1. Mózes éí haajítʼéé ńtʼééʼ hodiʼní, áádóó haʼátʼíí ájíítʼįįd?

DIYIN BIZAAD éí Mózes “tʼáá íiyisíí aʼohgo íʼdólzinii jílı̨́,” hałní. (Num. 12:3) Éí yeeʼ doo hadziil da, ádá hozhdidooʼáałgi béédzíldzid, áádóó diné hakʼijįʼ danilı̨́įgo doo bichʼįʼ hadziil da haʼníigi, tʼáásh aaníí? Łaʼ éí tʼáá aaníí ákótʼé daaní. Ndi doo tʼáá aaníi da. Mózes éí ayóó bidziil, ádá nahazʼą́, índa doo bił yééʼgóó God yá naasʼaʼ. Jiihóvah bíká análwoʼgo Ííjipdóó ayóó átʼéii naatʼáanii doo yináldzidgóó yidááhdóó niníyá, kéyah hóółtseii biiʼgóó 3,000,000 daatsʼí ánéelą́ą́ʼ diné chʼíiníʼeezh, áádóó anaʼí yikʼeh dadeesdlı̨́ı̨́ʼ.

2. Haʼátʼíí biniyé aʼohgo éʼétʼéii bee íʼdíínílzin doo?

² Mózes éí íídą́ą́ʼ nidantłʼa ńtʼééʼ yę́ę nihí doo bee nihichʼįʼ anáhóótʼiʼ da. Ndi, tʼáá ákwíí jı̨́ diné índa ádahooníiłii éí aʼohgo íʼdólzin dooleeł yę́ę nihitsʼą́ą́ʼ nainółtłʼa łeh. Bee nihidziilii hólǫ́ǫgo éí aʼohgo éʼétʼé diidleełgo átʼé. Jiihóvah áníigo éí “aʼohgo ádaatʼéii nahasdzáán daabííʼ dooleeł.” (Ps. 37:11) Niísh aʼohgo íʼdíínílzingo átʼé nínízin? Ákónítʼéegoósh bee niʼdinélʼı̨́? Díí tʼah doo kótʼé diniihgóó, áłtsé éí aʼohgo éʼétʼéii óolyéegi baa nídadíitʼįįł.

3. Aʼohgo éʼétʼé éí haʼátʼíí nahalingo bee nélʼı̨́?

³ Aʼohgo ázhdólzingo * éí ałʼąą átʼéego bee naʼashchʼąąʼgo diyogí ayóó ánoolingo ályaaígíí nahojílin. Éí ałʼąą ádaatʼéego  aʼohgo íʼdólzinii bee hadíníitʼée doo. Kódaatʼéii łaʼ, doo ádaa hodzódlí, akʼehgóó éʼétʼé, á áhwiinítʼı̨́ʼí, áádóó doo hoł yééʼgóó ayóó ázhnoolningo bee hazhdítʼée doo. Jiihóvah bił honiilzhǫ́ǫ doo niidzingo haʼátʼíí biniyé bee ániitʼée doo?

4. Aʼohgo íʼdííníilzin doogo haʼátʼíí bee ániitʼée doo?

⁴ Aʼohgo ádaʼdólzinii éí Diyin íinízinii yikʼehgóó ádaanííł. Diyin íinízinii éí há áhwiinítʼı̨́ʼí doo. (Matt. 5:5; Gal. 5:23) Diyin íinízinii íiʼníiłgo éí Séítan ayóó átʼéego yikʼee báháchįʼgo íilʼı̨́. Aʼohgo ádaʼdííníilzingo biniinaa diné éí Séítan yikééʼ naazíinii danihijoołá. (John 15:​18, 19) Áko Séítan wołí bee bitsʼą́ąjįʼ ániitʼée doogo éí yéigo nihidziil doo.

5-6. (a) Séítan éí haʼátʼíí biniyé diné aʼohgo ádaʼdólzinii yijoołxá? (b) Haʼátʼíí baa nídadíitʼįįł?

⁵ Doo aʼohgóó áʼdólzinii éí ádaa dzódlí, báháchįʼ, índa Jiihóvah doo yikʼehgóó átʼée da łeh. Éí tsʼídá tʼáá ákótʼéego Séítan yenáłtʼé. Séítan éí diné aʼohgo áʼdólzinii yijoołxá! Háálá éí tsʼídá tʼóó baaʼihígi ájítʼéiigi ííshjání ádahałʼı̨́, éí aʼohgo éʼétʼé hwiiʼ ádin. Biyoochʼíidii jílı̨́įgi ałdóʼ ííshjání ádeiłʼı̨́. Éí haʼátʼíí shı̨́ı̨́ jiní doodaiiʼ ájooníił ndi, aʼohgo ádaʼdólzingo Jiihóvah yá ndaalʼaʼgi doo bitsʼą́ąjįʼ kójólééh átʼée da!—Job 2:​3-5.

⁶ Aʼohgo ázhdólzin dooleełgi haʼátʼíí nantłʼa áyósin łeh? Áádóó haʼátʼíí biniyé tʼáá aʼohgo íʼdííníilzingo yiidáał doo? Díí nihił bééhodoozįįłgo éí díí áłtsé baa nídadíitʼįįł: Mózes, Bábilangóó Hííbrew táltʼéego dabiʼdisná yę́ę, áádóó Jesus.

7-8. Mózes éí doo yáʼátʼééhgóó haa yátiʼgo bikʼee haajiidzaa?

⁷ Óhólnííh hąąh niilyáago: Łaʼda óhólnííh bąąh niilyéehgo aʼohgo íʼdólzin dooleełgi bá nantłʼa łeh. Éí bikʼizhdéezʼı̨́įʼii doo yáʼátʼééhgóó haa nitsídaakees, doodaiiʼ tʼáá ádzaagóó nahóʼá dahałníigo há nantłʼago ádayósin łeh. Łahdaásh kóniʼdiilyaa? Bił danighanígíí łaʼ kóniilaagoshąʼ, haitʼéego áʼdíílííł? Mózes kóbiʼdiilyaa, éí áʼiilaagi baa nitsíníkees.

⁸ Jiihóvah éí Ízrel dineʼé Mózes nabiʼeeshii nilı̨́įgo áyiilaa áádóó bee bikʼi hootʼáał dooleełgo bee hazʼáanii yikʼeʼashchı̨́.  Tʼáá bahatʼaadígo Jiihóvah éí Mózes yíká análwoʼ. Hádí Míriyam dóó hánaaí Éran éí díí asdzání doo neʼasdzą́ą́ ádíílíił da ńtʼééʼ hodííniid. Éí ákwíí hastóí łaʼ kóbiʼdooʼniidgo yikʼee báhodoochįįł áádóó tʼáá bééhodeeshdlííł dínóozįįł, ndi Mózes doo ákótʼée da. Tʼáadoo bikʼee háhóóchįįd da. Míriyam atélyaagi bá neʼ ánílééh jiníigo Jiihóvah baa níjoozkan. (Num. 12:​1-13) Haʼátʼíí biniyé Mózes ákódzaa?

9. Jiihóvah éí Mózes haʼátʼíí yee yíká eelwod?

⁹ Mózes éí bíniʼdii Jiihóvah nashinítin jinízin. Ííjipdi Féro bighan góneʼ tʼahdii haghan yę́ędą́ą́ʼ aʼohgo éʼétʼéii hwee ádin. Ayóó átʼéego háhóóchįįdgo Ííjip dineʼé łaʼ éí doo ákótʼéégóó ájítʼı̨́ jinízingo biniinaa jiisxı̨́. Áko díí Jiihóvah bił tʼáá áko lá jiniizı̨́ı̨́ʼ. Jiihóvah éí 40 nááhaijįʼ Mózes yíká análwoʼ, éí tʼáadoo náhoniyésí tʼéiyá bee Ízrel dineʼé doo chʼéézhdooʼish da, ndi aʼohgo ízhdólzin doo. Áádóó tʼáadoo ádeidzódlíhí, akʼehgóó ájítʼé, há áhwiinítʼı̨́ʼí dooleeł ałdóʼ. Díí bóhojiiłʼą́ą́ʼ áádóó tsʼídá nizhónígo akʼidéezʼı̨́įʼii jizlı̨́ı̨́ʼ.—Ex. 2:​11, 12; Acts 7:​21-30, 36.

10. Mózes éí haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bíhwiidooʼááł?

¹⁰ Hooghan hazʼą́ągi á nijizíinii dóó elders éí Mózes átʼéé ńtʼéeʼgi bedaʼjiłʼı̨́į doo. Doo yáʼátʼééhgóó nihá yátiʼgo tʼáadoo bikʼee nihándahachįįhí. Aʼohgo íʼdíínílzingo ádił niʼiyiilzííhgóó bee ádaa ákonínídzin. (Eccl. 7:​9, 20) Haʼátʼíí shı̨́ı̨́ hashtʼedoolníiłgo, Jiihóvah bikʼehgóó iʼiłʼı̨́. Áádóó hazhóʼó hááʼiidziih. (Prov. 15:1) Kótʼéego hááʼiidziihgo Jiihóvah yaa bił hózhǫ́, hodéesyéelgo hazʼą́, áádóó aʼohgo íʼdíínílzingo łahdę́ę́ʼ bá yáʼátʼéhígi ánítʼé.

11-13. Hííbrew táltʼéegoígíí béédaʼiilʼı̨́į doogo haʼátʼíí nihinááł ádaʼiilaa?

¹¹ Atínihiʼdilʼı̨́įgo: Bílaʼashdlaʼii binantʼaʼí éí tʼáá níléídę́ę́ʼ Jiihóvah bidineʼé atídeełʼı̨́įgo hoolzhish. Doo yáʼádaatʼéehii baa naakai daaní, ndi íiyisíí biniinaa bádahachįʼígíí éí “Diyin God tsʼídá bikʼeh” dahoniilʼı̨́. (Acts 5:29) Nihá nidahałtʼiʼ, awáalya adánihiinííł, doodaiiʼ nídanihiniłhał. Jiihóvah nihíká análwoʼgo éí kónihiʼdiilyaago kʼéédideeshnííł doo hwiindzin da, tʼóó nihił dahodéezyéél.

¹² Hííbrew dineʼé táltʼéego dabiʼdisnááh yę́ę, Hananáíyah, Mísheiyel, índa Azaráíyah, nizhónígo nihá ádaʼiilaa yę́ęgi baa nitsíníkees. * Ayóó áníłnéezgo óola bee eʼelyaii ályaago Bábilan binaatʼáanii díí bichʼįʼ nitsidadidoogoh hodííniid. Há ádahwiinítʼı̨́ʼígo biniinaanii nihee dahólǫ́ǫgo  nihí éí doo ákódadiiʼníił da dajiníigo naatʼáanii bichʼįʼ hadajisdzííʼ. Déédíljah góneʼ ahodiʼyooltłʼił ndi, haDiyin tʼáá bikʼehgóó ádajítʼé. Jiihóvah éí díí tʼáá ákǫ́ǫ́ yisdáhodeeshnił dínóozįįłgoda átʼéegi díí táltʼéegoígíí tʼáadoo ákǫ́ǫ́ tsídadeezkéez da. Ndi haitʼéego shı̨́ı̨́ Jiihóvah há yąąh tsídeezkéezgi hoł yáʼádaatʼééh. (Dan. 3:​1, 8-28) Kótʼéego ádajiilaago binahjįʼ diné aʼohgo ádaatʼéii doo bił daayéeʼ da. Naatʼáanii éí kóndeeshłííł índa atíndeeshłííł hałníi ndi, Jiihóvah áníigo “shí tʼéiyá shichʼįʼ hodílzinii” nishłı̨́įgi doo łaʼda nihitsʼą́ą́ʼ kʼízhdootih da.—Ex. 20:​4, 5, NW.

¹³ Diyin wołí bee bikeeʼ asdzı̨́įgi bee nihíhoneestą́ąʼgo, díí Hííbrew táltʼéegoígíí haitʼéego béédaʼdiilniił? Éí Jiihóvah nihaa áhodoolyąąłgo átʼé niidzin doo. (Ps. 118:​6, 7) Tʼáá ádzaagóó doo yáʼádaatʼéehii bee nihikʼíhátʼáahgo nihá áhwiinítʼı̨́ʼígo háádiidzih. (1 Pet. 3:15) Łaʼda kónínééh nihiłníi ndi, Nihizhéʼé ayóóʼóʼóʼníinii nihikʼis nilı̨́įgi doo diilchxǫǫł da biniyé tsʼídá doo ádiiʼníił da.

14. Yínííł bikʼee nitsééjíltłiʼgo haa hodoonííł?

¹⁴ Yínííł bikʼee nitsééjíltłiʼgo: Tʼáá áníiltso éí ałʼąą ádaatʼéego bikʼee nitséédeiiltłiʼii dahólǫ́. Ííníiltaʼdi test doodaiiʼ neiilnishdi naanish łaʼ ádoolníiłgi bikʼee nitsinéiiltłiʼ łeh. Azééʼ ąą ádoolníiłgi bikʼee nitsinéiiltłiʼ. Doo nihiʼdiiłʼánę́ę́ ayóó nihiʼdiiłʼá yileeh. Nihizaad doo yáʼátʼéhígíí bee hahiidziih índa doo jiiniibaʼ da yiidleeh. Kótʼéego yínííł bikʼee nitsinéiiltłiʼgo, Jesus áátʼįįd yę́ęgi baa nitsíikees doo.

15. Nitsééʼáltłiʼ ndi aʼohgo éʼétʼéiigi haʼátʼíí biniyé Jesus bee ííshjání ájiilaa diiʼníi doo?

¹⁵ Jesus éí nahasdzáán bikááʼdóó dah nízhdidoodááł bichʼįʼ hoolzhishgo ayóó átʼéego yínííł bikʼee nitsééjíltłiʼ. Hoł bééhózingo éí hodiʼyoolyééł áádóó ayóó átʼéego hachʼįʼ nahwidiyooʼnaał. (John 3:​14, 15; Gal. 3:13) Jesus hodiʼyoolyééł bichʼįʼ hoolzhishgo ájíníigo éí ádił ninisdzííł. (Luke 12:50) Ałdóʼ ájíní: “Nitsinishtłah.” Hazhéʼé bichʼįʼ sozdilzingo ájíní: “ShiTaaʼ, kʼad shá baa ílkidígíí bitsʼą́ąjįʼ yisdáshíłteeh, ndi biniyé níyáhígíí kʼad baa ílkid. ShiTaaʼ, nízhiʼ ayóó átʼéego ánílééh.” (John 12:​27, 28, NW) Diyin biʼanaʼí baa ázhdeetʼą́, éí ayóó átʼéego neezgaigo tʼóó baa yáhásinígi átʼéego dahwiisxı̨́. Nitsééjíltłiʼ índa hachʼįʼ nahwiisʼnáaʼ ndi, Jesus éí aʼohgo ízʼdólzingo Diyin íinízinii beʼjiilaa. Tʼáadoo bahatʼaadígo éí nitsééʼáltłiʼ ndi aʼohgo éʼétʼéiigi Jesus bee ííshjání ázhʼdiilyaa!—Isaiah 53:​7, 10 yíníłtaʼ.

16. Jesus éí aʼohgo ázhdólzin yę́ęgi hakʼis haitʼéego yee hodahoneeztą́ą́ʼ?

¹⁶ Jesus éí bidiʼyoolyééł bitłʼééʼ ahánígo hakʼis danilíinii aʼohgo ázhdólzin yę́ęgi yee hodahoneeztą́ą́ʼ. Éí yéigo yínííł yee yide ádayiilaa. Ákoósh tʼáá akʼehgóó ájítʼéego ahwíidoołkááł? Tʼáadoo akʼeh hojíłʼı̨́ı̨́góogo éí diné iiná bąąh náazhdidoodlééł. (Rom. 5:​18, 19) Áádóó tsʼídá aláahdiígíí éí Hazhéʼé bízhiʼ jidoołchxǫǫł. (Job 2:4) Hódahoołʼaahii ahánígo hakʼis danilíinii tsʼídá akéeʼdi bił daʼjííyą́ąʼgo tʼáá yéigo ałchʼįʼ saad dahasłı̨́ı̨́ʼ. “Ałghadazhʼditʼáahgo” éí “háidashąʼ aláahdi ániitʼéego baa nitsáhákees,” daaní. Jesus éí ląʼídi bee bichʼįʼ hajoodzííʼ, áádóó tʼáá éí bitłʼééʼ ałdóʼ bee bichʼįʼ hajoodzííʼ! Dooládóʼda lá Jesus tʼáadoo báhóóchįįd da. Tʼóó hazhóʼó yichʼįʼ yee hanáánáádzííʼ. Yaa joobaʼgo, ndi tʼáadoo yichʼįʼ tʼą́ą́ʼ nilíní, Jesus éí nihí tʼáadoo ákódanohtʼéhí yiłní. Áádóó nihí  tʼéiyá shikééʼ nisoozı̨́ yiłníigi yee yaa haznih.—Luke 22:​24-28; John 13:​1-5, 12-15.

17. Haitʼéego Jesus bedaʼiilʼı̨́į doo?

¹⁷ Nishąʼ kóniʼdiilyaago haa díínííł? Jesus béédaʼdiilnííł. Łaʼda yínííł yee nihide ánihiilaago nihá áhwiinítʼı̨́ʼí doo. Jiihóvah ánihiłʼínígíí bikʼehgóó ániitʼéego ‘ałchʼįʼ hadaʼíiniilníi’ doo. (Col. 3:13) Tʼáá yéeltiʼígi índa íitʼįįłgi bee nihá hodoonihgi béédeilniihgo éí ałchʼįʼ haʼahóníigi doo nihá nantłʼa da doo. (Prov. 12:18; Jas. 3:​2, 5) Yáʼátʼéehii bee ááníiłgi nizhónígi bee ánítʼé, łaʼda bidiiʼníi doo.—Eph. 4:29.

18. Jiihóvah éí diné aʼohgo ádaʼdólzinii ádá nahatʼáagi haitʼéego yee yíká análwoʼ, ndi haʼátʼíí ádá ádazhdoonííł?

¹⁸ Hazhóʼó ádá nahwiitʼá. Ádá hodidiitʼáałgi nihá nantłʼa yileehgo Jiihóvah yee nihíká adoolwoł, ndi éí aʼohgo éʼétʼéiigo tʼéiyá nihíká adoolwoł. Jiihóvah ádee hadoodzíiʼgo éí “aʼohgo ádaatʼéii yídin danilíinii” yá yidiitsʼaʼ doo ní. (Ps. 10:17) Nihisodizin éí doo tʼóó yididootsʼı̨́įł da. Bizaad ání: “Aʼohgo ádaatʼéii yáʼáhootʼééhgóó yooʼish, áádóó aʼohgo ádaatʼéii hohonítʼiʼii bínabizhniłtin.” (Ps. 25:9) Bizaad biiʼdę́ę́ʼ áádóó “baʼahódlíigo índa hóyą́ągo naalʼaʼí” éí naaltsoos, * ndaalkidii, índa áłah nídaʼoodleełgóó yee nidaʼnitinígíí Jiihóvah bitsʼą́ą́dóó átʼéego nihíká análwoʼ. (Matt. 24:​45-47) Áko aʼohgo íʼdííníilzingo shíká aʼdoowoł niidzingo Jiihóvah binaʼnitin nihá yisłáhígíí baa íhwiilʼaah doo, áádóó bíhwiilʼą́ʼígíí bikʼehgóó ániitʼée doo.

19-21. Mózes éí Kéídeshgi haʼátʼíí yee ádił asziih? Áko díí haʼátʼíí bitsʼą́ą́dóó bíhooʼaah?

¹⁹ Adiilzihgi bee ádaa áhwiilyą́ą doo. Mózes baa nitsínááníkees. Éí aʼohgo ázhdólzin áádóó Jiihóvah bił hojíshǫ́ǫgo ląʼí nááhai. Honoojíidi naaníjooʼnéełgo 40 hwéédááhai, ńtʼééʼ aʼohgo éʼétʼéii yę́ę biʼoh jizlı̨́ı̨́ʼ. Hádí, éí bí bééhózinígo Ííjipdi yisdáhóółtı̨́, éí ániid daaztsą́ągo Kéídeshgi yóóʼádajiilaa. Áko kʼad nááná Ízrel dineʼé doo hazhóʼó nihaa áhólyą́ą da, daaníigo saad náábighą́. Tó nihee ádaadin daaníigo ‘Mózes nayíyádaałtiʼ.’ Jiihóvah bibee adziilii ayóó átʼéii Mózes binahjįʼ dahanááł  choozʼįįd, índa Mózes éí doo tʼáá bí tʼéiyá ádaa nitsékeesgóó nizhónígo nahaʼeeshgo ląʼí nááhai, ndi kódajiníigo saad haghą́. Tó ádinígíí doo tʼéiyá baa saad haghą́ą da, ndi Mózes biniinaa dibááʼ hoʼniighą́ą́ʼ nahalingo nayíyádaałtiʼ.—Num. 20:​1-5, 9-11.

²⁰ Mózes háhóóchįįdgo biniinaa aʼohgo éʼétʼéii yę́ę ádaa náazhdiidlá. Jiihóvah éí tsé bichʼįʼ hadiidzih hodííniid, ndi Mózes éí tʼáá naʼníleʼdii diné yichʼįʼ hahaasdzííʼ, áádóó tó nihá háálı̨́įgo nihá áshłééh jidííniid. Naakidi tsé néidííłhaalgo tó tʼóó ahayóí hadzííłhaal. Ádaa hodzódlí índa áháchįʼ biniinaa ayóó átʼéego ádił ajisziih. (Ps. 106:​32, 33) Tʼóó kóníshgháníjįʼ aʼohgo éʼétʼéii nahjįʼ kójiilaago biniinaa kéyah hóóʼ dadooleeł haʼnínę́ę doo biih díínáał da hoʼdooʼniid.—Num. 20:12.

²¹ Díí áhóótʼįįdígíí bitsʼą́ą́dóó íhooʼaahii átʼé. Áłtsé éí, aʼohgo éʼétʼéii yéigo bąąh dasiitı̨́į doo. Doo bee ádaa áhwiilyą́ą́góogo éí ádaa hodzódlí nihiyiʼ nídoodleełgo doo yáʼátʼéhígi ádiiʼnííł índa nihizaad bee ádidíílchxǫǫł. Naaki góneʼ éí, yínííł bikʼee nitsinéiiltłiʼgo aʼohgo éʼétʼéii doo bidziilgóó áyiiłʼįįh.

22-23. (a) Haʼátʼíí biniyé aʼohgo éʼétʼéii hánítʼı̨́į doo? (b) Zephaniah 2:3 haʼátʼíí ní?

²² Nihaa áháyą́ą doo. Jiihóvah éí diné doo yáʼádaashóonii nahasdzáán bikááʼdóó nahjįʼ kwíidoolíiłgo bichʼįʼ hoolzhish, ndi aʼohgo ádaatʼéii tʼéiyá ákwii kéédahatʼı̨́į doo. Ákogo nahasdzáán bikááʼ hodéesyéelgo hazʼą́ą doo. (Ps. 37:​10, 11) Aʼohgo ádaatʼéii ákwiísh bił kééhótʼı̨́į doo? Jiihóvah éí Zefanáíyah bá akʼeʼashchínę́ęgi bikʼehgóó íinidzaago ná ákótʼée dooleeł.—Zephaniah 2:3 yíníłtaʼ.

²³ Zephaniah 2:3 éí haʼátʼíí biniyé “daatsʼí nihinéesʼı̨́įʼ [yidinéesʼı̨́įʼ] dooleeł,” ní? Díí éí Jiihóvah bił dahóshóonii índa ayóóʼáyóʼníinii yaa áhodoolyąąłgi doo yíneelʼą́ą da, doo níi da. Ndi, éí tʼáá nihí íidzaaígíí binahjįʼ yee nihaa áhodoolyąął. Aʼohgo éʼétʼéii hádeetʼı̨́įgo áádóó Jiihóvah bił dahoniilzhǫ́ǫgo éí “tʼóó báhádzidgo atíʼdoolííł bijı̨́įdi” yisdádiidááł áádóó hoolʼáágóó hiniiʼnáa doo.