Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

EKICWEKA KY’OKWEGA 6

Linda Obwesigwa Bwawe!

Linda Obwesigwa Bwawe!

“Okuhikya okufa kwange [tindyeyihaho] okuhikirra kwange.”​—YOB. 27:5.

EKIZINA 34 Kurubatira omu Bwesigwa

EBITURAYEGA *

1. Abakaiso ba Yahwe ababazibweho omu kacweka kanu balinzire bata obwesigwa bwabo hali Yahwe?

TERAMU akasisani Abakaiso ba Yahwe basatu nibaraba omu nyikara zinu. (1) Omwisiki omuto ali ha isomero, hanyuma omusomesa asabire abeegi boona ab’omu kitebe kwetaba omu kujaguza ekiro ekiine akakwate n’okuramya okw’ebisuba. Habw’omwisiki onu kumanya ngu kujaguza ekiro eki tikirukusemeza Yahwe, omu mulingo ogurukuhaisa ekitiinisa, ayanga kukyetabamu. (2) Omusigazi anyakwine ensoni natebeza nju ha nju. Akyetegeriize ngu enju ey’erukuhonderaho nuho omu ha beegi bagenzi be aikara, kandi ngu omwegi onu yali abalizeho kubi Abakaiso ba Yahwe. Baitu ow’oruganda onu taikiriza okutiina kumulemesa, nahabweki acwamu agenda atera kodi ha rwigi. (3) Ow’oruganda nakora n’amaani nukwo asobole kurolerra eka ye, baitu kiro kimu mukama we amusaba kukora ekintu ky’obugobya rundi ekitarukwikirizibwa omu biragiro bya gavumenti. N’obukiraaba ngu nikisobora kumuletera kubingwa ha mulimo, ow’oruganda onu asoborra mukama we ngu aine kuba mwesigwa kandi ngu aine kworobera ebiragiro bya gavumenti habwokuba eki nikyo Ruhanga arukwetagisa abaheereza be kukora.​—Bar. 13:1-4; Baheb. 13:18.

2. Bikaguzo ki ebiturukugenda kubazaaho, kandi habwaki?

2 Mulingo ki ogweyolekere omu bantu banu abasatu? Oine kuba orozere emiringo nyingi, nk’ekyokurorraho, boona bantu bamanzi kandi b’amazima. Baitu haroho omulingo gumu ogukizireyo kweyoleka omuli boona, kandi omulingo ogu ogw’omuhendo nubwo obwesigwa. Boona basatu boolekere ngu besigwa hali Yahwe. Buli omu ayangire kucwa emisingi ya Ruhanga. Obwesigwa nubwo buletiire buli omu kwetwaza nk’oku ayetwaize. Hataroho kugurukyagurukya, Yahwe nasemererwa habwa buli omu kwoleka obwesigwa. Nikyo kimu naitwe, nitugonza kusemeza Isiitwe Yahwe. Katubazeeho ebikaguzo binu: Obwesigwa nikyo kiki? Habwaki obwesigwa kiri kintu kikuru haliitwe? Kandi kiki ekisobora kutukonyera kucweramu kimu ngu nitwija kulinda obwesigwa omu busumi bunu obugumire?

OBWESIGWA NIKYO KIKI?

3. (a) Obwesigwa nikyo kiki? (b) Byokurorraho ki ebirukutukonyera kumanya amakuru g’ekigambo obwesigwa?

3 Ekigambo obwesigwa obukikozesebwa haliitwe abaheereza ba Yahwe, kiba nikimanyisa kugonza Yahwe n’omutima gwaitu gwona n’okweherayo kimu haluwe nukwo twebembeze eby’agonza omu ncwamu zaitu zoona. Tekerezaaho omulingo ekigambo kinu kikozesebwa. Agamu ha makuru g’ekigambo “obwesigwa” kusigikirra ha Baibuli nugo ganu: ekintu ekihikiriire, rundi ekitaine akamogo. Ekyokurorraho, Abaisareri bahongeraga Yahwe ebisoro, kandi kusigikirra ha biragiro bya Musa, ebisoro bikaba bisemeriire kuba bitaine akamogo. * (Lev. 22:21, 22) Abantu ba Ruhanga bakaba batarukwikirizibwa kuhayo ekisoro ekikaba nikiburwaho okuguru, okutu, rundi eliiso; kandi n’obukyabaga kihikiriire baitu kiine oburwaire tikyaikirizibwaga. Yahwe yagonzaaga ekisoro ekitaine akamogo koona. (Mara. 1:6-9) Nitusobora kumanya habwaki Yahwe afaayo muno ekintu kuba kihikiriire kurungi kandi kitaine akamogo. Obutugura ekintu nk’ekijuma, ekitabu, rundi ekintu ky’okukozesa, titugonza batuhe ekintu ekisisikaire, ekiine ebihuru, rundi ekirukuburwamu ebicweka ebimu. Tugonza batuhe ekintu ekihikiriire kurungi kandi ekitasisikaire. Na Yahwe nukwo ayehurra obukihika ha kugonza kwaitu n’obwesigwa bwaitu. Bisemeriire kuba bihikiriire kandi bitaine akamogo.

4. (a) Habwaki nitugamba ngu nikisoboka omuntu atahikiriire kulinda obwesigwa? (b) Kusigikirra ha Zabuli 103:12-14, Yahwe natwetagisa ki?

4 Hati kinu nikimanyisa ngu tusemeriire kuba bahikiriire kusobora kulinda obwesigwa? Tumanyire ngu tuli bantu abatahikiriire kandi tukora ensobi nyingi. Katurole ensonga ibiri habwaki tutasemeriire kutiina. Eky’okubanza, Yahwe tarolerra ensobi zaitu. Ekigambo kye kitugambira kiti: “Oraba iwe, Mukama, nobara ebyokusobya Ai Mukama, noha aliikaraho?” (Zab. 130:3) Akimanyire ngu tituhikiriire kandi atuganyira n’omutima gumu. (Zab. 86:5) Ekyakabiri, Yahwe amanyire obuceke bwaitu, kandi tatunihirramu kukora ebintu ebitutarukusobora. (Soma Zabuli 103:12-14.) Hati nitusobora tuta kuba bantu abataine akamogo omu maiso ge?

5. Habwaki abaheereza ba Yahwe nibetagisa okugonza kusobora kulinda obwesigwa bwabo?

5 Okugonza nukwo kusobora kukonyera abaheereza ba Yahwe kulinda obwesigwa bwabo. Okugonza kwaitu hali Ruhanga n’okwehayo kwaitu haluwe kusemeriire kuba kuhikiriire kutaine akamogo. Kakuba okugonza kwaitu kusigara kuhikiriire kutaine kamogo n’obuturukuba nitulengwa, obu nubwo turukuba tulinzire obwesigwa bwaitu. (1 Byom. 28:9; Mat. 22:37) Katwongere tubazeeho Abakaiso ba Yahwe basatu abatubalizeehoga ha kubanza. Habwaki buli omu akozere encwamu ya mulingo gunu? Nitusobora kugamba ngu omwisiki omuto tarukugonza kwesemezamu obwarukuba ali ha isomero, rundi ngu omusigazi onu nagonza bamuswaze, kandi nyineka uwe nagonza bamubinge ha mulimo? Nangwa, tali nukwo kiri. Boona bamanyire ngu Yahwe aine endengo ze ez’okuhikirra, kandi boona nibatekereza ha kukora ekintu ekirasemeza Isebo ow’omu iguru. Kandi habwokuba nibamugonza, babandize kumutekerezaaho batakakozere encwamu yoona. Gunu nugwo omulingo bolekamu ngu nibalinda obwesigwa bwabo.

ENSONGA HABWAKI NITWETAAGA KULINDA OBWESIGWA

6. (a) Habwaki osemeriire kulinda obwesigwa? (b) Adamu na Hawa bakalemwa bata kulinda obwesigwa bwabo?

6 Habwaki itwena nitwetagisa kulinda obwesigwa? Nikitwetagisa kulinda obwesigwa habwokuba Setani akasoisoimya Yahwe kandi naiwe aliyo n’akusoisoimya. Maraika onu omujeemu akefoora Setani rundi “Omuhakaniza” omu rugonjo rwa Adeni. Akasiiga ibara lya Yahwe erirungi enziro obuyalengereho kwoleka ngu Ruhanga mubi, ayegondeza wenka, kandi ngu Mulemi omugobya. Eky’enaku, Adamu na Hawa bakacwamu bajemera Yahwe bagaruka ha rubaju rwa Setani. (Kub. 3:1-6) Obubakaba bali omu rugonjo rwa Adeni baali baine emigisa nyingi ey’okwongera kugumya okugonza kwabo hali Yahwe. Baitu Setani obuyaboheze, kikooleka okugonza kwabu kukaba kutahikiriire. Kinu kikaletaho ensonga endi: Haroho omuntu akaba nasobora kusigara ali mwesigwa hali Yahwe Ruhanga habw’okuba namugonza? Rundi abantu nibasobora kulinda obwesigwa? Omu busumi bwa Yobu, ekintu kinu kikongera kyafooka nsonga y’amaani.

7. Nk’oku kyolekerwe omu Yobu 1:8-11 Yahwe akehurra ata ha bwesigwa bwa Yobu? Kandi Setani uwe akehurra ata?

7 Yobu akabaho omu busumi nambere Abaisareri bakaba bali omu ihanga lya Misiri. Obwesigwa bwe bukaba bw’embaganiza muno. Yobu nauwe akaba muntu atahikiriire nka itwe. Nauwe yakoraga ensobi. Baitu Yahwe akagonza muno Yobu habw’okulinda obwesigwa bwe. Nikisisana ngu gukaba gutali murundi gw’okubanza Setani kusoisoimya Yahwe obukirukuhika ha bwesigwa bw’abantu. Nahabweki Yahwe akagambira Setani arole ekyokurorraho kya Yobu yataireho. Obwomeezi bwa Yobu bukolekera kimu ngu Setani mubiihi w’ebisuba. Setani akalemeraho ngu obwesigwa bwa Yobu bulengwe. Yahwe akesiga munywani we Yobu, nahabweki akaleka Setani amulenge.​—Soma Yobu 1:8-11.

8. Setani akakozesa miringo ki kurwanisa Yobu?

8 Setani mukaali kandi mwisi. Akarwanisa Yobu yahwerekereza ebintu bye, itungo lye, abaheereza be, kandi yasiisa n’ibara lye. Akatahirra eka ya Yobu yaita abaana be ikumi. Hanyuma akahindukira Yobu yamurwaza ebizimba by’amaani ebyamukwasire kuruga ha mutwe kuhika ha bigere. Mukazi wa Yobu akahurra enaku emuhinguraineho; yaha musaija we amagezi ngu akyene Ruhanga nukwo afe. Yobu akalinda obwesigwa bwe n’obukiraaba ngu haroho akasumi obuyayegombere kufa. Hanyuma, Setani akamurwanisa omu mulingo ogundi. Akakozesa banywani ba Yobu basatu. Abasaija bakabungira Yobu kumara ebiro bingi baitu batamuhumuze omu mulingo gwona. Omu kiikaro ky’okumuhumuza, bakamujunaana kandi batamugirre embabazi. Bakamugambira ngu Ruhanga nuwe akaba namuletera ebizibu binu kandi batafeyo habwesigwa bwe. Bakahika n’okwoleka ngu Yobu akaba musaija mubi kandi ngu akaba asemeriire kuhikwaho ebizibu ebi byona!​—Yob. 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Yobu obuyahikirweho ebizibu bingi, kiki ekiyayangire kukora?

9 Yobu aketwaza ata obuyahikirweho ebizibu binu byona? Nauwe akaba omuntu atahikiriire. Nahabweki akakwatwa ekiniga yagarukamu abasaija banu omu mulingo ogwamuletiire kweijukya hanyuma. Akarwanirra okuhikirra kwe kukira okwa Ruhanga. (Yob. 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Baitu n’omu bwire obw’obuzibu nka bunu, akanga kwecwaho Yahwe Ruhanga. Akanga kwikiriza ebisuba by’abanywani be banu abagobya. Akagamba ati: “Tikisoboka nyowe okubaihaho omusango: Okuhikya okufa kwange [tindyeyihaho] okuhikirra kwange” (Yob. 27:5) Ebigambo binu nibyoleka ngu Yobu akaba acwiremu kulinda obwesigwa bwe n’obuharaabaho ki. Yobu akanga kweihaho obwesigwa bwe, ekirukwoleka ngu naitwe nitusobora kulinda obwesigwa.

10. Ensonga Setani eyiyatandikireho hali Yobu n’ekukwataho eta?

10 Naitwe Setani atujunaana omu mulingo nugwo gumu. Ensonga ei Setani yatandikireho n’ekukwataho eta? Nasisana nk’arukugamba ngu togonza Yahwe Ruhanga, noija kulekaho kuheereza Yahwe nukwo ojune obwomeezi bwawe, kandi ngu torukwija kusobora kusigara oli mwesigwa! (Yob. 2:4, 5; Kus. 12:10) Ekintu kinu nikikuletera kwehurra ota? Eki nikisaaliza muno. Baitu tekerezaho ekintu kinu: Kumanya Yahwe nakwesiga, akuhaire omugisa ogw’embaganiza. Aikiriize Setani kulenga obwesigwa bwawe. Yahwe nakigumya ngu nosobora kulinda obwesigwa bwawe nukwo okonyere omu kwoleka ngu Setani mubiihi. Kandi Yahwe naraganiza kukukonyera nukwo olinde obwesigwa bwawe. (Baheb. 13:6) Kamugisa gw’amaani kurora Ruhanga ow’Obusobozi bwona natwesiga! Norora nk’oku kulinda obwesigwa kiri kintu kikuru muno? Kitukonyera kwanga ebisuba bya Setani, kulinda ibara lya Isiitwe liri lirungi, hamu n’okusagika obulemi bwe. Nitusobora tuta kukurakuraniza obwesigwa bwaitu?

OMULINGO TUSOBORA KULINDA OBWESIGWA BWAITU OMU KASUMI KANU

11. Yobu nitumwegeraho ki?

11 Omu biro binu ebya ha mpero, Setani ayongiiremu amaani omu kuturwanisa. (2 Tim. 3:1) Omu bwire nka bunu obutanguhire, nitusobora tuta kugumya encwamu yaitu ey’okulinda obwesigwa? Nabwo ekyokurorraho kya Yobu nikisobora kutukonyera. Kara muno atakalengerwe, Yobu akaba alinzire obwesigwa bwe emirundi nyingi. Katubazeeho ebintu bisatu ebitusobora kumwegeraho ebirukwoleka nk’oku tusobora kulinda obwesigwa bwaitu.

Bintu ki ebitusobora kukora kutukonyera kulinda obwesigwa bwaitu? (Rora akacweka 12) *

12. (a) Nk’oku kyolekerwe omu Yobu 26:7, 8, 14, kiki ekyakonyire Yobu kweyongera kutiina n’okutamu Yahwe ekitiinisa? (b) Nitusobora tuta kuba bantu abarukutiina Ruhanga?

12 Yobu akagumya okugonza kwe hali Ruhanga kuraba omu kutiina Yahwe. Yobu akakozesa obwire bwingi kwecumitirizaaho omulingo ebihangwa bya Yahwe birukuhuniiriza. (Soma Yobu 26:7, 8, 14.) Akahunirra muno obuyatekeriizeho ensi, omwanya, ebicu, hamu n’enkuba, kandi akongera yayoleka ngu omu bintu byona Yahwe yahangire, Yobu akaba amanyire kake muno. Kandi akatwara n’ebigambo bya Yahwe kuba bikuru. Yobu akagamba ati “[nkaahura] ebigambo byakanwake.” (Yob. 23:12) Yobu akakwatwaho muno habw’okweyongera kumanya Yahwe kyamuletera kumutamu ekitiinisa. Akagonza Ise kandi akaikara nagonza kumusemeza. Kinu kikaletera Yobu kucweramu kimu kulinda obwesigwa bwe. Naitwe nikitwetagisa kukora nka Yobu okuyakozere. Itwe tumanyire ebintu bingi ebirukukwata ha buhangwa kukira abantu b’omu busumi bwa Yobu. Kandi twine Baibuli yoona kutukonyera kumanya Yahwe nuwe oha. Byona ebitwega nibisobora kutukonyera kweyongera kutiina Yahwe. Kandi kumutiina n’okumutamu ekitiinisa nibiija kutuletera kweyongera kumugonza, kumworobera, hamu n’okweyongera kugonza kulinda obwesigwa bwaitu.​—Yob. 28:28.

Tucweramu kimu kulinda obwesigwa bwaitu obutwetantarra kimu kurora ebisisani by’orwanju (Rora akacweka 13) *

13-14. (a) Nk’oku kyolekerwe omu Yobu 31:1, Yobu akooleka at ngu akaba muntu muhulizi? (b) Nitusobora tuta kuhondera ekyokurorraho kye?

13 Yobu akaba muhulizi omu buli kimu, kyamukonyera kwega kulinda obwesigwa bwe. Yobu akaba akimanyire ngu kulinda obwesigwa nikyetagisa kuhuliiriza Yahwe. Kandi buli kikorwa kyona eky’obuhulizi kyongera kutuletera kugonza kulinda obwesigwa bwaitu. Yobu akekamba muno kworobera Yahwe omu bwomeezi bwe obwa buli kiro. Ekyokurorraho, yayerindaga muno obukyahikaga ha mulingo yayetwazamuga hali abakazi. (Soma Yobu 31:1.) Nk’omusaija nyineka, akaba akimanyire ngu tikihikire kwegomba omukazi ondi ow’atali mukazi we. Itwe tuli omu nsi ey’erukukurakuraniza omwoyo gw’obusihani. Nka Yobu, turayanga kwegomba omuntu wena ou tutali nauwe omu buswere? Kandi turayanga kurora ebisisani eby’orwanju omu mulingo gwona ogubiraaba biiziiremu? (Mat. 5:28) Kakuba buli kiro twekamba kuba n’okwetanga nk’oku, nitwija kweyongera kugumya encwamu yaitu ey’okulinda obwesigwa.

Tucweramu kimu kulinda obwesigwa bwaitu obutwetantarra kimu kuba n’entekereza ehikire ha itungo (Rora akacweka 14) *

14 Ekintu ekindi, Yobu akorobera Yahwe obukyahikaga ha mulingo yatwaramuga itungo. Yobu akakyetegereza ngu kakuba ayesiga itungo lye, eki kikaba nikigenda kumurugiramu kukora ekibi ekyakumwetagisize kufubirwa. (Yob. 31:24, 25, 28) Itwe tuli omu nsi ey’erukugonza muno itungo. Kakuba tukurakuraniza entekereza ehikire ey’erukukwata ha itungo na sente nk’oku Baibuli erukututererra, nitwija kweyongera kugumya encwamu yaitu ey’okulinda obwesigwa.​—Nfu. 30:8, 9; Mat. 6:19-21.

Tucweramu kimu kulinda obwesigwa bwaitu obutwetantarra kimu okwikara nitutekerezaaho okunihira kwaitu (Rora akacweka 15) *

15. (a) Kunihira ki okwakonyire Yobu kulinda obwesigwa bwe? (b) Habwaki kwikara nitwijuka okunihira Yahwe atuhaire kisobora kutukonyera?

15 Yobu akasobora kulinda obwesigwa bwe habwokuba akaba aine okunihira ngu Ruhanga naija kumuha empeera. Akaba akimanyire ngu obwesigwa bwe kikuru hali Yahwe. (Yob. 31:6) N’obwaraaba yalengerwe, akaba nakigumya ngu Ruhanga naija kumuha empeera. Entekereza enu ekamukonyera kulinda obwesigwa bwe. Yahwe akasemererwa muno habwa Yobu kulinda obwesigwa bwe, kyamuletera kumuha empeera y’amaani n’obukiraaba ngu akaba akyali muntu atahikiriire! (Yob. 42:12-17; Yak. 5:11) Kandi hakyaliyo empeera endi ey’amaani ei Yahwe arukugenda kumuha. Naiwe n’okigumiza kimu ngu Yahwe naija kukuha empeera habw’okulinda obwesigwa bwawe? Ruhanga waitu takahindukaga. (Mara. 3:6) Obuturaikara nitwijuka ngu Yahwe natwara obwesigwa bwaitu kuba bw’omuhendo, nitwija kusobora kwikara twine okunihira kwaitu okw’okutunga obwomeezi oburungi omu biro eby’omu maiso.​—1 Bas. 5:8, 9.

16. Kiki ekitumaliriire kukora?

16 Cweramu kimu kwikara oli mwesigwa ebiro byona! Obwire obumu nosobora kwehurra ngu niiwe wenka arukulinda obwesigwa, baitu amananu gali ngu toli wenka. Noija kuba oli omu ha bukaikuru n’obukaikuru bw’abantu omu nsi yoona abarukulinda obwesigwa. Kandi noija kweteranizaho abasaija n’abakazi aba kara abaalinzire obwesigwa bwabo n’omu bwire baatinisirizibwaga kwitwa. (Baheb. 11:36-38; 12:1) Leka itwena tucweremu kimu kuba nka Yobu, obuyagambire ngu: “[Tindyeyihaho] okuhikirra kwange.” Leka obwesigwa bwaitu buhaise Yahwe ekitiinisa ebiro n’ebiro!

EKIZINA 124 Twikale Tuli Besigwa

^ kac. 5 Obwesigwa nikyo kiki? Habwaki Yahwe atwara omulingo gunu kuba kintu ky’omuhendo omu baheereza be? Habwaki buli omu haliitwe atwara ensonga y’obwesigwa kuba nkuru muno? Ekicweka kinu nikiija kutukonyera kutunga eby’okugarukamu eby’ebikaguzo binu kuruga omu Baibuli. Kandi nikiija n’okutukonyera kurora omulingo tusobora kweyongera kuguma nukwo tusobole kulinda obwesigwa bwaitu buli kiro. Obuturalinda obwesigwa bwaitu nitwija kutunga emigisa nyingi.

^ kac. 3 Ekigambo ky’Oruheburaniya ekihindwirwe nka “kitaine akamogo” ekikozesiibwe kubazaho ekisoro kiine akakwate n’ekigambo “obwesigwa” ekikozesebwa hali abantu.

^ kac. 50 KUSOBORRA EKISISANI: Yobu atakakuzire muno nayegesa abaana be ebintu ebirukuhuniriza ha bihangwa bya Yahwe.

^ kac. 52 KUSOBORRA EKISISANI: Ow’oruganda ayanga kweteranizaho abakozi bagenzi be omu kurora ebisisani eby’orwanju.

^ kac. 54 KUSOBORRA EKISISANI: Ayanga kusikirizibwa kugura tivi enkooto eya sente nyingi eyatarukwetaga kandi eyatarukusobora omuhendo gwayo.

^ kac. 56 KUSOBORRA EKISISANI: Akozesa obwire bwe kusaba n’okwecumitiriza ha kunihira okw’ensi empyaka.