1, 2. 1) ¿Wiˈix mä Biiblyë yajnimaytyaˈagyë Moisés, ets ti tyuun? 2) ¿Tiko mbäät nduˈunëmë mëjääw parë nˈijtëm yuunk naxypy?

BIIBLYË jyënaˈany ko “yää naxwiiny ni pën ënety duˈun kyatëdaˈagyëty, ta yëˈë Moisésën” (Núm. 12:3, MNM). Näägë jäˈäy wyinmaytyë ko ja diˈib yuunk naxypy o tudaˈaky, yëˈë diˈib kyaj jyotmëkëty, diˈib winmääymyiin winmääyxyëjp ets diˈib wintseˈkyny. Per ¿duˈundaa Moisés jyaˈayˈajty? Kyaj. Pes yëˈë amëk jotmëkë Dios tmëduuny, kyaj ti ttsëˈk tjäˈäwë ets tyuun tijaty tyuknibëjtakë. Jyobaa yëˈë pudëjkë parë twinguwäˈkë ja rey diˈib Egipto ets waˈan ojts twoowˈyoˈoy naa tëgëk miyongënë israelitëty mä ja lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë ets pyudëjkë parë tmëmadaktääytyë ja myëtsip.

² Tëyˈäjtën ko tyam kyaj duˈumbë jotmay nwinguwäˈkëm extëmë Moisés, per tuˈuk tuˈugë xëëw, nnaybyatëm mëdë jäˈäy o nwinguwäˈkëmë jotmay mä xytsyiptakxëm nˈijtëm yuunk naxypy. Per ¿tiko mbäät nduˈunëmë mëjääw parë nˈijtëm yuunk naxypy? Jyobaa të twandaˈaky ko “diˈib yujy tudaˈaky, yëˈë jyaˈˈatandëbë naxwinyëdë” (Sal. 37:11). Pääty, nˈoknayajtëˈëwëm: “¿Jënäˈänëbëts ko ijtpëts yuunk naxypy? ¿Xyˈijxtëbëtsë wiink jäˈäy ko yuunk naxypyëts?”. Parë nˈatsoowëmbijtëmë tyäˈädë yajtëˈëwën, oy ko jawyiin njaygyujkëm tidën yˈandijpy nˈijtëm yuunk naxypy.

3, 4. 1) ¿Tiko njënäˈänëm ko yuunkˈat naxypyˈat duˈunxyëp extëm ndakëm o nxuˈuyëm tuˈugë nijan? 2) ¿Tijaty jäˈäyˈäjtën tsojkëp parë nˈijtëm yuunk naxypy, ets tiko?

³ Yuunkˈat naxypyˈat, * duˈunxyëp extëm ndakëm o nxuˈuyëm  tuˈugë nijan diˈib jantsy oy këxëˈkp. ¿Tiko duˈun jënäˈänëm? Pes ko tuˈugë nijan ndakëm, tsojkëbë piity nyajtuˈunëm kanäk koloor. Nanduˈun jyaty parë nˈijtëm yuunk naxypy, tsojkëp nmëdäjtëm kanäk pëkyë jäˈäyˈäjtën, extëmë yujyˈat tudaˈakyˈat, nmëdoˈowëm ets nˈijtëm jotmëk. Pën ntsojkëm etsë Jyobaa xytyukjotkëdakëm, jëjpˈam ets nmëdäjtëmë duˈumbë jäˈäyˈäjtën. Min nˈokˈijxëm tiko.

⁴ Yëˈëyë pënaty yujy tudaˈaky, myëmëdoowdëbë Dios ets tyuunëdëbë tsyojkën. Tuk pëky diˈibë Dios tsyojkypy, yëˈë ets nˈijtëm yuunk naxypy (Gál. 5:23, TNM; Titʉ 3:2). Perë Satanás jantsy jotˈambëjkp ko nduˈunëm ti Dios tsyojkypy. Pääty, oy njaˈijtëm yujy tudaˈaky ets yuunk naxypy, nimayë jäˈäy xyˈaxëkˈijxëm diˈib tyuundëp ti Satanás tsyojkypy (Fwank 15:18, 19). Pääty tsyokyëty nˈijtëm jotmëk.

5, 6. 1) ¿Tiko Satanás tˈaxëkˈixy pënaty yuunk naxypy? 2) ¿Tijaty yaˈˈatsoowëmbitäämp?

⁵ Ja diˈib kyaj tmëdatyë yuunkˈat naxypyˈat, mëj këjxm jyaˈayˈaty, jantsy awäˈän ets kyaj tmëmëdoyë Jyobaa, duˈun extëmë Satanás. Ets päätyënë Satanás tˈaxëkˈixy pënaty jäˈäyˈäjttëp yuunk naxypy, mët ko yajnidëˈkxëdë ko yëˈë jantsy axëëk jäˈäy. Ets mas oˈktëy jyaty, pes pënaty jäˈäyˈäjttëp yuunk naxypy, yajnigëxëˈktëp ko Satanás andakp. ¿Wiˈix? Ko duˈunyëm tmëdundë Jyobaa oyë Satanás wiˈix jyënäˈänët ets oy ti ttunët (Job 2:3-5).

⁶ Per ¿tijaty mbäät xyyajtëgoˈoyëm parë kyaj nmëdäjtëmë yuunkˈat naxypyˈat? Ets ¿tiko mbäät nduˈunëmë mëjääw parë duˈun njäˈäyˈäjtëm? Parë nˈatsoowëmbijtëm, min nˈokˈijxëmë yˈijxpajtënë Moisés, ja nidëgëëkpë ebreo etsë Jesus.

7, 8. ¿Ti Moisés tyuun ko yaˈëbaty yajkäjpxpaty?

⁷ Ko nmëdäjtëmë kutujkën. Mbäät xytsyiptakxëm njäˈäyˈäjtëm yuunk naxypy ko nmëdäjtëmë kutujkën, ets mas niˈigyë pën kyaj nyajmëmëdoˈowëm, nyajwingutsëˈkëm o ko nyajkäjpxpatëm ko kyaj oy ti nduˈunëm. ¿Të näˈä duˈun njäjtëm? ¿Wiˈix nnayjyawëyäˈänëm ko ja diˈib duˈun xytyuˈunëm yëˈë tuˈugë jiiky mëguˈuk? Min nˈokˈijxëm ti tyuunë Moisés.

⁸ Jyobaa yëˈë tyuknipëjkë Moisés parë tniwintsënˈatët ja israelitëty ets parë tkujayët ja anaˈamën diˈib myëmëdowdëp. Tyäˈädë yëˈë yajnigëxëˈk ko Moisés pudëjkëbë netyë Jyobaa. Per oyë nety jyapudëkëty, Míriam mëdë Aarón ëbat käjpxpatëdë ets jyënandë ko kyajxyëp  yëˈë tpëjky ja diˈibë nety kyudëjkˈäjtypy. Koxyëbë wiink jäˈäy duˈun jyajty, ojtsxyëp yˈawäˈändaˈaky ets nan ojtsxyëp dyajjëmbity. Perë Moisés kyaj pojën jyotˈambëjky, axtë myënuˈkxtakë Jyobaa parë dyaˈˈagëdäˈägët ja Míriam (Núm. 12:1-13). ¿Tiko kyaj jyotˈambëjky?

9, 10. 1) ¿Ti jyaygyujkë Moisés mët yëˈëgyëjxmë Jyobaa nyaybyudëkë? 2) ¿Wiˈix mbäät pyudëkëdë Moisésë yˈijxpajtën pënaty nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë ets pënaty tuundëp mëjjäˈäy?

⁹ Moisés kyaj yˈawäˈändaky mët ko të netyë Jyobaa mëjwiin kajaa tijaty tyukniˈˈixëty. Pes juxytsyikxy jëmëjtëp, ko yˈijty mä ja reyë tyëjk kyaj nety jyaˈayˈaty yuunk naxypy, mëk awäˈänë nety, pes axtë yaˈoˈk tuˈugë jäˈäy ko tˈijxy axëëk ttunyë myëguˈuk, per wyinmääy ko Jyobaa kyupëkaampy ti nety të ttuny. Jyobaa ja tpudëjkë Moisés 40 jëmëjt parë tjaygyukët ko kyaj nety jeˈeyë tsyokyëty yˈitët jotmëk parë tniwintsënˈatët ja israelitëty, tsojkëbë nety yˈitët yuunk naxypy. Parë duˈun jyaˈayˈatët, tsojkëbë nety dyajnigëxëˈëgëdë yujyˈat tudaˈakyˈat, myëdowët ets jyaˈayˈatët yuunk naxypy. Moisés jyäjt duˈun jyaˈayˈatët, pääty jantsy oy tniwintsënˈäjty ja nax käjpn (Éx. 2:11, 12; Apos. 7:21-30, 36).

¹⁰ Tyam, pënaty nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë ets pënaty tuundëp mëjjäˈäy, oy ko tpanëjkxtëdë Moisésë yˈijxpajtën. Pën mijts mduump mëjjäˈäy o mˈuˈunkteety, këdii pojënë mˈawäˈändaˈaky ko pën mgawingutsëˈëgëdët, kupëk pën jam muum mdëgoy (Ecl. 7:9, 20). Yajnigëxëˈëk ko mëdoop, yaˈoyë jotmay extëmë Jyobaa tniˈanaˈamë ets xëmë jäˈäyˈat yuunk naxypy (Prov. 15:1). Ko duˈun jyaˈayˈattë pënaty nyigëbäjkˈäjttëbë fyamilyë ets pënaty tuundëp mëjjäˈäy, yajxondaktëbë Jyobaa, yajjaˈäjttëbë tuˈugyëˈäjtën ets yäjktëbë oybyë ijxpajtën mä wiˈix mbäät njäˈäyˈäjtëm yuunk naxypy.

11-13. ¿Ti ijxpajtënë ojts xymyoˈoyëmë ja nidëgëëkpë yaˈayˈënäˈk?

¹¹ Ko nyajpajëdijtëm. Nuˈun kujkë tiempë pyety kyuˈty, mayë anaˈambëtëjk të tpajëdittë Jyobaa kyäjpn. ¿Tiko? Waˈan mët ko xynyiwäämbajtëm ko kyaj nmëmëdoˈowëmë yˈanaˈamën, per tam tiko duˈun xytyuˈunëm, yëˈë ko nmëmëdowäˈänëm “ja Dios es këdiinëm ja jäˈäyëty” (Apos. 5:29). Waˈan xynyixik xytyukxikëm, xytsyuˈum xymyäjtsëm o axtë xytsyiˈk xykyojxëm. Per kyaj nmëxäjëmbijtëm mët ko Jyobaa xypyudëjkëm, niˈigyë naybyëjtakëm yuunk naxypy mä nyajnäjxëm ja amay jotmay.

¹² Nˈokpawinmäˈäyëm ja yˈijxpajtënë Hananías, Misael mëdë Azarías * diˈib ojts yajmënëjkxtë Babilonia. Ja rey ojts tyukˈanaˈamëdë ets tˈawdattët tuˈugë awinax diˈib oorë. Per tyukmëtmaytyaktë mëdë mayˈäjt wintsëˈkën ets mëdë yuunkˈat naxypyˈat ko kyaj tˈawdatäˈändë, ets tiko kyaj duˈun ttunäˈändë. Myëmëdoowdë Dios, oy ja rey jyaˈˈanmääyëdë ko kyujëduwëyäˈänëdë  mä tuˈugë ornë diˈib të jyantsy ambëky. Yëˈëjëty, kyaj wyinmääytyë ko pojënë Dios yaˈˈawäˈätspëtsëmäˈänëdë, per duˈunën tyuun jyäjtë. Tyäˈädë yaˈayˈënäˈkëty kyupëjktë ti netyë Jyobaa nyasˈixëyaampy tyun jyatëdët (Dan. 3:1, 8-28). Duˈuntsoo dyajnigëxëˈktë ko pënaty jäˈäyˈäjttëp yuunk naxypy, ijttëp jotmëk ets ko kyaj jyaˈˈatyë gobiernë diˈib mbäät yˈatsëˈëgëdë, tyëytyunëdë o diˈib mbäät yajtuˈuˈadukëdë parë yëˈëyë Jyobaa tˈawdattët (Éx. 20:4, 5).

¹³ Ko yaˈijxmatsy pën njantsy myëmëdoˈowëmë Jyobaa, ¿wiˈix mbäät nbanëjkxëmë yˈijxpajtënë tyäˈädë yaˈayˈënäˈkëty? Ko njäˈäyˈäjtëm yujy tudaˈaky ets ko nˈijtëm seguurë ko yëˈë diˈib xykyuentˈatäˈänëm (Sal. 118:6, 7). Ets ko pën xynyiwäämbajtëm, oy ko nˈatsoowëmbijtëm mëdë mayˈäjt wintsëˈkën ets mëdë yuunkˈat naxypyˈat (1 Ped. 3:15, TNM). Nan niwiˈixtsoo ngatunäˈänëm diˈib mbäät xytyukmëjagamgakëmë nDeetyˈäjtëmë Jyobaa.

14, 15. 1) ¿Ti mbäät tyunyëty jyatyëty ko ti njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm? 2) Extëm jyënaˈanyë Apostʉlʉty 8:32, ¿tiko mbäät njënäˈänëm ko Jesus yëˈë yäjkë oybyë ijxpajtën mä tidën yˈandijpy nˈijtëm yuunk naxypy oyë nety ti njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm?

¹⁴ Ko tijaty njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm. Niˈamukë duˈun nnayjyäˈäwëm, extëm nˈokpëjtakëm, waˈan mët ko ndunäˈänëm tuˈugë eksamen mä eskuelë o nyaˈˈanmäˈäyëm ets nyajpëtsëˈëmëm tuˈugë tuunk. O waˈan mët ko doktoor xyˈanmäˈäyëm ko yajtsukäˈänëm o yaˈixäˈäny ti päˈäm nmëdäjtëm. Tsip parë nmëdäjtëmë yuunkˈat naxypyˈat ko tijaty njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm. Ko duˈun nnayjyäˈäwëm, mbäädë net pojën xyyajjotˈambëjkëm diˈibë nety kyaj xyyajjotˈambëjkëm. Ets mbäädë net pën wixaty nˈanmäˈäyëm o axëëk nyajnayjyäˈäwëm. Pën jaa ti njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm, nˈokwinmäˈäyëmë yˈijxpajtënë Jesus.

¹⁵ Ko nety yˈaktëgoyˈaty jawaanë mä Jesus yˈooganë, mëk ojts jyantsy myay jyantsy tyajy. Nyijäˈäwëbë nety ko yaˈooganëbë jäˈäy ets ko yajtëytyunäämp mëjwiin kajaa (Fwank 3:14, 15; Gal. 3:13). Mä nety tyëgoyˈaty tuk xëëw majtsk xëëw mä yˈooganë, ta jyënany: “Tyam nëgoots nˈokjotmaymyëëtˈäjnë” (Luk. 12:50). Ets mbäät nˈijxëm wiˈix dyajnigëxëˈkyë yujyˈat tudaˈakyˈat ets ko myëmëdoobyë Dios ko dyaˈˈawatsyë jyot kyorasoon ets tmënuˈkxtaky: “Tatë, yajtsokëts këdiibëts nˈayowët mä tyäˈädë oˈkën. Per dëˈënëts të nminy naxwiiny esëts nˈoogët, tun dëˈën es ja jäˈäyëty mˈawdatëdët” o dyajmëjpëtsëmëdë mxëëw (Fwank 12:27, 28). Ko ttukjäjty ja tiempë, yajnigëxëˈkë jotmëkˈäjtën ko nyaygyëyäjkë mä jäˈäyëty diˈibë Dios myëtsipˈäjttëp, diˈib yaˈoˈkëdë mëdë tëytyuˈun tsatsytyuˈunënë ets mëdë ayoˈon tsoytyuˈun. Per oy nuˈun dyajnäjxyë ayoˈon ets tmëgëjxy tmëdujky, Jesus yajnigëxëˈkë yuunkˈat naxypyˈat ets ojts ttuunë Diosë tsojkën. Tyäˈädë yëˈë mas oybyë ijxpajtën diˈib yajnigëxëˈkypy mä wiˈix mbäät nˈijtëm yuunk naxypy, oyë nety ti njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm (käjpxë Apostʉlʉty 8:32).

16, 17. 1) ¿Ti ja apostëlëty tyuundë parë Jesus tjayajjotˈambëkandë? 2) ¿Wiˈix mbäät nbanëjkxëmë Jesusë yˈijxpajtën?

¹⁶ Ja ux mä netyë Jesus yajmatsanë, ta ja yˈapostëlëty ttuundë diˈibxyëp ojts yajjotˈambëkyëty. Nˈokpawinmäˈäyëm nuˈunën tijaty ojts tjantsy myëmay tjantsy myëdäjy mä tadë ux. ¿Madäˈägäämbëdaa nety axtë ko yˈoogët? Pën madakp, mbäädë nety miyonkˈamë jäˈäy tpäättë jukyˈäjtën (Rom. 5:18, 19). Per diˈib mas jëjpˈam, yëˈë wiˈixë nety wyëˈëmäˈäny ja Tyeetyë xyëëw (Job 2:4). Ko Jesus yˈakˈaˈuxˈäjty mët ja yˈapostëlëty, ta “ak yëˈëjëty nyayjyënanëdë pënëdaa niˈigyë mëj ijtp”. Jesus të nety kanäkˈok tˈokpudëjkëbë ja yˈapostëlëty, ets mä tadë ux nan ojts tpudëkë. Per extëm nˈijxëm, Jesus kyaj ttukjotˈambëjky, naybyëjtakë yuunk naxypy. Ta jatëgok tsuj yajxon tukjaygyujkë ko kyaj yˈoyëty duˈun jyaˈayˈattët. Ets ta tˈanmääy ko jantsy oy ko kyaj myastuˈudëdë (Luk. 22:24-28; Fwank 13:1-5, 12-15).

 ¹⁷ Koxyëp ëtsäjtëm duˈun njäjtëm, ¿tixyëp nduˈunëm? Mbäät njäˈäyˈäjtëm extëmë Jesus ko kyaj nˈawäˈändakëm oy tijaty njamëgëjx njamëdujkëm. Nˈokmëmëdoˈowëm xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyotë tyäˈädë anaˈamën: “Naymyëmaˈxtukëdë nixim niyam” (Kol. 3:13). Nëjkxëp duˈun nduˈunëm pën njamyajtsëm ko të näˈä nmëguˈukˈäjtëm axëëk nyajnayjyäˈäwëm, të wiˈix nduˈunëm o të wiˈix nˈanmäˈäyëm (Prov. 12:18; Sant. 3:2, 5). Nan oy ko nmëjkumäˈäyëmë nmëguˈukˈäjtëm ko dyaˈixëdë oybyë jyaˈayˈäjtën (Éfes. 4:29).

18. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëkë pënaty ijttëp yuunk naxypy parë twinˈixtët ti tyunandëp mä jukyˈäjtën? 2) ¿Ti mbäät ttundë parë Jyobaa pyudëkëdët?

¹⁸ Pën ijtëm yuunk naxypy, ta nëjkx oy tijaty nduˈunëm mä jukyˈäjtën. Jyobaa yëˈë xypyudëkëyäˈänëm mä nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm mä jukyˈäjtën, per net pën ijtëm yuunk naxypy. Yëˈë wyandakypy ko myëdoowˈitaambyë nyuˈkxtakën pënaty jäˈäyˈäjttëp yuunk naxypy (Sal. 10:17). Per kyaj jeˈeyë tmëdoowˈitäˈäny, Biiblyë nanduˈun jyënaˈany: “Tyuˈuwinwoopy tyuˈuwinwijtsypy yë jaˈay mëtiˈipë yuˈunk naxym jaˈayˈajtpën” (Sal. 25:9, TY). Jyobaa xynyëˈëmoˈoy xytyuˈumoˈoyëm mët yëˈëgyëjxmë Biiblyë, ëxpëjkpajn, * bideo etsë reunyonk. Tukëˈëyë tyäˈädë yëˈë diˈib yajjaˈäjtypyë tuumbë diˈibë kuwijy (Mat. 24:45-47). Per tsojkëp ngupëjkëm ja Jyobaa nyaybyudëkë, nˈijtëm yujy tudaˈaky ets nˈëxkäjpëm ko nyajtëgoyˈäjtëm. ¿Wiˈix? Ko nˈëxpëjkëm tukëˈëyë diˈib xymyoˈoyëm ets nmëmëdoˈowëm xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot tijaty xytyukniˈˈijxëm.

19-21. 1) ¿Wiˈixë Moisés tyëgooy jam Qadés? 2) ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajty?

¹⁹ Pën ijtëm yuunk naxypy, ta kyaj nëjkx ndëgoˈoyëm. Min jatëgok nˈoknimaytyakëmë Moisés. Kanäk jëmëjt yˈijty yuunk naxypy ets tyuun tijatyë Jyobaa tyukjotkëdakypy. Per mä nety yˈabajnë 40 jëmëjt mä ja israelitëty tsyënääyëdittë mä ja lugäärë äänëˈëk tëtsëˈëkpë, ta Moisés dyajtëgooy ja yuunkˈat naxypyˈat. Ets jantsy jeˈeyë netyë Míriam të yˈooky ets të nyaxtëkë Qadés, ko jatëgok ja israelitëty tyëjkëdë abajt kutujkpë mët ko kyaj tmëdattë tijaty jyatsojktëp. Biiblyë jyënaˈany ko ta ja nax käjpn tnibëdëˈktë Moisés mët ko kyaj ti nëë. Jyobaa jantsy kanäkˈokë netyë miläägrë të ttuny mët yëˈëgyëjxmë Moisés, etsë Moisés jantsy kanäk jëmëjtë nety të twoowˈyoˈoy ja nax käjpn tsuj yajxon, per duˈunyëm yajnibëdëˈky. Ets ko ja israelitëty  tˈëbat tkäjpxpattë, duˈunxyëp extëmë Moisés tpokyëty ko kyaj ti nëë (Núm. 20:1-5, 9-11).

²⁰ Ko Moisés nyibëdëˈkë ja nax käjpn, ta jyantsy jyotˈambëjky, ets kyaj yëˈë ojts tmëgajpxy ja tsäägaats extëmë netyë Jyobaa të yˈanëˈëmxëty. Yëˈë tyukjotˈambëjk ja israelitëty ets jyënany ko yëˈë nety tyunaampy ja miläägrë. Ta net twojpy ja tsäägaats majtskˈok ets pyëtsëëmy ja kom nëë. Ko Moisés dyaˈijxë mëjˈat këjxmˈat ets ko jyantsy jyotˈambëjky, ta yajtëgooyë (Sal. 106:32, 33). Ets mët ko jantsy tuk ratë dyajtëgooy ja yuunkˈat naxypyˈat, ta Jyobaa kyaj nyekyyajtëjkë mä ja Nax diˈib Yajtukwandaktë (Núm. 20:12).

²¹ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm extëm jyajtyë Moisés? Tuk pëky, yëˈë ko tsojkëp nduˈunëmë mëjääw parë duˈunyëm njäˈäyˈäjtëm yuunk naxypy. Pën nnayjyaˈaytyëgoˈoyëm oy jeˈeyë jantsy waanë, mbäät xytyuktëjkëmë mëjˈat këjxmˈat ets mbäädë net nyajpëtsëˈëmëmë ääw ayuk o nduˈunëm diˈib kyaj yˈoyëty. Myëmajtsk pëky, ko tijaty njantsy myëmäˈäy njantsy myëdäjëm, mbäät dyajtëgoy ja yuunkˈat naxypyˈat. Pääty, nˈoktuˈunëmë mëjääw parë xëmë nˈijtëm yuunk naxypy oy ti jotmay nbatëm diˈib nmëgëjx nmëdujkëm.

22, 23. 1) ¿Tiko mbäät nduunˈadëtsëmë mëjääw parë nˈijtëm yuunk naxypy? 2) ¿Ti myaytyakypyë Sofonías 2:3?

²² Pën ijtëm yuunk naxypy, ta nëjkx nyajkuwäˈänëm. Tim tsojkë Jyobaa dyajkutëgoyaˈanyë axëkjäˈäytyëjk ets yëˈëyë yajtsoˈogaampy pënaty jäˈäyˈäjttëp yuunk naxypy. Taanëm net ja naxwinyëdë jäˈäy jyukyˈatäˈändë agujk jotkujk (Sal. 37:10, 11). ¿Nëjkxëbëdaa jam nyajpatëm mët ja jäˈäyëty diˈib jukyˈäjttëp yuunk naxypy? Nëjkxëp, per net pën nduˈunëm extëm Jyobaa tniˈanaˈamë mä Sofonías 2:3 (käjpx). *

²³ ¿Tiko Sofonías jyënaˈany ko “waˈanxyëp nyajkuwäˈänëm”? ¿Yëˈëdaa yˈandijpy ko kyaj tyim seguurëty parë Jyobaa tkuwäˈänët pënaty mëmëdoowëp ets tyundëp ti yëˈë tsyojkypy? Kyaj. Diˈibën yˈandijpy, yëˈë ko tsojkëp nduˈunëmë mëjääw. Mbäät ntsokwëˈëmëm “ko Jyobaa dyajminët ja tsyip yˈakë” ets njukyˈäjtëm winë xëëw, pën desde tyam nˈijtëm yuunk naxypy ets pën nduˈunëm tijatyë Jyobaa tyukjotkëdakypy.