1-2. (a) Moses kong he aa tlaiin zeitindah a chim, zeidah a tuah? (b) Toidornak ṭhanter awkah zei a ruang dah kan ngeih?

BAIBAL ah Moses cu “vawleicung mi vialte lakah lungnem bik a si” tiah a ti. (Nam. 12:3) Moses cu a ṭhawng lomi, biakhiahnak tuah a ṭihmi le midang nih an ralchanh tikah ṭihnak a ngeimi a si a ti duhnak a si maw? Mah cu lungnemmi pakhat nih a langhtermi ziaza a si tiah mi cheukhat nih an ruah men lai. Asinain mah cu a hmaan lo. Moses cu a ṭhawngmi, ṭha tein biakhiahnak a tuah khomi le a ral a ṭhami Pathian sal a si. Jehovah bawmhnak thawngin a ṭhawngmi Izipt uknak tangah a ummi minung 3,000,000 kha thetse ram ah a hruai hna i Israel miphun kha an ral pawl tei awkah a bawmh hna.

² Moses nih a teimi zuamcawhnak phun cu kan tong lo nain nifate toidornak ngeih awkah a hartermi minung asiloah thil sining hna kha kan tong. Asinain mah ziaza ṭhanter awkah ṭhawnnak kan ngei. Jehovah nih “mi toi ah aa dormi cu ram chungah hin him tein an um lai” tiah bia aa kam. (Salm 37:11) Aa toidormi na si kha na langhter kho lai maw? Midang nih aa toidormi in an in hmu maw? Mah a biapimi biahalnak kan leh hlanah toidornak timi a sullam kha kan hngalh hmasa a hau.

3-4. (a) Nemnak cu zei he dah aa lawh? (b) Aa toidormi si awkah zei sining pali dah kan ngeih a hau, zeicah?

³ Toidornak * timi cu aa dawh tukmi hmanthlak suaimi bantuk a si. Zeiti lam in dah? Hmanthlak a suaimi pakhat nih  hmanthlak pakhat a chuah khawh nakhnga a rong a phunphun a hman bantukin toidornak ngeih khawh awkah duh a nungmi ziaza a phunphun ngeih a hau. Mah lak i cheukhat cu nemnak, nawlngaihnak, zaangfahnak le ralṭhatnak hna an si. Jehovah lunglawmhter kan duh ahcun mah ziaza hna cu zeicah ngeih a herh?

⁴ Aa toidormi lawng nih Pathian duhnak kha an tuah khawh lai. Pathian duhnak tuah timi ah nemnak langhter aa tel. (Matt. 5:5; Gal. 5:23) Pathian duhnak kan tuah tikah Satan cu a thin a hung. Nemnak le toidornak kan langhter hmanhah Satan vawlei ah aa telmi mi tampi nih an kan huat. (Johan 15:18, 19) Cucaah Satan kan doh khawh nakhnga ralṭhatnak kan ngeih a hau.

5-6. (a) Satan nih aa toidormi hna kha zeicah a huat hna? (b) Zei biahalnak dah kan i ruah hna lai?

⁵ Toidornak a ngei lomi cu aa porhlawmi, a thinhunnak aa sum kho lomi le Jehovah nawl a ngai lomi a si. Mah kha Satan nih tling tein a langhter. Satan nih aa toidormi hna a huatmi hna cu khuaruahhar awk a si lo. Satan nih a ngeih lomi ziaza ṭha hna an ngeih caah Satan cu miṭhalo a si ti kha fiang tein an langhter. Satan a ṭhatlonak le milihchim a sinak hmanh kha an langhter. Zeicah? Zei bantukin a chim asiloah a tuah hmanhah aa toidormi hna kha Jehovah biak lo awkah a kham kho hna lo.—Job 2:3-5.

⁶ Zeitik caan ah dah toidornak ngeih cu a har? Zeicah toidornak kha kan ṭhanter zungzal awk a si? Mah biahalnak i a phi hngalh awkah Moses, Babilon sal ah a tangmi Hebru mi pathum le Jesuh kong kan i ruah hna lai.

7-8. Mi nih an upat lo tikah Moses nih zeitindah a lehrulh hna?

⁷ Nawlngeihnak kan hmuh tikah: Nawl a ngeimi pakhat caah cun toidornak ngeih zungzal cu a har kho, a hleiin tlangtlatu hna nih a ding loin an pehtlaih hna tik asiloah a ṭhalomi biakhiahnak an tuah tiah an chim tikah a si. Mah cu na tong bal maw? Chungkharmi pakhatkhat nih cutin aan pehtlaih ah tah zeitin? Zeitindah na lehrulh lai? Cu bantuk thil sining ah Moses nih zeidah a tuah ti kha i ruah hna u sih.

⁸ Jehovah nih Moses kha Israel mi hruaitu  ah a thim i a miphun pawl caah nawlbia a ṭialter. Jehovah nih Moses a bawmh ti cu lunghrin awk a um lo. Asinain Moses a farnu Miriam le a upa Aron nih an thangchiat i ṭhit awk a si lomi nu a ṭhit tiah an ti. Moses dirhmun ah pa cheukhat si hna sehlaw thinhun in phuhlam an i zuam kho men. Asinain Moses nih cun cutin a rak tuah lo. Fawi tein a thin a hung lo. Miriam nih dantatnak a inmi kha hlohpiak awkah Jehovah sin hmanhah a rak nawl. (Nam. 12:1-13) Moses nih zeicah cutin a lehrulh?

9-10. (a) Moses nih a hngalhthiam nakhnga Jehovah nih zeitindah a bawmh? (b) Chungkharlu le Khrihfa upa nih Moses sinin zeidah an cawn khawh?

⁹ Moses nih amah cawnpiak awkah Jehovah kha a awnh. A hmasa kum 40 lio i Izipt siangpahrang chungkhar a si lioah Moses cu lungnemmi a si lo. A thinhun a fawimi a si caah a ding loin thil a tuah tiah a rak ruahmi pa pakhat kha a rak thah. A tuahsernak kha Jehovah nih a cohlan lai tiah a ruah. Jehovah nih Moses kha Israel mi hruaitu si awkah ralṭhatnak lawng si loin toidornak zong ngeih a herh ti kha hngalhthiam awkah kum 40 chung a rak bawmh. Toidornak ngeih awkah nemnak le nawlngeihnak zong a herh. Mah sining hna kha ṭha tein a cawn i hruaitu ṭha a hung si.—Exo. 2:11, 12; Lam. 7:21-30, 36.

¹⁰ Tuchan ah, chungkharlu le Khrihfa upa nih Moses kha ṭha tein an i zohchunh awk a si. Upatnak ngei loin pehtlaih na si tikah fawi tein na thinhung colh hlah. Toidornak ngei law palhnak a ngeimi na si kha hngal. (Pct. 7:9, 20) Buaibainak tawnghtham awkah Jehovah lamhruainak kha toidor tein zulh. Nem tein lehrulh zungzal hna. (Ptb. 15:1) Cu bantuk lam in a lehrulhmi chungkharlu le Khrihfa upa nih Jehovah lung an lawmhter, daihnak a um nakhnga an bawmh i toidornak langhternak ah zohchunhawk ṭha an chiah.

11-13. Hebru mi pathum nih kan caah zei zohcunhawk ṭha dah an chiah?

¹¹ Hremnak kan ton tikah: Tuanbia kan zoh tikah minung uknak nih Jehovah miphun cu an hrem hna. Thil ṭhalo an tuah tiah “sual” a kan puh men lai asinain ‘minung nakin Pathian nawl kan ngaih deuh’ caah an thin a hunmi tu a si. (Lam. 5:29) An kan nihsawh, thong an kan thlak men lai asiloah a hrem hmanh an kan hrem men lai. Asinain Jehovah bawmhnak thawngin teirul kan cham hna lai lo i lungdai tein kan um kho lai.

¹² Babilon ah kalpi a simi Hebru mi pathum Hananiah, Mishael le Azariah nih kan caah an chiahmi zohchunhawk ṭha kong kha kan i ruah hna lai. * Babilon siangpahrang nih sui milem nganpi hmaiah kun dingin nawl a pek  hna. Siangpahrang sinah milem an biak lonak a ruang kha nem tein an chimh. Siangpahrang nih a alh hluahmahmi meiphu chungah paih nan si lai tiah a tlerhkhonh ko hna nain Pathian nawl kha an ngai zungzal. Jehovah nih mah pa hna kha a khamh colh hna, asinain Jehovah nih an caah cutin a tuah lai tiah an ruat lo. Mah canah Jehovah nih a awhmi zei thil paoh kha lungtho tein an cohlan. (Dan. 3:1, 8-28) Toidormi hna nih ralṭhatnak taktak an ngei ti kha mah pa hna nih an langhter. Siangpahrang, tlerhkhonhnak le dantatnak hna nih Jehovah biaknak in a kan ngolter kho lo.—Exo. 20:4, 5.

¹³ Pathian cung kan zumhfehnak cu hneksak a si tikah Hebru mi pathum kha zeitindah kan i zohchunh khawh hna? Toidor tein um le Jehovah nih a kan zohkhenh lai ti kha kan zumh a hau. (Salm 118:6, 7) Palhnak an tuah tiah sual a kan puttu hna kha nemnak le upatnak he kan lehrulh hna lai. (1 Pet. 3:15) Kan Pa he kan i pehtlaihnak a rawhter khomi zei thil hmanh tuah kan duh lo.

14-15. (a) Lungretheihnak kan ton tikah zeidah a cang kho? (b) Isaiah 53:7, 10 ningin lungretheihnak ton buin toidornak langhternak ah Jesuh cu zohchunh awk ṭha bik a si tiah zeicah kan chim khawh?

¹⁴ Lungretheihnak kan ton tikah: Kan dihlak in a kong a phunphun ruangah kan lungre a thei. Sianginn camipuai kan tuah hlan asiloah rian ah cuset khaset tiin ṭuanvo kan lak tikah kan lungre a thei men lai. Asiloah ngandamnak caah siithlop kan herhnak kong kan ruah tikah kan lungre a hung thei men lai. Kan lungre a theih tikah toidornak ngeih cu a har. Kan ton bal tuk lomi buaibainak kan ton tikah kan thin a hung men lai. Mah tikah zaangfahnak ngei loin bia kan chim men lai i midang kha zaangfahnak ngei loin kan pehtlaih men hna lai. Lungretheihnak na ton tikah Jesuh kong kha ruat.

¹⁵ Vawleicung a nunnak hmanung bik thla ah Jesuh cu a lungre a rak thei tuk. Sifah harnak ka tong lai i thah ka si lai ti kha a hngalh. (Johan 3:14, 15; Gal. 3:13) A thih hlan thla tlawmpal lioah ka lungre a thei tiah a ti. (Luka 12:50) Jesuh nih a thih lai te zongah “ka lungre a thei” tiah a ti. Aa toidormi le Pathian nawl a ngaimi a si kha thla a cam lioah a chimmi bia hna in kan hngalh khawh. Hitin a ti: “Ka Pa, hi caan hi ka cungah phakter hlah ka ti lai maw? Ka ti lai lo, hi nganfahnak innak caan ton dingah hin pei ka rat cu. Ka Pa, na min cu upatnak pe ko.” (Johan 12:27, 28) A caan a phanh tikah Jesuh nih fahnak le ningzahnak he amah a ṭhat hnga dingmi Pathian ral pawl kut ah ralṭha tein aa pe. Lungretheihnak le harnak tampi a tong ko nain Jesuh nih Pathian duhnak kha toidor tein a tuah zungzal. Lungretheihnak ton buin toidornak langhternak ah Jesuh cu zohchunh awk ṭha bik a si ti kha fiang tein kan chim khawh.—Isaiah 53:7, 10 rel.

16-17. (a) Jesuh toidornak kha a hawile nih zeitindah an hneksak? (b) Jesuh kha zeitindah kan i zohchunh khawh?

¹⁶ Vawleicung a nunnak hmanung bik zan ah Jesuh cu a hawikom ṭha bik hna nih aa toidornak kha an rak hneksak. Mah zan ah Jesuh cu zeitluk in dah a lungre a theih lai ti khi ruathmanh. A thih tiang zumhfek tein a um lai maw? Zumhfek tein a um lo ahcun ahohmanh nunnak ruahchannak an ngei lai lo. (Rom 5:18, 19) Mah nakin a biapi deuhmi cu a tuahsernak nih a Pa min a chiatter khawh asiloah a thianter khawh. (Job 2:4) Lamkaltu pawl he hmanung bik zanriah an ei lioah a zultu hna lakah “ahodah a ngan bik ah ruah awk a si” timi “bia alnak” a rak chuak. Mah ni zanlei i telin Jesuh nih a zultu pawl kha mah kong he aa tlaiin voi tampi a rak chimhhrinh cang hna. Asinain Jesuh cu a thin a hung lo. Mah canah nem tein a lehrulh hna. Zaangfahnak he an  ngeih awk a simi lungput kha fimkhur tein a rak chimh ṭhan hna. Zumhfek tein an um caah a zultu pawl kha a rak thangṭhat hna.—Luka 22:24-28; Johan 13:1-5, 12-15.

¹⁷ Cu bantuk thil sining kha na ton ahcun zeitindah na lehrulh lai? Lungretheihnak kan ton hmanhah Jesuh kha kan i zohchunh khawh i toidornak kan ngei zungzal kho. “Pakhat le pakhat . . . i bawm u” timi Jehovah nawlpekmi kha lungtho tein kan zulh. (Kol. 3:13) Kan biachim le kan tuahsernak in midang thin kan hunter khawh hna ti kha kan i cinken ahcun mah nawlpekmi kha kan zulh lai. (Ptb. 12:18; Jeim 3:2, 5) A ṭhami an ziaza ruangah midang kha thangṭhat zungzal hna.—Efe. 4:29.

18. Jehovah nih aa toidormi hna kha a ṭhami biakhiahnak tuah khawh awkah zeitindah a bawmh hna, asinain zeidah an tuah a herh?

¹⁸ Toidornak kan ngeih ahcun a ṭhami biakhiahnak kan tuah khawh lai. Kan nunnak ah a harmi thimnak kan tuah tikah Jehovah nih a ṭhami biakhiahnak tuah awkah a kan bawmh lai. Asinain kan i toidor lawngah a kan bawmh lai. “Mi nauta cu an thlacamnak” ka ngaihpiak hna lai tiah bia aa kam. (Salm 10:17) Kan halmi leng hmanhin a kan tuahpiak lai. Baibal nih hitin bia a kan kamh: “Mi toi i aa dormi kha lam ding in a hruai hna i a duhnak kha a cawnpiak hna.” (Salm 25:9) Jehovah nih Baibal in lamhruainak a kan pek, cun “zumh awk a tlakmi le a fimmi sal” kha hmangin cauk, * video le pumhnak hna zongin lamhruainak a kan pek. (Matt. 24:45-47) Kan herhmi bawmhnak kha toidor tein kan cohlannak thawngin, Jehovah nih a kan pekmi hriamnam kan hlathlainak thawngin le kan cawnmi kha lungtho tein kan zulhnak thawngin Jehovah bawmhnak kha kan cohlan awk a si.

19-21. Moses nih Kadesh ah zei palhnak dah a tuah, mah in zeidah kan cawn khawh?

¹⁹ Toidornak kan ngeih ahcun palhnak tuah kha kan hrial lai. Moses kong kha ruat ṭhan hmanh. Kumhrabu tampi chung aa toidor i Jehovah lung a lawmhter. Asinain Israel mi he thetse ram ah kum 40 dengmang khual an tlawn dih hnuah Moses nih toidornak kha a langhter ti lo. Izipt ah a nunnak a khamhtu si dawh a simi a unu cu a thi i Kadesh ah an vui. Mah tikah Israel mi cu aa tlak ningin zohkhenh kan si lo tiah an phunzai ṭhan.  Atu ah din awk ti a um lo caah “Moses cu bia an chuah.” Jehovah nih Moses kha khuaruahhar thil tuah khawhnak ṭhawnnak a pek i mahzawn ruat loin Israel mi kha caan saupi chung a hruai ko hna nain Israel mi cu an phunzai. An phunzaimi cu din awk ti a um lo ruang lawng ah si loin kan ti a halmi cu Moses palh a si ti zongin an phunzai.—Nam. 20:1-5, 9-11.

²⁰ Moses cu a thin a hung tuk i toidornak a langhter kho ti lo. Jehovah nih lung sin biachim dingin nawl a pekmi a si ko nain a thin a hun tuk caah Moses nih mi pawl kha khuaruahhar thil pakhat in ka tuah lai tiah a ti hna. Cun lung kha voihnih a tuk i ti tampi a chuak. A hun i porhlaw i a thin a hun tuk caah palhnak nganpi a tuah. (Salm 106:32, 33) Aa toidornak kha chikkhatte a tlauter caah Moses cu Biakammi Ram ah luhnak nawl a rak hmu lo.—Nam. 20:12.

²¹ Mah kong in a ṭha tukmi kong kan cawn khawh. Pakhatnak, toidornak lungput ngeih zungzal awkah kan i zuam a hau. Toidornak ngeih awkah kan i zuam lo ahcun fawi tein kan hun i porhlaw kho, cun hrut ngai in bia kan chim kho i thil kan tuah kho. Pahnihnak, lungretheihnak kan ton tikah toidornak ngeih peng cu a har kho. Cucaah lungretheihnak kan ton hmanhah toidor tein um awkah kan i zuam a hau.

22-23. (a) Aa toidormi si awkah zeicah kan i zuam zungzal awk a si? (b) Zefaniah 2:3 nih zei kong dah a langhter?

²² Toidornak kan ngeih ahcun huhphenh kan si lai. A rauhhlan ah Jehovah nih vawleicung i miṭhalo vialte kha a hrawh dih cang hna lai i aa toidormi lawng an nung lai. Vawlei cu daihnak in a khat cang lai. (Salm 37:10, 11) Mah aa toidormi hna lakah naa tel lai maw? Profet Zefaniah nih a chim bantukin Jehovah nih tuah awkah aan fialmi thil kha na tuah ahcun naa tel kho lai.—Zefaniah 2:3 rel.

²³ Zefaniah 2:3 ah zeicah “dornak nan hmu kho lai lo dahkaw” tiah a chim? Mah cu Jehovah nih amah a dawmi hna le a lung a lawmhtermi hna kha a huhphenh kho hna lo tinak a si lo. Mah canah huhphenhnak kan hmuh nakhnga thil cheukhat kan tuah a hau tinak a si. Atu ah toidornak ngeih awkah fakpi in kan i zuam i Jehovah lung kan lawmhter ahcun “BAWIPA thinhun ni” ah luatnak kan hmu lai i zungzal in kan nung kho lai.