1. Uw rogon ni ke par fa dalip i Pi Mich Rok Jehovah ni kan weliy murung’agrad u lan e paragraph ni yad ba yul’yul’ ngak Jehovah?

AM LEMNAG e n’en ni buch rok dalip e Pi Mich Rok Jehovah. Bin som’on e, bay reb e rran ni immoy reb e buliyel u skul, me yog e sensey ni gubin e bitir u lan e class rok, ma ngar uned i rin’ boch ban’en ni fan nga reb e madnom ni ma tay e girdi’ nu fayleng. Manang e re buliyel ney nre madnom ney e de m’agan’ Got ngay, ere siyeg u fithik’ e tayfan ndabi un ngay. Bin l’agruw e, bay reb e pagel ni be tamra’ ni nge machib u mit e tabinaw. Ke nang ni bin migid e naun e tafen reb e pagel ni yow nga skul ni i kak’aring e Pi Mich Rok Jehovah kafram. Yugu aram rogon, me yan fare pagel i tugtuguy e mab ko fare naun. Bin dalip e, bay be’ nib moon nib gel e maruwel ni ma tay, ya nge pi’ e tin nib t’uf ko tabinaw rok. Ere yan i reb e rran, me yog e cha’ nib tolang ko maruwel ni nge rin’ ban’en u fithik’ e sasalap ara ban’en nib togopluw ko motochiyel ko am. Machane me yog fare moon ni ir e thingari par nib yul’yul’ u gubin ban’en, ma nge fol ko motochiyel ko am ni bochan e aram e n’en ni baadag Got ni nge rin’ e pi tapigpig rok. Ke rin’ e re n’ey ni yugu aram rogon nrayog ni ngan n’ag ko maruwel rok.​—Rom. 13:1-4; Heb. 13:18.

2. Mang boch e deer ni gad ra weliy e fulweg riy? Ma mang fan?

² Mang fel’ngin ni ga be guy ni bay rok e pi cha’ney? Rayog ni kam guy ni darur rusgad ma yad ma yog e tin riyul’. Machane bin ba ga’ fan e fel’ngin nib gagiyel rorad e rogon nra pared ni yad ba yul’yul’. Ra bagayad ma ke dag nib yul’yul’ ngak Jehovah. Ya ra bagayad, me par nde th’ab e motochiyel rok Got. Bochan e yad baadag ni ngar pared ni yad ba yul’yul’, ma aram e n’en ni ke ayuwegrad ni ngar rin’ed e re n’ey. Ba mudugil nra felfelan’ Jehovah ngorad ni be’ nge be’ ni ke yag ni ngar daged e re fel’ngin ney. Ku arrogodad ni gad baadag ni ngad felfelan’naged e Chitamangidad ni bay u tharmiy. Ere ngad weliyed e pi deer ni baaray: Mang e be yip’ fan ni ngan par ni yib yul’yul’? Mang fan ni ngad pared ni gad ba yul’yul’? Uw rogon  ni ngad gelnaged gadad ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ko ngiyal’ ney ni ke mo’maw’ e par?

3. (a) Uw rogon ni ma dag e pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’? (b) Mang boch ban’en ni kan weliy nrayog ni nge ayuwegdad ngad nanged ko mang e be yip’ fan ni ngad pared ni gad ba yul’yul’?

³ Uw rogon ni ma dag e pi tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’? Aram e nge t’uf Got rorad u polo’ i gum’ircha’rad, ma dariy ban’en nrayog ni nge kirebnag e re t’ufeg nem. Ma angin nra yib riy e gubin ngiyal’ ma yad be rin’ e n’en nib m’agan’ ngay. Am lemnag rogon ni kan fanay fare thin ni “ngan par ni yib yul’yul’” u lan e Bible. U lan e Bible ma fare thin ni “ngan par ni yib yul’yul’” ko thin ni Hebrew e be yip’ fan: ban’en nib polo’ ara dariy bang riy nib kireb. Bod ni piyu Israel e ur ognaged e gamanman ni maligach ngak Jehovah, ma rogon ni bay ko fare Motochiyel e dab ni pi’ reb e gamanman nib kireb bang u downgin. * (Lev. 22:21, 22) Girdi’ rok Got e dabiyog ni ngar ognaged reb e gamanman ndariy barba’ i ay, ara baraba’ i yuwan tel, ara barba’ i lanmit. Ku dabiyog ni ngar ognaged reb e gamanman nib m’ar. Ba ga’ fan u wan’ Jehovah ni fare gamanman nib polo’ e dariy bang u dow nib kireb. (Mal. 1:6-9) Rayog ni ngad nanged fan ni baadag Jehovah ni ngad ognaged ban’en ngak nib polo’, ndariy bang riy nib kireb. Bod rogon ni gad ra yan ni ngad chuw’iyed ban’en ndemtrug ko ba wom’engin e gek’iy ara ba ke babyor ara ba talin e maruwel, ma dubdad ni bay bang riy nib kur ara dariy yu yang riy. Gad baadag ni ngad chuw’iyed ban’en nib polo’ ndariy bang riy nib kireb. Ere ku taareb rogon e re n’ey u wan’ Jehovah nga rogon ni gad ba t’uf rok nge rogon ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ngak, thingari par nib polo’, ndariy ban’en nib kireb riy.

4. (a) Mang fan nrayog ni nge par be’ nib yul’yul’ ndawori flont? (b) Rogon ni yog ko Psalm 103:12-14, mang e baadag Jehovah ni ngad rin’ed?

⁴ Gur, susun ni ngad lemnaged nthingar da flontgad mfin aram e rayog ni ngad pared ni gad ba yul’yul’? Bin riyul’ riy e rayog ni ngad lemnaged ni boor e oloboch ni gad ma tay. Machane am lemnag l’agruw fan nsusun ndab da lemnaged nthingar da flontgad mfin nrayog ni ngad pared ni gad ba yul’yul’. Bin som’on e, der ma sap Jehovah nga thibngidad. Be gaar e Thin rok: “Faan mang e mu tay ngan’um e kireb ni gamad be rin’, me mini’ e rayog rok ni nge thay ndab ni gechignag?” (Ps. 130:3) Manang ndawor da flontgad, ma gad ma denen, mab gur ni nge n’ag fan u wan’ e kireb rodad. (Ps. 86:5) Bin l’agruw e, manang Jehovah e tin ndabiyog rodad ma der lemnag ni ngad rin’ed boch ban’en ndabiyog rodad. (Mu beeg e Psalm 103:12-14.) Ere uw rogon ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ndariy ban’en rodad nib kireb u p’eowchen Jehovah?

5. Mang nib ga’ fan ni nge yag e t’ufeg ngak e pi tapigpig rok Jehovah ya ngar pared ni yad ba yul’yul’?

⁵ Pi tapigpig rok Jehovah e ba t’uf ni nge yag e t’ufeg ngorad ya nge yag nra pared ni yad ba yul’yul’. T’ufeg rodad ngak Got nge rogon e yul’yul’ rodad ngak e thingari par nib polo’ ndariy ban’en riy nib kireb. Faanra par e t’ufeg rodad ni aray rogon ma mus nga nap’an nra yib e skeng ngodad, ma aram e rayog ni ngad pared ni gad ba yul’yul’. (1 Kron. 28:9; Matt. 22:37) Am lemnag bayay e n’en ni buch rok fa dalip i Pi Mich Rok Jehovah ni kad weliyed kafram. Mang fan ni kar rin’ed ban’en ni aram rogon? Gur, dabun fare buliyel ni nge felfelan’ u skul, ara baadag fare pagel ni ngan tamra’nag u reb e tabinaw, ara fare moon ni ir lolugen e tabinaw e baadag ni ngan n’ag ko maruwel rok? Mmudugil ni danga’. Ya yad manang nib mat’aw e pi motochiyel rok Jehovah, ma n’en ni yad be nameg e ngar rin’ed e n’en nib m’agan’ e Chitamangirad ngay u tharmiy. Bochan nib rorad, ma aram fan ni gubin ngiyal’ ni yad ma lem u m’on ni ngar dugliyed ban’en. Ireray kanawoen ni kar micheged nrayog ni ngar pared ni yad ba yul’yul’.

6. (a) Mang fan ni gad gubin nib t’uf ni ngad pared ni gad ba yul’yul’? (b) Uw rogon nde yag ni nge par Adam nge Efa ni yow ba yul’yul’?

⁶ Mang fan ni gad gubin nib t’uf ni ngad pared ni gad ba yul’yul’? Ba t’uf ni ngad yul’yul’gad ni bochan e ke togopluw Satan ngak Jehovah, ma ki togopluw ngodad. Re engel ney ni togopluw u lan fagi milay’ nu Eden, e ir e pingeg ir nge mang Satan ara “Tatogopluw.” Ke gay rogon ni nge kirebnag thin Jehovah ya yog ni ir be’ nib kireb, ma yigoo ir e ma lemnag ir, ma der yul’yul’ u rogon ni be Gagiyeg. Ba gel e kireban’ riy, ya un Adam nge Efa ko ba’ rok Satan ngar togopluwgad ngak Jehovah. (Gen. 3:1-6) Rogon e yafos rok Adam nge Efa u lan fagi milay’ nu Eden, e boor e kanawo’ ni mab ngorow nrayog ni ngar gelnagew e t’ufeg rorow ngak Jehovah. Machane nap’an ni togopluw Satan, ma de yag ni ngar parew ni yow ba yul’yul’. Ere boch nga tomuren mab t’uf ni nge tamilang e fulweg ko re deer ni baaray ni be gaar: Gur, rayog ni nge par e girdi’ ni yad ba yul’yul’ ngak Jehovah Got ni bochan e ba t’uf rorad? Ma re deer ney e ku rayog ni nga nog ni, gur, rayog ni nge par e girdi’ ni yad ba yul’yul’? Ireray e re deer ni sum u nap’an Job.

7. Uw rogon u wan’ Jehovah nge Satan e yul’yul’ ni tay Job nrogon ni yog ko Job 1:8-11?

⁷ Immoy Job ko ngiyal’ ni immoy piyu Israel u Egypt. Ma dariy be’ e ngiyal’ nem ni yag ni nge par nib yul’yul’ ni bod ir. Cha’ney i Job e bod gadad ndawori flont, maku ma oloboch. Machane rib t’uf Job rok Jehovah ni bochan e be par nib yul’yul’. Sana immoy ba ngiyal’ ni ke gathibthibnag Satan Jehovah u murung’agen e yul’yul’ ko girdi’. Ere weliy Jehovah murung’agen Job ngak Satan. Rogon e yafos rok Job e ke m’ug riy ni Satan e ir be’ nib malulfith l’ugun! Ke yog Satan ngak Jehovah ni nge pag ni nge skengnag rogon feni yul’yul’  Job. Ere ba pagan’ Jehovah ngak Job ni fager rok Me pag Satan ni nge skengnag.​—Mu beeg e Job 1:8-11.

8. Uw rogon ni ke skengnag Satan Job?

⁸ Satan e der ma runguyey mab ta thang e pogofan. Ke chuweg gubin ban’en ni bay rok Job, me thang e fan rok e pi tapigpig rok me kirebnag thin. Miki thang e fan rok ragag e bitir rok Job nri yad ba t’uf rok. Ma aram miki k’aring e m’ar ku Job ni yigi malad lolugen nge mada’ nga ay. Ma ppin ku Job e ke balyangan’ miki kireban’, ma aram me yog ngak Job ni nge togopluw ngak Got me yim’. Mus ngak Job miki athapeg ni nge yim’, machane ka be par nib yul’yul’. Ma aram miki fanay Satan reb e kanawo’ ni nge skengnag Job. Ke fanay fa dalip i pumoon ni fager rok Job. Dalip i pumoon ney e boor e rran ni u ranod ra guyed Job, machane dar pied e athamgil nga laniyan’. Ya ur puwan’gad ngak nib gel ma yad be yog ngak ni Got e ir e be k’aring e pi gafgow nem ni be yib ngak Job, ma dariy fan e yul’yul’ rok u wan’. Ku rogned ni Job e ir be’ nib kireb, ma bay fan ni be buch e pi n’ey nib kireb rok!​—Job 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Yugu aram rogon ni yib e pi skeng ngak Job, ma mang e siyeg ndabi rin’?

⁹ Ere mang e rin’ Job? Dawori flont, ma aram fan ni damumuw ngak fa dalip i pumoon me puwan’ ngorad, miki yog boch ban’en ni kalngan’ riy ko tomur. Ke yog ni ir e ba fel’ e rok ko bin ni nge yog ni Got e ir e ba fel’ e rok. (Job 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Yugu aram rogon nib gel e gafgow ni tay, machane de togopluw ngak Jehovah Got. I siyeg ndabi motoyil ko pi ban ni be yog fapi fager rok. Aram fan ni yog ni gaar: “Nggu par ni gub yul’yul’ nge mada’ ko ngiyal’ ni ku gum’!” (Job 27:5, NW) Ere pi thin ney ni yog e be micheg ni ke dugliy Job u wan’ ni nge par nib yul’yul’ ndemtrug ko mang e ra buch rok. Ere de mulan’, maku arrogodad nrayog ni ngad folwokgad rok Job.

10. Uw rogon ni gab l’ag ko fare magawon ni sunmeg Satan u nap’an Job?

¹⁰ Maku ireray e n’en ni ma yog Satan u murung’agdad ni be’ nge be’. Ere uw rogon ni gab l’ag ko n’en ni yog Satan ngak Job? Bod ni yog Satan ni gathi riyul’ nib t’uf Jehovah Got rom u nap’an nra par e yafos rom nga thatharen e riya’, ya aram e dabki yog ni ngam par ni gab yul’yul’ ngak! (Job 2:4, 5; Rev. 12:10) Ere uw rogon e re n’ey u wan’um? Rayog ni ngam gafgow riy, fa? Machane, am lemnag e re n’ey: Ba pagan’ Jehovah ngom, aram fan ni ke bing e kanawo’ ngom nib manigil nrayog ni ngam dag ni gab yul’yul’ ngak. Ke pag Jehovah Satan ni nge skengnag e yul’yul’ rom. Aram fan nib pagan’ Jehovah ngay nrayog ni ngam par ni gab yul’yul’, ngam dag ni Satan e ba malulfith l’ugun. Miki micheg nra ayuwegem ni ngam rin’ e re n’ey. (Heb. 13:6) Ri gadad ba tow’ath nib pagan’ e En Th’abi Tolang u ga’ngin e palpalth’ib ngodad! Ere kam guy nib ga’ fan ni ngan par ni yib yul’yul’? Ke mab e kanawo’ ngodad nrayog ni ngad micheged ni Satan e ba malulfith l’ugun, me tamilang u wan’uy nde kireb e Chitamangidad, ma gad tayfan mat’awun ni be gagiyeg. Ere mang e rayog ni ngad rin’ed ni ngad pared ni gad ba yul’yul’?

11. Mang e rayog ni ngad filed rok Job?

¹¹ Ke gelnag Satan e skeng ngak e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney ko “tin tomuren e rran.” (2 Tim. 3:1) Uw rogon ni ngad gelnaged gadad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ko ngiyal’ ney ni ke mo’maw’ e par? Boor ban’en nrayog ni ngad filed ko n’en ni rin’ Job. U m’on ni nge yib e skeng ngak mi i par nib yul’yul’ ngak Jehovah. Am lemnag dalip ban’en nrayog ni ngad filed rok u rogon ni ngad gelnaged gadad, ya ngad pared ni gad ba yul’yul’.

12. (a) Uw rogon ni ke gelnag Job e tayfan rok ngak Jehovah nrogon ni yog ko Job 26:7, 8, 14? (b) Ma uw rogon ni ngad gelnaged e tayfan rodad ngak Got?

¹² Ke gelnag Job e tayfan ni tay ngak Got ma aram e n’en ni ke ayuweg ni nge t’uf rok. Boor e tayim ni fanay Job ni nge fal’eg i lemnag rogon feni fel’ e tin ni ke sunmiy Jehovah. (Mu beeg e Job 26:7, 8, 14, BT.) Kari ngat u nap’an ni lemnag  rogon e fayleng nge lan e lang, nge manileng nge dirra’, ma ke nang nde yoor ban’en ni manang ko tin ni ke sunmiy Jehovah. Ma kub ga’ fan e thin rok Jehovah u wan’ Job, aram fan ni yog ni “ma fol” ko thin rok. (Job 23:12, BT) Ke ngat Job ko tin ni ke rin’ Jehovah ma aram fan ni tayfan. Ba t’uf e Chitamangin rok ma baadag ni nge rin’ e tin nib m’agan’ ngay. Ere angin ni yib riy e kari dugliy Job ni nge par nib yul’yul’ ngak Got. Ba t’uf ni ngad folwokgad rok Job. Boor ban’en ni kad nanged u murung’agen e tin ni ke sunmiy Jehovah nrib manigil ko tin ni manang e girdi’ u nap’an Job. Maku bay fare Bible nib polo’ rodad ni nge ayuwegdad ni ngar da nanged ko ri mini’ Jehovah. Gubin e tin ni gad ra fil e ra ayuwegdad ni ngad ted fan Jehovah. Ma faan gad ra tayfan, ma aram e n’en nra k’aringdad ni ngad t’ufeged ma gad fol rok, maku ra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ngak.​—Job 28:28.

13-14. (a) Uw rogon ni ke dag Job ni ma fol rok Jehovah nrogon ni yog ko Job 31:1? (b) Ma uw rogon ni ngad folwokgad rok?

¹³ Bochan ni ma fol Job u gubin ban’en, ma aram e n’en ni ayuweg ni nge par nib yul’yul’. Manang Job ni faanra nge par nib yib yul’yul’, ma thingari par ni be fol rok Jehovah. Bin riyul’ riy e, gubin yay ni gad ra fol ma aram e gad be pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad yul’yul’gad. Ba gel e maruwel ni tay Job ya nge yag ni par ni be fol rok Got ni gubin e rran. Bod ni ma kol ayuw u rogon e ngongol rok u fithik’ e piin nib ppin. (Mu beeg e Job 31:1, BT.) Manang ni bochan nib mabgol, ma de mat’aw ni nge m’ug ko thin ara ngongol rok ni baadag yugu reb e ppin ni gathi ppin rok. Ngiyal’ ney e gad be par u ba fayleng ni bay boch ban’en riy ni be waliydad ni ngad uned ko ngongol ndarngal. Ere gur, gad ra bod Job ni aram e ngad siyeged ndabi m’ug ko thin ara ngongol rodad ni gad baadag yugu be’ ni gathi mabgol rodad? Gur, gad ra siyeg ni ngad yaliyed boch ban’en ni be dag yaan e puwlag? (Matt. 5:28) Faan gad ra gay rogon ni ngad t’ared lanin’dad ni gubin e rran, ma aram e gad be gelnagdad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’.

¹⁴ Ki fol Job rok Jehovah u rogon ni ma lemnag e chugum. Manang Job ni faanra pagan’ ko tin ni  bay rok ban’en, ma aram e ra denen min gechignag. (Job 31:24, 25, 28) Ngiyal’ ney e gad be par u ba fayleng ni ke m’on e chugum nge salpiy u wan’ e girdi’ riy. Ere faan gad ra fol ko pi kenggin e motochiyel u Bible, ma ra ayuwegdad ni nge puluw rogon ni ngad lemnaged e salpiy nge chugum, ma aram e gad be gelnagdad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’.​—Prov. 30:8, 9; Matt. 6:19-21.

15. (a) Mang athap e ke ayuweg Job ni nge par nib yul’yul’? (b) Faanra dab da paged talin fare athap ni ke pi’ Jehovah ngodad, ma uw rogon nra ayuwegdad?

¹⁵ Ke par Job nib yul’yul’ ni bochan e be tiyan’ ko athap ni bay rok nra tow’athnag Got. Ba mich nib ga’ fan u wan’ Got e yul’yul’ ni be tay. (Job 31:6) Demtrug ko mang skeng e mada’nag, machane ba pagan’ nra tow’athnag Jehovah. Ma re pagan’ ney e ir e ayuweg ni nge par nib yul’yul’. Kari felfelan’ Jehovah ni ke par Job nib yul’yul’, ma aram fan nri boor e tow’ath ni pi’ ngak u nap’an ni ka bay ni ir be’ ndawori flont! (Job 42:12-17; Jas. 5:11) Maku boor e tow’ath ni ku ra yag ngak Job boch nga m’on. Ere gur, ba gel e pagan’ rom nra tow’athnagem Jehovah nbochan e ga be par ni gab yul’yul’? Dawori thil e Got rodad. (Mal. 3:6) Faanra dab da paged talin nib ga’ fan u wan’ e yul’yul’ rodad, ma aram e gubin ngiyal’ nib mudugil u wan’dad ni bay e athap rodad nib manigil boch nga m’on.​—1 Thess. 5:8, 9.

16. Mang e ngad dugliyed ni ngad rin’ed?

¹⁶ Ere ngam dugliy u wan’um ni ngam par ni gab yul’yul’! Rayog ni ngam lemnag ndariy be’ u charem ni be par nib yul’yul’, machane dariy ba ngiyal’ ni ga ra par ni yigoo gur. Ya ku bay bokum milyon e girdi’ u ga’ngin yang e fayleng ni ku yad be par ni yad ba yul’yul’. Ga bod boch e piin pumoon nge ppin kakrom ni ke yag ni ngar pared ni yad ba yul’yul’, ni mus nga nap’an ni yibe yog ni ngan li’rad ngar m’ad. (Heb. 11:36-38; 12:1) Manga yigi gad gubin ma ngad dugliyed u wan’dad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ni bod Job ni gaar: “Nggu par ni gub yul’yul’ nge mada’ ko ngiyal’ ni ku gum’!” Ma rayog ni ngad pininged e sorok ngak Jehovah ni manemus ni bochan e gad be par ni gad ba yul’yul’!