1. Ngapi vanavazinyetu vatatu va likidire ulimburukwi kwaJehova?

GAZADARENI KO koyihonena eyi yitatu yovanavazinyetu. Sokuhova, munonagona gomukadona kuna kara kosure, makura mitili gwawo ta pura varongwa va lihameke mosipito esi sa li kwatakana noukarelikarunga. Mukadona ogo ta nyoka kulihameka mo morwa ga yi diva asi sipito oso kapi asi hafesa Jehova. Sauvali, mudinkantugara kuna kuzuvhisa tunda embo zende embo. Ta dimburura asi membo lyokukwama ko muna kara munasure mukwawo ogu nga sindangura Nombangi daJehova. Nye nampili ngoso, mudinkantu ogo ta hwilire membo olyo nokumorora. Sautatu, mugara kurugana unene yipo a rere epata lyendi, ano konyima muhona gwendi ta mu pura a rugane yininke eyi ya dira kuliza noveta. Nampili ngomu ana diva asi kuvhura a zumbanese yirugana yendi nsene a dira kuyikwama, age ta fatwilire muhona asi age ga hepa kuhungika nokulimburukwa veta morwa eyi yiyo ga harera Jehova vakareli vendi.—Rom. 13:1-4; Heb. 13:18.

2. Mapuro musinke natu ka konakona ntani morwasinke?

² Yikara musinke va likidire vanavazinyetu owo vatatu? Nampo ono dimburura yikara yimwe ngwendi uradi nokuhungika. Nye navenye kwa likidire sikara somulyo, soulimburukwi. Awo kwa nyokere kuteza po nompango daKarunga. Ulimburukwi yiwo wa va tumangedere va yi nyokere po. Eyi kwa hafesere Jehova morwa va likidire sikara oso. Nose tuna hara kuhafesa Guhyetu. Yipo nye, tu zeni tuka konakone mapuro aga: Yisinke ulimburukwi? Morwasinke twa hepera kulimburukwa? Ngapi natu kwaterera koulimburukwi wetu moyiruwo eyi yomaudigu?

3. (a) Ngapi omu vakareli vaJehova ava likida ulimburukwi? (b) Yihonena musinke nayi tu vatera tu dive eyi au tanta ulimburukwi?

³ Ngapi omu vakareli vaJehova ava likida ulimburukwi? Pokuhara Jehova nomutjima nagunye nokurugana nkenye apa eyi ayi mu hafesa. Koneka omu nkango ulimburukwi va zi ruganesa moBibeli. Ulimburukwi kuvhura kutanta asi kuhara Jehova nomutjima nagunye. Pasihonena, Vaisraeli ngava gava nonzambo doyimuna kwaJehova, ntani Veta kwa tente asi simuna oso sa hepere kukara sandjewa-ndjewa. (Lev. 22:21, 22) Vantu vaKarunga kapi va va pulisilire va zambe simuna seguru limwe ndi etwi ndi eho limwe ntani kapi va va pulisilire hena va zambe simuna sokuvera. Jehova kwa here si kare sandjewa-ndjewa. (Mara. 1:6-9) Eyi kulikida omu Jehova a lizuvhu kuhamena ulimburukwi wetu. Apa atu randa yuma, yi kare asi enyango ndi buke ndi siruganeso, ose kapi atu randa enyango eli va lya ruha rumwe ndi buke omu mwa dira kukara mapepa gamwe ndi siruganeso sokudira kuwapa. Ose tuna hara kuranda sininke sosiwaawa ndi sandjewa-ndjwewa. Jehova nage yiyo a ndindire ko kwetu apa atu mu likida eharo noulimburukwi. Twa hepa kumuhara nokumulimburukwa nomutjima nagunye.

4. (a) Morwasinke muntu gokudira kusikilira mo nayimutompokera kulimburukwa? (b) Kuliza nEpisarome 103:12-14, yisinke Jehova a ndindire ko kwetu?

⁴ Poyiruwo yimwe kuvhura tu lizuvhe asi kapi tatu vhuru kulimburukwa Jehova morwa kapi twa sikilira mo. Nye koneka nokonda mbali deyi natu dilira kulizuvha ngoso. Zokuhova, Jehova kapi a demenene komapuko getu. Nonkango dendi kututantera asi: “HOMPA, nsene o diworoka nonzo, yilye ogu a litundira po ga hana usima?” (Epis. 130:3) Age kutugusira po morwa ga yi diva asi kapi twa sikilira mo. (Epis. 86:5) Zauvali, Jehova ga diva maupirankondo getu, ntani kapi a tu pura tu rugane eyi natu dira kuvhura kurugana. (Resa Episarome 103:12-14.) Monkedi musinke nye natu mu hara nokumulimburukwa nomutjima nagunye?

5. Monkedi musinke eharo ali vatere vakareli vaJehova va kare noulimburukwi?

⁵ Eharo kuna kara sininke esi asi vatere vakareli vaJehova va mu limburukwe. Twa hepa kuhara Jehova nomutjima gwetu nagunye. Nsene tu twikira kukara neharo lyangoso, ose ngatu kwaterera koulimburukwi wetu nampili kuna kutuheteka. (1 Hist. 28:9; Mat. 22:37) Gazara hena kuhamena vanavazinyetu vatatu tuna zogere ketameko. Morwasinke va limburukwire kwaJehova? Ngoso mukadona gwina kapi ga here kulihafesa kosure, ndi mudinkantugara gwina kwa here va ka mu swaukise apa ga hwililire membo, ndi mugara gwina kwa here a zumbanese yirugana yendi ndi? Hawe. Awo va divire nawa eyi ga hara Jehova, ntani awo kwa here kuhafesa Musiti gwawo. Eharo lyawo kwava tumangedere va gazadare ko komeho va ture po etokoro. Monkedi zangesi, awo kwa likidire asi va kara nosikara soulimburukwi.

6. (a) Morwasinke twa hepera ulimburukwi? (b) Ngapi omu Adamu naEva ya dilire kuvatompoka kulikida ulimburukwi?

⁶ Morwasinke twa hepera ulimburukwi? Twa hepa ulimburukwi morwa Satana kwa patanesere Jehova ntani nose kwa hamena mo monompata odo. Kutunda  tupu mosikunino saEdeni, muengeli ogo gomurwanesi kwa divikwa asi Satana ndi “Murwanesi”. Age kwa swawire edina lyaJehova pokuuyunga asi age kapisi mupangeli gomuwa. Ano, Adamu naEva kwa kwatesere ko Satana pokurwanesa Jehova. (Gen. 3:1-6) Apa va kere mosikunino saEdeni awo va gwene mpito mokuhara unene Jehova. Nye apa Satana ga rwanesere Jehova, awo kapi va here Jehova nomutjima nagunye. Eyi kwa ya retesere po epuro eli asi: Pweli muntu gokuvhura kulimburukwa Jehova morwa ga mu hara ndi? Ndi asi, vantu kuvhura kuvatompoka mokulikida ulimburukwi ndi? Eyi ya horokerere Joba kwa limbwilire epuro olyo.

7. Kuliza naJoba 1:8-11, ngapi omu Jehova naSatana va lizuvhire kuhamena ulimburukwi waJoba?

⁷ Joba kwa parukire posiruwo esi Vaisraeli va kere moEgipite. Kwato muntu gumwe ogu nga limburukwa Jehova ngwendi Joba. Age kapi ga sikilire mo, nage nga tura mapuko ngwendi nyose. Nye Jehova kwa here Joba morwa ulimburukwi wendi. Ayo kumoneka asi nampili komeho zosihorokwa saJoba, Satana kwa tente asi vantu kapi tava vhuru kulimburukwa Jehova. Makura Jehova yipo ga tanterere Satana kuhamena mukareli gwendi Joba ogu ga kere mulimburukwi. Satana kwa pulire Jehova yipo a mu pulisire a heteke Joba. Jehova ga huguvarere kaume kendi Joba, makura yipo ga pulisilire Satana a mu heteke.—Resa Joba 1:8-11.

8. Ngapi omu Satana ga hetekere Joba?

⁸ Satana mudona age hena mudipagi. Age kwa gusire nayinye eyi ga wekere Joba nokudipaga vakareli vendi. Age kwa  homokerere epata lyaJoba pokudipaga vana vendi murongo. Konyima ta mu zuguma hena uvera, ou wa mu kere rutu mudima. MukadaJoba kwa guvire unene, makura yipo ga tanterere Joba a finge Karunga yipo a fe. Joba nage kwa here ngano a fe, nye age kwa twikilire kulimburukwa. Makura Satana yipo ga ruganesere nkedi zapeke. Age kwa ruganesere vakaume vatatu vaJoba. Vagara owo ngava dingura Joba, nye kapi va mu hengagwidire, awo ngava mu swaura. Awo kwa tente asi Karunga yige ga retesere po maudigu gendi ntani asi Jehova kapi ga tere ulimburukwi wendi eho. Awo hena kwa tente asi Joba kwa kere mugara gomudona yiyo yina kumuhorokera yininke yoyidona.—Joba 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Yisinke ga rugene Joba nampili ngomu ga kere momaudigu?

⁹ Yisinke ga rugene Joba apa ga ligwanekerere nomaudigu ogo? Age kapi ga sikilire mo. Age kwa handukilire vakaume vendi woyimpempa, ntani age kwa uyungire yininke eyi ga ya dimbwilire konyima asi kapi ya kere nomulyo. Age kwa li poperere mwene mevango lyokupopera Karunga. (Joba 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Nye nampili ngomu ukaro wendi wa donapere unene, age kapi ga tezere po ulimburukwi wendi. Age kwa nyokerere po yimpempa yovakaume vendi. Age kwa tente asi: “Narumwe si ngani tanta asi one monzira mwa kara, ame ngani kara ngorooro mokupira unzoni wange dogoro kezuva lyonomfa dange.” (Joba 27:5) Nonkango edi kulikida asi Joba kwa tokomenene kulimburukwa Jehova. Joba ga nyokere kuteza po ulimburukwi wendi, nose kuvhura tu rugane yokulifana.

10. Ngapi omu wa hamena mo monompata edi ga retesere po Satana?

¹⁰ Ngapi omu wa hamena mo monompata edi ga retesere po Satana? Age kwa tente asi kapi twa hara Jehova nomutjima nagunye ntani asi kuvhura ngatu hageke kumukarera nsene tu ligwanekere nomaudigu. (Joba 2:4, 5; Ehor. 12:10) Ngapi ono kulizuvha kuhamena nonkango odo? Ado kukoresa sili. Nye gazadara ko egano eli: Jehova kwa ku huguvara unene yiyo ga ku pera mpito zongwa. Jehova kuna kupulisira Satana a heteke ulimburukwi woge. Nye Jehova ga yi diva asi ngo twikira kumulimburukwa nokulikida asi Satana munayimpempa. Age kwa tumbwidira asi nga ku vatera yipo yi ku tompoke. (Heb. 13:6) Azo mfumwa sili zonene kweyi Jehova ga tu pa mpito zangoso. Ono dimburura eyi ulimburukwi wa karera nomulyo? Awo kutuvatera tu likide asi Satana munayimpempa ntani kutuvatera hena tu kwatese ko upangeli waJehova. Yisinke natu rugana yipo tu kwaterere koulimburukwi wetu?

11. Yisinke natu lirongera ko kwaJoba?

¹¹ Satana ngesi kuruganesa nonkedi dononzi mokuhomokera vakareli vaJehova. (2 Tim. 3:1) Yisinke natu rugana yipo tu kwaterere koulimburukwi wetu? Kuvhura tu lirongere ko kwaJoba. Komeho Satana a ya mu heteke, Joba nga limburukwa Jehova. Koneka yitwa yitatu eyi natu lirongera ko kwendi, eyi nayi tu vatera tu kwaterere koulimburukwi wetu.

12. (a) Kuliza naJoba 26:7, 8, 14, yisinke ya vaterere Joba a tetuke uwa waJehova nokumufumadeka? (b) Yisinke nayi tu vatera yipo tu tetuke uwa waJehova?

¹² Joba kwa here unene Karunga  morwa eyi ga sita kwa mu tetukisire. Joba nga tede ko kounsitwe waJehova. (Resa Joba 26:7, 8, 14.) Apa Joba nga gazadara ko omu Jehova ga sita evhu, eguru, maremo ntani maruvadi ayo ngayi mu tetukisa, nye nampili ngoso age kwa divire tupu yininke yoyisesu kuhamena unsitwe. Age hena kwa here Nonkango daKarunga. Joba kwa tente asi: “Ame kukwama eharo lyendi.” (Joba 23:12) Joba kwa tetukire uwa waJehova ntani age kwa mu fumadekere. Age kwa here Oguhwe ntani ga here kuvahafesa. Eyi kwa vaterere Joba a twikire kulimburukwa Jehova. Nose twa hepa kurugana yokulifana. Ose ngesi tuna diva yininke yoyinzi kuhamena unsitwe kupitakana vantu womosiruwo saJoba. Ntani twa kara noBibeli ezi azi tu vatere tu dive Jehova momunene. Yininke eyi atu lirongo kutuvatera tu tetuke uwa waJehova. Nsene tu fumadeka Jehova nokuteda ko koyirugana yendi, ngayi tu tumangeda tu mu hare unene nokukwaterera koulimburukwi wetu.—Joba 28:28.

13-14. (a) Kuliza naJoba 31:1, ngapi omu Joba ga yi likidire asi age mulimburukwi? (b) Ngapi natu kwama sihonena sendi?

¹³ Joba kwa nkondopekere ulimburukwi wendi kupitira mweyi nga rugana. Joba ga yi divire asi mokupira unzoni ntudi ga hepere kulimburukwa. Kusikisa mo eyi ava tu pura kutuvatera tu kwaterere koulimburukwi wetu. Joba nga rugana paapa ga hulira yipo a limburukwe Karunga. Pasihonena, age nga takamesa yipo a dire kudowokera vakadi wopeke. (Resa Joba 31:1.) Nganturagumbo, age ga divire asi ayo epuko kulikida eharo lyokudira kuwapera komukadi ga hana asi mulikwali gwendi. Mouzuni ou kuna kara mo yininke yoyinzi eyi nayi tu ninkisa tu gwire moruhonda. Ngwendi Joba, ya wapa kunyokera po kulikida eharo lyokudira kuwapera komuntu ga hana asi mulikwali  gwetu. Ntani twa hepa kunyokera po kutara mafano goruhonda. (Mat. 5:28) Nsene tu kara nelipangero lyangoso nkenye ezuva, ayo ngayi tu vatera tu twikire kukwaterera koulimburukwi wetu.

¹⁴ Joba nga limburukwa hena Jehova monkedi omu nga tara yininke yopanyama. Joba ga yi divire asi nsene a huguvara unene memona lyendi, nga tura nzo zonene ezi ngava mu tengekera. (Joba 31:24, 25, 28) Ose kuna kuparuka mouzuni omu vantu vana kukondjera unene emona. Nsene tu kara nomutaro gouhunga koyimaliva noyiweka, ngayi tu vatera tu kwaterere koulimburukwi wetu.—Yis. 30:8, 9; Mat. 6:19-21.

15. (a) Ehuguvaro musinke lya vaterere Joba a kwaterere koulimburukwi wendi? (b) Morwasinke twa hepera kudiworoka ehuguvaro eli ga tupa Jehova?

¹⁵ Ehuguvaro eli ga kere nalyo Joba pokudiva asi Karunga ngaka mu futa, kwa mu vaterere a kwaterere koulimburukwi wendi. Age ga yidivire asi Karunga kutara ulimburukwi wendi asi mulyo. (Joba 31:6) Nampili ngomu ga ligwanekerere nomaudigu, Joba ga kere nehuguvaro asi Jehova nga mu futa. Ehuguvaro lyangoso lya mu vaterere a kwaterere koulimburukwi wendi. Eyi kwa hafesere Jehova, makura yipo ga mu tungikire unene. (Joba 42:12-17; Jak. 5:11) Joba ngaka gwana hena matungiko gomanzi komeho. Nove wa kara nehuguvaro asi Jehova nga ka kutungika morwa ulimburukwi woge ndi? Karunga kapi ga runduruka. (Mara. 3:6) Nsene tu diworoka asi Jehova kufuta ava ava mu limburukwa ngatu kwaterera koulimburukwi wetu ntani ngatu ndindira nononkondo meho zongwa.—1 Tes. 5:8, 9.

16. Yisinke natu tokomena kurugana?

¹⁶ Yipo nye, tokomena kukwaterera koulimburukwi woge. Poyiruwo yimwe kuvhura o lizuvhe ngwendi nyovelike ono kukwaterera koulimburukwi woge, nye diworoka asi vanavazinyetu uzuni mudima nawo kuna kurugana yokulifana. Nsene o yi rugana, nove ngo hamena mombunga zovantu womosiruwo sanare vepuro ava va kwatererere koulimburukwi wawo, nampili ngomu vantu va here kuvadipaga. (Heb. 11:36-38; 12:1) Tu tokomeneni kukwaterera koulimburukwi wetu ngwendi Joba ogu ga tente asi: “Ame ngani kara ngorooro mokupira unzoni wange.” Ntani ngano ulimburukwi wetu u fumadekese ko Jehova.