Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

6 ESTUDIO

Dios sonqon kananchis

Dios sonqon kananchis

“¡Wañupunaykamapas Dios sonqollapunin kasaq!” (JOB 27:5, NM)

34 TAKI Qan sonqon kausani, Diosníy

KAYKUNAMANTA YACHASUN *

1. ¿Imaynatan kinsa hermanonchiskuna rikuchiranku Dios sonqo kasqankuta?

ESCUELAPIN juj sipasta profesoran nin fiestapi participananpaq, chay sipasqa yachanmi chay fiestapi participaqtinqa Diosta phiñachinanta, chaymi respetowan profesoranta nin mana participananpaq. Juj waynan predicashaspa reparan compañeronpa punkunta takanan kasqanta, payqa yachanmi chay compañeron Testigokunamanta burlakusqanta, manchaliña chaypas takanmi chay punkuta. Juj taytatan llank’ananpi jefen nin ama honrado kananpaq. Payqa yachanmi jefenta mana kasukuqtinqa llank’ananmanta qarqonankuta, chaywanpas jefentan nin: “Noqaqa honradon kani autoridadkunaq churasqan leykunatan kasukuni, chaytan Diosqa munan ruwanayta”, nispa (Rom. 13:1-4; Heb. 13:18).

2. ¿Ima tapuykunamantan kay estudiopi yachasun? ¿Imaraykun chaykunamanta yachananchis?

2 Chay kinsantin hermanokunaqa mana manchakuq, honrado kasqankutan rikuchiranku, astawanqa Dios sonqo kasqankuta, chaymi yanaparan Diosta ñaupaqta kasukunankupaq. Jehová Diosninchisqa anchatachá kusikuran. Noqanchispas munanchismi Jehová Dios kusichiyta chaymi kay tapuykunamanta yachasun: ¿Imaynan Dios sonqo runa? ¿Imaraykun Dios sonqo kananchis? ¿Imaynatan kay sasa tiempokunapi Dios sonqo kasqanchista astawan yapasunman?

¿IMAYNAN DIOS SONQO RUNA?

3. a) ¿Imaynan Dios sonqo runa? b) ¿Ima ejemplokunan chayta entiendechiwanchis?

3 Dios sonqo runaqa anchatan Jehová Diosta munakun allinpiña mana allinpiña tarikuspapas Diostan kasukun, paypa munasqanman jinataqmi kausanpas. Hebreo rimaypi Dios sonqo nisqa palabraqa “junt’asqa” “mana imanasqa” nispan nikullanmantaq. Israel llaqtaman qosqan kamachikuypin niran Jehová Diosman juj animalta jaywaspaqa mana imanasqa qhali animalta jaywananku kasqanta (Lev. 22:21, 22). * Israelitakunaqa manan jaywanankuchu karan mana chakiyoq, mana ninriyoq, mana ñawiyoq animaltaqa. Jehová Diosqa manan chhayna animaltaqa chaskiqchu (Mal. 1:6-9). Noqanchispas p’achata rantispaqa manan t’oqo-t’oqotachu rantinchis nitaq malograsqa herramientatachu rantinchis. Jehová Diosninchisqa astawanraqmi munan imatapas qospaqa junt’asqata qonanchista, chaymi munakuyninchispas paypaqqa junt’asqa kanan.

4. a) ¿Imaraykun mana ch’uya runachu kananchis Dios sonqo kanapaq? b) Salmos 103:12-14 textopi nisqanman jina, ¿imatan Jehová Dios mana mañawanchischu?

4 ¿Ch’uya runachu kananchis Dios sonqo kanapaq? Manan. Jehová Diosqa yachanmi juchasapa kasqanchista, chaymi imapipas pantaqtinchisqa perdonawanchis (Sal. 86:5). Biblian nin: “Señor Diosníy, juchakunatachus yuyashawaq chayqa, ¿pitaq manaqa juchachasqachu kanman?”, nispa (Sal. 130:3). Chay textopi nisqan jina Jehová Diosqa manan pantasqanchistachu qhawamun. Chaymantapas Jehová Diosqa allintan yachan maykamalla imatapas ruway atisqanchista, manataqmi mana atisqanchistaqa mañawanchischu (leey Salmos 103:12-14). Chhaynaqa, ¿imaynapin Dios sonqo kayta atisunman?

5. ¿Imaraykun Diosta munakunanchis?

5 Dios sonqo kanapaqqa munakuqmi kananchis. Jehová Diospaq munakuyninchisqa junt’asqan kanan. Sichus Diosta munakushallasun ima pruebapiña tarikuspapas chayqa Dios sonqon kanchis (1 Crón. 28:9; Mat. 22:37). Jujmanta rimarisun ñaupaqpi kinsa hermanonchiskunamanta. Sipas hermananchisqa manan colegionpi aburrikuyta munanchu, wayna hermanonchispas manan predicashaspa p’enqaypi qhepayta munanchu, kuraq hermanonchispas manan llank’ananta pierdeyta munanchu. Ichaqa yachankun Diospa kamachikuyninta, kasukuytan munankupas, chaymi mana munasqankuman jinachu decidinku, chhaynapin rikuchinku Dios sonqo kasqankuta.

¿IMARAYKUN DIOS SONQO KANANCHIS?

6. a) ¿Imaraykun sapakanchispas Dios sonqo kananchis? b) ¿Imaynatan Adanwan Evawan rikuchiranku mana Dios sonqo kasqankuta?

6 ¿Imaraykun llapallanchis Dios sonqo kananchis? Satanasmi Jehová Dios contra runakuna contra mana allinta rimaran. Edén huertapin chay angelqa Satanasman tukupuran, chay sutiqa “contrapi churakuq” ninantan nin. Satanasqa llullakuspan Jehová Diosmanta niran: “Payqa millay Diosmi egoistan manan allintachu kamachikun”, nispa. Adanwan Evawantaq Jehová Diospa contranpi sayarispa Satanasta apoyaranku (Gén. 3:1-6). Paykunaqa imaymanamanta agradecekuspan Jehová Diosta astawan munakunanku karan. Satanás Dios contra sayariqtinmi ichaqa rikuchiranku mana tukuy sonqowanchu Diosta munakusqankuta. Jobpa kausasqan tiempopipas Satanasqa runakunamantan kay jinata niran: “Manan mayqen runapas Diospaqqa junt’aq sonqo kanmanchu”, nispa.

7. Job 1:8-11 textopi nisqanman jina, ¿ima niranmi Jehová Dios Job junt’aq sonqo kasqanmanta? ¿Ima niranmi Satanás Jobmanta?

7 Israel runakuna Egipto llaqtapi tiyasqanku tiempopin Jobqa kausaran. Chay tiempopiqa manan pipas pay jina Dios sonqo runaqa karanchu. Juchayoq runaña karan chaypas Diosqa paytan munakuran junt’aq sonqo kasqanrayku. Satanasqa Diostan ninmanña karan: “Manan pi runapas qan sonqo kanmanchu”, nispa. Jehová Diosmi ichaqa Jobpa imayna kausasqanwan rikuchiran Satanás llulla kasqanta. Chaymi Satanasqa munaran Jobta pruebaman churayta. Diosqa confiaranmi Jobpi, chaymi permitiran pruebaman churananpaq (leey Job 1:8-11).

8. ¿Imakunata ruwaspan Satanás Jobta pruebaman churaran?

8 Satanasqa millaymi, runa wañuchiqtaqmi kanpas. Jobpa llapa kaqnintan qechupuran, mana allin runata jinataq qhawarichiran. Chaymantapas chunka wawankunatan wañuchiran, millay onqoywantaq onqochiran umanmanta chaki puntankama. Esposanpas sinchi llakisqa tarikuspan Jobta niran: “¿Qaqataraqchu iñiyniykipi sayashanki? ¡Diosta ñakay, jinaspa wañuy!”, nispa. Jobqa wañuytaña munaran chaypas manan Dios sonqo kayninta saqeranchu. Chaymi Satanasqa utilizallarantaq Jobpa kinsa amigonkunata millay runata jina qhawarichinankupaq, paykunan niranku: “Diosmi khaynataqa sufrichishasunki, paymanqa manan importanchu junt’aq sonqo kasqaykiqa. Jinaspapas qanqa millay runan karanki, chaymi kaykunaqa pasasunki”, nispa (Job 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6).

9. ¿Imata ruwananpaqmi Job decidisqa kasharan?

9 Jobqa noqanchis jina pantaq runan karan chaymi phiñakuran, amigonkunatapas phiñarikuranmi. Chaymantapas mana allintan rimaran, nirantaq: “Noqaqa chanin runan kani, imaraykuchá Diosqa kaytaqa ruwawan”, nispa. Chhaynataña rimaran chaypas arrepientekuranmi (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5). Chhayna llakipi tarikuspapas manan Jehová Diosta negaranchu, amigonkunatapas khaynatan niran: “Manapunin rimasqaykichistaqa: ‘Jinapunin’, nisaqchu, ¡wañupunaykamapas Dios sonqollapunin kasaq!”, nispa (Job 27:5). Chayta nisqanwanmi rikuchisharan imaña kaqtinpas Dios sonqolla kashananpaq. Noqanchispas atisunmanmi pay jina kayta.

10. ¿Ima ninmi Satanás llapa runakunamanta?

10 Satanasqa llapa runakunamantan niran: “Manan pipas Dios sonqo runaqa kanmanchu”, nispa. Chaywanqa kay jinatan niwashanchis: “Qanqa manan Diosta munakunkichu, vidaykita salvanaykiraykuqa Diostan saqerparinki, manataqmi Dios sonqo runachu kanki”, nispa (Job 2:4, 5; Apo. 12:10). ¿Imaynan chay nisqanwan sientekunchis? Sonqonchismi nanawanchis riki. Chhaynataña Satanás niwanchis chaypas Jehová Diosqa confianmi imapiña tarikuspapas Dios sonqo kananchista. Chaymi Satanasta permitin pruebaman churawananchispaq. Junt’aq sonqo kaspaqa noqanchispas rikuchinchismi Satanás llulla kasqanta. Jinaspapas Diosmi prometewanchis yanapawananchispaq (Heb. 13:6). Anchatan kusikunchis Jehová Dios noqanchispi confiasqanmanta. ¿Imaraykun importante Dios sonqo kay? Dios sonqo kaspan rikuchinchis Satanás llulla kasqanta, Diospa sutintataq jatunchanchis apoyanchistaqmi Diospa kamachikusqanta. Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman Dios sonqolla kananchispaq?

¿IMATAN RUWANANCHIS DIOS SONQOLLA KANAPAQ?

11. ¿Imatan Jobmanta yachanchis?

11 ‘Tukukuy p’unchaykunapiqa’ Satanasqa astawanraqmi noqanchis contra sayarishan (2 Tim. 3:1). Chhaynaqa, ¿imatan ruwasunman Dios sonqo kasqanchista yapananchispaq? Chaypaqqa Jobpa ejemplontan qatikunanchis. Jobqa manaraq jatun pruebakunapi tarikushaspan rikuchiranña imaymanapi Dios sonqo kasqanta, kaypin yachasunchis Jobpa kinsa ruwasqankunamanta. Chaykuna ruwaymi noqanchistapas yanapawasun Dios sonqo kashanallapaq.

¿Imakunata ruwaspan kallpachakusunman Dios sonqo kashanallanchispaq? (12 parrafota qhaway) *

12. Job 26:7, 8, 14 textopi nisqanman jina, ¿iman Jobta yanaparan Diosta munakunanpaq? b) ¿Iman noqanchistapas yanapawasun Diosta munakunanchispaq?

12 ¿Imakunata ruwaspan Job Jehová Diosta astawan munakuran? Payqa tiempotan orqoran Jehová Diospa kamasqankunapi piensananpaq (leey Job 26:7, 8, 14). Pisitaña Jehová Diospa kamasqankunamanta yacharan chaypas, payqa anchatan admirakuran kay allpata, cielota, phuyukunata, rayokunatapas qhawaspa. Jinaspapas payqa anchatan valoraran Jehová Diospa yachachikuyninta chaymi niran: “Siminkunatan sapa p’unchay mijunaymantapas aswantaraq munarani”, nispa (Job 23:12). Chaykunan paytaqa yanaparan Jehová Diosta astawan munakunanpaq, kasukunanpaq, Dios sonqo kananpaqpas. Job jinan noqanchispas tiempota orqonanchis Diospa kamasqankunapi piensananchispaq. Jobpa kausasqan tiempomantaqa kay tiempopin astawan yachanchis Diospa kamasqankunamanta. Jinaspapas Bibliatan jap’inchis chaymi yanapawanchis Diosta astawan reqsinanchispaq. Chaykunan kallpachawanchis Diosta munakunapaq, kasukunapaq, pay sonqo kanapaqpas (Job 28:28).

Dios sonqo runa kanapaqqa manan pornografiata qhawanachu (13 parrafota qhaway) *

13, 14. a) Job 31:1 textopi nisqan jina, ¿imaynatan Job rikuchiran kasukuq kasqanta? b) ¿Imaynatan paypa ejemplonta qatikusunman?

13 Kallpachakuranmi tukuypi Diosta kasukunanpaq. Jobqa yacharanmi Dios sonqo kananpaqqa Diosta kasukunan kasqanta. Chaymi Jobqa kallpachakuran sapa p’unchay Diosta kasukunanpaq. Ejemplopaq, warmikunataqa respetowanmi trataran (leey Job 31:1). Payqa casarasqan kasharan, chaymi mana munapayaranchu juj warmikunata. Kay tiempopiqa tukuy ladopin rikukun qhelli ruwaykuna. Casado kashanchis chayqa, ¿Job jinachu cuidakunchis juj warmita otaq juj qharita qhawapayaymanta? ¿Cuidakunchischu qhelli ruwaykunata otaq q’alalla qharikunata warmikunata qhawaymanta? (Mat. 5:28.) Sichus sapa p’unchay kallpachakusun Diosta kasukunapaq chayqa, astawanmi Dios sonqo kayta munasun.

Dios sonqo runa kanapaqqa manan imaymanayoq kaypichu afanasqa kashananchis (14 parrafota qhaway) *

14 Jobqa Jehová Dios kasukusqantan rikuchillarantaq imaymanayoq kayta allin yuyaywan qhawarispa. Jobqa yacharanmi kaqninkunapi confiaspaqa Jehová Diosta pisichananta, chay jawa castigasqa kanantapas (Job 31:24, 25, 28). Kay tiempopi runakunaqa imaymanayoq kaytan ima jinaraq maskhanku, noqanchismi ichaqa Bibliaq yachachisqanman jina allin yuyaywan qolqe maskhayta qhawarinanchis, chayta ruwaspan Dios sonqolla kasun (Prov. 30:8, 9; Mat. 6:19-21).

Dios sonqo runa kanapaqqa suyakuyninchispitaq piensashanallanchis (15 parrafota qhaway) *

15. a) ¿Iman Jobta yanaparan Dios sonqo kashanallanpaq? b) ¿Imatan mana qonqananchischu Dios sonqo kashanallapaq?

15 Jobqa yacharanmi Jehová Dios bendecinanta. Jehová Diospaqqa importanten karan Jobpa junt’aq sonqo kasqan, chaymantan Jobqa mana iskayaranchu (Job 31:6). Payqa confiaranmi ima pruebapiña tarikuspapas Jehová Dios bendecinanta, chaymi yanaparan Dios sonqo kashanallanpaq. Jehová Diosqa anchatan kusikuran Job junt’aq sonqo kasqanmanta, jinan bendeciran pantaq runaña karan chaypas (Job 42:12-17; Sant. 5:11). Jamuq tiempopiqa astawanraqmi Diosqa bendecinqa. ¿Confianchischu Jehová Dios junt’aq sonqo kasqanchisrayku bendeciwananchispi? Diosninchisqa manan cambianchu (Mal. 3:6). Diosqa valoranmi junt’aq sonqo kasqanchista, manan chayta qonqananchischu. Chhaynapin mana iskayasunchu jamuq tiempopi bendeciwananchista (1 Tes. 5:8, 9).

16. ¿Imata ruwananchispaqmi llapallanchis kallpachakunanchis?

16 Llapanchispas kallpachakushanallanchismi Dios sonqolla kananchispaq. Mayninqa yaqapaschá sapanchis sientekusunman ichaqa millonninpi hermanokunan kallpachakushanku junt’aq sonqo kanankupaq. Ñaupa tiempopipas askha warmikuna qharikunan rikuchiranku Dios sonqo kasqankuta wañuy patapiña kashaspapas (Heb. 11:36-38; 12:1). Chaymi llapallanchis kallpachakunanchis Job jina Dios sonqo runa kananchispaq, chaymi pay jina nisun: “¡Wañupunaykamapas Dios sonqollapunin kasaq!”, nispa. Wiñaypaqtaq junt’aq sonqo kasun.

124 TAKI Diospaq junt’aq sonqo kasun

^ párr. 5 ¿Imaynan Dios sonqo runa? ¿Imaraykun Jehová Dios anchata valoran pay sonqo runakunata? ¿Imaraykun sapankanchispas kallpachakunanchis Dios sonqo kananchispaq? Chay tapuykunamantan kay estudiopi yachasun. Chaymi yanapawasun Dios sonqolla kananchispaq, Diospa bendicionninta chaskinanchispaqpas.

^ párr. 3 Mana imanasqa animalmanta Dios sonqo runamantapas rimaspaqa, kaq palabrallatan hebreo rimaypi utilizakun.

^ párr. 50 DIBUJOMANTA WILLAKUY: Jobmi wawankunaman yachachishan Jehová Diospa kamasqankunata.

^ párr. 52 FOTOMANTA WILLAKUY: Llank’aqmasinkunan hermanonchisman qhawachiyta munanku pornografía nisqata, paymi ichaqa mana qhawayta munanchu.

^ párr. 54 DIBUJOMANTA WILLAKUY: Juj hermanonchis manan jatun televisorta rantiyta munanchu, reparakunmi mana necesitasqanta qolqen mana aypasqantapas

^ párr. 56 DIBUJOMANTA WILLAKUY: Juj hermanonchis tiempota orqoshan Diosmanta mañakunanpaq paraisopi kausay imayna kananpi piensananpaqpas.