Skip to content

Skip to table of contents

Chiiyo 6

Kkala Kusyomeka!

Kkala Kusyomeka!

“Kusikila ndikafwe, tandikaleki pe kusyomeka!”​—JOB. 27:5, NW.

LWIIMBO 34 Kamweenda Kamutakwe Kampenda

ZITAYIIGWE *

1. Bakamboni Jehova batatu baambwa mufuka eeli, bakatondeezya biyeni kuti balasyomeka kuli Jehova?

YEEYA atala azyiimo zitatu zitobela zili atala aBakamboni baJehova. (1) Umwi musimbi kali kuchikolo, muyiisi wabuzya kkilasi yabo kuti, beelede kusekelela limwi pobwe. Musimbi ooyu ulizi kuti pobwe eeli talimubotezyi pe Leza mpawo wakumbila kutaliswaanizya. (2) Mulombe ulaabweeme uyabukambawuka kung’anda ang’anda. Kung’anda iitobela, kukkala umwi sichikolonyina wakali kwaambuula zintu zitali kabotu atala aBakamboni baJehova. Pesi mulombe ooyu wayinka kung’anda eeyo akukonkomona aamulyango. (3) Mwaalumi ulikubeleka changuzu kuti asanine mpuli yakwe mpawo bbosi wakwe wamubuzya kuti achite chimwi chintu chitondeezya kutasyomeka naakuti chitazumizigwi amulawu. Nikuba kuti kukaka kuchita oobo kulakonzya kupa kuti amaninwe mulimu pesi wapandulwida bbosi wakwe kuti weelede kusyomeka akuswiilila milawu nkaambo Leza uyanda bantu bachita oobo.—Rom. 13:1-4; Heb. 13:18.

2. Njiili mibuzyo njitutalange-lange alubo nkamboonzi?

2 Mbuubuli buntu mbwaabona mubantu aaba batatu? Kulakonzeka kuti wabona buntu buli mbuuli kutayoowa abumwi. Pesi boonse batondeezya bumwi buntu buyandikana loko, kusyomeka. Boonse kabali batatu, batondeezya kusyomeka kuli Jehova. Boonse bakaka kutyola milawu yaLeza. Kusyomeka kwapa kuti bantu aaba basale kuchita oobo. Nzyaachita umwi awumwi wabo, zyapa kuti Jehova abotelwe nkaambo boonse batondeezya kusyomeka. Andiswe tuyanda kubotezya Taateesu uulikujulu. Nkinkaako, atulange-lange mibuzyo iitobela: Kusyomeka chaambaanzi? Nkamboonzi nitweelede kusyomeka? Alubo kujana twachita biyeni kuti tukkale katusyomeka mumazubaano aakataazya?

KUSYOMEKA CHAAMBAANZI?

3. (a) Kusyomeka chaambaanzi kuli ndiswe? (b) Nziizili zikozyano zitugwasya kumvwisisisya nzikwaamba kusyomeka akubula kampenda?

3 Mbutuli bakombi baLeza, kusyomeka chaamba kuyanda Jehova akumubelekela chamoyo woonse, katumubona mbuuli Muntu zyakuti kuchita kuyanda kwakwe tukubikka mubusena bwakusaanguna muzintu nzitusala. Atulange-lange mbulibelesedwe bbala lyakuti kusyomeka muBbayibbele. Bbala lyakuti “kusyomeka” lyaamba kumaninina naakuti kubula kampenda. Muchikozyano, maIsrayeli bakali kupa zipayizyo zyabanyama kuli Jehova. Mulawu wakali kwaamba kuti, bakeelede kupa banyama batakwe tumpenda. * (Lev. 22:21, 22) Bantu baLeza teebakali kuzumizigwa pe kupa munyama wakatalikwe liso, kuulu, kutwi naakuti wakali kuchiswa. Jehova wakali kuyanda kuti munyama ooyo kamaninide alubo katakwe kampenda. (Malk. 1:6-9) Eezi zitugwasya kumvwisisisya kuti nkamboonzi Jehova nayanda kuti tukkale katusyomeka alubo katutakwe kampenda. Kuti twawula chimwi chintu mbuuli muchelo, bbuku nikuba chimwi chibelesyo, tatuyandi kuti kachikwamukide naakuti kachili azimwi zipanzi zitawo pe. Pesi tuchiyanda kachimaninide, kachitakwe kampenda. Jehova mbayanda kuti tuchite mumakani akumuyanda akusyomeka kulinguwe. Kusyomeka kwesu kweelede kakumaninide naakuti kakutakwe kampenda.

4. . (a) Nkamboonzi muntu uutamaninide nakonzya kusyomeka? (b) Kweendelana amajwi aali muli Intembauzyo 103:12-14, Jehova ulangililaanzi kulindiswe?

4 Eezi zyaamba kuti tweelede kuba bantu bamaninide na kuti tukonzye kusyomeka? Tulakonzya kuyeeya kuti kuchita oobo takukonzeki pe nkaambo tulabisya. Atulange-lange twaambo tubili tutondeezya kuti nkamboonzi nikutayandiki kuti tube bantu bamaninide kuti tusyomeke. Kaambo kakusaanguna nkakuti, Jehova talangisisyi kubisya kwesu pe. Jwi lyakwe litubuzya kuti: “O Jehova, nowakabika moyo wako kuzibi zyesu, ngwani wali kunoopona?” (Int. 130:3) Jehova ulizi kuti tatumaninide pe, tuli achibi, nkinkaako, ulatulekelela amoyo woonse. (Int. 86:5) Kaambo kachibili nkakuti, Jehova ulizizi nzitukonzya anzitutakonzyi alubo talangilili kuti tuchite zyiingi kwiinda nzitukonzya. (Bala Intembauzyo 103:12-14.) Pesi, zikonzeka biyeni kuti tube bantu bamaninide, batakwe kampenda mumeso aakwe?

5. Nkamboonzi bakombi baJehova nibeelede kuba aaluyando kuti batondeezye kusyomeka?

5 Kubakombi baJehova, luyando ndulo lubagwasya kuti kabasyomeka. Kuyanda Leza akumubelekela amoyo woonse, mbali Taateesu uuli kujulu, kweelede kukkala kakumaninide alubo katutakwe kampenda. Kuti twakkala katumuyanda munzila iili boobo, tunoosyomekede nikuba nitwaswaana masunko. (1 Mak. 28:9; Mt. 22:37) Atubweede lubo kuzikozyano zyaBakamboni batatu mbitwaamba kumatalikilo aachiiyo. Niinzi chakapa kuti basale nzibakasala? Musimbi uulya, uyoowa kusekwa na kuchikolo, mulombe ubonaanga ulafubaazigwa na aamulyango naakuti mwaalumi tachiwuyandi na mulimu? Teembukubede pe. Balizi kuti Jehova uli aazyeelelo ziluleme alubo babikkila maanu kuzintu zibotezya Taateesu uuli kujulu. Kumuyanda kwapa kuti bamubikke mubusena bwakusaanguna muzintu nzibasala. Kuchita oobo, kutondeezya kuti balasyomeka.

NKAMBOONZI NITWEELEDE KUSYOMEKA?

6. (a) Nkamboonzi nweelede kusyomeka? (b) Adamu aEva bakakachilwa biyeni kutondeezya kusyomeka?

6 Nkamboonzi kusyomeka nikuyandikana kuli umwi awumwi wesu? Weelede kusyomeka nkaambo Saatani wakatamikizya Jehova, kuswaanizya anduwe. Mumuunda waEdeni, umwi mungelo wakapapila akulichita kuba Saatani naakuti “Sikukazya.” Wakabejelezya zina bbotu lyaJehova kwiinda mukwaamba kuti nguLeza mubi, uyanda zintu zigwasya nguwe luzutu akuti Mweendelezi uutasyomeki. Adamu aEva bakaba kubbazu lyaSaatani, mukupapila Jehova. (Matl. 3:1-6) Kupona kabali mumuunda waEdeni kwakabapede mweenya wakuti basimye luyando lwabo kuli Jehova. Pesi chiindi Saatani naakabejelezya Leza, luyando lwabo lwakali lwaba aakampenda, teelwakachimaninide pe. Alubo, mubuzyo uutobela wakeelede kusandulwa: Zilakonzeka na kuti bantu bakkale kabasyomeka kuli Jehova Leza akaambo kakumuyanda? Muli aamwi majwi, bantu balakonzya na kukkala kabasyomeka? Mubuzyo ooyu wakeelede kusandulwa munkani yaJobu.

7. Mbuuli mbukutondeezedwe muli Jobu 1:8-11, Jehova aSaatani bakali kumvwa biyeni atala akusyomeka kwaJobu?

7 Jobu wakapona muchiindi maIsrayeli nibakali kuEgepita. Muchiindi eecho, taakwe wakali kusyomeka mbuuli nguwe. Jobu taakamaninide pe mbuuli ndiswe. Chimwi chiindi wakali kubisya. Nikuba boobo, Jehova wakali kumuyanda Jobu akaambo kakusyomeka kwakwe. Kulakonzeka kuti Saatani wakali wamusampawula kale Jehova atala akusyomeka kwabantu. Kuzwa waawo, Saatani wakakumbila kuti asunke kusyomeka kwaJobu. Jehova wakali kumusyoma mweenzinyina Jobu, nkinkaako, wakazumizya Saatani kuti amusunke. Nzyaakachita Jobu zyakatondeezya kuti Saatani mubeji!—Bala Jobu 1:8-11.

8. Saatani wakamusunka biyeni Jobu?

8 Saatani ulaalunya alubo mujayi. Wakanyonyoona zintu zyoonse Jobu nzyaakali aazyo ziswaanizya bunoti, babelesi ampuwo njaakali aayo mubusena oobo. Wakajaya bana baJobu bali 10. Alubo wakapa kuti Jobu achiswe bulwazi buchisa loko bwakuba azilonda kuzwa kumutwe kusika kumawulu. Mukayintu waJobu wakali wanyongana mumizeezo akaambo kakukataazikana mpawo wakabuzya Jobu kuti atukile Leza kuchitila kuti afwe. Nikuba kuti anguwe Jobu wakali kuyanda kufwa pesi wakakkala kasyomeka. Mpawo Saatani wakabelesya imwi nzila yakusunka Jobu. Wakabelesya baalumi batatu, bakali beenzinyina baJobu. Baalumi aaba bakaswaya Jobu kwamazuba pesi teebakamuumbulizya pe. Pesi bakamubuzya majwi aachisa. Bakaamba kuti Leza nguwe wakali kupa kuti anjile mumapenzi aali boobu akuti taakalikwe ndaba pe akusyomeka kwakwe. Alubo bakati Jobu wakali muntu mubi wakali kweelelwa amapenzi ngaakali kuswaana!—Job. 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Jobu naakali mumapenzi, niinzi nchaakaka kuchita?

9 Jobu wakachita biyeni mumapenzi ngaakaswaana? Taakamaninide pe. Wakabakalalila basikumuumbulizya bakubeja alubo wakazumina kuti aali chimwi chiindi wakaambide katayeeyede. Wakaamba kuti uliluleme kwiinda Leza. (Job. 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Nikuba chiindi naakali muchiimo chiyumu loko, taakwe naakamupapila pe Jehova Leza. Wakakaka kusyoma makani abeenzinyina aakubeja. Wakati: “Tandikonzyi naaceya kumwaamba kuti muliluleme nywebo nobaalumi! Kusikila ndikafwe, tandikaleki pe kusyomeka!” (Job. 27:5, NW) Majwi aaya atondeezya kuti Jobu wakali kuyanda kwiinkilila kunembo kasyomeka. Jobu wakazumanana kusyomeka, andiswe tweelede kuchita oobo.

10. Uswaanizigwa biyeni munkani yaSaatani atala aJobu?

10 Saatani ututamikizya munzila iikozyenie mazubaano. Uswaanizigwa biyeni munkani yaSaatani atala aJobu? Saatani waamba kuti Jehova Leza tumuyandi amoyo woonse pe nkaambo kuti waswaana mapenzi, ulaleka kumukomba akuti kusyomeka kwako nkwakubeja! (Job. 2:4, 5; Ciy. 12:10) Eezi zipa kuti umvwe biyeni? Zikuchisya moyo. Yeeya atala amakani aaya: Jehova ulakusyoma nkaambo ukupede chilongezyo chipati loko. Jehova ulikuzumizya Saatani kuti asunke kusyomeka kwako. Jehova ulaachoonzyo chakuti ulakonzya kukkala kusyomeka alubo unookugwasya kuti utondeezye kuti Saatani mubeji. Alubo usyomezya kuti unookugwasya. (Heb. 13:6) Nchilongezyo chipati loko kusyomwa aMweendelezi wazintu zyoonse! Wabona na kuti nkamboonzi kusyomeka nikuyandikana? Kutugwasya kuti tutondeezye kuti Saatani mubeji, tugwasilizye mukusalazya zina bbotu lyaTaateesu akuti tusumpule bweendelezi bwakwe. Kujana twachita biyeni kuti tube abuntu oobu buyandikana?

MBUTUKONZYA KUKKALA KATUSYOMEKA MUCHIINDI EECHINO

11. Nziizili zyiiyo nzitukonzya kwiiya kuli Jobu?

11 Saatani ulikwiindilila kulwana bakombi baLeza ‘mumazubaano aakumamanino.’ (2 Tim. 3:1) Muziindi eezi ziyumu, kujana twachita biyeni kuti tukkale katusyomeka? Tulakonzya kwiiya zyiingi kuzwa kuli Jobu. Kuzwa chiindi Jobu katanasunkwa, wakali muntu uusyomeka kuli Jehova. Atulange-lange zyiiyo zitatu nzitukonzya kwiiya kuli nguwe, zikonzya kutugwasya kuti tukkale katusyomeka.

Nziizili zimwi nzila zitugwasya kuti tukkale katusyomeka? (Langa fuka 12) *

12. (a) Mbuuli mbukwaambwa muli Jobu 26:7, 8, 14, Jobu wakamuyoowa biyeni Jehova akumulemeka? (b) Kujana twachita biyeni kuti tumuyoowe Leza mumyoyo yesu?

12 Jobu wakasimya luyando lwakwe kuli Leza kwiinda mukuyoowa Jehova. Jobu wakali kulipa chiindi chakulangisisya zintu zyakalengwa aaJehova. (Bala Jobu 26:7, 8, 14.) Wakagamba akuyoowa naakayeeyesesya atala anyika, julu, mayoba atulabi pesi wakabona kuti wakazi zintu ziche loko, Jehova nzyaakalenga. Alubo wakaabona kaayandikana majwi aaJehova. Naakali kwaambuula atala amajwi aaLeza, Jobu wakati: ‘Malayilile aakwe alakkalilila mumoyo wangu.’ (Job. 23:12) Jobu wakagamba atala azintu Jehova nzyaakalenga mpawo wakamulemeka. Wakali kumuyanda Wisi alubo wakali kuyanda kuchita zintu zimubotezya. Eezi zyakapa kuti ayinkilile kunembo kasyomeka. Andiswe tweelede kuchita mbuuli Jobu. Tuzi zyiingi atala azintu zyakalengwa kwiinda bantu bamuchiindi chaJobu. Alubo tuli aaBbayibbele lizwide lyakazulwidwa aamuuya litugwasya kuti tumuzibe kabotu Jehova. Zintu zyoonse nzitwiiya zitugwasya kuti tumulemeke akumuyoowa chamoyo woonse. Kuyoowa Jehova akumulemeka, kuyoopa kuti tumuyande akumuswiilila akuti tube aachiyandisyo chakukkala katusyomeka kuli nguwe.—Job. 28:28.

Tulakonzya kukkala katusyomeka kwiinda mukutantamuka kweebela ponogilafu, kuba amaboneno aalikabotu atala abunoti akubona kuti bulangilizi mbutulaabo mbwachoonzyo (Langa fuka 13) *

13, 14. (a) Mbuuli mbukwaambwa muli Jobu 31:1, Jobu wakatondeezya biyeni kuti wakali kuswiilila? (b) Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaJobu?

13 Kuswiilila kwaJobu muzintu zyoonse kwakamugwasya kuti akkale kasyomeka. Jobu wakalizi kuti wakeelede kuswiilila Jehova kuti akkale kasyomeka. Kuswiilila chiindi choonse, kupa kuti twiinkilile kunembo katusyomeka. Jobu wakali kubeleka changuzu kuti akkale kaswiilila Leza kwabuumi bwakwe boonse. Muchikozyano, wakali kwiichenjelela nzila njaakali kwaambuulaayo abantu bachanakazi. (Bala Jobu 31:1.) Mbukunga wakalikwete, wakalizi kuti takuli kabotu pe kutondeezya umwi muntu wachanakazi luyando, uutali mukayintu wakwe. Tulikupona munyika iizwide zintu zitusunka kuti tuchite bwaamu. Mbuuli Jobu, tuyookaka na kutondeezya luyando kumuntu ngututakwetenaawe? Alubo tuyookutantamuka na kulanga zifanikisyo zitondeezya ponogilafu zijanika munzila zisiyene-siyene? (Mt. 5:28) Kuti twaba bantu balinyona munzila iili boobu buzuba abuzuba, ziyootugwasya kuti twiinkilile kunembo katusyomeka.

Tulakonzya kukkala katusyomeka kwiinda mukutantamuka kweebela ponogilafu, kuba amaboneno aalikabotu atala abunoti akubona kuti bulangilizi mbutulaabo mbwachoonzyo (Langa fuka 14) *

14 Alubo Jobu wakali kuswiilila Jehova munzila njaakali kububonaayo bunoti. Jobu wakabona kuti kusyoma zintu nzyaakali aazyo kwakali kuyoopa kuti achite chibi chipati cheelela kuti apegwe chisubulo. (Job. 31:24, 25, 28) Mazubaano, tulikupona munyika iizwide bantu bayandisya bunoti. Kuba amaboneno aalikabotu atala amali abunoti, mbuuli Bbayibbele mbulitusungwaazya, kutugwasya kuti tukkale katusyomeka.—Tus. 30:8, 9; Mt. 6:19-21.

Tulakonzya kukkala katusyomeka kwiinda mukutantamuka kweebela ponogilafu, kuba amaboneno aalikabotu atala abunoti akubona kuti bulangilizi mbutulaabo mbwachoonzyo (Langa fuka 15) *

15. (a) Mbuubuli bulangilizi Jobu mbwaakali aabo bwakamugwasya kuti akkale kasyomeka? (b) Nkamboonzi nikutugwasya kuyeeyesesya atala abulangilizi Jehova mbwatusyomezya?

15 Jobu wakakkala kasyomeka nkaambo wakali aabulangilizi bwakuti Leza uyoomulongezya. Wakali kusyoma kuti Leza wakali kukubona kusyomeka kwakwe. (Job. 31:6) Nikuba chiindi naakali mubuyumu-yumu, Jobu wakali kusyoma kuti Jehova uyoomulongezya. Lusyomo oolo, lwakamugwasya kuti akkale kasyomeka. Jehova wakabotelwa akaambo kakusyomeka kwaJobu, nkinkaako, wakamulongezya azintu zyiingi nikuba kuti wakali aachibi. (Job. 42:12-17; Jak. 5:11) Alubo, Jobu uyoojana zilongezyo zyiingi loko kunembo. Ulasyoma na kuti Jehova uyookulongezya akaambo kakusyomeka kwako? Leza wesu tanachincha pe. (Malk. 3:6) Kukkala katuyeeya kuti ulakubona kusyomeka kwesu, kuyootugwasya kuti tukkale katuyeeyesesya kuti bulangilizi bwakunembo mbutuli aabo, mbwachoonzyo.—1 Tes. 5:8, 9.

16. Tweelede kukanza kuchitaanzi?

16 Kkala kuli aamakanze aakuti wiinkilile kunembo kusyomeka! Chimwi chiindi, ulakonzya kumvwaanga nduwe awulikke nulikusyomeka pesi tuli aawulikke pe. Uyooba aakati kamamiliyoni aabantu basyomeka bali munyika yoonse. Alubo uyooba aakati kabaalumi abanakazi bachiindi, bakakkala kabasyomeka nikuba kuti bamwi bakaswaana masunko aakujayigwa. (Heb. 11:36-38; 12:1) Toonse atukanze kupona kweendelana amajwi aaJobu aakuti: “Tandikaleki pe kusyomeka!” Kuyungizya waawo, kusyomeka kwesu akupe kuti Jehova atembawulwe kukabe kutamani!

LWIIMBO 124 Katusyomeka Lyoonse

^ par 5 Kusyomeka chaambaanzi? Nkamboonzi Jehova nayanda kuti bakombi bakwe kabasyomeka? Nkamboonzi umwi awumwi wesu nayelede kukkala kasyomeka? Chiiyo eechi chilatugwasya kubona Bbayibbele mbulisandula mibuzyo eeyi. Alubo, tulabona mbutukonzya kukkala katusyomeka buzuba abuzuba. Kuchita oobo, kupa kuti tujane zilongezyo zyiingi.

^ par 3 Bbala lyachiHebbrayo lyakabelesegwa kubanyama liti “kubula kampenda,” lilikozyenie aliti “kusyomeka” kubantu.

^ par 50 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Tulikubona Jobu katanachembaala kalikuyiisya bana bakwe bamwi atala ambuzigambya zintu Jehova nzyaakalenga.

^ par 52 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Mukwesu ulikukaka kweebela ponogilafu ambabelekaabo;

^ par 54 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Mukwesu ulikukaka kuula TV mpati iidula njatakonzyi kuula

^ par 56 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Mukwesu walipa chiindi chakukomba akuyeeyesesya atala abulangilizi bwaParadayizi.