1. Ndai laika pang hta tsun da ai Yehowa Sakse masum gaw Yehowa hpe sadi dung ai lam gara hku madun ai kun?

YEHOWA SAKSE ni hkrum chye ai masa lam masum hpe shingran yu ga. (1) Jawng lung nga ai numsha langai ndai hku hkrum wa ai ngu saga. Lani mi hta, sara gaw shut shai ai poi hta shang lawm na matu jawng ma yawng hpe tsun ai. Dai poi hpe Karai Kasang n ra sharawng ai hpe shi chye ai majaw, hkungga let n shang lawm lu ai lam tsun dan ai. (2) Kaya chye ai ramma lasha langai gaw, nta langai hpang langai hkaw tsun sa ai. Ya shang na nta gaw, jawng lung manang a nta re ai hpe shi chye ai. Dai wa gaw, Yehowa Sakse ni hte seng nna lai wa sai aten hta jahpoi asawng ga ai. Raitim, lasha gaw, dai nta de sa nna chyinghka sa akawk ai. (3) La langai gaw dinghku hpe madi shadaw na matu bungli grai shakut ai. Lani mi hta, shi a bungli madu gaw tara tawt lai ai lam galaw na matu shi hpe tsun ai. Shi bungli shapraw hkrum na hpe chye tim, Karai Kasang gaw shi a mayam ni hpe hpyi shawn da ai majaw, tara hpe hkan sa ra nna, ding man ra ai lam hpe sang lang dan ai.​—⁠Rom 13:1-4; Heb 13:18.

2. Anhte hpa ga san ni hpe bawngban na kun? Hpa majaw kun?

² Shanhte marai masum hta nga ai gara atsam ningja ni hpe nang mu ai kun? Nden marai hte ding man ai atsam ningja ni hpe nang sadi hkrup na re. Raitim, shanhte yawng gaw sadi dung ai lam hpe madun wa ai. Shanhte langai hpra gaw, Yehowa hpe sadi dung ai lam madun wa nna, Yehowa a tsang madang ni hpe tawt lai na lam yawng hpe nyet kau ma ai. Sadi dung ai myit a majaw shanhte dai zawn galaw wa ai re. Dai zawn sadi dung wa ai shanhte langai hpra hpe Yehowa grai arawng la na re. Anhte mung sumsing lamu Kawa hpe arawng la shangun mayu ai. Ndai ga san ni hpe bawngban yu ga: Sadi dung ai ngu ai gaw hpa rai kun? Anhte hpa majaw sadi dung ra ai kun? Ndai yak la ai nhtoi hta matut sadi dung na ngu ai anhte a dawdan lam hpe gara hku ngang kang shangun lu na kun?

3. (a) Karai Kasang a mayam ni gaw sadi dung ai ngu ai hpe gara hku madun ai kun? (b) Sadi dung ai ngu ai lachyum hpe chye na na matu anhte hpe gara ga shadawn gaw karum ya lu ai kun?

³ Karai Kasang a mayam ni gaw sadi dung ai lam hpe gara hku  madun ma ai kun? Yehowa hpe myit masin mahkra hte tsawra ai hku nna re. Dai majaw, shi ra sharawng ai lam hpe galoi mung galaw ma ai. Sadi dung ai lam hte seng ai ga si hpe Chyum Laika hta tsun da ai lam nkau hpe myit yu ga. “Sadi dung” ai ngu ai ga si a lachyum ni gaw: “Hkum tsup ai,” “hkum ai” (sh) “hpring tsup ai” ngu ai lachyum re. Ga shadawn, Israela ni gaw Yehowa hpe shagu hkungga nawng ai shaloi, hkum hkrang hkum ai dusat ni hpe nawng ra ai ngu Tara hta tsun da ai. * (Jaw 22:21, 22) Karai Kasang a masha ni gaw, dusat hkungga nawng ai shaloi, lagaw, lata, ana, amyi n hkum ai ni (sh) machyi nga ai dusat ni hpe nawng na ahkang n jaw ai. Dai gaw Yehowa a matu grai ahkyak ai majaw, dusat ni gaw hkum hkrang hkum ra ai. (Mal 1:6-9) Hkum tsup ai hte seng nna Yehowa hpa majaw grai sadi ai lam hpe anhte chye na lu ai. Anhte gaw namsi namsaw, laika buk (sh) arai lama ma hpe mari ai shaloi, hten nga ai, waw nga ai ni hpe mari mayu na n re. Hkum tsup nna kaja ai hpe sha anhte ra sharawng na re. Yehowa mung, anhte a tsawra myit hte sadi dung ai lam hte seng nna, dai zawn hkamsha na re. Dai majaw shi hpe tsawra ai myit hte sadi dung ai lam gaw hkum tsup ra ai.

4. (a) N hkum tsup ai masha langai gaw sadi dung ai myit hpe hpa majaw madun lu ai kun? (b) Shakawn 103:12-14 hku nga yang Yehowa anhte kaw na hpa myit mada ai kun?

⁴ Sadi dung na matu anhte hkum tsup ra ai ngu tsun mayu ai kun? Anhte gaw hkum tsup ai lam n nga ai (sh) mara ni grai law ai ngu nna pyi hkamsha chye ai. Sadi dung na matu anhte hkum tsup ra ai ngu n sawn la ging ai lam lahkawng hpe hkaja yu ga. Langai, Yehowa gaw anhte a mara ni hpe sha yu nga ai n re. Shi a Mungga hta ndai hku tsun da ai: “Yehowa e, nang mara matsing nga yang gaw, Madu e, kadai tsap nga lu na rai ta?” (Shk 130:3) Anhte gaw n hkum tsup nna yubak masha ni re ai hpe shi chye ai majaw anhte a mara hpe sharawng awng let raw ya ai. (Shk 86:5) Lahkawng, Yehowa gaw anhte hta shadawn sharam sha nga ai hpe chye nna, anhte galaw lu ai hta jan nna galaw na matu mung n myit mada ai. (Shakawn 103:12-14 hpe hti u.) Shi a man hta anhte gaw gara hku nna hkum tsup lu na kun?

5. Yehowa a mayam ni hta, sadi dung ai myit nga na matu tsawra myit gaw gara hku nna madung re ai kun?

⁵ Yehowa a mayam gaw, tsawra myit a majaw sadi dung lu ai re. Anhte a Kawa Yehowa hpe tsawra na matu, shi hpe sha nawku na matu anhte hta hkum tsup ai myit nga ra ai. Anhte hta dai zawn tsawra myit matut nna nga yang, chyam dinglik lam ni hkrum tim pyi sadi dung lu na re. (1 Hl 28:9; Mat 22:37) Shawng nnan hta tsun wa ai Yehowa Sakse masum a lam hpe bai myit yu ga. Shanhte hpa majaw dai hku galaw ai kun? Numsha gaw, jawng kaw galaw ai poi ni hpe nju n dawng ai kun? Ramma lasha gaw chyinghka hta kaya hkrum mayu ai kun? Dinghku la gaw shi a bungli hpe asum hkam mayu ai kun? Dai hku gaw n re. Yehowa hta sadi dung ai tsang madang ni nga ai hpe shanhte chye nna, shanhte a myit masin gaw sumsing lamu Kawa myit pyaw na hpe sha myit maju jung ma ai. Yehowa hpe tsawra ai myit gaw, dawdan lam ni n jahkrat shi yang, shi hpe shawng tawn na matu shanhte hpe shadut ya ai. Dai lam hku nna, shanhte hta sadi dung ai myit nga ai hpe sakse madun ma ai.

6. (a) Hpa majaw sadi dung ra ai kun? (b) Adam yan Ewa gaw sadi dung ai myit madun na matu gara hku hkrat sum mat ai kun?

⁶ Anhte yawng hta sadi dung ai myit hpa majaw ra ai kun? Satan gaw Yehowa hpe jahte tam nna, anhte hpe mung jahte tam nga ai majaw, anhte sadi dung ra ai. Edin sun hta, gumlau ai lamu kasa gaw shi hkum shi Satan (sh) “Ninghkap ai wa” byin hkra galaw wa ai. Karai Kasang  gaw n kaja ai, tingkyeng myit nga ai, sadi n dung ai Uphkang Madu ngu tsun ai hku nna Yehowa a kaja ai amying hpe jahten wa ai. Yawn hpa gaw, Satan maga de Adam yan Ewa lawm mat wa nna, Yehowa hpe gumlau wa ai. (Nin 3:1-6) Edin sun kaw nga ai shanhte a aprat gaw, Yehowa hpe tsawra ai myit ngang kang hkra galaw na matu ahkaw ahkang law law lu shangun ai. Raitim, Satan shanhte hpe chyam dinglik ai shaloi, Yehowa a ntsa tawn ai shanhte a tsawra myit gaw n hkum tsup mat ai. Kaga ga san langai pru wa ai: Shinggyim masha ni gaw, Yehowa hpe tsawra ai majaw, shi hpe sadi dung lu na kun? Maga mi hku tsun ga nga yang, shinggyim masha gaw, sadi dung ai myit madun lu na kun? Yoba a mabyin kaw nna dai ga san pru wa ai re.

7. Yoba 1:8-11 hta tsun da ai hte maren, Yoba a sadi dung ai myit hte seng nna Yehowa hte Satan gara hku hkamsha ai kun?

⁷ Israela ni Egutu mung hta nga ai shaloi Yoba asak hkrung wa ai. Shi a sadi dung ai myit gaw grai laklai ai. Shi gaw anhte zawn, n hkum tsup ai masha re. Mara ni galaw chye ai. Raitim, Yoba sadi dung ai majaw Yehowa gaw shi hpe tsawra ai re. Shinggyim masha ni a sadi dung ai lam hte seng nna Yehowa hpe Satan jahte tam wa ai. Dai majaw, Yehowa gaw Yoba hpe madun nna Satan hpe tsun ai. Satan gaw masu ai wa re ai hpe Yoba a asak hkrung hkawm sa lam gaw madun dan nga ai. Yoba a sadi dung ai myit hpe chyam dinglik na matu Satan hpyi shawn ai shaloi, Yehowa ahkang jaw wa ai. Yehowa gaw shi a jinghku Yoba hpe kam ai majaw, chyam dinglik na matu Satan hpe ahkang jaw dat ai.​—⁠Yoba 1:8-11 hpe hti u. 

8. Satan gaw Yoba hpe gara hku gasat ai kun?

⁸ Satan gaw grai nhkru ai wa rai nna, masha sat ai wa mung re. Yoba a lu malu mahkra hpe la kau ya ai. Yoba a mayam ni hpe mung sat kau nna, Yoba a amying hpe mung jahten ya ai. Shi gaw, Yoba a nta masha ni hpe gasat nna, shi  a kasha marai 10 hpe sat kau ai. Dai hpang Yoba a hkum ting hpe grai machyi ai shakrwi tu shangun ai. Yoba a madu jan mung, yawn hkyen nna myitru myit tsang wa ai. Dai majaw, nang asum jaw kau u, Karai Kasang hpe dagam nna si kau u nga nna Yoba hpe tsun ai. Yoba gaw si mayu tim, si ai du hkra sadi dung mayu ai. Dai hpang, Satan gaw kaga lam hku nna gasat na matu bai shakut ai. Shi gaw Yoba a manang masum hpe akyu jashawn wa ai. Dai masha ni gaw, Yoba hpang de nhtoi law law sa chyai tim, Yoba hpe n shalan ya ai. Tsawra myit n rawng ai ga ni tsun nna, shi hpe mara shagun wa ai. Shi hkrum ai manghkang ni gaw Karai Kasang a majaw byin wa ai rai nna, shi a sadi dung ai lam hpe mung, Karai Kasang hpa n sawn la ai ngu shanhte tsun ma ai. Yoba gaw nhkru n kaja ai masha re ai majaw, ya byin nga ai n kaja ai lam ni hte ging dan ai nga nna pyi shanhte tsun ma ai.​—⁠Yob 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Mayak mahkak ni hkrum nga tim Yoba hpa galaw wa ai kun?

⁹ Dai mayak mahkak ni hpe Yoba gara hku hparan wa ai kun? Shi gaw n hkum tsup ai. Shut shai ai hku shalan shabran ya ai ni hpe grai masin pawt wa ai. Dai majaw, shanhte hpe grai zai ai ga ni tsun hkrup ai ngu shi yin la wa ai. Karai Kasang hta grau nna pyi ding hpring ai ngu tsun wa ai. (Yob 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Shi a masa gaw ladu lai sawng nga tim, Yehowa hpe ninghkap na matu gaw galoi mung n myit ai. Hpyi hpun ai manang ni tsun ai ga hpe mung n kam ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nanhte hpe ding man ai ni ngu nna ngai galoi mung tsun na n re. Si ai du hkra, nye a sadi dung ai hpe n kau da ai.” (Yob 27:5, NW) Dai ga ni gaw grai ahkyak ai ga ni re. Yoba asum n jaw wa ai zawn, anhte mung asum n jaw ging ai.

10. Yoba hte seng nna Satan san ai ga san hta nang mung gara hku nna lawm nga ai kun?

¹⁰ Satan gaw, anhte langai hpra hpe mung dai zawn tsun nga ai. Nang hte gara hku seng nga ai kun? Nang gaw Yehowa hpe teng sha n tsawra ai majaw, na hkum nang hkye la na matu shi hpe kau da nna, sadi dung sana n re ngu Satan tsun ai hte bung ai. (Yob 2:4, 5; Shr 12:10) Dai lam gaw nang hpe gara hku hkamsha shangun ai kun? Grai hkra machyi shangun na re. Ndai lam hpe myit yu u: Yehowa gaw nang hpe grai kam ai majaw, ahkaw ahkang jaw da ai. Yehowa gaw, na a sadi dung ai myit hpe chyam dinglik na matu, Satan hpe ahkang jaw da ai. Nang gaw matut sadi dung lu nna, Satan gaw masu ai wa re ai hpe sakse madun lu na ngu Yehowa kam ai. Dai hku galaw lu na matu mung shi karum ya na ngu ga sadi jaw da ai. (Heb 13:6) Ninggawn tawa awmdawm madu a kam ai myit lu da ai gaw ahkaw ahkang kaba re. Sadi dung ai gaw grai ahkyak ai hpe chye lu ai. Dai lam gaw, Satan a masu ga hpe shut ai ngu tsun lu na matu, Yehowa a kaja ai amying hpe makawp maga na matu hte shi a uphkang ai lam hpe madi shadaw na matu karum ya ai. Sadi dung ai myit matut nga na matu anhte hpa galaw mai ai kun?

11. Yoba kaw nna anhte hpa sharin la lu ai kun?

¹¹ Satan gaw Karai Kasang a mayam ni hpe ndai yak la ai “hpang jahtum na nhtoi ni” hta grau nna gasat nga ai. (2 Tm 3:1) Ndai zawn nhkru n kaja ai aten ni hta, anhte a sadi dung ai myit hpe matut ngang kang hkra gara hku galaw lu ai kun? Yoba a mabyin kaw nna kalang bai sharin la lu ai. Chyam dinglik ai lam ni n hkrum shi ai aten ni kaw nna, Yoba gaw sadi dung ai lam hpe madun wa ai. Sadi dung ai myit hpe matut ngang kang hkra galaw lu ai lam hte seng nna shi kaw nna sharin la lu ai lam masum hpe hkaja yu ga.

12. (a) Yoba 26:7, 8, 14 hta tsun da ai hte maren, Yehowa hpe hkungga nna manu shadan ai myit rawt jat hkra Yoba gara hku galaw wa ai kun? (b) Karai Kasang hpe hkrit hkungga ai myit anhte hta gara hku nga wa na kun?

¹² Yoba gaw Yehowa hpe hkrit hkungga ai myit rawt jat hkra galaw ai hku nna, shi hpe  tsawra ai myit ngang kang hkra galaw wa ai. Yoba gaw Yehowa a hpan da ai lam a mauhpa amu ni hpe aten law law la nna myit sumru wa ai. (Yoba 26:7, 8, 14 hpe hti u.) Ginding aga, sumsing lamu, summwi ni hte mu ngoi ai nsen ni hte seng nna shi sumru ai shaloi, shi grai mau wa ai. Hpan da ai lam a dam lada ai lam hte seng nna kachyi mi sha naw chye ai hpe shi sadi hkrup mat ai. Yehowa tsun ai lam ni hpe mung shi grai manu shadan wa ai. Karai Kasang a mungga hte seng nna Yoba ndai hku tsun ai: “Shi a ga ni hpe ngai grai manu shadan ai.” (Yob 23:12, NW) Yehowa a mauhpa amu ni a majaw Yoba grai hkrit hkungga mat ai. Shi gaw sumsing Kawa hpe tsawra nna shi hpe myit shapyaw ya mayu ai. Yoba gaw, shi a sadi dung ai myit hpe matut nna ngang kang hkra galaw na matu dawdan da ai. Anhte mung Yoba zawn galaw ra ai. Mauhpa hpan da ai lam ni hte seng nna Yoba a aten na masha ni hta anhte grau chye nga sai. Yehowa hte seng ai lam ni hpe chye na matu, anhte hpe karum ya lu ai Chyum Laika mung anhte lu da sai. Dai ni yawng hpe anhte hkaja na nga yang, anhte mung Yehowa hpe hkrit hkungga ai myit nga wa na re. Dai myit gaw, Yehowa hpe madat mara na matu, tsawra na matu hte sadi dung ai myit nga wa na matu karum ya na re.​—⁠Yob 28:28.

13-14. (a) Yoba 31:1 hta tsun da ai hte maren, madat mara ai lam hpe Yoba gara hku sakse madun wa ai kun? (b) Yoba a kasi hpe anhte gara hku hkan sa mai na kun?

¹³ Yoba a madat mara ai lam yawng gaw shi a sadi dung ai myit matut nga hkra karum ya wa ai. Sadi dung ai myit nga na matu madat mara lam nga ra ai hpe Yoba chye ai. Madat mara ai lam shagu gaw sadi dung ai myit matut nga hkra galaw na ngu ai anhte a dawdan lam hpe shangang shakang ya ai. Yoba gaw shi a prat hkrun lam hta, Karai Kasang hpe madat mara na matu shakut shaja wa ai. Ga shadawn, num ni hte seng nna shi a lailen hpe grai sadi wa ai. (Yoba 31:1 hpe hti u.) Dinghku la langai hku nna, ningrum ningtau jan hta lai nna kaga num ni hpe myit lawm ai gaw, n htap htuk ai hpe shi chye da ai. Dai ni aten hta mung, hpye ai amu galaw na matu chyam dinglik ai lam ni nga ai mungkan hta anhte asak hkrung nga ra ai. N hkungran da ai kadai hpe mung myit lawm ai lam n madun na matu Yoba zawn anhte dawdan da ai kun? Nse nsa sumla ni  hpe gara shara kaw mu ai raitim n yu na matu anhte dawdan da ai kun? (Mat 5:28) Anhte gaw shani shagu tinang myit hpe hkang ai nga yang, sadi dung ai myit hpe matut nna ngang kang hkra galaw lu na re.

¹⁴ Arung arai ni hpe mu mada ai lam hte seng nna mung, Yoba gaw Yehowa a ga madat wa ai. Shi hta nga ai arung arai ni hpe kam hpa na nga yang, mara kaba ni hpe galaw hkrup nna, ari jaw hkrum na hpe Yoba chye wa ai. (Yob 31:24, 25, 28) Dai ni aten hta, anhte ni mung arung arai ra marin ai mungkan hta asak hkrung nga ai. Chyum Laika hta tsun da ai hte maren, arung arai ni, ja gumhpraw ni hte seng nna rap ra ai ningmu rawt jat hkra galaw na nga yang, sadi dung ai myit matut nga lu na re.​—⁠Gsh 30:8, 9; Mat 6:19-21.

15. (a) Yoba matut nna sadi dung lu hkra gara shaman chyeju myit mada lam gaw karum ya wa ai kun? (b) Yehowa jaw na myit mada lam hpe matut myit maju jung lu hkra dai gaw gara hku karum ya na kun?

¹⁵ Yoba gaw Karai Kasang jaw na shaman chyeju ni hpe myit maju jung ai hku nna matut sadi dung lu wa ai. Yoba gaw shi a sadi dung ai myit hpe Karai Kasang sadi yu nga ai hpe kam ai. (Yob 31:6) Mayak mahkak ni hkrum tim, hpang jahtum hta Yehowa shaman chyeju jaw na hpe kam wa ai. Ndai zawn kam ai myit gaw shi a sadi dung ai myit matut nga hkra karum ya ai. Yehowa gaw, Yoba hta nga ai dai myit hpe grai ra sharawng wa nna, n hkum tsup ai masha naw rai nga tim, shaman chyeju ni n hpaw n ya jaw wa ai. (Yob 42:12-17; Yak 5:11) Yoba gaw shawoi na hta grau nna shaman chyeju lu wa ai. Na a sadi dung ai myit hpe Yehowa shaman chyeju jaw na ngu nang myit mada ai kun? Anhte a Karai Kasang gaw n galai shai ai. (Mal 3:6) Anhte a sadi dung ai lam hpe Karai Kasang manu shadan ai lam anhte myit dum yang, htawm hpang hte seng ai anhte a myit mada lam gaw galoi mung nga nga na re.​—⁠1 Ht 5:8, 9.

16. Anhte hpa galaw na matu dawdan da ging ai kun?

¹⁶ Galoi mung sadi dung nga na ngu myit dawdan da u. Kalang lang, na a makau grup-yin hta nga ai ni gaw sadi dung ai myit n nga ai ngu nang hkamsha na re. Raitim, nang langai hkrai sha n re. Mungkan ting hta matut sadi dung nga ai wan hku law ai masha ni hta nang mung lawm nga ai. Lai wa sai aten hta, si hkrung si htan hte seng ai shoihpa ni nga tim, shanhte a sadi dung ai lam hpe hkang wa ai sadi dung ai num, la ni hta nang lawm lu na re. (Heb 11:36-38; 12:1) “Nye a sadi dung ai hpe n kau da ai” ngu ai Yoba a ga ni hku nna asak hkrung na matu anhte yawng dawdan lu u ga. Anhte a sadi dung ai myit hte Yehowa hpe htani htana shagrau lu u ga.