၁-၂. (က) စီၤ​မိၤၡ့ မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်လဲၣ်​တဂၤ​လဲၣ်​ ဒီး​အဝဲ​မၤဝဲ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) တၢ်မနုၤ ထိၣ်ဟူး​ထိၣ်ဂဲၤ​ထီၣ်​ပှၤလၢ ပ​က​မၤ​အါထီၣ်​ တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​လဲၣ်.

လံာ်စီဆှံ​ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ စီၤ​မိၤၡ့​မ့ၢ်​ပှၤလၢ “အ​သးစူၤ​န့ၢ်​ကယဲၢ် ပှၤလၢ​ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​ခဲလၢာ်​တက့ၢ်​လီၤ.” (၄ မိၤၡ့ ၁၂:၃) စီၤ​မိၤၡ့​အိၣ်ဒီး​တၢ်သးစူၤ​န့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ဂံၢ်စၢ်​ဘါစၢ်, ဆၢတဲာ်​တၢ်​ဒူဒူ တ​ဘူၣ်​ဘၣ်​ ဒီး​ဖဲ​ပှၤဂၤ​ထီဒါ​အီၤ​အခါ မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အ​ပျံၤတၢ်​န့ၣ်​ဧါ. ပှၤ​တနီၤနီၤ​ထံၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤ​ဒ်​န့ၣ်​တဂၤ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ နီၢ်နီၢ်​န့ၣ်​ တမ့ၢ်​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်. စီၤ​မိၤၡ့​မ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်​ယွၤ​အခ့အပှၤ​လၢ အဆူၣ်, ဆၢတဲာ်​တၢ်​ဒူဒူ ဒီး​အ​အိၣ်ဒီး​တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤစၢၤ​အဃိ အဝဲ​ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်​ဝဲ အဲၤကူပတူး​အ​စီၤပၤ​လၢ အစိဒိၣ်​အ​ကမီၤထီ, တီခိၣ်ရိၤမဲ​ဝဲ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ က​အိၣ်ဝဲ ၃,၀၀၀,၀၀၀ လၢ​မဲးမုၢ်ခိၣ်​ဒီး မၤစၢၤဝဲ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​လၢ က​မၤနၢၤ​ဝဲ အဒုၣ်အဒါ​တဖၣ်​အဂီၢ်​လီၤ.

^၂ ပ​တထံၣ်​ဘၣ်​ဒီး တၢ်အိၣ်​အသး​ဒ်သိး​ဒီး စီၤ​မိၤၡ့​ဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်​ တနံၤ​ဘၣ်​တနံၤ​န့ၣ်​ ပ​ထံၣ်ဘၣ်​ဒီး​တၢ်အိၣ်​အသး မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢ​အ​ဒုး​ကဲထီၣ်​ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ လၢ​ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ယဟိဝၤ​ယွၤ​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ “ပှၤလၢ​အ​သးစူၤ က​န့ၢ်ဘၣ်သါ​ထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ” လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၃၇:၁၁) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်ဂံၢ်​တၢ်ဘါ လၢ​ပ​က​မၤ​ဒိၣ်ထီၣ်​အါထီၣ်​ တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​အံၤ​အဂီၢ်​လီၤ. မ့ၢ်​န​ထံၣ်​လီၤ​န​သး​လၢ န​မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​ဧါ. ဒီး​မ့ၢ်​ပှၤဂၤ​ထံၣ်​နၤ ဒ်​န့ၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဧါ. တချုး​ပ​စံးဆၢ​တၢ်​သံကွၢ် လၢ​အရ့ဒိၣ်​တဖၣ်​အံၤ ဒံး​ဘၣ်​န့ၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​သ့ၣ်ညါ​လၢ တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​တၢ်မနုၤ​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ.

၃-၄. (က) တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​န့ၣ်​ လီၤဂာ်​ဒ်သိး တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) ဒ်သိး​ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ် ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ဝါ မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်​ ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ​လဲၣ်.

^၃ တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ * န့ၣ်​လီၤဂာ်​ဒ် တၢ်ဂီၤ​လၢ ပှၤ​တ့​ဃာ်​အီၤ ဃံ​ဃံလၤ​လၤ​တဘ့ၣ် န့ၣ်​လီၤ. ဒ်​ပှၤ​တ့​တၢ်ဂီၤ​ဖိ​တဂၤ သူဝဲ​ကသံၣ်​ထံ အလွဲၢ်​တဘျုး​ခါ လၢ​က​တ့ထီၣ်​တၢ်ဂီၤ​အဂီၢ်​အသိး ပဝဲ​သ့ၣ်​စ့ၢ်ကီး ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တဘျုး​ခါ ဒ်သိး​ပ​က​ကဲထီၣ်​ ပှၤလၢ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ်​လီၤ. တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​လၢ ပ​က​ဘၣ်​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်​အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး, တၢ်​ဒိကနၣ်, တၢ်​သးကညီၤ ဒီး​တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ​လီၤ. ဒ်သိး​ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​ဘၣ်သး​အဂီၢ် ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တဖၣ်​အံၤ​လဲၣ်.

^၄ ထဲဒၣ်​ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​န့ၣ်​ က​မၤဝဲ တၢ်ဘၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​အသး ဒီး​အဝဲ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​လီၤ. (မးသဲ ၅:၅; ကလၤတံ ၅:၂၃) ဖဲ​ပ​မၤ တၢ်ဘၣ်​ကစၢ်​ယွၤ​အသး​အခါ မုၣ်ကီၤလံၢ် သးထီၣ်​ပှၤ​ဒိၣ်မး​လီၤ. အဃိ ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး ဒီး​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​ဒၣ်လဲာ် ပှၤလၢ​အ​အိၣ်​လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်​အ​အိၣ်​တခီ​န့ၣ်​ က​သးဟ့​ပှၤလီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၅:၁၈, ၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဒ်သိး​ပ​က​တြီဆၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်​အဂီၢ် ပ​လိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ဂံၢ်​တၢ်​ဘါလီၤ.

၅-၆. (က) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ မုၣ်ကီၤလံၢ်​သးဟ့ဝဲ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​လဲၣ်. (ခ) ပ​က​တဲသကိး တၢ်​သံကွၢ်​မနုၤ​တဖၣ်​လဲၣ်.

^၅ ပှၤလၢ​အ​တမ့ၢ် ပှၤ​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ပာ်ထီၣ်ထီ​အသး, တ​ပၢၤ​အ​တၢ်​သးဒိၣ်​ ဒီး​တ​ဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​ကလုၢ်​ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်​ မုၣ်ကီၤလံၢ် အ​တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ​လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ သးဟ့ဝဲ​ပှၤလၢ အ​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ တမ့ၢ်​တၢ်​လၢ အ​လီၤ​ကမၢ​ကမၣ်​ဘၣ်. ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​တအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤလၢ အအၢ​အသီ​ဒိၣ်မး​လီၤ. မ့ၢ်​လၢ ပှၤလၢ​အသး​တ​စူၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ တအိၣ်​ဒီး​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ ဒ်သိး​အဝဲသ့ၣ်​အဃိ​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်​မ့ၢ် ပှၤလၢ​အ​လီတၢ်​လီၤ. လၢ​ကျဲ​ဒ်လဲၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ် မ့ၢ်​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ​ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ အဝဲ​မၤဝဲ​ဒ်သိး ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​ က​ပတုာ်​မၤ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်မၤ တန့ၢ်ဘၣ်​အဃိ​လီၤ.—ယိၤဘး ၂:၃-၅.

^၆ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ကီ​လၢ​ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ်​လဲၣ်. ဒီး​ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​ထီဘိ​လဲၣ်. ဒ်သိး​ပ​က​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​ တၢ်​စံးဆၢ​အဂီၢ် ပ​က​သမံသမိး​ကွၢ် စီၤ​မိၤၡ့, ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​ဖိ​သၢ​ဂၤ​လၢ ဘၣ်​တၢ်​က့ၤကိး​အီၤ​ဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်​ ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး အဒိအတဲာ်​လီၤ.

၇-၈. ဖဲ​ပှၤဂၤ​တ​ပာ်ကဲ စီၤ​မိၤၡ့​အခါ စီၤ​မိၤၡ့​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်.

^၇ ဖဲ​ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ လၢ​ပှၤဂၤ​အ​ဖီခိၣ်​အခါ ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. တဘျီတခီၣ်​ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကကီ​ဝဲ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ် လီၤဆီ​ဒၣ်တၢ် ဖဲ​ပှၤလၢ​အဘၣ်​တီခိၣ်ရိၤမဲ​ဝဲ​တဖၣ်​ တ​ပာ်ကဲ​အီၤ မ့တမ့ၢ် တ​တူၢ်လိာ် အ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​အခါ​လီၤ. မ့ၢ်​န​ထံၣ်ဘၣ်​ဒီး တၢ်အိၣ်​အသး​ဒ်​န့ၣ်​ တဘျီဘျီ​ဧါ, နပှၤ​ဟံၣ်ဖိ​ဃီဖိ​တဖၣ်​ မ့ၢ်​မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​မီၤ န​က​မၤ​ဒ်လဲၣ်. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ဖဲ​စီၤ​မိၤၡ့ ထံၣ်ဘၣ်​တၢ်အိၣ်​အသး​ဒ်​န့ၣ်​အခါ အဝဲ​မၤဝဲ​ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​တက့ၢ်.

 ^၈ ယဟိဝၤ​ယွၤ မၢ​စီၤ​မိၤၡ့​လၢ က​တီခိၣ်ရိၤမဲ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ ဒီး​ဟ့ၣ်​စီၤ​မိၤၡ့ တၢ်ခွဲး​တၢ်ယာ်​လၢ က​ကွဲးလီၤ​ဝဲ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​လၢ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​အဂီၢ်​လီၤ. ပ​နာ်​သ့​သပှၢ်​ကတၢၢ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​စီၤ​မိၤၡ့​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့​အ​နီ မံး​ရ​ယၣ်​ ဒီး​အ​ကၠီ အၤဟရိၣ်​န့ၣ်​ ဃု​စီၤ​မိၤၡ့​အ​တၢ်ကမၣ်​ ဒီး​တဲဝဲ​လၢ စီၤ​မိၤၡ့ တ​ကြၢး​ဆီဟံၣ်​ဆီဃီ​ဒီး အမါ​လၢ​အ​ဃုထၢ​ဝဲ​န့ၣ်​ဘၣ်. ပှၤ​ပိာ်ခွါ​တနီၤ မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်​အလီၢ်​အလၤ ဒ်သိး​စီၤ​မိၤၡ့​န့ၣ်​ ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်​ဒီး တၢ်အိၣ်​အသး​ဒ်အံၤ​အခါ ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ က​သးထီၣ်တၢ် မ့တမ့ၢ် က​မၤကၣ်တၢ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့ တ​မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်. အဝဲ​အသး​တ​ဟဲထီၣ်​တၢ် ညီ​ညီ​ဖိ​ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲ​ဃ့ကညး ယဟိဝၤ​ယွၤ​လၢ က​မၤဘျါ​က့ၤ နီၢ်မံးရယၣ်​ လၢ​တၢ်ဆါအၢ​လီၤ. (၄ မိၤၡ့ ၁၂:၁-၁၃) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စီၤ​မိၤၡ့ မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​လဲၣ်.

၉-၁၀. (က) ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤဝဲ​စီၤ​မိၤၡ့​လၢ က​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်​ဝဲ တၢ်မနုၤ​လဲၣ်. (ခ) ဟံၣ်ခိၣ်​ဒီး တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​တဖၣ်​ မၤလိ​န့ၢ်​တၢ်မနုၤ​လၢ စီၤ​မိၤၡ့​အ​အိၣ်​လဲၣ်.

^၉ စီၤ​မိၤၡ့​ပျဲဝဲ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​သိၣ်လိ​အီၤ​လီၤ. လၢ​အ​ပူၤကွံာ်​န့ၣ်​ အဝဲ​ကဲ​ဘၣ်​ဝဲ အဲၤကူပတူး အ​စီၤ​လိၣ်​စီၤပၤ အဟံၣ်​ဖိ​ဃီဖိ အ​နံၣ်​လွံၢ်​ဆံ​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် အဝဲ​တအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အလီၢ် အဝဲ​မ့ၢ်​ပှၤလၢ အသး​ချ့​ဒိၣ်မး အဃိ​အဝဲ​မၤသံဝဲ ပှၤလၢ​အဝဲ ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ အ​မၤတၢ်​တတီ​တလိၤ​တဂၤ​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​အဝဲ​ဆိကမိၣ်​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​က​တူၢ်လိာ် အ​တၢ်မၤ​တခါ​အံၤန့ၣ်​လီၤ. လၢခံ​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​စီၤ​မိၤၡ့ လၢ​အ​နံၣ်​ ၄၀ အတီၢ်ပူၤ ဒ်သိး​စီၤ​မိၤၡ့ က​နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်​ဝဲ​လၢ အဝဲ​က​တီခိၣ်ရိၤမဲ ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​အဂီၢ် အ​တဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ ထဲ​တခါ​ဧိၤ​ဘၣ်, အ​က​ဘၣ်​အိၣ်​စ့ၢ်ကီး​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​လီၤ. ဒီး​ဒ်သိး​အဝဲ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ် အဝဲ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး, တၢ်​ဒိကနၣ်​ ဒီး​တၢ်​သးကညီၤ​လီၤ. အဝဲ​မၤလိ​အသး​လၢ ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ဒီး​ကဲထီၣ်​ဝဲ ပှၤ​တီခိၣ်ရိၤမဲ​တၢ်​လၢ​အဂ့ၤ​တဂၤ​လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၂:၁၁, ၁၂; မၤတၢ် ၇:၂၁-၃၀, ၃၆.

^၁၀ ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤ​စ့ၢ်ကီး ဟံၣ်ခိၣ်​တဖၣ်​ ဒီး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​တဖၣ်​န့ၣ်​ ကြၢး​ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤ​မိၤၡ့​လီၤ. န​မ့မ့ၢ်​ဟံၣ်ခိၣ်​ ဒီး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​သးပှၢ်​န့ၣ်​ တဘၣ်​သးထီၣ်တၢ်​ချ့ချ့​တဂ့ၤ. အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး ဒီး​အၢၣ်လီၤ န​တၢ်ကမၣ်​တက့ၢ်. (စံၣ်တဲၤ​တဲလီၤ​တၢ် ၇:၉, ၂၀) ဖဲ​န​ဘၣ်​မၤ​ဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ကီ​တၢ်ခဲ​တဖၣ်​အခါ မၤထွဲ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​တဖၣ်​ လၢ​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​အ​ပူၤ​တက့ၢ်. ဒီး​တဲတၢ်​မုာ်မုာ် ထီဘိ​တက့ၢ်. (ကတိၤဒိ ၁၅:၁) ဟံၣ်ခိၣ်​တဖၣ်​ ဒီး​ပှၤလၢ​အ​တီခိၣ်ရိၤမဲ​တၢ်​တဖၣ်​ မ့ၢ်​မၤဝဲ​ဒ်အံၤ​န့ၣ်​ မ့ၢ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ​အသး ဒီး​က​ဒုးအိၣ်​ထီၣ်​ တၢ်ဃူ​တၢ်ဖိး​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ က​ကဲထီၣ်​ တၢ်​ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​ ဒ်သိး​ပှၤ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ်​လီၤ.

၁၁-၁၃. ပ​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်​မၤလိ​လၢ ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​ဖိ​သၢ​ဂၤ အ​အိၣ်​ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဖဲ​ပ​ဘၣ်​ တၢ်​မၤအၢ​မၤနး​ပှၤ​အခါ ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. လၢ​ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ အ​တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ဒီတကတီၢ်​န့ၣ်​ ပှၤလၢ​အ​ပၢတၢ်​တဖၣ်​ မၤအၢ​မၤနး​ဝဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ အခ့အပှၤ​တဖၣ်​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ဒ့ၣ်​ပာ်ကမၣ်​ပှၤ​ဒီး စံၣ်ညီၣ်​ပှၤလၢ​တၢ် “ကမၣ်” အါမံၤ​လီၤ. မ့ၢ်​လၢ​ပ​ဃုထၢ​လၢ​ပ “စူၢ်​ယွၤ အါန့ၢ် ပ​စူၢ်​ပှၤကညီ” အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ သးထီၣ်​ပှၤလီၤ. (မၤတၢ် ၅:၂၉) ဘၣ်​သ့ၣ်​သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ က​မၤမဲာ်ဆှး​ပှၤ, က​ထၢနုာ်​ပှၤလၢ​ဃိာ်ပူၤ မ့တမ့ၢ် က​ဒိ​ပှၤ​တီၢ်​ပှၤလီၤ. ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ​ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ ခီဖျိ​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​ပှၤ​အဃိ ပ​ပာ်​ပ​သး မုာ်မုာ်​ခုၣ်ခုၣ်​သ့​ဒီး ပ​တ​မၤကၣ်​က့ၤ အဝဲသ့ၣ်​နီတမံၤ​ဘၣ်.

^၁၂ ပ​က​ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​ဖိ​သၢ​ဂၤ လၢ​အ​မံၤ​မ့ၢ် စီၤဃနၤနယၤ, စီၤမံၡအ့လး ဒီး​စီၤဧစၤရယၤ လၢ​ဘၣ်​တၢ်​က့ၤကိး​အီၤ ဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်​အဂ့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. * ဘၤဘူၤလိၣ်​အ​စီၤပၤ မၢ​အဝဲသ့ၣ်​ဘါလီၤ​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​ထူ​ဖးဒိၣ်​လီၤ. လၢ​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အ​ပူၤ အဝဲသ့ၣ်​တဲဘၣ်​ဝဲ စီၤပၤ​လၢ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ တ​ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ဝဲ တၢ်ဂီၤ​တၢ်ဖှီၣ်​လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. ဖဲ​စီၤပၤ တဲပျံၤ​တဲ​ဖုး​အဝဲသ့ၣ်​လၢ အ​က​ထၢနုာ်​အီၤ​ဆူ မ့ၣ်အူ​ပူၤ​အခါ​ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်​ ဆဲး​အိၣ်ဒီး တၢ်​ဒိကနၣ်​လီၤ. အဃိ ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤ​ပူၤဖျဲး​အဝဲသ့ၣ်​ တဘျီဃီ​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တ​သ့ၣ်ညါ​ပာ်စၢၤ​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​က​မၤဝဲ​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အလီၢ် တၢ်မ့ၢ်​ကဲထီၣ်​အသး​ဒီး အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ​ဒ်လဲၣ်​ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်​ အသး​အိၣ်​တူၢ်လိာ်ဝဲ တၢ်​လၢ​ယဟိဝၤ​ယွၤ​ပျဲဝဲ​လၢ အ​က​ကဲထီၣ်​အသး​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၃:၁, ၈-၂၈) အဝဲသ့ၣ်​ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​လၢ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ မ့ၢ်​ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ အ​နီၢ်ကီၢ်​လီၤ. စီၤပၤ​မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်မၤ​ပျံၤ​မၤဖုး​မ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်​စံၣ်ညီၣ်​မ့ၢ်ဂ့ၤ မၤ​ဟးဂီၤ​ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်​ အ​တၢ်​ဆၢတဲာ်​လၢ​က ‘ဘူၣ်ထီၣ်​ဘါထီၣ်​ထဲ ယဟိဝၤ​ယွၤ​တဂၤဧိၤ’ တန့ၢ်ဘၣ်.—၂ မိၤၡ့ ၂၀:၄, ၅, NWT.

^၁၃ ဖဲ​ပ​တၢ်သးတီ ဘၣ်​တၢ်​မၤကွၢ်​အီၤ​အခါ ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး ပှၤ​ဧ့ၤဘြံၤ​ဖိ​သၢ​ဂၤ​အံၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး ဒီး​နာ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​ကဟုကယာ်​ပှၤလီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၁၈:၆, ၇) ပ​က​ဘၣ်​စံးဆၢ​က့ၤ ပှၤလၢ​အ​ပာ်ဒ့ၣ်​ပာ်ကမၣ်​ပှၤ​တဖၣ်​ ကပုာ်လုးဖိ ဒီး​လၢ​တၢ်​ပာ်ကဲ​အ​ပူၤ​လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၁၅) ဒီး​ပ​ဘၣ်​ဟးဆှဲး တၢ်​ကိးမံၤဒဲး​လၢ က​မၤဘၣ်ဒိ ပ​တၢ်​ရ့လိာ်သး​ဒီး​ပ​ပၢ်​သးဘိ လၢ​မူခိၣ်​န့ၣ်​လီၤ.

၁၄-၁၅. (က) ဖဲ​ပ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​အခါ တၢ်မနုၤ​ကဲထီၣ်​အသး သ့​လဲၣ်. (ခ) ဒ် ယၡါယၤ ၅၃:၇, ၁၀ ပာ်ဖျါ​ထီၣ်ဝဲ​အသိး ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​တဲ​သ့​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​မ့ၢ် ပှၤ​ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​ကတၢၢ် လၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ ဖဲ​အ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ အခါ​န့ၣ်​လဲၣ်.

^၁၄ ဖဲ​ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​အခါ ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ က​သ့​ဒ်လဲၣ်. ပဝဲ​အါဂၤ​န့ၣ်​ ပ​အိၣ်ဒီး​တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ ခီဖျိ​လၢ တၢ်ဂ့ၢ်​အါမံၤ​အဃိ​လီၤ. တချုး​လၢ ပ​ဒိးစဲး​လၢ​ကၠိ​ဒံး​ဘၣ်​ မ့တမ့ၢ် ပ​က​ဘၣ်​မၤ​လၢပှဲၤ​ပ​မူဒါ​လီၤဆီ တမံၤမံၤ လၢ​တၢ်မၤ​လီၢ်​အခါ ပ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​လီၤ. မ့တမ့ၢ် ထဲဒၣ်​ပ​ဆိကမိၣ်​ထီၣ်​လၢ ပ​က​ဘၣ်​ကူစါ​ပ​သး အကျိၤ​အကျဲ​ဒ်လဲၣ်​အခါ ပ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​လီၤ. ဖဲ​ပ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​အခါ တၢ်​လၢ​အ​တ​ညီနုၢ် မၤ​သးထီၣ်​ပှၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ မၤ​သးထီၣ်​ပှၤ​သ့​လီၤ. ဒီး​ဖဲ​န့ၣ်​အခါ ပ​က​တဲဘၣ်​တၢ်ကတိၤ​လၢ အဆူၣ်​အ​ကိၤ ဒီး​ပ​တ​ရ့​ဒီး​ပှၤဂၤ​လၢ တၢ်​သးကညီၤ​အ​ပူၤ​လၢၤဘၣ်. န​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​ထီဘိ​န့ၣ်​ ဆိကမိၣ်​ကွၢ် ယ့ၣ်ၡူး​အဒိအတဲာ်​တက့ၢ်.

^၁၅ ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​တချုး​သံ​အလါ​န့ၣ်​ အဝဲ​တူၢ်ဘၣ်​ တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ ဒိၣ်မး​လီၤ. အဝဲ​သ့ၣ်ညါ​ဝဲ​လၢ အ​က​ဘၣ်​တၢ်​မၤသံ​အီၤ ဒီး​က​ဘၣ်​တူၢ်ဘၣ်​ တၢ်​မၤဆါအီၤ နးနး​ကလဲာ်​လီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၃:၁၄, ၁၅; ကလၤတံ ၃:၁၃) တချုး​ဖဲ​အဝဲ​သံ​ဒံး​ဘၣ်​ အလါ​တဖၣ်​န့ၣ်​ အဝဲ​တဲဝဲ​လၢ အ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ်​လီၤ. (လူၤကၣ်​ ၁၂:၅၀) ဖဲ​အဝဲ​တချုး​သံ​ဒံး​ဘၣ်​ အနံၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ အဝဲ​တဲဝဲ​လၢ “ယ​သူၣ်ကိၢ် ယ​သးကိၢ်​လီၤ.” ဒီး​အဝဲ​ဃ့​ဘါ​ထုကဖၣ်​ဝဲ​လၢ “မ့ၢ်​ယ​က​စံး, ပၢ်ဧၢ, အုၣ်က့ၤ​ခီၣ်က့ၤ​ယၤ လၢ​နၣ်ရံၣ်​အံၤ​တက့ၢ်​ဧါ. မ့မ့ၢ်​လၢ​တၢ်အံၤ​အဃိ ယ​ဟဲ​ဆူ​နၣ်ရံၣ်​အံၤ​လီၤ. ပၢ်ဧၢ, ဒုး​လၤကပီၤ​န​မံၤ​တက့ၢ်.” (ယိၤဟၣ်​ ၁၂:၂၇, ၂၈) ပ​မ့ၢ်​ကွၢ် ယ့ၣ်ၡူး​အ​တၢ်ကတိၤ​တဖၣ်​အံၤန့ၣ်​ ပ​သ့ၣ်ညါ​ဘၣ်​လၢ အဝဲ​မ့ၢ်​ပှၤလၢ အ​ဆီၣ်လီၤ​သး ဒီး​ဒိကနၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ​အ​ကလုၢ်​လီၤ. ဖဲ​တၢ်​ဆၢကတီၢ် ဟဲ​တုၤ​အိၣ်​အီၤ​အခါ လၢ​တၢ်​သူၣ်ဒူ​သးဒူ​အ​ပူၤ ယ့ၣ်ၡူး​ဟ့ၣ်လီၤ​အသး​လၢ ကစၢ်​ယွၤ​အဒုၣ်အဒါ​လၢ က​မၤအၢ​မၤနး​အီၤ နးနး​ကလဲာ် ဒီး​က​မၤမဲာ်ဆှး​အီၤ အစုပူၤ​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ ဒီး​တူၢ်ဘၣ်​တၢ်​မၤဆါအီၤ နးနး​ကလဲာ်​ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲ​ဆဲး​မၤ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​ဘၣ်သး လၢ​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အ​ပူၤ​လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး​မ့ၢ် ပှၤ​ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်​ကတၢၢ် လၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ ဖဲ​အ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​တၢ် အခါ​ဒၣ်လဲာ်​န့ၣ်​လီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၅၃:၇, ၁၀ တက့ၢ်.

၁၆-၁၇. (က) ယ့ၣ်ၡူး​အ​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ ဘၣ်​တၢ်​မၤကွၢ်​အီၤ​ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပ​ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူး​က​သ့​ဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​တချုး​သံ​အ​နၤ​န့ၣ်​ ခီဖျိ​လၢ​အ​တံၤသကိး​တဖၣ်​အဃိ ကီ​လၢ​အဝဲ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ်​လီၤ. ဆိကမိၣ်​ကွၢ် တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​လၢ ယ့ၣ်ၡူး​တူၢ်ဘၣ်​ဝဲ ဖဲ​နၤ​အဝဲ​န့ၣ်​တက့ၢ်. မ့ၢ်​အဝဲ​ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်သးတီ လၢ​လၢပှဲၤပှဲၤ တုၤလၢ​အ​သံ​န့ၣ်​ဧါ. အဝဲ​မ့ၢ်​တအိၣ်​ဒီး တၢ်သးတီ​ဘၣ်​န့ၣ်​ ပှၤ​ဟီၣ်ခိၣ်​ဖိ​တဖၣ်​ တအိၣ်​ဒီး တၢ်​မုၢ်လၢ်​လၢ က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ တၢ်မူ​အထူ​အယိာ်​လၢၤဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၅:၁၈, ၁၉) တၢ်​လၢ​အရ့ဒိၣ်​န့ၢ် အန့ၣ်​န့ၣ်​ အဝဲ​အ​တၢ်မၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ မၤဘၣ်ဒိ မ့တမ့ၢ် မၤ​လၤကပီၤ အ​ပၢ်​အ​မံၤ​သ့​လီၤ. (ယိၤဘး ၂:၄) ဖဲ​ယ့ၣ်ၡူး​အီၣ်​ဟါ​အ​တၢ်အီၣ်​ဒီး အ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်​ အလီၢ်​ခံ​ကတၢၢ်​အဆၢ​ကတီၢ် အ​တၢ်မၢဖိ​တဖၣ်​ တဲအါ​လိာ်အသး​လၢ “မတၤ​မတၤ လၢ​အကျါ က​ဘၣ်​တၢ်​ပာ်​အီၤ လၢ​အ​ဒိၣ်ကတၢၢ်” လဲၣ်န့ၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဃး​ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်​တခါ​အံၤန့ၣ်​ ယ့ၣ်ၡူး​ဘှီ​ဘၣ်​ထီၣ်​က့ၤဝဲ အဝဲသ့ၣ်​ တဘျုး​ဘျီလံ. တကးဒံးဘၣ်​ ဖဲ​နံၤ​အဝဲ​န့ၣ်​ ဟါခီ​လီၤ​သီသီ​အခါ ယ့ၣ်ၡူး​ဘှီ​ဘၣ်​ထီၣ်​က့ၤ အဝဲသ့ၣ်​ ခီဖျိ​လၢ အ​သ့​န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်​အ​ခီၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲ​အဝဲသ့ၣ်​ တဲအါ​လိာ်အသး လၢ​နၤ​ဝဲ​န့ၣ်​အခါ ယ့ၣ်ၡူး​တ​သးထီၣ်တၢ်​ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူး​တဲတၢ်​ဒီး​အဝဲသ့ၣ်​ မုာ်မုာ်​ခုၣ်ခုၣ်​လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အလီၢ်​မ့ၢ်​အိၣ်​လၢ က​ဘၣ်​သိၣ်​ဝဲ​သီ​ဝဲ အပျဲၢ်​အဘီၣ်​န့ၣ်​ မၤဝဲ​လီၤတံၢ်​လီၤဆဲး ဒီး​လၢ​တၢ်​သးကညီၤ​အ​ပူၤ​လီၤ. အဃိ ဟ့ၣ်​ဝဲ​တၢ်အဒိ ဒီး​တဲ​နၢ်ပၢၢ်​က​ဒီး​အပျဲၢ်​အဘီၣ်​တဖၣ်​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ကြၢး​အိၣ်ဒီး တၢ်​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး ဒ်လဲၣ်​န့ၣ်​လီၤ. ဒီး​ယ့ၣ်ၡူး​ပတြၢၤ အ​တံၤသကိး​တဖၣ်​အံၤ ခီဖျိ​လၢ အဝဲသ့ၣ်​ဆီၣ်ထွဲ​မၤစၢၤ​အီၤ လၢ​တၢ်သးတီ​အ​ပူၤ​အဃိ​လီၤ.—လူၤကၣ်​ ၂၂:၂၄-၂၈; ယိၤဟၣ်​ ၁၃:၁-၅, ၁၂-၁၅.

^၁၇ န​မ့ၢ်​ထံၣ်ဘၣ်​ဒီး တၢ်အိၣ်​အသး​ဒ်​န့ၣ်​န့ၣ်​ န​က​မၤ​ဒ်လဲၣ်. ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​ဒၣ်လဲာ် ပ​က​ဘၣ်​ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူး​ဒီး အိၣ်ဒီး​တၢ်​သးကညီၤ ဒ်သိး​ဒီး​အီၤ​လီၤ. ပ​က​ဘၣ်​သးအိၣ်​ ဒိကနၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်မၤလိာ် လၢ​အမ့ၢ် “ဝံသးစူၤ​လိာ်​သု​သး” တက့ၢ်​န့ၣ်​လီၤ. (ကလီးစဲ ၃:၁၃) ပ​မ့ၢ်​သ့ၣ်နီၣ်​ထီၣ်​လၢ ပဝဲ​ခဲလၢာ် ပ​မၤ​သးထီၣ်ဘၣ်​ပှၤဂၤ ခီဖျိ​လၢ​ပ​တၢ်ကတိၤ ဒီး​ပ​တၢ်မၤ​န့ၣ်​ ပ​က​အဲၣ်ဒိး​ဒိကနၣ်​ ကစၢ်​ယွၤ အ​တၢ်သိၣ်​တၢ်သီ​အံၤ​လီၤ. (ကတိၤဒိ ၁၂:၁၈; ယၤကိာ် ၃:၂, ၅) ဒီး​ဖဲ​န​ထံၣ်​ ပှၤဂၤ​အ​တၢ်ဂ့ၤ​တၢ်ဝါ​အခါ ဂုာ်ကျဲးစၢး ပတြၢၤ​အီၤ​တက့ၢ်.—အ့းဖ့းစူး ၄:၂၉.

၁၈. ဒ်သိး​ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​ ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ က​သ့​အဂီၢ် ယဟိဝၤ​ယွၤ မၤစၢၤ​အဝဲသ့ၣ်​ဒ်လဲၣ်, ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ က​ဘၣ်​မၤဝဲ မနုၤ​လဲၣ်.

^၁၈ ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​န့ၣ်​ ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ က​သ့​အါထီၣ်​ဝဲ​လီၤ. ဖဲ​ပ​က​ဘၣ်​ဆၢတဲာ်​တၢ် ကီကီခဲခဲ​အခါ ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​မး ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤစၢၤ​ပှၤ ဒ်သိး​ပ​ဆၢတဲာ်​တၢ်​လၢ​အဘၣ်​ က​သ့​အဂီၢ်​လီၤ. အဝဲ​အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ က​ဒိကနၣ်​ဝဲ “ပှၤလၢ​အဘၣ်​နး​ဘၣ်ဖှီၣ်​ [“အ​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ” NWT] အဆၢ​တၢ်” လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၀:၁၇) တမ့ၢ်​ထဲ အဝဲ​က​ဒိကနၣ်​ဝဲ တခါ​ဧိၤ​ဘၣ်. လံာ်စီဆှံ အၢၣ်လီၤ​ဝဲ​လၢ ကစၢ်​ယွၤ “ဒုးနဲၣ်​ပှၤ​အ​သးစူၤ​တဖၣ်​ လၢ​အကျဲ​လီၤ.” (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၂၅:၉) ယဟိဝၤ​ယွၤ​သူဝဲ “တၢ်​အ​ကုၢ်​အ​ပှၤလၢ အ​ကလုၢ်တီ, ဒီး​အ​ကူၣ်တၢ်သ့” ဒီး​ကတဲာ်​ကတီၤ​န့ၢ်​ပှၤ တၢ်​ဟံးစု​နဲၣ်ကျဲ​လၢ လံာ်စီဆှံ​ပူၤ, လံာ်လဲၢ်​တဖၣ်, * တၢ်ဂီၤမူ​တဖၣ်​ ဒီး​တၢ်​အိၣ်ဖှိၣ်​တဖၣ်​န့ၣ်​လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၄၅-၄၇) ဘၣ်ဆၣ်​ ပ​က​ဘၣ်​တူၢ်လိာ် ယဟိဝၤ​ယွၤ​အ​တၢ်မၤစၢၤ လၢ​တၢ်ဆီၣ်​လီၤသး​အ​ပူၤ ဒီး​ပ​က​ဘၣ်​အၢၣ်လီၤ​တူၢ်လိာ်​လၢ ပ​လိၣ်ဘၣ်​တၢ်မၤစၢၤ ခီဖျိ​ပ​ဃု​သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်​တၢ်ကျိၤ​တဖၣ်​လၢ ယဟိဝၤ​ယွၤ ကတဲာ်​ကတီၤ​န့ၢ်​ပှၤ​တဖၣ်​ ဒီး​မၤထွဲ​အီၤ​လၢ တၢ်​သူၣ်အိၣ်​သးအိၣ်​အ​ပူၤ​လီၤ.

၁၉-၂၁ လၢ​ကၤဒ့ၣ်​န့ၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့​မၤ​ဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်​မနုၤ​လဲၣ်​ ဒီး​ပ​န့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်​မၤလိ​မနုၤ​လဲၣ်.

^၁၉ ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​န့ၣ်​ က​မၤစၢၤ​ပှၤလၢ ပ​က​ဟးဆှဲး တၢ်မၤ​ကမၣ်​တၢ်​လီၤ. ဆိကမိၣ်​ကွၢ်​က​ဒီး စီၤ​မိၤၡ့​အဂ့ၢ်​တက့ၢ်. ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ လဲၤတၢ်​လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ​အ​ပူၤ​ကီကီခဲခဲ ဒီး​ဖဲ​အ​နံၣ်​ ၄၀ ဘူး​က​ပှဲၤထီၣ်​အခါ စီၤ​မိၤၡ့ အ​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ လီၤမၢ်​ကွံာ်ဝဲ​လီၤ. ဖျါ​လၢ​အ​ဒီပုၢ်ဝဲၢ်​မုၣ်​လၢ အ​မၤ​ပူၤဖျဲး အသး​သမူ​လၢ ကီၢ်​အဲၤကူပတူး​အ​ပူၤ​န့ၣ်​ သံသဒၣ်​ကွံာ်​အီၤ​ဒီး ဘၣ်​တၢ်​ခူၣ်လီၤ​အီၤ​လၢ ကၤဒ့ၣ်​လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​  ပှၤ​အံၣ်စရ့လး​ဖိ​တဖၣ်​ ကဒူးကဒ့ၣ်​တၢ်​လၢ ပှၤ​တ​ကွၢ်ထွဲ​အီၤ​ဂ့ၤဂ့ၤ​ဘၣ်. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ “ထိၣ်​အ့ၣ်လိာ်​ဆိးက့​လိာ်အသး​ဒီး စီၤ​မိၤၡ့” လၢ​ထံ​တအိၣ်​ဘၣ်​အဃိ​လီၤ. ယဟိဝၤ​ယွၤ​ဟ့ၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့​တၢ်စိ​တၢ်ကမီၤ​လၢ က​မၤတၢ်​လီၤလး​အါမံၤ ဘၣ်ဆၣ်​စီၤ​မိၤၡ့ တ​ကွၢ်လီၤ​ထဲ အ​နီၢ်ကစၢ်​အဘျုး​ဘၣ်​ဒီး တီခိၣ်ရိၤမဲ​အဝဲသ့ၣ်​ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်​ ကဒူးကဒ့ၣ်​တၢ်​ဒံး​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ ကဒူးကဒ့ၣ်​တၢ်​လၢ ထံ​တအိၣ်​အဃိ တကးဒံးဘၣ်​ ကဒူးကဒ့ၣ်​တၢ်​လၢ စီၤ​မိၤၡ့​အလိၤ​လီၤ. အဝဲသ့ၣ်​တဲဝဲ​လၢ ခီဖျိ​စီၤ​မိၤၡ့​အ​တၢ်ကမၣ်​အဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ဘၣ်​လီၤဒိ​ထံ​လီၤ.—၄ မိၤၡ့ ၂၀:၁-၅, ၉-၁၁.

^၂၀ မ့ၢ်​လၢ စီၤ​မိၤၡ့​သးထီၣ်တၢ် ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်​အဃိ အဝဲ​တအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​လၢၤဘၣ်. ယဟိဝၤ​ယွၤ​မၢ စီၤ​မိၤၡ့​တဲတၢ်​ဒီး​လၢၢ်​ဘၣ်ဆၣ်​ စီၤ​မိၤၡ့ တဲတၢ်​ဒီး​ပှၢ်​ဂီၢ်မုၢ်​တဖၣ်​ ဆူၣ်ဆူၣ်​ကိၤကိၤ ဒီး​တဲဝဲ​လၢ အ​က​မၤတၢ်​လီၤလး​လီၤ. ဝံၤဒီး​အဝဲ​တီၢ်ဝဲ​လၢၢ်​ခံ​ထံၣ်​ ဒီး​ထံ​ဟဲ​ဟးထီၣ်​ဝဲ​လီၤ. ခီဖျိ​လၢ အဝဲ​ပာ်ထီၣ်ထီ​အသး ဒီး​သးထီၣ်တၢ်​ဒိၣ်မး​အဃိ အဝဲ​မၤ​ဘၣ်​ တၢ်ကမၣ်​ဖးဒိၣ်​လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၁၀၆:၃၂, ၃၃) စီၤ​မိၤၡ့​အ​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ လီၤမၢ်​ထဲ​တစိၢ်​တလီၢ်​ဖိ သနာ်က့ အဝဲ​တ​လဲၤနုာ်​ဘၣ်​ဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်​အ​ပူၤ​လၢၤဘၣ်.—၄ မိၤၡ့ ၂၀:၁၂.

^၂၁ ပ​မ့ၢ်​ကွၢ် တၢ်အဒိ​အ​တဲာ်​အံၤန့ၣ်​ ပ​န့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်​မၤလိ​လၢ အလုၢ်​ဒိၣ်​ပှ့ၤဒိၣ်​တဖၣ်​လီၤ. အဆိ​ကတၢၢ်​န့ၣ်​ ပ​န့ၢ်ဘၣ်​တၢ်​မၤလိ​လၢ ပ​က​ဘၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​ဒ်သိး ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​ထီဘိ​လီၤ. ပ​မ့ၢ်​တ​မၤ​ဒ်​န့ၣ်​ထီဘိ​ဘၣ်​န့ၣ်​ လၢ​တၢ်​တ​ပာ်သူၣ်​ပာ်သး​အ​ပူၤ ပ​က​ကဲထီၣ်​ ပှၤလၢ​အ​ပာ်ထီၣ်ထီ​အသး ဒီး​ပ​က​တဲ​ကမၣ်​ဘၣ်​တၢ် ဒီး​မၤ​ကမၣ်​ဘၣ်​တၢ်​လီၤ. ဒီး​အဂၤ​တမံၤ​န့ၣ်​ ဖဲ​ပ​သူၣ်ကိၢ်​သးဂီၤ​အခါ ပ​ကအိၣ်​ဒီး​တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ် တညီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အဃိ ဖဲ​ပ​အိၣ်ဒီး တၢ်ကိၢ်​တၢ်​ဂီၢ်​အခါ ပ​က​ဘၣ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​ဒ်သိး ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​အဂီၢ်​လီၤ.

၂၂-၂၃. (က) ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ ပ​က​ဘၣ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ ထီဘိ​လဲၣ်. (ခ) တၢ်ကတိၤ​လၢ စဖါနယၤ ၂:၃ အ​ပူၤ​န့ၣ်​ အခီပညီ​အိၣ်​ဒ်လဲၣ်.

^၂၂ ပ​မ့ၢ်​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​န့ၣ်​ ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ တၢ်​ဒီသဒၢ​လီၤ. တ​ယံာ်လၢၤဘၣ်​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ က​မၤ​လီၤမၢ်​ကွံာ် ပှၤအၢ​ပှၤသီ​လၢ ဟီၣ်ခိၣ်​ချၢ​လီၤ. ထဲဒၣ်​ပှၤလၢ အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ က​ပူၤဖျဲးဝဲ​လီၤ. ဖဲ​န့ၣ်​အဆၢ​ကတီၢ် ဟီၣ်ခိၣ်​ဒီဘ့ၣ်​ က​ပှဲၤဝဲ​ဒီး တၢ်ဃူ​တၢ်ဖိး​လီၤ. (စံးထီၣ်​ပတြၢၤ ၃၇:၁၀, ၁၁) မ့ၢ်​န​က​ပၣ်ဃုာ်​လၢ ပှၤလၢ​အ​အိၣ်ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ​တဖၣ်​အံၤ အကျါ​ဧါ. န​မ့ၢ်​မၤထွဲ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်ကတိၤ​ဖဲ စဖါနယၤ ၂:၃ (ဖး​တက့ၢ်.) အ​ပူၤ​န့ၣ်​ န​ပၣ်ဃုာ်​သ့ဝဲ​လီၤ.

^၂၃ ဘၣ်​မနုၤ​အဃိ စဖါနယၤ ၂:၃ တဲဝဲ​လၢ “ဘၣ်​တဘၣ်​ သု​က​အိၣ်တဒၢ” လဲၣ်. တၢ်ကတိၤ​အံၤ အဲၣ်ဒိး​တဲဝဲ ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်ဒိး​မၤ ကစၢ်​ယွၤ​အ​တၢ်​ဘၣ်သး ဒီး​ပှၤလၢ​အ​အဲၣ်အီၤ​တဖၣ်​န့ၣ်​ ယဟိဝၤ​ယွၤ ဒီသဒၢ​အီၤ​တန့ၢ်ဘၣ်​န့ၣ်​ဧါ. တမ့ၢ်​ဒ်​န့ၣ်​ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်​အလီၢ် အဲၣ်ဒိး​တဲဝဲ ဒ်သိး​ပ​က​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ တၢ်​ဒီသဒၢ​အဂီၢ် ပ​က​ဘၣ်​မၤတၢ်​တမံၤမံၤ​လီၤ. ဆၢကတီၢ်​ခဲအံၤ ပ​မ့ၢ်​ဂုာ်ကျဲးစၢး​လၢ ပ​ကအိၣ်​ဒီး တၢ်​သူၣ်စူၤ​သးစူၤ ဒီး​မၤ​ယဟိဝၤ​ယွၤ အ​တၢ်​ဘၣ်သး​န့ၣ်​ဖဲ “ယွၤ​အ​သးထီၣ်​အမုၢ်​တနံၤ” ဟဲ​တုၤ​အခါ ပ​ဒိးန့ၢ်​ဘၣ်​ တၢ်​ဒီသဒၢ​သ့ ဒီး​ပ​အိၣ်မူ​ဘၣ်​ လီၤထူ​လီၤယိာ်​သ့​လီၤ.