kanawa ungunu wenyi, kashika ni yetu mutuhasa kuchilinga.

10. Kuchi yize Satana ambile hali Yombi yinakwate ni hali yena?

10 Yuma yize Satana ambile hali Yombi, ye akwamba ni hali yetu. Kuchi yuma yize Satana ambile hali Yombi yinakwate ni hali yena? Iye kambile ngwenyi, yena kushi kuzanga Yehova ni mbunge yeswe, nyi mukulingiwa yuma yipi mwecha kumuwayila hanga ulifunge, nawa ngwenyi, ungunu we wa mahuza! (Yombi 2:4, 5; Uso. 12:10) Kuchi wakwivwa ha maliji jacho? Shina kakukuvwisa yikola ku mbunge? Nyi chocho, achinyonga hachino: Yehova kakujikijila chinji hali yena, kashika anakwehe uhashi uno upema. Iye kaneche Satana hanga eseke ungunu we. Yehova kananyingika ngwenyi, muhasa kufunga ungunu we ni kusolola ngwo Satana mukwa-mahuza. Iye kanalakenya ngwenyi, makukwasa kuchilinga. (Hepre. 13:6) Chili chiwape chinene kujikijila kuli Sakatanga wa malilu ni hashi! Shina wamona ulemu wa kusolola ungunu? Kusolola ungunu chakutukwasa hanga twehuke mahuza a Satana, ni kukalila jina lipema lia Zambi ni kukwasa wata wenyi. Yika mutulinga mba tufunge ungunu wetu?

CHIZE MUTUHASA KUFUNGA UNGUNU WETU HA MATANGWA WANO

11. Yika mutuhasa kulilongesa ku mwono wa Yombi?

11 ‘Ha matangwa wano a kusula,’ Satana hokesa lamba hali tuvumbi twa Zambi. (2 Timo. 3:1) Kuchi mutuhasa kulitakamisa hanga tufunge ungunu wetu ha mashimbu wano a lamba? Mutuhasa nawa kulilongesa yuma yinji ku mwono wa Yombi. Chipwe muze te Yombi kanda achipalika mu yipikalo, iye te kakufunga ungunu wenyi. Tutalenu yikuma yitatu mutuhasa kulilongesa ku mwono wa Yombi, yize muyitukwasa kufunga ungunu wetu.

Yuma yika yize muyitukwasa kufunga ungunu wetu? (Tala paragrafu 12) *

12. (a) Ngwe chize atongola ha Yombi 26:7, 8, 14, yika yakwashile Yombi kuvwila Yehova woma ni kumuvumbika? (b) Yika muyihasa kutukwasa mba tuzalise mbunge yetu ni woma wa Zambi?

12 Yombi kakolesele zango lienyi kuli Zambi ha kumuvwila woma. Yombi te kakusa mashimbu hanga ahengwole yitangiwa ya Yehova. (Tanga Yombi 26:7, 8, 14.) Iye kakomokene hakumona kupwa cha hashi, malilu, malelwa ni kukulunguza, chocho yalivwa ngwe te kanyingikine yuma yinji hakutwala ku yitangiwa. Iye nawa yalemesa maliji ja Yehova. Hakwamba ngwenyi: “Hinasweka mu mbunge yami maliji jenyi.” (Yombi 23:12) Yombi kakomokene Yehova ni kumuvumbika chinji. Chocho yaputuka kuzanga Yehova ni kumuvwisa kuwaha. Hachino, Yombi yazanga chinji kufunga ungunu wenyi. Ni yetu twatamba kwimbulula chilweza cha Yombi. Musono, tunanyingika yitangiwa yinji kuhiana atu ha matangwa ja Yombi. Nawa tuli ni Mbimbiliya yeswe ya muwundu yize yakutukwasa hanga tunyingike kanawa Yehova. Yuma yeswe yize twakulilongesa, yakutukwasa hanga tuvwile Zambi woma. Woma ni vumbi lize tukwete hali Yehova, yakutukwasa hanga tumuzange, tumwononokene ni kusa tachi hanga tufunge kanawa ungunu wetu.—Yombi 28:28.

Mutuhasa kufunga ungunu wetu ha kwehuka kutala yizulie ya sonyi (Tala paragrafu 13) *

13-14. (a) Ngwe chize twamona ha Yombi 31:1, ha yuma yika Yombi ononokene? (b) Kuchi mutuhasa kwimbulula chilweza cha Yombi?

13 Kwononoka cha Yombi mu yuma yeswe chamukwashile kufunga ungunu wenyi. Yombi kanyingikine ngwenyi, mba asolole ungunu wenyi kuli Yehova katamba kumwononokena. Ni yetu nawa hita shimbu mutwononokena Yehova, acho tunakolesa ungunu wetu. Yombi kasele tachi hanga ononokene Zambi hita tangwa ku mwono wenyi. Chakutalilaho, iye te kakufunga meso jenyi hakutwala kuli mapwo. (Tanga Yombi 31:1.) Amu te hanambata, kanyingikine ngwenyi chili chipi kusolola zango lia ulo kuli pwo mweka. Musono, kunasoloka yuma yinji ya utanji. Ngwe Yombi, shina mutwehuka kusolola zango lia ulo kuli mutu yoze kutwalimbachile nenyi? Shina mutuhasa nawa kwehuka kutala yizulie ya sonyi? (Mateu 5:28) Nyi mutwehuka yuma yacho musono, chino muchitukwasa tufunge ungunu wetu.

Mutuhasa kufunga ungunu wetu kupwa ni nyonga lialita hakutwala ku yikumba (Tala paragrafu 14) *

14 Yombi nawa kononokene Yehova ha chize te akunyonga hakutwala ku upite. Yombi kanyingikine ngwenyi, nyi mafuliela ku upite wenyi, te mahasa kulinga shili yinene yize te muyimunehena lamba. (Yombi 31:24, 25, 28) Musono, tuli ha matangwa waze atu anazange chinji upite. Nyi mutwononokena shimbi ja Zambi ha kupwa ni nyonga lialita hakutwala ku mbongo ni yikumba, muchitukwasa tufunge ungunu wetu.—Yishi. 30:8, 9; Mateu 6:19-21.

Mutuhasa kufunga ungunu wetu ha kufunga kutalatala chetu (Tala paragrafu 15) *

15. (a) Kutalatala chika chakwashile Yombi afunge ungunu wenyi? (b) Kuchi chino chinatukwase tufunge kutalatala chize Yehova anatwehe?

15 Yombi kafungile ungunu wenyi ha kulihulikila ha yiwape yize Zambi amulakenyene. Iye kanyingikine ngwenyi, Yehova te kakulihulumba ha ungunu wenyi. (Yombi 31:6) Chipwe ngwe kapwile mu kapinda, nihindu Yombi yafuliela ngwenyi, Yehova mamuwahisa. Ufulielo wacho wamukwashile kufunga ungunu wenyi. Yehova kawahililile ni ungunu wa Yombi, chocho yamuwahisa chinji chipwe ngwe te uchili chihenge! (Yombi 42:12-17; Tia. 5:11) Chipwe chocho, kwasala hakehe Yombi mazuka yiwape yikwo yinji. Shina unafuliela pundu ngwe, Yehova makawahisa ungunu we? Zambi yetu kalumukine. (Mala. 3:6) Nyi mutunyingika ngwetu, iye kakulemesa ungunu wetu, mutuhasa kufunga mu mbunge kutalatala chetu cha kulutwe lia matangwa.—1 Tesa. 5:8, 9.

16. Yika yetweswe twatamba kulinga?

16 Kanda wecha kufunga ungunu we. Ha mashimbu amwe, muhasa kulivwa ukawe alioze nyingika ngwe kuushi ukawe. Yena uli hamwe ni tuvumbi twa Yehova anji hashi heswe waze akufunga ungunu wo. Yena nawa mulichinga mu chizavu cha malunga ni mapwo ashishika waze afungile ungunu wo, chipwe ngwe kapwile mu yeseko ya kufwa. (Hepre. 11:36-38; 12:1) Hachino, yetweswe tusenu tachi hanga tukaule maliji a Yombi akwamba ngwo: “Chichi kwecha ungunu wami!” Nyi twachilinga, ungunu wetu muuhalisa Yehova ndo ku miaka ya mutolo!

MWASO 124 Tupwenu Akwa-Kwononoka

^ kax. 5 Ungunu yika unalumbunuka? Mumu liaka Yehova akulemesa chitanga chino kuli tuvumbi twenyi? Mumu liaka ungunu ukwete ulemu kuli hita umwe wa kuli yetu? Mutwe uno mutukwasa hanga tuwane makumbululo a Mbimbiliya a yihula yino. Muutukwasa nawa hanga tumone chize mutufunga ungunu wetu ha hita tangwa. Nyi twachilinga mutuzuka yiwape yinji.

^ kax. 3 Liji lia Hepreu lize analumbununa ngwo “upeme” hali kashitu linalite ni liji “ungunu” lize akuzachisa hali atu.

^ kax. 50 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Tunamono Yombi kanalongesa ana jenyi hakutwala ku yitangiwa ya Yehova.

^ kax. 52 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe ndumbu kanalitunu kutala yizulie ya sonyi hamwe ni akwa-milimo-ni-akwo.

^ kax. 54 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe ndumbu kanalitunu nawa kulanda televizau yinene yize kafupiwile mumu keshi ni uhashi wa kuyilanda.

^ kax. 56 ULUMBUNWISO WA YIZULIE: Umwe ndumbu kanalembe hakutwala ku kutalatala cha Paraisu.