1, 2. 1) ¿Kenijkatsa kiijtoua Biblia eliyaya Moisés, uan tlake kichijki? 2) ¿Kenke kinamiki tijchiuasej kampeka amo timosisinisej?

BIBLIA kiijtoua “melauak Moisés eliyaya se tlakatl tlen achi más moiknonekiyaya [o amo mosisiniyaya] uan axkeja nochi sekinok tlakamej ipan Tlaltipaktli” (Núm. 12:3). ¿Kiijtosneki eliyaya se tlakatl katli amo kipiayaya chikaualistli, amo kimatiyaya tlake kichiuas uan majmauiyaya? Sekij maseualmej kiampa moiljuiskiaj kema se akajya amo mosisinia. Maske kiampa moiljuiaj, nopa amo nelia, pampa Moisés eliyaya se kuali itekipanojka toTeotsij katli kipiayaya chikaualistli, katli kimatiyaya tlake kichiuas, uan katli amo majmauiyaya. Ika itlapaleuil Jehová, kiitato tlanauatijketl tlen Egipto uan kamanaltik iuaya, uan kinyakanki se eyij millones maseualmej ipan nopa uaktok tlali uan kinpaleuik ma kintlanikaj ininkualankaitakauaj.

² Maske uelis tojuantij amo tijpiaj nopa kuesoli tlen Moisés kipixki, mojmostla tiitstokej ininuaya maseualmej o techpano se keski tlamantli tlen kichiua ouij ma tijmatikaj amo tikualanisej. Maske pano nopa, ¿kenke kinamiki nochi tijchiuasej kampeka amo timosisinisej? Pampa Jehová kiijtoua katli “moiknonekij [o amo mosisiniaj] iixpa toTeko itstosej ipan nopa kuali tlali” (Sal. 37:11). Ma timotlajtlanikaj: “¿Nikijtoskia na nieli se maseuali katli amo mosisinia? ¿Nojkia kiampa kiijtoskiaj sekinok?”. Tlaj tijnekij tijnankilisej ni tlajtlanili, achtoui moneki tijmatisej tlake kiijtosneki amo timosisinisej.

3, 4. 1) ¿Kenke tikijtouaj amo timosisinisej eli sanse kej kema titlaixkopinaj? 2) ¿Tlake naui tlamantli techpaleuis amo timosisinisej, uan kenke?

³ Amo timosisinisej * eli sanse kej kema tijchijchiuaj se kechkemitl.  ¿Kenke tikijtouaj nopa? Tlaj tijnekij ma nesi yejyektsi, moneki tijtekiuisej ikpatl ika miak colores. Nojkia, tlaj tijnekij amo timosisinisej, moneki tijnextisej sekinok kuajkuali tlamantli, kej amo timoueyimatisej, tijneltokasej tlen technauatiaj, tielisej tiyolyamanikej uan amo timajmauisej. Uelis tijyolpakiltisej Jehová tlaj tijnextisej ni kuajkuali tlamantli.

⁴ San katli amo moueyimatij kinekij kineltokasej toTeotsij uan kichiuasej tlen ya kineki. Uan toTeotsij kineki ma tielikaj tiyolyamanikej (Mat. 5:5; Gál. 5:23). Uan Satanás tlauel kualani kema kiita tijchiuaj tlen Jehová kineki. Yeka, maske amo timoueyimatij uan tiyolyamanikej, miakej maseualmej techkualankaitaj (Juan 15:18, 19). Yeka, moneki tijnextisej amo timajmauij.

5, 6. 1) ¿Kenke Satanás kinkualankaita katli amo mosisiniaj? 2) ¿Tlake tlajtlanili tijnankilisej?

⁵ Se akajya katli amo kinextia nopa kuali tlamantli tlauel moueyimati, mosisinia uan amo kineltoka Jehová, sanse kej Satanás kichiua. Yeka tlauel kinkualankaita katli amo mosisiniaj, pampa ika kuajkuali tlamantli tlen kipiaj, kinextiaj ya tlauel mosisinia. Uan nojkia kinextiaj eli se istlakatiketl, pampa maske kichiua miak tlamantli, amo ueli kintsakuilia maseualmej katli amo mosisiniaj ma kitekipanokaj Jehová (Job 2:3-5).

⁶ Ma timoiljuikaj: ¿Kema tijmatiskiaj ouij amo timosisinisej? Uan, ¿kenke nojua moneki tijchijtosej kampeka amo timosisinisej? Uelis tijnankilisej ni tlajtlanili tlaj tikitasej tlen kichijkej Moisés, nopa eyij hebreos uan Jesús.

7, 8. ¿Tlake kichijki Moisés kema amo kitlepanitakej?

⁷ Kema tijpiaj tlanauatili. Tijmatij ouij amo timosisinisej pampa uelis katli tijyakanaj amo techtlepanita o amo kineki kichiuas tlen tikiljuiaj. ¿Ipa techpanotok ni? ¿Tlake tijchiuaskiaj tlaj se tlen tochampoyouaj kiampa kichiuaskia? Ma tikitakaj tlen kichijki Moisés kema kiampa kipanok.

⁸ Jehová kitlapejpenijtoya yaya ma kinyakana israeleuanij uan kikajki ma kiijkuilo nochi nopa tlanauatili tlen kinmakak itekipanojkauaj. Uajka, nochi kimatiyayaj toTeotsij kipaleuiyaya Moisés. Maske kimajtoyaj nopa, iikni María (Míriam) uan Aarón, kiijilnamijkej uan kiijixnamijkej pampa mosiuajtijtoya iuaya se siuatl katli amo eliyaya israelejketl. Tlaj seyok kipanotoskia ni, nimantsi kualantoskia uan kintlatsakuiltijtoskia. Moisés amo kualanki uan kiiljuik Jehová  ayokmo ma kitlatsakuilti María (Núm. 12:1-13). ¿Kenke amo kualanki?

9, 10. 1) ¿Tlake kikuamachilik Moisés pampa Jehová kipaleuik? 2) ¿Tlake kinmachtia tlen kichijki Moisés katli kinyakanaj ininchampoyouaj uan ueuejtlakamej?

⁹ Moisés amo kualanki pampa kiyekojtoya miak tlamantli tlen Jehová. Kema itstoya Egipto, ayamo kinextiyaya nopa kuali tlamantli. Nelia tlauel mosisiniyaya uan yeka kimiktik se tlakatl. Moiljuiyaya nopa tlakatl amo kuali tlen kichiuayaya. Moisés moiljuik toTeotsij kuali kiitaskia tlen kichijki. Ipan 40 xiuitl, Jehová kipaleuik ma kikuamachili amo san monekiyaya amo majmauis tlaj kinekiyaya kinyakanas israeleuanij, nojkia monekiyaya amo mosisinis. Uan ueliskia kinextis nopa tlamantli tlaj amo moueyimatiskia, tlaj tlaneltokaskia uan tlaj yolyamanik eliskia. Moisés kuali kimatki tlake kichiuas uan yeka tlauel kuali tlayakanki (Éx. 2:11, 12; Hech. 7:21-30, 36).

¹⁰ Ipan ni tonali, katli kipiaj ininsiua o ininkoneuaj uan ueuejtlakamej moneki kichiuasej kej Moisés. Tlaj tijpia se tlen nopa tekitl, amo nimantsi xikualani kema amo mitstlepanitasej. Amo ximoueyimati uan xikita ipan tlake timokuapolok (Ecl. 7:9, 20). Xijnexti tijneltoka tlen mitsnauatiaj uan xijsenkaua nopa kuesoli kej Jehová kineki, uan nochipa xijnexti tiyolyamanik (Prov. 15:1). Kema kiampa kichiuaj katli kinyakanaj ininchampoyouaj uan katli kintekimakatokej ipan tlanechikoli, tlauel kiyolpakiltiaj Jehová, kichiuaj ma onka tlaseuilistli uan kinextiaj tlake kiijtosneki amo timosisinisej.

11-13. ¿Tlake techmachtia tlen kichijkej nopa eyij telpokamej?

¹¹ Kema techtlaijiyouiltiaj. Ipan miak xiuitl, tekichiuanij kintlatsakuiltijtokej Jehová itekipanojkauaj. ¿Kenke kiampa kichiuaj? Maske kiijtouaj tikixpanotokej se tlanauatili, inijuantij techtlatsakuiltiaj pampa timosentlalijtokej “tijneltokilisej toTeko Dios achtoui uan axtlakamej” (Hech. 5:29). Uelis techpinajtiaj, techtsakuaj ipan cárcel o techmakiliaj. Jehová techpaleuia amo ma timomakuepakaj uan amo ma tikualanikaj kema techpano nopa.

¹² Ma tikitakaj kenijkatsa techpaleuia tlen kichijkej eyij telpokamej hebreos katli kinuikakej Babilonia: Hananías, Misael uan Azarías. * Tlanauatijketl tlen Babilonia kinnauatik ma motlankuaketsakaj iixpa se ueyi teteyotl tlen kichijchijtoya. Ika yamanik tlajtoli uan ika miak tlatlepanitakayotl kiiljuijkej amo kiueyichiuaskiaj nopa teteyotl, uan nojkia kiiljuijkej kenke amo kichiuaskiaj nopa. Maske tlanauatijketl kiniljuik kinkuamajkauaskia kampa xauantoya miak tlitl, inijuantij kineltokakej toTeotsij. Jehová nimantsi kinmanauik maske inijuantij amo moiljuijtoyaj tlaj kiampa panoskia. Nopa eyij telpokamej mosentlalijtoyaj kiixnamikisej tlen ueli tlamantli tlen Jehová kikauaskia  ma pano (Dan. 3:1, 8-28). Kiampa kinextijkej maseualmej katli amo mosisiniaj amo majmauij, uan nojkia kinextijkej yon se tekichijketl uelis kichiuas ayokmo ma tijueyichiuakaj Jehová maske techchiuilisej tlen amo kuali o techtlatsakuiltisej (Éx. 20:4, 5).

¹³ ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej nopa eyij telpokamej uan kiampa tijnextisej amo kema tijtlauelkauaj Jehová? Moneki amo timoueyimatisej uan timotemachisej Jehová nochipa techmokuitlauis (Sal. 118:6, 7). Kema se akajya techchiuilis se tlenijki tlen amo kuali, tijnankilisej ika kuali tlajtoli uan ika tlatlepanitakayotl (1 Ped. 3:15). Nojkia, amo tijnekij tijchiuasej yon se tlamantli tlen ueliskia kichiuas ayokmo kuali ma timouampojchijtokaj iuaya Jehová.

14, 15. 1) ¿Tlake ueliskia panos kema tlauel techkuesoua se tlamantli? 2) Kej kiijtoua Isaías 53:7, 10, ¿kenke san Jesús kuali kinextik tlake kiijtosneki amo timosisinisej?

¹⁴ Kema tlauel techkuesoua se tlamantli. Nochi kiampa techpano pampa onka miak tlamantli tlen techkuesoua. Uelis kiampa tijyolmatij kema tijchiuasej se examen kampa timomachtiaj o kema moneki nima tijtlamiltisej se tekitl kampa titekitij. Nojkia uelis kiampa techpano kema tijmatij se tepajtijketl moneki techtekis o pampa moneki techchiuilisej se keski tlamantli kema techpajtisej. Kema tlauel techkuesoua se tlamantli tijmatij ouij amo timosisinisej. Uelis se keski tlamantli tlen panos peuas techkualankamakas maske achtouia amo kenijki tikitayayaj. Uan uelis kichiuas ma tikijtokaj tlajtoli tlen kinyolkokos sekinok o tikinchiuilisej tlen amo kinamiki. Kema se tlenijki tlauel techkuesos, ma tikilnamikikaj tlen kichijki Jesús.

¹⁵ Se keski metstli achtoui kema nechka kimiktiskiaj, Jesús monejki kiijiyouis miak tlamantli tlen kikuesouayaya. Kimajtoya kimiktiskiaj uan tlauel kitlaijiyouiltiskiaj (Juan 3:14, 15; Gál. 3:13). Se tonali kiijtok ya tlauel mokuesojtoya (Luc. 12:50). Uan kema poliuiyaya se keski tonali, ya kiijtok: “Ama tlauel nimokuesoua”. Nima tijmatij kenijkatsa ya amo moueyimatki uan kineltokak toTeotsij kema kiiljuik: “Axnijtlajtlanis noTata ma nechmanaui tlen ni tlaijiyouilistli tlen ualas. Na niualajtok ipan ni Tlaltipaktli san para nitlaijiyouis uan nimikis ipan ni tonali. [...] Papá, xijchiua para nochi tlakamej ma mitsueyitlalikaj” (Juan 12:27, 28). Kema asik tonali, amo majmajki motemaktilis ininmako ikualankaitakauaj toTeotsij, katli tlauel kipinaualtijkej uan kitlaijiyouiltijkej kema kimiktijkej. Maske tlauel mokuesok uan tlaijiyouik, Jesús amo mosisinik uan kichijki tlen toTeotsij kinekiyaya. San ya kuali kinextijtok tlake kiijtosneki amo timosisinisej kema tlauel techkuesoua se tlamantli (xijpoua Isaías 53:7, 10).

16, 17. 1) ¿Kenijkatsa apóstoles kichijkej Jesús ma kinexti tlaj nelia amo mosisiniyaya? 2) ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Jesús?

¹⁶ Nopa youali kema nechka kimiktiskiaj, iapóstoles, katli eliyayaj kuali iuampoyouaj, kichijkej Jesús ma kinexti tlaj nelia amo mosisiniyaya. Ma timoiljuikaj kenijkatsa tlauel mokuesojtoya ipan nopa youali. Maseualmej tlen nochi Tlaltipaktli momakixtiskiaj tlaj ya amo kitlauelkauaskia toTeotsij maske kimiktiskiaj. ¿Ueliskia kichiuas nopa? (Rom. 5:18, 19). Uan seyok tlamantli tlen tlauel ipati: ika tlen kichiuaskia ueliskia kiuejkapantlalis toTeotsij o amo (Job 2:4). Ipan nopa youali, kema tlakuajtoya ininuaya iuampoyouaj, pejkej mokualaniaj uan “monajnankiliaj ajkeya eliskia más ueyi”. Ya ipa miakpa kintlalnamiktijtoya tlen nopa tlamantli, uan kichijtoya ipan nopa tonali kema nojua tlanestoya. Maske miakpa panotoya nopa, Jesús amo kualanki, ya nochipa kuali kinnojnotski. Maske chikauak kintlalnamiktik, ika miak tlaiknelili kinixtomilik amo kinamikiyaya kiampa kichiuasej. Uan teipa kiniljuik tlauel kuali pampa nochipa itstoyaj iuaya uan amo kitlauelkajtoyaj (Luc. 22:24-28; Juan 13:1-5, 12-15).

¹⁷ ¿Tlake tijchijtoskiaj tojuantij tlaj techpanotoskia nopa? Sanse kej Jesús, moneki  amo tikualanisej maske uelis techkuesojtok se tlenijki. Ika nochi toyolo ma tijneltokakaj tlen Jehová technauatia: “Xijpiakaj inmoyolo ika tlen inmechchiuiliaj tlen axkuali” (Col. 3:13). Tijchiuasej ni tlamantli tlaj tikilnamikisej nochi tikijtouaj uan tijchiuaj se keski tlamantli tlen kinkualania sekinok (Prov. 12:18; Sant. 3:2, 5). Uan nojkia ueliskia tikinyolchikauasej katli tikinixmatij pampa kinextiaj kuajkuali tlamantli ipan ininnemilis (Efes. 4:29).

18. ¿Kenijkatsa Jehová kinpaleuia katli amo mosisiniaj kuali ma kitlapejpenikaj tlen kichiuasej, uan tlake moneki kichiuasej inijuantij?

¹⁸ Kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej. Kema tijmatisej ouij tijtlapejpenisej tlake tijchiuasej, Jehová techpaleuis tlaj amo timosisiniaj. Ya kitenkajtok kintlakakilis katli kiampa kichiuaj (Sal. 10:17). Uan Biblia kiijtoua toTeotsij nojkia kinyakanas. Nopaya kiijtoua: “Tikinyakana tlen moiknonekij ipan nopa ojtli tlen más xitlauak. Kena, tikinmachtia inijuantij tlen kitemouaj tlachke mopakilis” (Sal. 25:9). Jehová techyakana ika Biblia uan ika amatlajkuiloli, * videos uan ika tlanechikoli tlen techmaka nopa “tlalnamijkatlatekipanojketl” (Mat. 24:45-47). Tojuantij moneki amo timoueyimatisej uan tijmajtosej moneki ma techpaleuikaj, yeka moneki timomachtisej nochi tlen Jehová techiljuia uan tijchiuasej ika nochi toyolo tlen tijyekouaj.

19-21. ¿Kenijkatsa mokuapolok Moisés, uan tlake techmachtia tlen kipanok?

¹⁹ Amo tlauel timokuapolosej. Sampa ma timoiljuikaj ipan Moisés. Maske tlauel miak xiuitl kinextik amo mosisiniyaya uan kiyolpakiltik Jehová, kema nechka tlamiskia nopa 40 xiuitl tlen uejkajkej israeleuanij kiixkotonaj uaktok tlali, Moisés ayokmo kinextik nopa kuali tlamantli. Se keski tonali teipa kema iikni María, katli kimakixtik Moisés kema itstoyaj Egipto, ya miktoya uan kitlalpachojtoyaj ipan Cades, israeleuanij sampa pejkej tlaijixnamikij pampa kinpolouayaya atl. Biblia kiijtoua israeleuanij “mosisinijkej ika Moisés” pampa amo onkayaya atl. Maske kiitstoyaj nopa uejueyi tlamantli tlen Jehová kichijtoya ika Moisés uan kiitstoyaj kenijkatsa tlauel miak xiuitl kuali kinyakantoya, inijuantij nojua tlaijixnamikiyayaj. Uan kiijilnamikiyayaj Moisés, kejuak yaya kichijtoskia amo ma onka atl (Núm. 20:1-5, 9-11).

²⁰ Kema panok nopa, Moisés tlauel kualanki. Amo tlaneltokak uan amo kinojnotski nopa tepexitl  kej Jehová kiiljuijtoya, ya san kinkualankanojnotski israeleuanij uan kiniljuik yaya kichiuaskia se ueyi tlamantli. Uan teipa, ompa kiuitejki nopa tetl uan pejki kisa tlauel miak atl. Moisés tlauel tlaixpanok pampa moueyimatki uan kualanki (Sal. 106:32, 33). San pampa mosisinik se kentsi, Jehová amo kikajki ma kalaki ipan nopa Tlali tlen kintenkauilijtoya kinmakas (Núm. 20:12).

²¹ ¿Tlake kuajkuali tlamachtili tijyekouaj kema tikitaj tlen kipanok Moisés? Se: moneki nochipa tijchijtosej kampeka amo kema timosisinisej. Tlaj amo timomokuitlauiaj, maske san se kentsi, uelis timoueyimatisej uan tijchiuasej se tlamantli tlen amo kinamiki. Ome: kema tlauel techkuesoua se tlenijki, uelis kichiuas ma tikualanikaj, yeka moneki nochipa ma tijchijtokaj kampeka amo timosisinisej maske techpanotos se tlenijki.

22, 23. 1) ¿Kenke moneki nojua tijchijtosej kampeka amo timosisinisej? 2) ¿Tlake kinextia tlen kiijtoua Sofonías 2:3?

²² ToTeotsij nochipa techmokuitlauis. Jehová nechka kintsontlamiltis maseualmej katli amo kualmej uan kinkauas san katli amo mosisiniaj. Kiampa onkas tlaseuilistli ipan nochi Tlaltipaktli (Sal. 37:10, 11). ¿Nojkia timomakixtisej ininuaya katli amo mosisiniaj? Uelis tiitstosej nochipa tlaj tijchiuaj tlen Jehová kiijtoua ipan Sofonías 2:3 (xijpoua).

²³ ¿Kenke Sofonías 2:3 kiijtoua “uelis” timomanauisej? ¿Kiijtosneki Jehová amo temachtli kinmanauis itekipanojkauaj katli kichiuaj kampeka kiyolpakiltisej? Amo. Nopa tlajtoli san kinextia tlen tojuantij nojkia kinamiki tijchiuasej. Uelis timomanauisej ipan nopa tonali “kema toTeko tetlatsakuiltis ika nochi ikualankayo” uan tiitstosej nochipa tlaj tijchiuaj kampeka amo timosisinisej uan tijyolpakiltisej Jehová.