1-2. (a) Moïse a mbe aval môt avé, a Yéhôva a nga belane nye na a bo jé? (b) Jé é ne volô bia na bi bo évôvoé nlem?

KALATE Zambe a jô na Moïse “a mbe étua évôvoé, a dañe bote bese” ya éyoñ jé. (Nb. 12:3) Ye nalé a tinane na a mbe ntetek, életé, nge ke na a mbe a ko bôte woñ? Nne abui bôt da yene bôte be ne évôvoé nalé. Ve ôsimesan ôte ô nji bo été. Moïse a mbe ayo’o mbo ésaé Yéhôva a éwôlô fam. Yéhôva a nga belane nye na a ke kobô beta njôô bôte ya Égypte, na a wulu éko éziñ bôt akui 3 000 000 nkôte si, a na a volô Israël na a dañe besiñe bé bita.

² Éko éziñ bia ye ke tôban aval meve’ele Moïse a nga tôbane de, ve môs ôse ya yôp, bia bundan a bôt ba soñe bia, bia tebe fe bité bia sili na bi bo évôvoé nlem. Ve jam éziñ é ne volô bia angôndô ya abui. Yéhôva a ka’ale bia na “bôte be ne minlem évôvoé b’aye nyoñe si.” (Bs. 37:11) Nde ñhe, ye ô ne fo’o évôvoé nlem nga? Womien wo yen aya? Bôte ki ba yeme wo be lôô aya? Ôsusua na bia yalane minsili mite, e ne mfi na bi taté yeme yem jôme ja tinane na e bo évôvoé nlem.

3-4. (a) Bi ne ve’e fulu évôvoé nlem a jé? (b) Mefulu menyin mevé bia yiane bi asu na bi bo évôvoé nlem, a amu jé?

³ Fulu évôvoé nlem * é ne ane éyoñ môt a te yeme dube nda jé. Aval avé? Môt ate a belane mbamba meyañ meval  meval na nda jé é bo abeñe ya yen a mis; aval ete fe, asu na bi bo évôvoé nlem, bia yiane jeñe na bi bi mbamba mefulu mefe, ane éjote nyul, mewôk, nje’ebane nlem a ayo’o nlem. Amu jé da sili na bi bi mefulu mete nge bia kômbô ve Yéhôva nlem avak?

⁴ Asu na môt a bo Yéhôva mewôk a yiane bo éjote nyul. Yéhôva a yi na bi bi fulu nje’ebane nlem. (Mt. 5:5; Beg. 5:23) Satan a ne wu éyoñ a yene môt a bo’o nkômbane Yéhôva. Jôm ete nje bi kusa bo éjote nyul a nje’ebane nlem aya, abui bôte ya émo Satan da ye vini bia. (Jean 15:18, 19) Ajô te, da kôme sili na bi bo ayo’o nlem asu na bi wosane Satan.

5-6. (a) Amu jé Satan a vini bôte be ne évôvoé nlem? (b) Minsili mivé bia zu yalan?

⁵ Môt a nji bo évôvoé nlem a ne mebun, ôngase, a melo. Mefulu me Satan mebien ñhe le. Jôm ete nje a vini bôte be ne évôvoé nlem. Amu bôte bete ba kulan mbia mefulu mé. Ba bo’olô fe na a ne nlaa minsos. Aval avé? Amu na, to’o Satan a bo jé, a vo’o kamane bôt be ne évôvoé nlem na be ke ôsu a bo Yéhôva ésaé.​—Job 2:3-5.

⁶ Amu jé bi ne yen ayaé ya bo évôvoé nlem? Ve amu jé bia yiane ke ôsu a ve ngule na bi bi fulu éte? Asu na bi bi biyalane ya minsili mite, bia zu yen éve’ela Moïse, ji bone Behébreu belal be mbe minkôme Babylone, a éve’ela Yésus.

7-8. Moïse a nga bo aya éyoñ be nga biasé nye?

⁷ Éyoñ bi be’e beta mimbe’e: E ne ayaé na môt a ke ôsu a bo évôvoé nlem éyoñ a be’e beta mimbe’e, e dañe dañ éyoñ bôt be ne éjôé jé si ba biasé nye. Ye jam ete e kuiya wo môs éziñ? Nge bôte ya nda bôte jôé ba biasé wo, wo ye bo aya? Bi tame zu yen aval Moïse nye a nga bo éyoñ a nga tebe été éte.

⁸ Yéhôva a nga ve Moïse mbe’e ya tebele ayoñ Israël a wu ya ve de nkobe metiñ. Môt éziñ a nji be ve sôane na Yéhôva émien nnye a wulu Moïse. Ve to’o nalé, kale jé ébien ba monyañ be nga bele tebe nye ngame yat, a so’o  minga a nga luk. Nge Moïse a mbe avale môt éziñ, ve a nga ye wô’ô ôlun. Ve Moïse a nji wô’ô ôlun. A nga viane ye’elane Yéhôva na a saé Miriam zam a nga lume nye. (Nb. 12:1-13) Jé é nga volô Moïse na a bo teke wô’ô ôlun?

9-10. (a) Jam avé Yéhôva a nga volô Moïse na a kôme wôk? (b) Aval avé bemvendé a betebe ôsu ya menda me bôt be ne vu Moïse?

⁹ Moïse a nga kañese na Yéhôva a yañele nye. Mimbu 40 mvus, Moïse a mbe a too nda njôô bôte ya Égypte, ve éyoñ éte a nji be évôvoé nlem. Môs éziñ a nga wôé môt amu a mbe a kômbô’ô kune mon Israëlite. Moïse a mbe a buni’i na, ba Yéhôva be ne tyiñ, nde momo. Nde Yéhôva a nga nyoñ mimbu 40 asu na a ye’ele Moïse na, sa ke ve fulu ayo’o nlem étam nje ja ye volô nye na a yeme wulu ayoñe dé, a yiane fe bo évôvoé nlem. Ve Moïse a mbe fe a yiane bo éjote nyul, mewôk, a nje’ebane nlem. Moïse a nga kôme nyoñe ñye’elan ane a nga su’ulane bo mbamba ntebe ôsu.​—Nk. 2:11, 12; Mam. 7:21-30, 36.

¹⁰ Betebe ôsu ya menda me bôt a bemvendé ba yiane vu Moïse. Éyoñ ba biasé be, be nji yiane bo ôjeja’a ya yaa. Amu be’e fe be ne kob ane bôte bese bevok. (Ec. 7:9, 20) Nge ô ne mvendé nge ke ntebe ôsu ya nda bôt, tôñe’e melebe me Yéhôva éyoñ wo kôm mejô. Jeñe’ éyoñ ése na ô yalan évôvoé été. (Min. 15:1) Éyoñ wo bo nalé, wo ve Yéhôva nlem avak, da yené na wo jeñe mvo’é, a wo liti fe mbamba éve’ela mfa’a ya bo évôvoé nlem.

11-13. Mbamba éve’ela mbé bone Behébreu ba ve bia?

¹¹ Éyoñ bia tôban étibela’a: Aso ôteñ, bejôô ya émo ji ba tibili bebo bisaé be Yéhôva. Ba bôte bia bitua mejô; ve to’o ba bo aya, bi bia yeme na, “a Zambe, a bôt, bia yiane dañe wô’ô Zambe.” (Mam. 5:29) To’o ba samele bia, to’o ba fete bia menda mimbôk, to’o ba bôme bia, bia tebe ne bip. Yéhôva a volô fe bia na bi jibi minju’u mite mise teke yaa amu bi ne évôvoé nlem.

¹² Éyoñ ji bi tame zu kobô ajô Hanania, Mischaël, Azaria, bone Behébreu belal be mbe minkôme Babylone. * Njôô bôte ya Babylone a nga jô be na, be kute meboñe si asu beta éve’ela gôlôt a nga kôm. Ane be nga jô nye évôvoé été na, be vo’o kañ éve’ela éte. Be nga tôñ njôane  Yéhôva to’o na njôô bôt a nga jô na a ye wua be ébé nduan. Yéhôva a nga nyii fo’o be, ve bone Behébreu bete be nji bo nye mewôk amu be mbe be yange’e na a volô be. Be mbe nkômesane ya kañese aval ese e nga ye kui. (Dn. 3:1, 8-28) Be nga liti ne fômelé na, bôte be ne bivôvoé minlem be ne fe ayo’o nlem, na teke njôô bôt éziñ, nge étibela’a éziñ, nge ke fonos éziñ é ne te’e ntyi’ane wobe ya kañe ve Yéhôva étam.​—Nk. 20:4, 5.

¹³ Aval avé bi ne vu bone Behébreu bete éyoñ bi tele meve’ele? Bia yiane bo éjote nyul a tabe ndi a Yéhôva été ése bi tele. (Bs. 118:6, 7) Bia yiane yalane bôt ba bôte bia mejô a ésemé. (1 P. 3:15) Bia yiane fe bene bo jam ése é ne ndaman élate jangan a Yéhôva.

14-15. (a) Jé é ne kui éyoñ nlem ô tyele bia yôp? (b) Éyoñ bia lañ kalate Ésaïe 53:7, 10, amu jé bi ne jô na Yésus a ne éve’ela ja dañ mfa’a ya liti fulu évôvoé nlem minju’u été?

¹⁴ Éyoñ mam méziñ ma tyelé bia nleme yôp. Abui mam é ne tyelé môt ase ya be bia nleme yôp: A ne bo na bia yiane lôte nkate sikôlô, nge ke na be ndeme ve bia mbe’e éziñ nda bisaé. A ne fe bo na nlem ô tyele bia yôp amu bia jeñe mezene ya saéban. E nji bo tyi’ibi ya bo évôvoé nlem éyoñ jam éziñ da ndeñele bia. Aval biyoñ ete, mone jam ase a ne bo na bi wô’ô ôlun. Bi ne tem bi nga lum môt mbia ébuk, nge ke bo nye mbia jam. Nge ô tebeya aval été éte, éve’ela Yésus é ne volô wo.

¹⁵ Bone bengon ôsusua na a wu, abui mam e mbe e tyele’ Yésus nleme yôp. A mbe a yeme’e na ba ye wôé nye, a na a ye tôbane beta minjuk. (Jean 3:14, 15; Beg. 3:13) Bone besondô ôsusua na a wu, a nga jô na nlem ô tyele nye yôp. (Luc 12:50) Ôbe melu ôsusua na a wu, a nga jô na: “Ma wô’ abé nleme wom.” Ve mejô a nga jô Ésaa ma liti na a mbe éjote nyul a mewôk. A nga ye’elane Zambe na: “A Tat, nyi’i me mfa’a ya awolo te. Ve ajô te nde me too de va éyoñe ji. A Tat, wumu’u jôé dôé.” (Jean 12:27, 28) Éyoñ awolo ya awu dé é nga kpwaan, Yésus a nga jô’é na besiñe bé be bi nye, a na be samele nye, a wôé nye awu mintaé. Akusa bo mintaé a mbe a wô’ô, a na nlem ô mbe ô tyele nye yôp, Yésus a nga bo nkômban Ésaa. Teke vaa nge beté, Yésus a ne éve’ela ja dañ mfa’a ya liti fulu évôvoé nlem.​—Lañe’ Ésaïe 53:7, 10.

16-17. (a) Aval avé beyé’é be Yésus be mbe ve bo na a jañele fulu évôvoé nleme jé? (b) Aval avé bi ne vu Yésus?

¹⁶ Alu Yésus a nga kandane nyiñe si va, beyé’é bé be mbe ve bo na a jañele fulu évôvoé nlem. Tame ve’ele simesan aval nlem ô mbe ô tyele nye yôp alu ete. A mbe a yiane sili émien nge a ye fo’o kui na a ba’ale élate jé a Yéhôva akekui awu. Nge a nga ye feñelan, bemilliard be bôt be nji ye bi fane ya nyiñe nnôm éto. (Bero. 5:18, 19) Sa ke ve abim ete étam, a nga ye fe wo’o Ésaa ôsone nyul. (Job 2:4) Tame simesan alu a nga kandan di a minlômane mié; be li’i na ba ke ôsu a laane mbamba minlañ, be’e ve viane beta taté na ba wôman “ajô ya nyi a dañ.” Valé Yésus a jaéya fe lebe be; to’o môs ôte ôbien a nga liti be mfi ya bo éjote nyul. Akusa bo nalé Yésus a nji yaa be. A nga viane lebe bemvôé bé évôvoé été. Ve to’o a nji bame be, a nga kôme liti be ne sañesañ aval ba yiane nyiñ. A nga se’e fe be amu be nga ke ôsu a su’u nye.​—Luc 22:24-28; Jean 13:1-5, 12-15.

 ¹⁷ Ô nga ye bo aya nge wo ô nga ye tebe été éte? Wo fe ô ne vu Yésus éyoñe môt a kolé wo ôbak, a too ke na jam éziñ da tyelé wo nleme yôp. Jeñe’ a nlem ôse na ô tôñ atiñe Yéhôva da jô na “wua a jibi’i nyô mbok.” (Beco. 3:13) Da ye bo tyi’ibi nge wo vuane ki na wo fe ô wô’ô bo mam me ne bo na bôte bevok be wô’ô nlem mintaé. (Min. 12:18; Jc. 3:2, 5) Da ye fe bo tyi’ibi nge wo jeñe na ô se’e bôt bevok éyoñ ése asu mbamba mefulu map.​—Beép. 4:29.

18. Aval avé Yéhôva a volô bôte be ne évôvoé nlem na be nyoñe mbamba mintyi’an, ve jé bebien ba yiane bo?

¹⁸ Ja ye volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an. Yéhôva a ye volô bia éyoñ bi bili na bia nyoñ beta mintyi’an. A ye de bo fo’o ve nge bi ne évôvoé nlem. A ka’ale na a ye vô’ôlô “nkômbane ya évôvoé môt.” (Bs. 10:17) A ye ke su’u ve na a vô’ôlô bia. Kalate Zambe a jô fe na: “A ye wulu bôt be ne minlem évôvoé [zen é ne] zôsôô, a ye’ele bôt be ne minlem évôvoé zene jé.” (Bs. 25:9) Yéhôva a belane Bible asu na a ve bia melep. A belane fe bekalate *, bevidéo a bisulan bia bi a zene ya “Ôlo ô ne mewôk a fek.” (Mt. 24:45-47, nwt-F) Asu na bi bu’ubane melebe mete, bia yiane bo éjote nyul, a yeme na Yéhôva étam nnye a ne volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an. Bia ye ñhe kui na bi bo de éyoñ bia tu’a belan bikpwelé bise Yéhôva a ve bia, a tôñe melebe bia koone me été a nlem ôse.

19-21. Ékob évé Moïse a nga bo Kadès, a ñye’elan ôvé bi ne nyoñ?

¹⁹ Ja ye volô bia na bi sa’ale bo mbia jam. Tame beta simesane Moïse. A nga bo Yéhôva mewôk a ba’ale fulu évôvoé nlem mimbu mimbu. Ve a nga viane jañele fulu éte mvuse mimbu 40, valé bone b’Israël be ntoo memane ya dulu dabe nkôte si. Kale jé é mbe é ndeme wu a jambe Kadès; éko éziñe kale jé éte nje é nga nyii nye Nil Égypte. Bone b’Israël fe be nga beta taté na ba tatan, be jô’ô na ényiñ é ne be abé. Éyoñ éte “be nga jeñe Moïse ñtañete” ajô ya njemba’ane mendim. Akusa bo Moïse a mbe mbamba  nlem, a na Yéhôva a nga belane nye na a bo abui mesimba, bone b’Israël be nga ke ôsu a tatan. Be nji kobô menyiñ fo’o ve amu mendim me mbe me jemba’an, be nga kobô fe Moïse abé, a ntoo ve ane nnye a nga bo na mendim me jemban.​—Nb. 20:1-5, 9-11, Mfefé Nkôñelan.

²⁰ Moïse a nga wô’ô mbia ôlun, ane a nga jañele fulu évôvoé nleme jé. A li’i na a kobô a akok avale Yéhôva a nga jô nye, a nga viane bame bone b’Israël, a jô fe na nnye a zu bo asimba. Ane a nga bibi akok biyoñ bibaé, mendime ve kui. Mebun a ôlun bi nga bo na a bo nsem ô nga soo nye abui minjuk. (Bs. 106:32, 33) Moïse a nji bi mvome ya nyiine Si ya ntiñetan fo’o ve amu a nga jañele fulu évôvoé nlem mon étun éyoñ.​—Nb. 20:12.

²¹ Jam é nga kui Moïse da ve bia beta miñye’elan. Jam ôsu, bia yiane ve ngule ya ba’ale fulu évôvoé nlem jangan éyoñ ése. Nge bi jañele fulu éte ve mon étun éyoñ, mebun me ne nyiine bia nlem, a bi ne taté na bia kobô nge bo mam ane bôt be nji bi fek. Jame baa, éyoñ jam da vindane bia nlem, é ne bo ayaé na bi ke ôsu a liti fulu évôvoé nlem. Ajô te, bia yiane ve ngule na bi bo évôvoé nlem to’o éyoñ jam da kolé bia ôbak.

22-23. (a) Amu jé bia yiane ke ôsu a ba’ale fulu évôvoé nlem? (b) Jé kalate Sophonie 2:3 a liti?

²² Ja ye volô na Yéhôva a solé bia môse ya beta ayaa wé. Ana’ana, Yéhôva a zu mane vaa mbia be bôte bese si, fo’o ve bôt be ne évôvoé nlem étam mbe ba ye nyiñ. Éyoñ éte si ja ye bo njalan a mvo’é. (Bs. 37:10, 11) Ye wo ye fo’o bo môte wua ya nsamba bivôvoé bi bôte bite nga? Wo ye bo nsamba ôte nge wo tôñe mejô me ne kalate Sophonie 2:3. (Lañek)

²³ Amu jé Kalate Sophonie 2:3 a jô na: “Ndô’ôtô mia ye soléban”? Mejô mete me nji tinane na Yéhôva a nji bo ngule ya kamane bebo bisaé bé. Ma tinane na môt ase ya be bia a yiane bo jam éziñ asu na Yéhôva a kamane nye. Môt ase ya be bia a ne nyiñ “môse ya ayaa Yéhova,” a bi ényiñe ya nnôm éto, nge a ve ngul ése na a ve Yéhôva nlem avak a ba’ale fulu évôvoé nlem.