Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

ZÃMSGÃ YĨNGA 7

D mao n bɩɩs sik-m-menga, n paam n ta a Zeova yam

D mao n bɩɩs sik-m-menga, n paam n ta a Zeova yam

“Bɩ yãmb a sik-m-mens rãmbã fãa sẽn be tẽngã pʋgã . . . bao sik-m-menga.”—SOF. 2:3.

YƖƖLL 80 Lemb-y n ges-y t’a Zeova yaa sõma

D SẼN NA N Yà Wà*

1-2. a) Bõe la Biiblã yeel a Moyiiz zugu, la bõe la a maan-yã? b) Bõe n kɩt tɩ d segd n mao n bɩɩs sik-m-menga?

BIIBLÃ pʋgẽ, b wilga vẽeneg t’a Moyiiz “dag n yaa sik-m-meng soab hal wʋsgo, n yɩɩd ninsaalbã fãa sẽn be dũniyã zugã.” (Sõd. 12:3) Rat n yeelame t’a ra pa tar raoodo, t’a yamã ra yuusdame, la t’a ra yaa rabɛɛm bɩ? Tõe tɩ neb n tagsd tɩ sik-m-meng soab yaa woto. La yaa ziri fasɩ! A Moyiiz ra yaa wẽn-tũud sẽn tar raoodo, a yam da pa yuusdi, a ra pa rabɛɛm me. Ne a Zeova sõngre, a kẽnga Ezipt rĩm-toaagã taoor n tɩ taas koeese, la a lʋɩ na maan neb milyõ a tãab taoor tɩ b pasg we-rasempʋɩɩga, la a sõng-b tɩ b zab n tõog b bɛɛbã.

2 Tõe tɩ d zu-loeesã pa yembr ne a Moyiiz ye. Baasgo, daar ne a to fãa, neb kẽer d sẽn be ne, wall zu-loees kẽer tõe n kɩtame tɩ pa nana tɩ d kell n yɩ sik-m-meng soab ye. La ad bũmb a ye sẽn kɩt tɩ d segd n mao n bɩɩs sik-m-menga: A Zeova yeelame tɩ yaa “sik-m-mens rãmbã n na n soog tẽngã.” (Yɩɩn. 37:11) Yãmb tagsdame tɩ y yaa sik-m-meng soab bɩ? Neb a taabã getame tɩ y yaa sik-m-meng soab bɩ? Nand tɩ y tõog n leok sogs-kãensã, yaa tɩlɛ tɩ y reng n bãng bũmb nins sẽn wilgd tɩ ned yaa sik-m-meng soaba.

BÕE N WILGD TƖ NED YAA SIK-M-MENG SOABA?

3-4. a) D tõe n maka sik-m-mengã ne bõe? b) Sẽn na yɩl n yɩ sik-m-mens rãmba, zʋg-sõma bʋs la d segd n bɩɩse, la bõe yĩnga?

3 D tõe n maka sik-m-mengã * ne desẽ b sẽn maan tɩ yaa neere. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala, naoor wʋsgo, sẽn maand-b desẽ-rãmbã tʋmda ne kʋlɛɛr buud toor-toore, hal tɩ b sã n maan desẽ bɩ be yamleoogo. Woto me, sẽn na yɩl n bɩɩs sik-m-menga, zʋg-sõma toor-toor la d segd n bɩɩs tɩlɛ. Wala makre, d segd n yɩɩ sakda, sũ-bʋgsem soaba, la raood soaba. D sã n dat n ta a Zeova yam, yaa tɩlɛ tɩ d bɩɩs zʋg-sõma kãensã. Bõe yĩnga?

4 Yaa sik-m-mens rãmbã bal n sakd n tũud Wẽnnaam sẽn datã. Wala makre, Wẽnnaam datame tɩ d yɩ sũ-maasem dãmba. (Mat. 5:5; Gal. 5:22) D sã n maand Wẽnnaam daabo, puugda a Sʋɩtãan sũuri. Rẽ n so tɩ baa ne d sẽn yaa sik-m-mens rãmb la sũ-maasem dãmbã, a Sʋɩtãan dũniyã neb wʋsg kisa tõndo. (Zã 15:18, 19) Yaa rẽ yĩng la d sẽn segd n tall raoodo, n tõog n kɩɩs a Sʋɩtãanã.

5-6. a) Bõe yĩng t’a Sʋɩtãan kis sik-m-mens rãmbã? b) Sogs-bʋs la d na n leoke?

5 Ned sẽn pa sik-m-meng soab yaa zẽk-m-meng soaba, a pa tõe a sũuri, a pa tũud a Zeova noyã. A Sʋɩtãan yaa woto kɛpɩ! Pa zaalem la a sẽn kis sik-m-mens rãmbã ye. B zʋg-sõma wã maneg n pukda a wẽnemã, la pʋd n wilgdẽ t’a yaa ziri-yagda. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Bala, baa a sẽn yet bɩ a sẽn maand a soaba, a pa tõe tɩ sik-m-mens rãmbã bas a Zeova tũub ye.—Zoob 2:3-5.

6 Bõe n tõe n kɩt tɩ yɩ toog ne ned t’a yɩ sik-m-meng soaba? La bõe yĩng tɩ d segd n ket n bɩɩsd sik-m-menga? Sẽn na yɩl n leok sogs-kãensã, d na n goma a Moyiiz yelle, ne Israyɛll kom-bɩɩs a tãabã b sẽn da yõg n kẽng Babilondã, la a Zeezi yelle.

BÕE N TÕE N KƖT TƖ YƖ TOOG NE NED T’A YƖ SIK-M-MENG SOABA?

7-8. B sẽn paoog a Moyiizã, a manesem yɩɩ wãna?

7 D sã n tar taoor-sobendo: Tõe n yɩɩ toog ne ned sẽn tar taoor-sobend t’a kell n yɩ sik-m-meng soaba. Sẽn yɩɩd fãa, a sẽn lʋɩt neb nins taoorã sã n pa waoogd-a, wall b sã n getẽ tɩ bũmb a sẽn maan pa zemse. A buud zoe n paama yãmb bɩ? La sã n yaa y zakã ned n wẽneg n maan-y woto? Y manesem na n yɩɩ wãna? D ges a Moyiiz sẽn tall manesem ning yell a woto pʋgẽ.

8 A Zeova ra yãka a Moyiiz t’a yaa Israyɛll nebã taoor lʋɩta. Yẽ la a kɩt t’a gʋls tõogã n kõ-ba. Yaa vẽeneg t’a Zeova ra bee ne a Moyiizi, n sõngd-a. Baa ne rẽ, a Moyiiz kẽem bi-pugl a Miryam ne a kẽem a Aarõ wɩd-a lame, la b yeel t’a ra pa segd n kẽ kãadem ne pag ning a sẽn kẽ kãadem ne wã ye. Sã n da yaa nina, a na n yika a sũuri, la a tug beem. La a Moyiiz yẽ pa bas tɩ yellã yik a sũur ye. A pʋd n yõka a Zeova sɛɛga, n kos-a t’a kɩt tɩ wãoodã a sẽn lobg a Miryammã sɛ. (Sõd. 12:1-13) Bõe yĩng la a sẽn maan woto wã?

A Moyiiz yõka a Zeova sɛɛga, n kos-a t’a kɩt tɩ wãoodã a sẽn lobg a Miryammã sɛ (Ges-y sull a 8)

9-10. a) Bõe la a Zeova sõng a Moyiiz t’a bãnge? b) Yam-bʋg la zak-soben-dãmbã la kãsem-dãmbã tõe n dɩk a Moyiiz kibarã pʋgẽ?

9 A Moyiiz basame t’a Zeova sõng-a t’a bɩɩs zʋg-sõma. Na maan yʋʋm pis-naas woto a sẽn da wa n ket Ezipt na-yirã, a ra pa sik-m-meng soab ye. Sɩd me, vugri, a sũurã yika ne rao hal t’a kʋ-a, a sẽn da get tɩ raoã maana sẽn yaa kɛgrã yĩnga. A ra tagsdame t’a Zeova sũur na n yɩɩ noog ne a sẽn maanã. Yʋʋm 40 pʋgẽ la a Zeova sẽn sõng a Moyiiz t’a bãng tɩ yɩl n yɩ Israyɛll nebã taoor soaba, raood bal pa seke, la tɩ rẽnda a bɩɩs sik-m-meng me. Sẽn na yɩl n yɩ sik-m-meng soaba, yaa tɩlɛ me t’a yɩ sakda, la sũ-maasem soaba. A wa n bãnga rẽ neere, hal n tõog n ges nin-buiidã yell sõma.—Yik. 2:11, 12; Tʋʋ. 7:21-30, 36.

10 Segdame tɩ zak-soben-dãmbã la tigingã kãsem-dãmbã rɩk a Moyiiz togs-n-taare. B sã n paoog-y bɩ y ra yɩ tao-tao n yik y sũur ye. Y sã n tudg bɩ y sik y meng n sak tɩ y tudgame. (Koɛ. 7:9, 20) Yell sã n wa beẽ, bɩ y sak n tũ noy nins a Zeova sẽn kõ yellã welgr wɛɛngẽ wã. Wakat fãa y sã n na n leok ned bɩ y leok ne bʋgsem. (Yel. 15:1) Zak soab bɩ kãsem-soab sã n maand woto, a Zeova sũur yaa noog ne-a, paasda nebã zems-n-taarã, leb n yaa mak-sõng sik-m-mengã wɛɛngẽ.

11-13. Bõe la Israyɛll kom-bɩɩs a tãabã maan-yã, n kõ tõnd mak-sõngo?

11 B sã n namsd tõnd d tũudmã yĩnga: Hal pĩnd n tãag masã, nanambsã namsda a Zeova nin-buiidã. B mi n rõta tõnd tɩ d kɩɩsda b noyã. La togs sɩdã, b sũyã sẽn puudã yaa d sẽn yãk yam n na n sak “Wẽnnaam n yɩɩd ninsaalbã.” (Tʋʋ. 5:29) B tõe n yaanda tõndo, n kẽes-d bãens roogo, wall b pãb-do. La ne a Zeova sõngre, d na n kell n maana sũ-mar ne-ba, n pa bao n na n maan n lebs ye.

12 Tẽeg-y-yã a Hananiya ne a Misayɛll la a Azariya sẽn kõ tõnd mak-sõng ningã. * Ra yaa Israyɛll kom-bɩɩs b sẽn da yõg n kẽng Babilonde. Rĩmã yeelame tɩ b wõgemd n waoog sãnem bõn-naandg a sẽn naane. Ne sũ-bʋgsem, b togsa rĩmã b sẽn pa na n sak n waoog bõn-naandgã võore. Baa rĩmã sẽn yeel tɩ b sã n pa maan wa yẽ sẽn yeel-bã, b na n lob-b-la wʋng sẽn wɩng wʋsg pʋgẽ wã, b kell n saka Wẽnnaam raabã. Yaa sɩd tɩ b sẽn lob-b wʋngã pʋgã, a Zeova maana bũmb zĩig pʋgẽ n na n fãag-ba, la b ra pa tagsd t’a na n fãag-b-la tɩlɛ ye. B ra yãka yam tɩ baa a Zeova sẽn na n maan a soab fãa, b na n sakame. (Dãn. 3:1, 8-28) B kibarã wilgdame tɩ sik-m-mens rãmbã tara raood hakɩɩka. A Zeova a ye tãa la d Wẽnnaam, tɩ rĩm bɩ yell wall sɩbgr pa tõe tɩ d toeem yam ye.—Yik. 20:4, 5.

13 Bũmb bɩ ned sã n wa rat n kɩt tɩ d kɩɩs Wẽnnaam, wãn to la d rɩkd kom-bɩɩs a tãabã togs-n-taare? D sikda d menga, n kɩs sɩd t’a Zeova na n gesa d yelle. (Yɩɩn. 118:6, 7) D leokda neb nins sẽn dõt tõndã ne sũ-bʋgsem, la ne waoogre. (1 Pɩy. 3:15) D pa na n sak n maan bũmb sẽn tõe n sãam tõnd ne d saasẽ Ba wã zoodã a bada!

Baa ned sã n yik a sũur ne-do, d pa gomd n paoog-a ye (Ges-y sull 13)

14-15. a) Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ ned sã n wa maand yɩɩr wʋsgo, yɩl n kell n sik a mengã tõe n yɩɩ toogo? b) Wãn to la Ezayi 53:7, 10 wilgd tɩ rẽ wɛɛngẽ, a Zeezi kõo mak-sõng sẽn ka to?

14 Yell sã n wa kɩt tɩ d maand yɩɩre: D fãa mi n maanda yɩɩr yɛl toɛy-toɛy yĩnga. Tõe n yaa ɛgzame la d tar lekollẽ wã, pa rẽ bɩ yaa tʋʋmd ning la b kõ-d tʋʋmã zĩigẽ. D tõe n bẽedame tɩ b yeel tɩ d maan ɛgzame-rãmb wall wopeere, tɩ yaa yɩɩre. D sã n wa maand yɩɩr wʋsgo, yɩl n kell n sik d meng pa nana ye. Wakat kãnga, baa bũmb nins sẽn da pa namsd tõndã tõe n yika d sũuri. Tõe n kɩtame tɩ d gomd n pa gũusdẽ, la d pa bʋkd d meng ne d taabã ye. Y sã n zoe n maana yɩɩr wʋsg bũmb ning poorẽ, bɩ y tags a Zeezi mak-sõngã yelle.

15 A Zeezi kũumã sẽn wa n ket tɩ kiis a wãna, ra lebga yɩɩr wʋsg ne-a. A ra miime tɩ b na n nams-a-la nams-toaaga, la b kʋ-a menga. (Zã 3:14, 15; Gal. 3:13) A kũumã sẽn wa n kolgdẽ wã, a wilgame tɩ yellã namsda yẽ. (Luk 12:50) Sẽn wa n ket tɩ rasem a wãna, a yeelame yaa: “Sũ-sãang n tar maam.” A sẽn pʋʋs Wẽnnaam n yeel bũmb ningã sõngda tõnd tɩ d bãng t’a sɩd yaa sik-m-meng soab la sakda. A sokame yaa: “Mam na n yeela m ba tɩ b fãag maam ne wakat-kãng bɩ?” A paasame yaa: “Hal tɩ ta moasã, yaa wakat-kãng yĩng la mam wa-yã. M ba, waoog-y y yʋʋrã!” (Zã 12:27, 28) A kũumã wakat sẽn wa n ta wã, ne raoodo, a basame tɩ bɛɛbã yõk-a. A yãa namsg la paoogr tɛkẽ! Baa ne a yɩɩrã, la a namsgã sẽn da yaa wʋsgã, a kell n sika a meng n maan Wẽnnaam sẽn datã. Hakɩɩka, kell n sik f meng baa f sã n wa maand yɩɩr wʋsgã wɛɛngẽ, d tõe n yeelame t’a Zeezi kõo mak-sõng sẽn ka to.—Karm-y Ezayi 53:7, 10.

Sik-m-mengã wɛɛngẽ, a Zeezi kõo mak-sõng tɛkẽ (Ges-y sull 16-17) 16-17) *

16-17. a) Bõe la a Zeezi tʋm-tʋmdbã sẽn da yaa a zo-rãmb meng-mengã maan-yã, tɩ ra tõe n kɩt t’a pa kell n sik a menga? b) Wãn to la d tõe n dɩk a Zeezi togs-n-taare?

16 Yʋng ning b sẽn da na n wa n yõk a Zeezi wã, a tʋm-tʋmdbã sẽn da yaa a zo-rãmb meng-mengã maana bũmb sẽn da tõe n kɩt t’a pa kell n sik a meng ye. Tags-y n ges-y a yɩɩrã sẽn da yaa wʋsg to-to baraar yʋngã! Tõe t’a ra sokda a meng a sã n na n tõog n kell n maana sɩd ne Wẽnnaam, n tãag a kũumã. A sã n pa tõoge, ned baa ye fãagr yell pa gomd ye. (Rom. 5:18, 19) Sẽn yɩɩd menga, na n sãama a Ba wã yʋʋre. (Zoob 2:4) La baraar yʋngã, a sẽn zĩnd ne a tʋm-tʋmdbã tɩ b na n dɩ wã, b wa n wẽeda “nokoeemd ne taab wʋsg n dat n bãng ned ning b sẽn tog n ges wa kãsem bãmb sʋkã.” A ra zoe n sagl-b-la yel-kãngã poorẽ naoor ka tɛka, baa baraarã menga. La baa ne rẽ, a Zeezi pa yik a sũur ye. A talla sũ-mar ne-ba. A le sagl-b lame n pa zoe b nifu, la yɩɩ ne sũ-bʋgsem. A sõng-b lame tɩ b bãng b sẽn segd n tall manesem ningã. Rẽ poore, a pẽg-b-la b sẽn kell n maan sɩd ne yẽ wã yĩnga.—Luk 22:24-28; Zã 13:1-5, 12-15.

17 A buud sã n paam yãmba, y manesem na n yɩɩ wãna? D rɩk a Zeezi togs-n-taare, tɩ baa d sã n wa maand yɩɩr wʋsg yell ning poorẽ bɩ d kell n tall sũ-bʋgsem. D sak n “maan sũ-mar ne taaba,” wa a Zeova sẽn yeelã. (Kol. 3:13, Wẽnnaam Sebre, 1983) D sã n tẽegdẽ tɩ tõnd me mi n goma gomd wall d maan bũmb sẽn yikd d taabã sũuri, na n yɩɩ nana tɩ d tũ a Zeova sẽn yeelã. (Yel. 12:18; Zak 3:2, 5) Yɩta sõma me tɩ d nong n pẽgd d taabã b zʋg-sõma wã yĩnga.—Efɛ. 4:29.

BÕE YĨNG TƖ D SEGD N KELL N BƖƖS SIK-M-MENGA?

18. Wãn to la a Zeova sõngd sik-m-mens rãmbã tɩ b bãngd n yãkd yam, la bõe la b segd n maane?

18 Na n sõngame tɩ d bãngd n yãkd yam. Sã n wa yaa toog ne-d tɩ d bãng n yãk d sẽn na n maaneg yell ning pʋgẽ, a Zeova na n sõng-d lame. La yaa d sã n yaa sik-m-meng soaba, n tar sũ-maasem. Sɩd me, a yeelame t’a “wʋmda sũ-maasem dãmbã ratem.” (Yɩɩn. 10:17, Wẽnnaam Sebre, 1983) La pa rẽ bal ye. Ad Biiblã sẽn yeele: “Bãmb tallda sik-m-mens rãmbã tɩrlem pʋgẽ n zãmsd bãmb b sore.” (Yɩɩn. 25:9, Wẽnnaam Sebre, 1983) Yaa ne Biiblã, bũmb nins fãa tʋm-tʋmd sẽn tũud sɩdã sẽn yiisdã, * la tigissã maasem la a Zeova wilgd tõnd sore. (Mat. 24:45-47) La tõnd me tara d sẽn segd n maane: D zãmsd bũmb nins fãa a Zeova sẽn kõt tõnd ne a siglgã maasmã, la d sakd n tũudẽ. Woto, d wilgdame tɩ d sak n deegame tɩ d rata a sõngre.

19-21. Bõe la a Moyiiz maan Kadɛɛse, tɩ yaa yel-wẽn-kãsenga? Yam-bʋg la d tõe n dɩk a kibarã pʋgẽ?

19 Na n sõngame tɩ d ra wae n tudgdẽ ye. D le tẽeg a Moyiiz yelle. A yɩɩ sik-m-meng soab yʋʋm ka tɛka, t’a Zeova sũur da noom ne-a. La b yeebgã yʋʋm pis-naas we-rasempʋɩɩgẽ wã sẽn wa n kolg saabã, yell a ye pʋgẽ la a pa sik a menga. Rẽ t’a kẽem-bi-puglã nan maana kaalem tɩ b mum-a Kadɛɛse. Ezipt soolmẽ wã, wõnda yaa yẽ la sẽn da sõng-a a peelmẽ t’a põsã. Wakat kãng la Israyɛll nebã le sɩng yẽgeng tɩ b pa get bãmb yell sõma ye. So-kãnga, b ra ‘zabda ne a Moyiiz’ koom sẽn da ka be yĩnga. A Zeova ra kõo a Moyiiz tõog t’a maan yel-soalem wʋsgo. A Moyiiz yɩɩ b taoor lʋɩt yʋʋm wʋsg me, n da ka baood a meng nafr ye. Baa ne rẽ, nin-buiidã yẽgmame. B ra pa yẽgemd koom sẽn da ka be wã yĩng bal ye. B ra yẽgemda ne a Moyiiz me, wa yaa yẽ yell la ko-yũudã sẽn tar-bã.—Sõd. 20:1-5, 9-11.

20 A Moyiiz sũurã yika wʋsgo. A pa kell n tall sũ-maasem ye. A Zeova sẽn yeel-a t’a gom ne pĩigã, a pa maan rẽ ye. Yaa nin-buiidã la a gom sũ-to-goama, n yeel tɩ yẽ na n maana yel-solemde. Rẽ poore, a wẽe pĩigã naoor a yiibu, tɩ koom pusg n yi wʋsgo. Wuk-m-mengã la sũ-yikrã kɩtame t’a maan yel-wẽn-kãsenga. (Yɩɩn. 106:32, 33) Yaa wakat bilf bal la a Moyiiz sẽn pa sik a mengã, la kɩtame t’a pa paam n kẽ kãabg tẽngẽ wã ye.—Sõd. 20:12.

21 Kiba-kãngã kõta tõnd yam. Pipi, wilgdame tɩ d segd n modga wakat fãa sẽn na yɩl n kell n yɩ sik-m-mens rãmba. Baa yaa wakat bilf la d bas n pa le maoodẽ, d tõe n lebga wuk-m-meng soab zĩig pʋgẽ, n gom goam wall d maan bũmb n pa reng n tags neer ye. Yiib-n-soaba, wilgdame tɩ d sã n wa maand yɩɩr wʋsgo, yɩl n kell n sik d mengã tõe n yɩɩ toogo. Dẽnd baa yell sã n wa kɩt tɩ d maand yɩɩre, d segd n mao n kell n yɩɩ sik-m-meng soaba.

22-23. a) Bõe yĩng tɩ d segd n ket n bɩɩsd sik-m-menga? b) Bõe la Sofoni 2:3 goamã wilgda?

22 Na n sõngame tɩ d paam n põse. Ka la bilfu, a Zeova na n sãama nin-wẽnsã fãa. Yaa sik-m-mens rãmbã bal n na n soog tẽngã. Wakat kãnga, bãan hakɩɩk na n zĩnda dũniyã gill zugu. (Yɩɩn. 37:10, 11) Yãmb na n naaga sik-m-mens rãmbã sẽn na n soog tẽngã bɩ? Tõeeme. La yaa y sã n tũ a Zeova saglg ning sẽn be Sofoni 2:3. (Karm-y-yã.)

23 B sẽn yeel Sofoni 2:3 pʋgẽ wã tɩ ‘daar ninga, y na paam n põsã’ rat n yeelame tɩ bõe? Pa rat n yeel t’a Zeova pa tar tõog n na n fãag neb nins sẽn maand sẽn tat a yam, t’a nong-bã ye. Yaa sẽn na n wilg tɩ tõnd me tara d sẽn tog n maan n paam n põse. Tõnd sã n modg masã meng n bao sik-m-menga, n paam n ta a Zeova yam, a “sũ-puugrã daare,” d na n paam n põsame, n vɩɩmd wakat sẽn kõn sa.

YƖƖLL 120 D yɩ nin-bʋgsg wa Krisã

^ sull 5 Sik-m-meng ka rogd ne ye. Yaa ned kam fãa n segd n mao n bɩɩse. Tõe tɩ d getame tɩ d sã n be ne neb sẽn baood laafɩ ne b taabã, pa toog tɩ d sik d menga, la sã n yaa neb sẽn nand b mensã tɩ looge, yaa toogo. Sõs-kãnga pʋgẽ, d na n yãa yɛl kẽer sẽn tõe n kɩt tɩ yɩ toog ne ned t’a yɩ sik-m-meng soaba, la d sẽn tõe n mao ne rẽ to-to, n tõog n bɩɩs sik-m-menga.

^ sull 3 GOMDÃ VÕORE: Ned sẽn yaa sik-m-meng soab pa gãs-gãs ne a taabã ye. Baa b sã n bao a noore, a maanda sũ-mare. A pa nand a meng tɩ looge, a pa tar manesem sẽn paoogd a taabã ye. A getame meng t’a taabã yɩɩda yẽ. A Zeova yaa sik-m-meng soaba, bala, a wilgda nonglem la nimbãan-zoeer ne ninsaalbã la malɛgsã sẽn yaa a bõn-naandsã.

^ sull 12 Babilond nebã toeema b yʋyã, n pʋd-b t’a Sadrak ne a Mesak la a Abɛdnego.—Dãn. 1:7.

^ sull 18 Wala makre, ges-y yʋʋmd 2011 tʋʋl-nif kiuug pipi daar Gũusg Gasgã sõsg ning gom-zug sẽn yaa: “D maand yam-yãkr sẽn waoogd Wẽnnaam.

^ sull 59 FOTÃ BILGRI: A Zeezi sẽn gomd ne a karen-biisã. Yaa b sẽn wa n wẽed no-koeemd n na n bãng sẽn yaa-a kãseng n yɩɩd bãmb sʋkã, t’a kell n maan sũ-mare, n sõng-b ne sũ-bʋgsem tɩ b na n dems b tagsgã.