1-2. (a) Hoe wordt Mozes beschreven, en wat deed hij? (b) Welke reden hebben we om zachtmoedigheid te ontwikkelen?

IN DE Bijbel wordt Mozes ‘veruit de zachtmoedigste van alle mensen op aarde’ genoemd (Num. 12:3). Betekent dit dat hij slap, besluiteloos en bang voor confrontaties was? Zo zouden sommigen zachtmoedig beschrijven. Maar die opvatting klopt niet. Mozes was een sterke, besluitvaardige en moedige aanbidder van God. Met Jehovah’s hulp ging hij de confrontatie aan met de machtige heerser van Egypte, leidde hij naar schatting 3.000.000 mensen door een woestijn en hielp hij Israël om hun vijanden te verslaan.

² Hoewel we niet dezelfde uitdagingen hebben als Mozes, moeten we elke dag omgaan met mensen of situaties die het moeilijk maken zachtmoedig te zijn. Maar we hebben een goede reden om die eigenschap te ontwikkelen. Jehovah belooft dat ‘de zachtmoedigen de aarde zullen bezitten’ (Ps. 37:11). Zou jij jezelf zachtmoedig noemen? Zouden anderen je zachtmoedig noemen? Om die belangrijke vragen te kunnen beantwoorden, moeten we weten wat het inhoudt zachtmoedig te zijn.

3-4. (a) Waarmee is zachtmoedigheid te vergelijken? (b) Welke vier eigenschappen heb je nodig om zachtmoedig te zijn, en waarom?

³ Zachtmoedigheid * is net als een mooi schilderij. Zoals  een schilder verschillende prachtige kleuren combineert om een mooi tafereel te schilderen, zo moeten wij verschillende aantrekkelijke eigenschappen combineren om zachtmoedig te zijn. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat je nederig, inschikkelijk, zachtaardig en moedig bent. Waarom hebben we die specifieke eigenschappen nodig om Jehovah blij te maken?

⁴ Alleen nederige mensen schikken zich naar Gods wil. God wil onder andere dat we zachtaardig zijn (Matth. 5:5; Gal. 5:23). Als we Gods wil doen, maken we Satan kwaad. Dus ook al zijn we nederig en vriendelijk, we worden gehaat door veel mensen in Satans wereld (Joh. 15:18, 19). Vandaar dat we moed nodig hebben om Satan te weerstaan.

5-6. (a) Waarom haat Satan zachtmoedige mensen? (b) Welke vragen gaan we beantwoorden?

⁵ Het tegenovergestelde van een zachtmoedig persoon is iemand die trots en opvliegend is en die Jehovah niet gehoorzaamt. Dat is de perfecte beschrijving van Satan. Geen wonder dat hij zachtmoedige mensen haat! Zij brengen de zwakke plekken in zijn persoonlijkheid aan het licht. En wat voor Satan nog erger is, ze bewijzen dat hij een leugenaar is. Want wat hij ook zegt of doet, hij kan zachtmoedige mensen er niet van weerhouden Jehovah te aanbidden (Job 2:3-5).

⁶ Wanneer kan het moeilijk zijn om zachtmoedig te blijven? En waarom moeten we ermee doorgaan ‘zachtmoedigheid te zoeken’? We gaan die vragen beantwoorden aan de hand van het voorbeeld van Mozes, de drie Hebreeën in Babylon en Jezus.

7-8. Hoe reageerde Mozes toen hij respectloos werd behandeld?

⁷ Als je autoriteit hebt. Het kan moeilijk zijn zachtmoedig te blijven als je autoriteit hebt, vooral als iemand over wie je gezag hebt je respectloos behandelt of je oordeel in twijfel trekt. Heb je dat weleens meegemaakt? Hoe zou je reageren als een familielid zoiets deed? Kijk eens hoe Mozes zo’n situatie aanpakte.

 ⁸ Jehovah stelde Mozes aan als leider van Israël en gaf hem de eer de wetten voor het volk op te schrijven. Er bestond geen twijfel over dat Jehovah achter Mozes stond. Toch werd Mozes bekritiseerd door zijn eigen zus en broer, Mirjam en Aäron. Ze twijfelden aan zijn oordeel vanwege de vrouw die hij had gekozen. Sommigen zouden in zijn positie misschien kwaad en rancuneus reageren. Maar Mozes was niet zo. Hij werd niet zo snel kwaad. Hij smeekte Jehovah zelfs om een eind te maken aan de straf voor Mirjam (Num. 12:1-13). Hoe komt het dat Mozes zo reageerde?

9-10. (a) Wat leerde Jehovah Mozes? (b) Wat kunnen gezinshoofden en ouderlingen van Mozes leren?

⁹ Mozes had zich laten vormen door Jehovah. Zo’n 40 jaar eerder, toen Mozes bij de koninklijke familie van Egypte hoorde, was hij allesbehalve zachtmoedig. Hij was zelfs zo opvliegend dat hij een man doodde die in zijn ogen iemand onrecht aandeed. En hij dacht dat Jehovah het met hem eens zou zijn. De 40 jaar daarna leerde Jehovah Mozes dat er meer nodig was om de Israëlieten te leiden dan alleen moed. Hij moest zachtmoedig worden. En om zachtmoedig te zijn, moest hij ook nederig, inschikkelijk en mild zijn. Toen hij die les had geleerd, werd hij een uitstekende opziener (Ex. 2:11, 12; Hand. 7:21-30, 36).

¹⁰ Als je gezinshoofd of ouderling bent, volg dan Mozes na. Word niet meteen kwaad als je respectloos wordt behandeld. Geef nederig je fouten toe (Pred. 7:9, 20). Schik je naar Jehovah’s instructies voor het oplossen van problemen. En reageer altijd mild en vriendelijk (Spr. 15:1). Gezinshoofden en ouderlingen die dat doen, maken Jehovah blij, bevorderen de vrede en geven een goed voorbeeld van zachtmoedigheid.

11-13. Welk voorbeeld hebben de drie Hebreeën ons gegeven?

¹¹ Als je wordt vervolgd. Door de eeuwen heen hebben machthebbers Jehovah’s aanbidders vervolgd. Ze beschuldigen ons misschien van allerlei ‘misdaden’, maar waar ze eigenlijk een probleem mee hebben is dat we ‘God als regeerder meer gehoorzamen dan mensen’ (Hand. 5:29). We worden misschien bespot, gevangengezet of zelfs mishandeld. Maar met Jehovah’s hulp blijven we dan kalm en nemen we niet het recht in eigen hand.

¹² Neem het voorbeeld van drie Hebreeuwse ballingen: Hananja, Misaël en  Azarja. * De koning van Babylon gaf ze het bevel te buigen voor een groot beeld van goud. Vriendelijk legden ze de koning uit waarom ze het beeld niet wilden aanbidden. Ze bleven gehoorzaam aan God ook al dreigde de koning dat ze in een brandende oven zouden worden gegooid. Jehovah koos ervoor de drie meteen te redden, maar ze gingen er niet van uit dat hij dat zou doen. In plaats daarvan waren ze bereid te accepteren wat Jehovah zou toelaten (Dan. 3:1, 8-28). Ze bewezen dat zachtmoedige mensen echt moedig zijn. Geen koning, geen dreigement en geen straf kan ze breken: ze zijn vastbesloten om Jehovah hun ‘volledige toewijding’ te geven (Ex. 20:4, 5).

¹³ Hoe kunnen we de drie Hebreeën navolgen als onze trouw aan God wordt beproefd? We vertrouwen er nederig op dat Jehovah voor ons zal zorgen (Ps. 118:6, 7). We reageren respectvol en mild als we ergens van worden beschuldigd (1 Petr. 3:15). En we weigeren resoluut iets te doen dat onze vriendschap met onze liefdevolle Vader in gevaar brengt.

14-15. (a) Wat kan er gebeuren als je onder druk staat? (b) Waarom kunnen we, zoals blijkt uit Jesaja 53:7, 10, zeggen dat Jezus het beste voorbeeld is van iemand die zachtmoedig is onder druk?

¹⁴ Als je onder druk staat. We ervaren allemaal om verschillende redenen stress. Je kunt gespannen zijn voor een proefwerk op school of voor een belangrijke opdracht op je werk. Of omdat je een medische ingreep nodig hebt. Als je onder druk staat, is het moeilijk zachtmoedig te zijn. Dingen waar je normaal geen probleem van maakt, kunnen je dan gaan irriteren. Je reageert misschien onvriendelijk en kil. In zo’n geval heb je veel aan het voorbeeld van Jezus.

¹⁵ In de laatste maanden van zijn leven op aarde stond Jezus onder enorme druk. Hij wist dat hij vreselijk zou lijden en terechtgesteld zou worden (Joh. 3:14, 15; Gal. 3:13). Een paar maanden voor zijn dood zei hij dat het hem ‘benauwde’ (Luk. 12:50). En enkele dagen voor zijn dood zei hij: ‘Ik maak me grote zorgen.’ Zijn nederigheid en onderworpenheid aan God klinken door in zijn innige gebed: ‘Vader, red me uit dit uur. Toch ben ik juist voor dit uur gekomen. Vader, verheerlijk uw naam’ (Joh. 12:27, 28). Toen het zover was gaf Jezus zich moedig over aan Gods vijanden, die hem op de meest pijnlijke en vernederende manier terechtstelden. Ondanks de druk en de pijn deed Jezus zachtmoedig Gods wil. We kunnen zonder twijfel zeggen dat Jezus het beste voorbeeld is van iemand die zachtmoedig is onder druk. (Lees Jesaja 53:7, 10.)

16-17. (a) Hoe stelden Jezus’ vrienden zijn zachtmoedigheid op de proef? (b) Hoe kun je Jezus navolgen?

¹⁶ Op de laatste avond van Jezus’ leven op aarde werd zijn zachtmoedigheid op de proef gesteld door zijn beste vrienden. Jezus stond die avond onder enorme druk. Zou hij tot aan zijn dood volmaakt trouw blijven? Het ging om het leven van miljoenen mensen (Rom. 5:18, 19). En belangrijker nog, het ging om de reputatie van zijn Vader (Job 2:4). En toen, tijdens de laatste maaltijd met zijn beste vrienden, ontaardde het gesprek van de apostelen in ‘een verhitte discussie over de vraag wie van hen de grootste was’. Jezus had zijn vrienden hier al een paar keer  raad over gegeven, zelfs eerder die avond nog! Maar Jezus raakte niet geïrriteerd. Hij reageerde heel mild. Vriendelijk maar duidelijk verklaarde hij — opnieuw — wat hun houding moest zijn. En vervolgens prees hij zijn vrienden omdat ze loyaal bij hem waren gebleven (Luk. 22:24-28; Joh. 13:1-5, 12-15).

¹⁷ Hoe zou jij in zo’n situatie reageren? Volg Jezus na en blijf vriendelijk als je onder druk staat. Gehoorzaam gewillig Jehovah’s gebod: ‘Blijf elkaar verdragen’ (Kol. 3:13). Dat zal makkelijker zijn als je in gedachte houdt dat iedereen weleens iets zegt of doet dat anderen irriteert (Spr. 12:18; Jak. 3:2, 5). En probeer iets goeds te noemen dat je in de ander ziet (Ef. 4:29).

18. Hoe helpt Jehovah zachtmoedige mensen om goede beslissingen te nemen, maar wat moeten ze zelf doen?

¹⁸ Je neemt betere beslissingen. Als je in het leven voor moeilijke keuzes staat, zal Jehovah je helpen goede beslissingen te nemen — maar alleen als je zachtmoedig bent. Hij belooft dat hij ‘naar het verzoek van de zachtmoedigen luistert’ (Ps. 10:17). En hij doet meer dan alleen luisteren. De Bijbel belooft: ‘Hij leidt de zachtmoedigen in wat juist is, hij leert de zachtmoedigen zijn weg’ (Ps. 25:9). Jehovah geeft die leiding via de Bijbel, de publicaties * en de onderwijsprogramma’s van ‘de getrouwe en beleidvolle slaaf’ (Matth. 24:45-47). Doe je deel door nederig te erkennen dat je hulp nodig hebt, door het materiaal te bestuderen waarin Jehovah voorziet en door inschikkelijk toe te passen wat je leert.

19-21. Welke fout maakte Mozes bij Kades, en welke lessen kunnen wij ervan leren?

¹⁹ Je voorkomt fouten. Denk nog eens aan Mozes. Tientallen jaren maakte hij Jehovah blij door zachtmoedig te zijn. Maar tegen het eind van de zware tocht van 40 jaar door de woestijn ging het mis. Mozes’ zus, die in Egypte waarschijnlijk had geholpen zijn leven te redden, was net gestorven en begraven in Kades. Opnieuw begonnen de Israëlieten te klagen dat er niet goed voor ze werd gezorgd. Deze keer ‘zochten ze ruzie met Mozes’  omdat er geen water was. Ook al had Jehovah via Mozes zo veel wonderen gedaan en ook al had Mozes het volk al zo lang onzelfzuchtig geleid, ze gingen klagen — niet alleen over het gebrek aan water maar ook over Mozes zelf, alsof het zijn fout was dat ze dorst hadden (Num. 20:1-5, 9-11).

²⁰ Mozes werd woedend en verloor zijn zachtmoedigheid. In plaats dat hij in geloof tegen de rots sprak, zoals Jehovah had gezegd, sprak hij verbitterd tegen het volk en gaf hij zichzelf de eer. Daarna sloeg hij twee keer op de rots, waar toen volop water uit stroomde. Door trots en woede maakte hij een pijnlijke fout (Ps. 106:32, 33). Omdat hij tijdelijk zijn zachtmoedigheid verloor, mocht hij niet het beloofde land in (Num. 20:12).

²¹ We kunnen hier waardevolle lessen uit leren. Ten eerste: werk er constant aan zachtmoedig te blijven. Als je ook maar een moment verslapt, kan trots de kop opsteken waardoor je domme dingen gaat zeggen en doen. Ten tweede: stress kan je verzwakken, dus doe je best om ook zachtmoedig te zijn als je onder druk staat.

22-23. (a) Waarom moeten we ermee doorgaan zachtmoedigheid te zoeken? (b) Wat laat Zefanja 2:3 uitkomen?

²² Je wordt beschermd. Binnenkort verwijdert Jehovah alle slechte mensen van de aarde, en alleen de zachtmoedigen blijven over. Dan zal er op aarde echt vrede zijn (Ps. 37:10, 11). Zul jij een van de zachtmoedigen zijn? Dat kan als je ingaat op Jehovah’s vriendelijke uitnodiging die is opgeschreven door de profeet Zefanja. (Lees Zefanja 2:3.)

²³ Waarom zegt Zefanja 2:3 ‘misschien word je verborgen’? Die woorden betekenen niet dat Jehovah degenen die hem blij maken en van wie hij houdt, niet kan beschermen. Ze laten uitkomen dat de afloop ook afhankelijk is van wat je zelf doet. Je kunt ‘de dag van Jehovah’s woede’ overleven en eeuwig leven als je nu je best doet om Jehovah blij te maken door zachtmoedig te zijn.