1-2. (a) Mosesi qanoq al­laatigineqar­pa, qanorlu ilior­pa? (b) Maniguun­nermik ineriar­tor­titsinis­samut pis­sutis­saal­luar­toq suua?

BIIBILIMI al­las­simavoq Mosesi “inun­nit nunarsuarmiit­tunit tamanit an­neruniajuin­ner­paasoq”. (4 Mos 12:3) Taamatut pis­suseqarami san­ngiitsuua, nakimasuua akerliliiuman­ngitsuul­lunilu? Im­maqa ilaasa maniguut­toq taamatut pis­suseqar­neras­savaat. Taman­nali ilumuun­ngilaq. Mosesi Guutimut kif­faavoq nukit­tul­lunilu nakimaal­lunilu sapiitsoq. Jehovamit ikior­neqar­nermigut Egyptenip naalak­kersuisua pis­saasoq sas­sarfigisar­paa, inuit im­maqa 3.000.000-t inoqajuitsuk­kut siulersor­pai inuiaqatigiil­lu Israelik­kut akeq­qamin­nut ajugaanis­saan­nut ikiorlugit.

² Mosesip unam­miniar­nar­titai nalaan­navian­ngilavut, ul­lul­li tamaasa inuit pisul­luun­niit maniguun­nis­satsin­nik saper­nar­nerulersitsisut naapil­lugil­luun­niit nalaat­tar­pavut. Pis­sutsimil­li tamatumin­nga ineriar­tor­titsinis­samut pis­sutis­saqarluar­pugut. Jehova neriorsuivoq ‘qanilaar­tut nuna kingor­nutis­sagaat’. (Tuss 37:11) Il­lit maniguut­tutut im­minut oqaatigis­savit? Al­lat taamatut pis­suseqar­neras­savaatsit? Apeq­qutit pingaarutil­lit taak­kua akin­ngin­neran­ni maniguun­neq qanoq paasisariaqar­nersoq ilisimasariaqar­par­put.

3-4. (a) Maniguun­nerup suna as­sigaa? (b) Maniguuk­kumal­luta pis­suserineqar­tus­sat pingasut suut pisariaqar­tip­pavut, aam­ma sooq?

³ Maniguun­nerup * qalipagaq kusanar­toq as­sigaa. Qanoq?  Eq­qumiitsulior­tup qalipaanermini qalipaatinik arlalin­nik atuisar­neratut maniguuk­kumal­luta nuan­nersunik arlalin­nik pis­suseqar­tariaqar­pugut. Naalan­neq, qanilaar­neq sapiin­nerlu pis­sutsit taak­kua ilagaat. Jehovamit iluarisaajumal­luta sooq taamatut pis­suseqar­tariaqar­pugut?

⁴ Inuk maniguut­toq Guutip piumasaanut naalat­tarpoq. Qanilaar­tuunis­sar­put Guutip piumasaata ilagaat. (Matt 5:5; Gal 5:23) Guutip piumasaatut ilioraangat­ta Saatani as­sut kamatsit­tar­par­put. Taamaat­tumik maniguuk­kaluarluta qanilaaraluarlutalu inup­pas­suar­nit Saatanip silarsuaanut ilaasunit uumigineqar­tar­pugut. (Joh 15:18, 19) Taamaat­tumik Saatani akerlilersorumal­lugu sapiit­tariaqar­pugut.

5-6. (a) Sooq Saatanip inuit maniguut­tut uumigai? (b) Apeq­qutit suut akis­sutis­sarsis­savavut?

⁵ Inuup maniguut­tup akerleraa inuk makitasooq, im­minut aqus­sin­naan­ngitsumik kamat­tar­toq Jehovamul­lu naalan­ngitsoq. Saatani taamator­piaq it­tuuvoq. Maniguut­tut uumigim­magit tupin­nan­ngilaq. Maniguut­tut pis­suserin­nermik­kut Saatanip qanoq ajor­tiginera ersersit­tar­paat. Al­laal­lu suli Saatanimut ajor­nerusumik sal­lutuujunera up­per­narsar­tar­paat. Sooq? Qanorluun­niit oqaraluaruni ilioraluarunilu inuit maniguut­tut Jehovamut kif­far­torun­naarsis­sin­naan­ngin­namigit! – Job 2:3-5.

⁶ Maniguun­nis­saq qaquguk­kut saper­nar­tis­sin­naavar­put? Aam­ma sooq maniguun­nermik ineriar­tor­titsisariaqar­pugut? Apeq­qutit taak­ku akiumal­lugit Mosesip, hebræerit pingasut Babylonimi aal­larus­saaq­qasut Jiisusil­lu maligas­siaat misis­sus­savavut.

7-8. Mosesi al­lanit ataq­qineqan­ngin­nami qanoq ilior­pa?

⁷ Oqar­tus­saas­susiler­neqar­ner­mi: Oqar­tus­saas­susiler­neqar­tut, pingaar­tumik nak­kutigisamin­nit ataq­qin­nin­ngitsumik pineqaraangamik aalajangiinerlut­tutul­luun­niit oqarfigineqaraangamik, maniguun­nis­sar­tik saper­nar­tis­sin­naavaat. Taamatut misigisaqar­nikuuit? Taavami ilaqut­tan­nit taamatut pineqaruit? Qanoq ilius­savit? Mosesi qanoq ilior­toq eq­qarsaatigiuk.

⁸ Jehovap Mosesi Israelik­kun­nut siulersuisun­ngor­til­lugulu inuiaqatigiit inatsisis­saan­nik  al­lan­nis­samik ataq­qinaaser­paa. Jehovap Mosesimik tapersersuinera ersaril­luin­nar­poq. Taamaak­kaluar­toq Mosesi qatan­ngutiminit, Mirjamimit Aronimil­lu, akerliler­neqarlunilu nuliaminik toq­qaanerminut tun­ngatil­lugu apeq­quser­neqar­poq. Al­lat Mosesitut inis­sisimaf­fil­lit taamatut pineqar­tuugunik im­maqa kamalerlutil­lu akiniaarusulis­sagaluar­put – Mosesili ajual­lajasuun­ngin­nami taamaaliun­ngilaq. Al­laat Jehova qin­nuigaa Mirjamimik pil­laajun­naaq­qul­lugu. (4 Mos 12:1-13) Sooq Mosesi taamaalior­pa?

9-10. (a) Jehovap Mosesi sumik paasin­nin­nis­samut ikior­paa? (b) Ilaqutariin­ni it­tuusut utoq­qaaner­tal­lu Mosesi qanoq ilin­niarfigisin­naavaat?

⁹ Mosesip Jehovamit ilin­niar­tin­neqar­nis­sani akueraa. Ukiut 40-t tamatuma sior­na Egyptenimiut kun­ngik­kormiuisa ilagigal­larman­ni Mosesi maniguun­ngilaq. Al­laat kamajangaarami angut naaper­tuil­luan­ngitsulior­tutut nalilik­kani toqup­paa. Mosesi isum­mer­poq taamatut ilior­nini Jehovap akueris­sagaa. Jehovap ukiut 40-t atorlugit Mosesi Israelik­kun­nik siulersuinermini sapiigin­nar­nani maniguut­tariaqar­neranik paasin­nin­nis­saanut ikior­paa. Maniguuk­kumal­luni qanilaar­tuusariaqarlunilu naalat­tariaqarlunilu saamasuusariaqar­poq. Taman­na ilin­niarluaramiuk nak­kutil­liisun­ngor­poq pik­koris­soq. – 2 Mos 2:11, 12; ApS 7:21-30, 36.

¹⁰ Ul­lumik­kut ilaqutariin­ni it­tuusut utoq­qaaner­tal­lu Mosesi ilaar­tariaqar­paat. Ataq­qin­nin­ngitsumik pineqaraangavit ajual­lajaval­laas­san­ngilatit. Maniguul­lutit kuk­kusar­nerit nas­suerutigiuk. (Oqal 7:9, 20) Jehovap ajor­nar­torsiutinik aaq­qiisar­nis­samut ilitsersuus­sutai naalak­kit. Tamatigul­lu sal­laatsumik akisarit. (Uss 15:1) Ilaqutariin­ni it­tuusut nak­kutil­liisul­lu Jehovap iluarisaatut ilior­tar­tut eq­qis­seqatigiis­sitsisarlutil­lu maniguun­nermut tun­ngatil­lugu maligas­saal­luar­put.

11-13. Hebræerit pingasut uagutsin­nut qanoq maligas­siuip­pat?

¹¹ Maler­sor­neqar­ner­mi: Oqalut­tuarisaanerup ingerlanerani inuit naalak­kersuisut Jehovap in­nut­taanik malersuisar­put. As­sigiin­ngitsutigut “pinerlut­tulior­tutut” un­nerluutigisar­paatigut, kaman­neran­nul­li pis­sutaavoq taak­ku naalan­nagit Guutimut naalan­ner­put. (ApS 5:29) Im­maqa il­laruaatigineqas­saagut, par­naarus­saas­saagut al­laal­lu timik­kut persut­tar­neqas­sal­luta. Jehoval­li ikiuineratigut akiniaanata misilin­neqar­nermi saamajuas­saagut.

¹² Hebræerit pingasut aal­larus­saaq­qasut – Hananjap, Mishaelip Azarjal­lu – maligas­siaat eq­qarsaatigiuk. * Babylonimi kun­ngip  kuultimik inuusaliarujus­suarmik pal­lorfigin­neq­quai. Taamaaliorusun­ngin­nermin­nut pis­sutaasoq kun­ngimut saamasumik nas­suiar­paat. Aatsitsivim­mi aamaan­naasumi ikual­lan­neqar­nis­samin­nik kun­ngip sioorasaaraluaraatik Guutimut naalat­tuar­put. Jehovamit ingerlaan­naq an­naan­neqaraluarlutik an­naan­neqar­nis­sar­tik taamaat­tus­saan­nar­tut isigin­ngilaat. Qanorluun­niil­li pisoqaraluar­pat Jehovap pisut akuerisai atorumavaat. (Dan 3:1, 8-28) Inuit maniguut­tut sapiitsuunerat up­per­narsar­paat – kun­ngi kinaluun­niit aam­ma sioorasaarut pil­laas­sul­luun­niit sunaluun­niit pis­sutigalugu Jehovamut taamaal­laat tun­niusimanitsin­nik aalajangiusiman­nin­ner­put kipitin­navian­ngilar­put. – 2 Mos 20:4, 5.

¹³ Guutimik ilumoorfigin­nin­ner­put misilin­neqar­pat hebræerit pingasut taak­ku qanoq ilaarsin­naavavut? Maniguul­luta Jehovap isumagiumaaraatigut tatigisar­par­put. (Tuss 118:6, 7) Eq­qun­ngitsulior­tutut uagutsin­nik un­nerluus­sisut saamasumik ataq­qin­nit­tumil­lu akisar­pavut. (1 Petr 3:15, 16) Aam­ma Ataatatsin­nik asan­nit­tumik ikin­nguteqar­nitsin­nut ajoqutaasin­naasumik sumil­luun­niit iliuuseqarusun­ngil­luin­nar­pugut.

14-15. (a) Naner­tisimanermi qanoq pisoqarsin­naasar­pa? (b) Esaja 53:7, 10-lu naaper­torlugit Sooq oqarsin­naavugut Jiisusi naner­tisimanermi maniguun­nermut tun­ngatil­lugu maligas­saal­luar­ner­paasoq?

¹⁴ Naner­tisimaner­mi. As­sigiin­ngitsut pis­sutigalugit tamat­ta naner­tisimasar­pugut. Im­maqa atuarfim­mi misilitsingajaler­nermi sulif­fim­miluun­niit aalajangersimasumik suliaqar­nermi taamatut misigisar­pugut. Imaluun­niit nakorsar­tis­sin­naaner­put eq­qarsaatigiin­narlugu naner­tisimaler­tar­pugut. Naner­tisimanermi maniguun­nis­saq saper­nar­tar­poq. Pisut isumakuluutigineq ajuk­kavut im­maqa uumisulis­sutigisar­pavut. Im­maqa soq­qusaatsumik oqalul­lutalu pis­suseqaler­tar­pugut. Naner­tisimasutut misiginikuuguit Jiisusip maligas­siaa eq­qarsaatigiuk.

¹⁵ Jiisusip nunarsuarmi inuunermini qaam­matini kingul­ler­ni naner­tisimangaar­poq. Nalun­ngilaa toqutaasus­saal­lunilu naal­liungaar­tus­saal­luni. (Joh 3:14, 15; Gal 3:13) Toqunis­sani qaam­matialuit sioq­qul­lugit oqar­poq naner­tisimal­luni. (Luk 12:50) Toqunis­sani ul­lualuit sioq­qul­lugit Jiisusi oqar­poq: ‘Tar­niga siooravoq.’ Misigis­sutsini qinunik­kut oqaatigim­magit maniguun­nera Guutimul­lu naalan­nera ersarip­poq: ‘Ataataq, nal­liut­tumit matuman­nga an­naan­nga. Taman­nali pil­lugu nal­liut­toq taman­na tikip­para. Ataataq, aq­qit naalan­narsisiguk.’ (Joh 12:27, 28, tastamantitâĸ) Pif­fis­saq nal­lium­mat Jiisusi sapiil­luni Guutip akeraanut, naal­liun­nangaar­tumik kan­ngunarsaataasumil­lu toqutsisis­saminut, im­minut tun­niup­poq. Jiisusi as­sut naner­tisimangaaraluarluni naal­liuk­kaluarlunilu maniguul­luni Guutip piumasaatut ilior­poq. Qulan­ngil­luin­narluta oqarsin­naavugut Jiisusi naner­tisimanermi maniguun­nermut tun­ngatil­lugu maligas­saal­luar­ner­paasoq! – Esaja 53:7, 10 atuakkit.

16-17. (a) Jiisusip maniguun­nera ikin­ngutaasa qanoq misilip­paat? (b) Jiisusi qanoq ilaarsin­naavar­put?

¹⁶ Jiisusip nunarsuarmi inuunerani un­num­mi kingul­lermi ikin­ngutiginer­paasaasa maniguun­nera misilip­paat. Un­num­mi tas­sani Jiisusi qanoq naner­tisimatigisoq takorlooruk. Toqus­si tikil­lugu aalajaat­tuas­sava? Taamaan­ngip­pat inuit mil­liardil­lit neriuutis­saqas­san­ngik­kaluar­put. (Rom 5:18, 19) Pingaar­ner­tul­lu, iliuusii Ataatami tusaamaneqar­neranut sun­niuteqar­tus­saap­put. (Job 2:4) Ikin­ngutini qaniginer­paasani naggam­mik un­nuk­korsioqatigigamigit apustilit “kina arlar­tik ilaminit an­nerusutut naatsorsuun­neqas­sanersoq” ‘oq­qas­sutigiler­paat’. Taman­na pil­lugu  Jiisusip ikin­ngutini arlaleriarluni, aam­ma un­num­mi tas­sani siusin­nerusuk­kut, naq­qip­pai. Qin­ngaritsaas­sin­ngin­nera maluginiar­nar­poq. Jiisusip maniguul­luni aam­maarluni qanoq isigin­nit­taaseqar­tariaqar­nerat inus­siar­nersumik, aalajangersimar­palut­tumil­li, nas­suiar­paa. Taamaalioreerami ikin­ngutini im­minik ilumoorfigin­nin­nerat pil­lugu nersualaar­pai. – Luk 22:24-28; Joh 13:1-5, 12-15.

¹⁷ Il­lit tamatumun­nga as­singusumik nalaataqar­tuuguit qanoq iliorsimas­sagaluar­pit? Jiisusi ilaarlugu naner­tisimagaluarluta saamasumik pis­suseqarsin­naavugut. ‘Kamageqatigiin­nis­samik’ Jehovap peq­qus­sutaa kajumil­luta naalas­savar­put. (Kol 3:13) Tamat­ta al­lat qin­ngarisaan­nik oqaaseqar­tarlutalu iliuuseqar­tar­ner­put eq­qaamagutsigu peq­qus­sut taan­na maleruas­savar­put. (Uss 12:18; Jaak 3:2, 5) Al­lal­lu pis­susii nuan­nersut pil­lugit nersualaar­niar­tak­kit. – Ef 4:29.

18. Jehovap inuit maniguut­tut pitsaasumik aalajangeeq­qul­lugit qanoq ikior­tar­pai, qanorlu ilior­tariaqar­pugut?

¹⁸ Pitsaanerusumik aalajangiisalis­saagut. Inuunermi saper­nar­tunik aalajangigas­saqalerut­ta Jehovap pitsaasumik aalajangiinis­samut ikius­savaatigut – aatsaal­li maniguuk­kut­ta. Neriorsuivoq “ikior­tarial­lit”, tas­sa maniguut­tut, tusar­niarlugit. (Tuss 10:17) Qin­nutivut tusaagin­nar­nagit iliuuseqas­saaq. Biibilimi neriorsor­neqar­pugut: “Maniguut­tut ingerlatit­tar­pai naaper­tuil­luar­nik­kut, ajoqersorlugil­lu aq­qutigeq­qusaminik.” (Tuss 25:9) Jehovap Biibili, Biibililersaarutit * ataatsimiin­neril­lu ‘inus­siamit aalajaal­lunilu silatuumit’ aaq­qis­sor­neqar­tut aq­qutigalugit siulersor­tar­paatigut. (Matt 24:45-47, NW) Maniguul­luta ikior­neqar­tariaqar­nit­ta nas­suerutigineratigut, Jehovap tun­niut­tagaasa atuaq­qis­saar­tar­nerisigut ilik­kak­katsin­nil­lu kajumil­luta maleruaanik­kut Jehovap ikiuinera akuerisariaqar­par­put.

19-21. Kadeshimi Mosesi qanoq kuk­kua, taman­nalu qanoq ilin­niutigisin­naavar­put?

¹⁹ Kuk­kunis­sar­put pin­ngit­soor­tis­savar­put. Mosesi eq­qarsaatigeq­qiguk. Ukiuni qulik­kuutaani maniguut­tuarlunilu Jehovamit iluarisaavoq. Israelik­kul­li ukiut 40-ngajaat inoqajuitsumi angalareer­tut Mosesi maniguutin­ngitsoor­poq. Aleqaa, Egyptenimi Mosesimik an­naas­sigunar­toq, toqoq­qam­mer­poq Kadeshimilu ilisaaq­qam­merluni. Israelik­kul­lu  iluamik isumas­sor­neqan­ngin­nerarlutik naam­magit­taal­lioq­qiler­put. Maan­na imis­saaleqiner­tik pil­lugu “Mosesi saqitsaatiler­paat”. Mosesi aq­qutigalugu Jehova arlaleriarluni tupin­nar­tulior­taraluar­toq Mosesilu ukior­pas­suar­ni nam­minis­sarsiorani siulersuigaluar­toq inuiaqatigiit naam­magit­taal­liuler­put. Imis­saaleqiner­tik piin­nar­nagu aam­ma Mosesi, qilan­nermin­nut pisuutil­lugu, naam­magit­taal­liuutigiler­paat. – 4 Mos 20:1-5, 9-11.

²⁰ Mosesi kamangaarami saamasumik pis­suseqarun­naar­poq. Up­perluni qaarsumut oqalun­nis­samik Jehovamit peq­quneqaraluarluni Mosesi narrutsaq­qal­luni inuit oqarfigai tupin­nar­tulior­niarluni. Taava qaarsoq marloriarluni anaam­magu imeq tis­saluler­poq. Makitalerami kamalerlunilu ingasat­tumik ajor­tulior­poq. (Tuss 106:32, 33) Maniguuk­kun­naatal­lan­nini pil­lugu Mosesi nunamut neriorsuutigisamut iseq­qusaajun­naar­poq. – 4 Mos 20:12.

²¹ Pisoq taan­na pingaarutilim­mik ilin­niarfigaar­put. Siul­ler­tut, maniguut­tumik isigin­nit­taaseqar­tuar­nis­sar­put sulis­sutigiuar­tariaqar­par­put. Maniguuk­kun­naarut­ta makitalerlutalu sianiitsor­pal­lat­tumik oqalulersin­naal­lutalu iliuuseqalersin­naavugut. Aap­paat­tut, naner­tisimaner­put san­ngiil­lis­sutigisin­naagatsigu, al­laat tatineqar­nermi, maniguun­niar­tariaqar­pugut.

22-23. (a) Sooq maniguun­neq noq­qaas­sutigiuar­tariaqar­par­put? (b) Sefania 2:3-mi al­las­simasut sumik ersersitsip­pat?

²² Il­ler­sor­neqas­saagut. Jehovap qanit­tuk­kut inuit ajor­tut tamaasa nunarsuarmit piis­savai, maniguut­tul­lu kisimik nunarsuarmiilis­sap­put. Taava nunarsuaq eq­qis­sineqangaarfius­saaq. (Tuss 37:10, 11) Il­lit maniguut­tunut taak­kunun­nga ilaas­savit? Aap, pruf­fiiti Sefania aq­qutigalugu Jehovap kajumis­saarutaa malik­kuk­ku. – Sefania 2:3 atuaruk.

²³ Sooq Sefania 2:3-mi al­las­simava: “Im­maqa taava qimar­nguis­sarsiumaar­pusi”? Imaan­ngilaq Jehovap im­minik nuan­naar­titserusut­tut asan­nit­tul­lu an­naas­sin­naan­ngik­kai. Tamatuman­ngali ersersin­neqar­poq il­lersor­neqarumal­luta iliuuseqar­tariaqar­tugut. Maniguun­nis­sar­put Jehovamil­lu iluarisaanis­sar­put noq­qaas­sutigigutsigit ‘ul­lormi Jehovap kamaf­fis­saani’ aniguinis­samut naas­san­ngitsumil­lu inuuneqaler­nis­samut periarfis­saqalis­saagut.