Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 7

Fwilenu Kupwa vaKuvova Mangana Mwivwise Yehova Kuwaha

Fwilenu Kupwa vaKuvova Mangana Mwivwise Yehova Kuwaha

“Mutondenu Yehova, enu vavavwovu vahamavu . . . Tondenunga kuvova.”—ZEFWA. 2:3.

MWASO 80 ‘Makilenu Mumone Ngwenu Yehova Apwa Wamwaza’

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1-2. (a) Uno Mose vamulumbununa ngachilihi muMbimbiliya, kaha vyuma muka alingile? (b) Chuma muka nachitukafwa tupwenga vavavwovu?

MBIMBILIYA yamba ngwayo, Mose apwile mutu “wamuvwovu kuhambakana vatu vosena hamavu.” (Kula. 12:3) Uno echi chalumbununa nge apwile wakuhehela kaha nawa wawoma tahi? Omu mukiko vatu vamwe veji kumonanga mutu wamuvwovu. Oloze omu keshi mukiko apwa mutu wamuvwovuko. Mose apwile ngamba yaYehova wakujikiza kaha nawa wakumika. Yehova akafwile Mose ahase kulitalasana namuka-kuyula wangolo wavaEjipitu, nakutwaminyina vaIsalele kafwe 3,000,000 omu vahichile mulikundu nakuvakafwa nawa vafungulule vaka-kole javo.

2 Numba tuhu etu katwamona ukalu ngana uze amwene Moseko, oloze nayetu nawa tweji kulitalasananga navatu vakulivwimba naukalu weka. Kaha vyuma kana vinahase kutulingisa tuhone kupwa vavavwovu. Oloze kuli chuma nachitukafwa tupwenga vavavwovu. Yehova ashika ngwenyi, “vavavwovu navakaheta mavu.” (Samu 37:11) Kutala nayenu mwapwa muvavavwovu tahi? Uno navakwenu vamitachikiza kupwa muvavavwovu tahi? Shimbu kanda tukumbulule vihula kanevi vyavilemu twatela kutachikiza omwo chalumbununa kuvova.

UNO LIZU KUVOVA LYALUMBUNUNA IKA?

3-4. (a) Uno kuvova vachifwanyisa kuchuma muka? (b) Vilinga muka viwana twatela kupwa navyo numba tupwenga vavavwovu, kaha mwomwo ika?

3 Kuvova * chapwa ngana mwamuvwimbimbi vanakwichi ulombo wamwaza wakulisezaseza. Mujila muka? Ngana muze muka-kufunjejeka eji kufutulanga ulombo wamwaza wakulisezaseza mangana akwite muvwimbimbi nafunjika, nayetu twatela kupwa navilinga vyamwaza vyavivulu numba tupwenga vavavwovu. Vilinga vyamwaza chikuma twatela kupwa navyo shina kulinyisa, nakwononoka, nakuvova nakumika. Mwomwo ika chapwila chachilemu kupwa navilinga kana kachi nge tuli nakusaka kwivwisa Yehova kuwaha?

4 Vatu vakulinyisa kaha vakiko veji kuliluulanga kuli Kalunga nakulinga mwaya kujina chenyi. Chuma chimwe ajina Kalunga shina ngwenyi tupwenga vavavwovu. (Mateu 5:5; Ngale. 5:23) Satana eji kupihililanga chikuma nge mwatumona tuli nakulinga mwaya muchima waKalunga. Kahechi chikiko cheji kulingisanga navatu vamukaye kaSatana vatuhunge numba tuhu twapwa vakulinyisa kaha nawa vavavwovu. (Yowa. 15:18, 19) Shikaho twatela kupwa vakumika mangana tufungulule Satana.

5-6. (a) Mwomwo ika Satana ahungila vatu vavavwovu? (b) Vihula muka natukumbulula?

5 Mutu wakuhona kulinyisa apwa wakulivwimba, eji kukwatanga washi matoto, kaha nawa kononoka Yehovako. Omu mukiko apwa naSatana kahechi chikiko chamulingisa ahunge vatu vavavwovu. Vatu vavavwovu veji kusololanga vilinga vyamwaza vize katwama navyo ikiyeko. Kaha nawa vatu kana veji kusololanga Satana kupwa muka-kwonga. Mwomwo ika? Mwomwo veji kutwalangaho lika kuzachila Yehova chamokomoko navyuma eji kuhanjikanga navize eji kulinganga.—Yopa 2:3-5.

6 Vyuma muka vinahase kulingisa mutu ahone kupwa wamuvwovu? Kaha mwomwo ika twatela kufwila kupwa lika vavavwovu? Natushimutwila hamujimbu waMose, nawavaHepeleu vatatu vaze vapwile muufunge muMbavilone namujimbu waYesu mangana tukumbulule vihula kana.

VYUMA MUKA VINAHASE KULINGISA MUTU AHONE KUPWA WAMUVWOVU?

7-8. Vyuma muka alingile Mose omu vahonene kumuvumbika?

7 Nge mutu vanamutongola atwaminyine vakwavo: Chinahase kupwa chachikalu chikuma kuli mutu uze vanatongola atwaminyine vakwavo kupwa wamuvwovu, chikumanyi nge vatu ali nakutwaminyina navahona kumuvumbika chipwe nge navapopolola vyuma mwavalweza. Kutala chuma kana chamisolokelaho lyehi tahi? Namulinga ngachilihi nge mutu umwe mutanga yenu mwalinga chuma kana? Tutalenu havyuma alingile Mose omu ukalu kana wamusolokelele.

8 Yehova atongwele Mose kupwa twamina yavaIsalele, kaha amuhanyine namulimo wakusoneka jishimbi jize vatelelele kukavangiza vatu kana. Echi chasolwele hatoma chikupu nge Yehova apwile nakukafwa Mose. Chipwe ngocho, vandumbwenyi vaMilyame naAlone, vayayavalile chikuma hali ikiye mwomwo yapwevo uze ambachile. Nge mulimo kana vauhanyine kumalunga veka, kachi vakwachililile matoto vaMilyame naAlone nakulinga sambanjinga, oloze Mose kalingile ngochoko. Kahechi chikiko chalingishile Mose alembelelele Yehova mangana ahindule Milyame kumusongo wambumba. (Kula. 12:1-13) Mwomwo ika Mose ahonene kuvakwachila matoto?

Mose alembelelele Yehova mangana ahindule Milyame kumusongo wambumba (Talenu palangalafu 8)

9-10. (a) Yehova akafwile Mose atachikize vyuma muka? (b) Uno tulama namitwe yajitanga vanahase kulinangula vyuma muka kuli Mose?

9 Mose etavilile Yehova amunangule. Kafwe myaka 40 kunyima, halwola luze atwaminenga mutanga yamwangana wavaEjipitu, Mose kapwile wamuvwovuko. Apwilenga mutu wamatoto chikuma kahechi chikiko chamulingishile ajihe mutu uze amwene ngwenyi alingile vyuma vyavipi. Halwola kana, pamo Mose amwene ngwenyi Yehova awahililile nachuma alingile. Oloze Yehova akafwile Mose hamyaka 40 mangana atachikize ngwenyi atelelele kupwa wakumika nakupwa nawa wamuvwovu numba ahase kutetekela vaIsalele. Kaha nawa atelelele kupwa wakulinyisa, wakwononoka nakupwa wamuvwovu numba apwenga wakuvova. Kulinga vyuma kana chamukafwile apwenga twamina wamwenemwene.—Kulo. 2:11, 12; Vili. 7:21-30, 36.

10 Makumbi ano, mitwe yajitanga natulama muvikungulwilo vatela kulondezeza chakutalilaho chaMose. Kachi nge munamono ngwenu vandumbwenu chipwe vatanga jenu kaveshi nakuliluula kuli enuko, kaha kamwatela kupihilila washiko. Mwatela kutachikiza ngwenu nayenu mukwechi tutenga. (Kwambu. 7:9, 20) Kavangizenunga jindongi jaYehova jize jahanjika havyuma mwatela kulinga mangana mukumisenga ukalu. Kaha shimbu yosena fwilenu kukumbululanga mujila yayivwovu. (Vishi. 15:1) Mitwe yajitanga, natulama vaze veji kukumbululanga mujila kaneyi veji kwivwisanga Yehova kuwaha, kaha nawa veji kunehanga kuunda, nakuhana chakutalilaho chamwaza hakupwa vavavwovu.

11-13. Vyuma muka natulinangula kuli vaze vaHepeleu vatatu?

11 Nge vanakutuyanjisa: Kufuma vene kushikulu, vaka-kuyula vanayanjisanga vatu jaYehova. Vanahase kutuvangijikila “milonga” yakulisezaseza, oloze chuma chachilemu twatela kulinga shina “kwononoka Kalunga hakupwa ikiye muka-kuyula, kuhambakana vatu.” (Vili. 5:29) Shikaho vatu vanahase kututoleka, nakutuhaka mutumenga chipwe vene kutuveta. Oloze Yehova mwatukafwa tutwaleho lika kupwa vakuunda nakuhona kulinga sambanjinga.

12 Tushimutwilenu havyuma natulinangula kuli vakweze vavaHepeleu vatatu vaze vapwile muufunge muMbavilone, Hananyiya, naMishayele naAzaliya. * Mwangana waMbavilone avalwezele valifukule kulikombelo lyaulu lyalinene lize ajikile. Ava vakweze valumbunwinyine mwangana ovyo vahonenene kulemesa likombelo kana. Vatwalileho lika kwononoka Kalunga numba tuhu mwangana avalwezele ngwenyi mwavambila mulilungu lyakakahya. Yehova avayowele vaze vakweze numba tuhu vakiko kavashinganyekele ngwavo mwavakafwa mujila kanako. Valisuwile kumona kala ukalu uze mwetavisa Yehova. (Ndanye. 3:1, 8-28) Vasolwele hatoma ngwavo vatu vavavwovu vapwa vakumika. Kaveshi kwivwa woma mwangana, chipwe luyanjisako, oloze veji “kulihana kuli Yehova namichima yavo yosena.”—Kulo. 20:4, 5.

13 Uno tunahase kulondezeza ngachilihi vaze vaHepeleu vatatu kachi nge tuli mucheseko? Tweji kufwelelanga chikupu ngwetu Yehova mwatuzakama. (Samu 118:6, 7) Kaha nawa omu vatu veji kutuvangijikilanga, tweji kuvakumbululanga nakalemesa kaha nawa mujila yakuunda. (Petu. 1, 3:15) Tweji kufwilanga kulihenda kulinga kala chuma chize chinahase kujiha usoko wetu naKalunga.

Kachi nge vatu vanatufumbukila, kaha twatela kukumbululanga mujila yalikoji (Talenu palangalafu 13)

14-15. (a) Chuma muka chinahase kusoloka kachi nge tunalizakamina? (b) Kweseka namukanda waIsaya 53:7, 10, mwomwo ika natwambila ngwetu, Yesu ikiye kaha asolwele chakutalilaho chamwaza hakupwa wamuvwovu namulwola alizakaminyine?

14 Kachi nge tunalizakamina: Tuvosena tweji kulizakaminanga mwomwo yavyuma vyakulisezaseza. Chakutalilaho, pamo twalizakaminyine omu twapwile nakusoneka vyeseko kushikola chipwe omu vatulwezele kuzata mulimo umwe waukalu chikuma kumilimo. Nyi pamo twalizakaminyine omu twayile kuchipatela mangana tukalipimise chipwe omu vatulwezele kuli ndotolo ngwenyi navatupula. Chapwa chachikalu chikuma kupwa vavavwovu kachi nge tunalizakamina, mwomwo tunahase kwivwa kupihya nahakachuma kakandende. Kulizakamina chinahase kutulingisa tuhanjike mazu amapi, nakuhona kusolwela vakwetu likoji. Kachi nge mwalizakaminaho lyehi, kaha kushinganyeka hachakutalilaho chaYesu nachimikafwa chikuma.

15 Yesu alizakaminyine chikuma mutukweji vamakumishilo mukuyoya chenyi hano hamavu. Atachikijile ngwenyi navakamuyanjisa chikuma kaha nawa navakamusukika. (Yowa. 3:14, 15; Ngale. 3:13) Omu kwasalile tukweji shimbu kanda vamujihe, Yesu ahanjikile ngwenyi apwile nakulyonyinga. (Luka 12:50) Kaha nomu kwasalile makumbi amandende ahanjikile cheka ngwenyi: “Nguli nakulyonyinga.” Asolwele muchima wakuvova nakulyononona kuli Kalunga kuhichila mumazu aze alombele ngwenyi: “Ove Tata, ngulwile kuola kaneyi. Chipwe ngocho, ola kaneyi yikiko vene ngwejililile. Ove Tata, tohwesa lijina lyove.” (Yowa. 12:27, 28) Omu lwola lwahetele, Yesu ahamukile nakulihana ivene kuli vaka-kole jaKalunga vaze vamusukikile nakumuyanjisa mujila yayipi. Numba tuhu Yesu alizakaminyine kaha nawa vamuyanjishile, oloze atwalileho lika kulinga mwayile muchima waKalunga. Chikupu vene, Yesu ikiye kaha asolwele chakutalilaho chamwaza hakupwa wamuvwovu namulwola alizakaminyine.—Tangenu Isaya 53:7, 10.

Yesu atuhana chakutalilaho chamwaza hakupwa wamuvwovu (Talenu palangalafu 16-17) *

16-17. (a) Vyuma muka valingile vaposetolo jaYesu vize kachi vyalingishile Yesu achiwane kupwa chachikalu kupwa wamuvwovu? (b) Tunahase kulondezeza ngachilihi Yesu?

16 Haufuku wamakumishilo wakuyoya chaYesu hano hamavu, sepa lyenyi uze valizangile chikuma amuhakile mucheseko chize kachi chamulingishile achiwane kupwa chachikalu kupwa wamuvwovu. Achishinganyekenu omu evwile Yesu hachuma kana. Atela alizakaminyine numba nge mwatwalaho lika kupwa wakushishika palanga nakukufwa chenyi. Mwomwo atachikijile ngwenyi kachi nge mwahona kupwa wakushishika, kaha kakweshi kukapwa mutu naumwe mwakahasa kukayoya haya myaka yosenako. (Loma 5:18, 19) Kaha nawa kuhona kupwa wakushishika kachi chapihishile lijina lyaIse. (Yopa 2:4) Kahomu vapwile nakulya vyakulya vyamakumishilo, vaposetolo jenyi vaputukile “kulipula jipami” vawane “iya hakachi kavo apwile wamulemu chikuma.” Yesu olwelenga vaposetolo jenyi hachihande kana mapapa kakavulu, kaha nahalwola kanelu avolwele cheka. Chipwe ngocho Yesu kapihililileko, oloze avolwele mujila yayivwovu. Yesu avakafwile mujila yalikoji nakuvalumbunwina cheka hatoma muchima vatelele kupwa nawo. Kufumaho avasangejekele hakushishika chavo nakutwalaho lika kulikata naikiye.—Luka 22:24-28; Yowa. 13:1-5, 12-15.

17 Nge yenu mwapwile muukalu kana kachi mwalingile ngachilihi? Tunahase kulondezeza Yesu hakupwa lika vavavwovu numba nge tunalizakamina. Twatela kulisuula kukavangizanga lushimbi atulweza Yehova lwakwamba ngwenyi, “Itavilenunga lika tutenga twavakwenu.” (Kolo. 3:13) Natukavangiza lushimbi kana kachi nge natutachikiza ngwetu tuvosena tweji kuhanjikanga nakulinga vyuma vize vyeji kwivwisanga vakwetu kupihya. (Vishi. 12:18; Yako. 3:2, 5) Kaha nawa twatela kufwila kulwezanga vakwetu vyuma vyamwaza vize tweji kumonanga muli vakiko.—Efwe. 4:29.

MWOMWO IKA TWATELA KUFWILA KUPWA VAVAVWOVU?

18. Uno Yehova eji kukafwanga ngachilihi vatu vavavwovu vasakule kanawa vyakulinga, kaha vyuma muka vatela kulinga?

18 Kupwa vavavwovu nachitukafwa tusakulenga kanawa vyakulinga. Kachi nge chinatukaluhwila kusakula vyuma vimwe vyakulinga mukuyoya, kaha Yehova nahase kutukafwa tusakule kulinga vyuma vyakwoloka. Nge natupwa vavavwovu, kaha Yehova nahase kutukafwa tusakule kanawa vyakulinga. Atushika ngwenyi, mwevwililanga “kulomba chavaze vavavwovu.” (Samu 10:17) Kaha nawa Yehova keshi kwivwilila kaha kukulomba chetuko, oloze eji kutulingilanga navyuma vikwavo nawa. Mbimbiliya yatulweza ngwayo: “Mwatwaminyinanga vatu vavavwovu valinge vyuma vyakwoloka, mwanangulanga vatu vavavwovu jila yenyi.” (Samu 25:9) Yehova eji kututwaminyinanga kuhichila muMbimbiliya namikanda yeka, * namuvyuma vyeka vize veji kutuhananga kuli “ndungo wakushishika wakuzangama.” (Mateu 24:45-47) Twatela kulinyisa nakwitavila kukafwa chakufuma kuli Yehova hakutanganga mikanda yize eji kutuhananga, nakukavangiza vyuma vize tuli nakulinangula.

19-21. Vyuma muka alimbenjele Mose omu apwile kuKateshe, kaha vyuma muka natulinangulako?

19 Kupwa vavavwovu nachitukafwa tuhone kulimbenja. Achishinganyekenu cheka hali Mose. Hamyaka yayivulu Mose apwile lika wamuvwovu, kaha nawa evwishilenga Yehova kuwaha. Oloze omu vapwile mupambo kafwe hamyaka 40, Mose kapwile cheka wamuvwovuko. Halwola kana ndumbwenyi wapwevo uze pamo amukafwile vahone kumujiha omu vapwile muEjipitu afwile, kaha vamufunjile kuKateshe. Kaha vaIsalele vaputukile cheka kuyayavala ngwavo Mose kapwile nakuvazakama kanawako. “Vakokojwesele Mose” mwomwo yakuhona kuvahana meya. Numba tuhu Mose apwile twamina wamwaza, kaha nawa Yehova avalingililile vyakukomwesa vyavivulu kuhichila muli Mose, oloze vatu vapwile lika nakuyayavala. VaIsalele kavayayavalile mwomwo yakuhona meya kahako, oloze vashinganyekele ngwavo Mose ikiye avalingishile numba vafwenga lipwila.—Kula. 20:1-5, 9-11.

20 Mose apihililile chikuma kahechi chamulingishile ahone kupwa wamuvwovu. Muchishishisa chakuhanjika mujila yakuunda kulilolwa ngana muze amulwezele Yehova, oloze ikiye apihililile navatu nakuvalweza ngwenyi mwavalowela meya. Ngocho avetele kavali kulilolwa, kaha kwalovokele meya amavulu chikuma. Kulivwimba namatoto vyamulingishile alimbenje mwamunene. (Samu 106:32, 33) Mwomwo yakulimbenja kana Mose kavamwitavishile kwingila muLifuchi lyaLushikoko.—Kula. 20:12.

21 Tunahase kulinangula vishina vyavilemu kuchakutalilaho kana. Chatete, twatela kutwalaho lika kupwa vavavwovu. Kachi nge natuhona kuzata nangolo mangana tutwaleho lika kupwa vavavwovu, kaha tunahase kuputuka kulivwimba nakutulingisa tuhanjike nakulinga vyuma vize natukaliveya kulutwe. Chamuchivali, kulizakamina chinahase kutulingisa tuhone kupwa vavavwovu, shikaho twatela kufwila kupwa lika vavavwovu numba nge vali nakutushinyinyika.

22-23. (a) Mwomwo ika twatela kufwila kupwa lika vavavwovu? (b) Uno mazu ahali Zefwanyiya 2:3 alumbununa ika?

22 Kupwa vavavwovu nachikatukafwa vakatuyovole. Kalinwomu Yehova anongese vatu vakuhuka vosena hamavu, kaha vavavwovu vakiko kaha navakasalaho. Kaha hamavu hosena nahakapwa kuunda chamwenemwene. (Samu 37:10, 11) Kutala nayenu namukapwa hamukana wavatu vavavwovu vaze navakayovoka tahi? Eyo, nayenu munahase kukayovoka kachi nge namukavangiza mazu asonekele kapolofweto Zefwanyiya.—Tangenu Zefwanyiya 2:3.

23 Uno mazu ahali Zefwanyiya 2:3 akwamba ngwavo: “Kwiji pamo navakamisweka” alumbununa ika? Mazu kana kawalumbununa nge Yehova keshi kuhasa kuyovola vatu vaze vamuzanga vaze veji kufwilanga kumwivwisa kuwahako. Oloze alumbununa nge twatela kulingako vyuma vimwe numba akatuyovole. Chikupu vene tunahase kukayovoka “halikumbi lyautenu waYehova” nakukayoya haya myaka yosena kachi nge natukilikita mangana tupwenga vavavwovu nakwivwisa Yehova kuwaha.

MWASO 120 Pwenunga Vakuvova Ngana mwaKulishitu

^ par. 5 Kuvova kachapwa chuma chize twasemuka nachoko. Twatela kuzata nangolo numba tuhase kupwa vakuvova. Chapwa chachashi kupwa vavavwovu hakushimutwila navatu vakuunda, oloze chinahase kutukaluhwila kupwa vavavwovu kachi nge vatu tuli nakushimutwila navo vapwa vakulivwimba. Chino chihande nachihanjika haukalu uze twatela kufungulula numba tupwenga vavavwovu.

^ par. 3 MAZU VANALUMBUNUNA: Kuvova. Vatu vavavwovu veji kusolwelanga vakwavo likoji, nakupwa vavavwovu numba nge vakwavo vanavasangumuna. Kulinyisa. Vatu vakulinyisa kavalivwimbako, kaha nawa veji kumonanga vakwavo kupwa vavalemu kuhambakana vakiko. Kachi nge lizu kana vanalizachisa hakulumbununa Yehova, kaha linahase kulumbununa nge Yehova eji kuzakamanga vatu vakukuminamo mujila yazangi kaha nawa yalikoji.

^ par. 12 Vaka-Mbavilone valukile majina vaze vaHepeleu vatatu ngwavo, Shatalake naMeshake naAvete-nengo.—Ndanye. 1:7.

^ par. 18 Chakutalilaho, talenu chihande chakwamba ngwavo: “Sakulenu Vyuma Vyakulinga Vize Navineha Kavumbi Kuli Kalunga” muKaposhi Kakutalila kaApril 15, 2011.

^ par. 59 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Yesu apwile lika wamuvwovu, kaha olwele tumbaji twenyi omu vapwile nakulipula jipami vawane iya apwile wamulemu hakachi kavo.