Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 7

Amuyandaule Kubomba Moyo Akukkomanisya Jehova

Amuyandaule Kubomba Moyo Akukkomanisya Jehova

“Amuyandaule Jehova, nywebo nyoonse nobabombe myoyo bamunyika. . . Amuyandaule kubomba moyo.”—ZEF. 2:3.

LWIIMBO 80 “Amulabile Mubone Kuti Jehova Mubotu”

IZILI MUCIBALO *

1-2. (a) Ino Musa upandululwa buti, alimwi ncinzi ncaakacita? (b) Ino ncinzi citukulwaizya kuba babombe moyo?

IBBAIBBELE lyaamba Musa kuti “wakali mubombe kapati kwiinda bantu boonse ibakali anyika.” (My. 12:3) Sena eeci caamba kuti wakali mukandu, simyoyo yobilo alimwi uuyoowa kukazyigwa? Oobo mbobakonzya kumupandulula muntu mubombe moyo bamwi. Pele kuyeeya kuli boobo takuluzi. Musa wakali muyumu, tanaakali simyoyo yobilo alimwi wakali mubelesi wa Leza sicamba. Kwiinda mukugwasyigwa a Leza, wakabandika amweendelezi singuzu wacisi ca Egepita, wakasololela bantu ambweni bali 3,000,000 munkanda alimwi wakagwasya cisi ca Israyeli kuzunda basinkondonyina.

2 Tatujani buyumu-yumu mbuli mbwaakazunda Musa, pele buzuba abuzuba tujanika abantu naa bukkale ibupa kuti cikatazye kuba babombe moyo. Nokuba boobo, tulijisi cintu citukulwaizya kapati kuba abube oobu. Jehova usyomezya kuti “babombe myoyo bayookona nyika.” (Int. 37:11) Sena mulakonzya kwaamba kuti muli babombe moyo? Sena mbobakonzya kumwaamba oobo bamwi? Katutanaingula mibuzyo eeyi iiyandika kapati, tweelede kuzyiba ncocaamba kubomba moyo.

INO KUBOMBA MOYO CAAMBA NZI?

3-4. (a) Ino kubomba moyo kulakonzya kukozyanisyigwa kunzi? (b) Ino mbube nzi mbotuyandika ikuti katuyanda kuba babombe moyo, alimwi nkaambo nzi?

3 Kubomba moyo * kuli mbuli cifwanikiso cibotu. Munzila nzi? Mbubwenya mbuli sikuzekaula mbwasanganya mibala mibotu iindene-indene kutegwa azekaule cintu cimwi, tweelede kusanganya bube bubotu bwiindene-indene kutegwa tube bantu babombe moyo. Bumwi akati kabube oobo, nkulicesya, kulibombya alimwi abusicamba. Ino nkaambo nzi ncotuyandika bube oobu ikuti katuyanda kumukkomanisya Jehova?

4 Balikke bantu ibalicesya mbambabo ibalibombya kukucita kuyanda kwa Leza. (Mt. 5:5; Gal. 5:23) Ciindi notucita kuyanda kwa Leza, cilamunyemya kapati Saatani. Aboobo nokuba kuti tulalicesya alimwi tuli babombe, bantu banji ibali kucibeela canyika ya Saatani balatusulaika. (Joh. 15:18, 19) Akaambo kaceeci, tuyandika busicamba kutegwa tumukazye Saatani.

5-6. (a) Nkaambo nzi Saatani ncabasulaika bantu babombe moyo? (b) Mibuzyo nzi njotutiingule?

5 Muntu uutali mubombe moyo muntu uulisumpula, ulanyema kapati alimwi tamumvwidi Jehova. Oobo mbombubo mbwabede Saatani. Nkakaambo kaako ulabasulaika bantu babombe moyo. Balabuyubununa bube bubyaabi mbwajisi. Alimwi buya kwiinda zyoonse, balatondezya kuti Saatani mubeji. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti tacikwe makani ancakonzya kwaamba naa kucita, takonzyi kulesya bantu babombe moyo kubelekela Jehova!—Job. 2:3-5.

6 Ino ndilili nocikonzya kutukatazya kuba babombe moyo? Alimwi nkaambo nzi ncotweelede kuzumanana kuyandaula kubomba moyo? Kutegwa twiingule mibuzyo eeyi, tulalanga-langa cikozyanyo ca Musa, bana Hebrayo botatwe ibakali mubuzike ku Babuloni alimwi a Jesu.

NDILILI NOCIKATAZYA KUTONDEZYA KUBOMBA MOYO?

7-8. Ino Musa wakacita buti ciindi naatakeendelezyegwa munzila yabulemu?

7 Ciindi notwapegwa mikuli: Cilakonzya kukatazya kuli baabo ibajisi mikuli kuzumanana kubomba moyo, ikapati ikuti naa muntu ngobeendelezya tanaabalemeka naa wabaamba kuti tabacizyi kusala kabotu zintu. Sena cili boobu cakamucitikila kale? Ino kuti naa umwi wamumukwasyi wakacita cili boobo? Ncinzi ncomukonzya kucita? Amulange ncaakacita Musa.

8 Jehova wakasala Musa kuba musololi wabana Israyeli alimwi wakamupa coolwe cakulemba milawo iyakali kweendelezya cisi eeco. Tacidoonekwi kuti Jehova wakali kumugwasyilizya Musa. Nokuba boobo, banabokwabo a Musa, ba Miriamu a Aroni, bakamusampaula akukazya kusala nkwaakacita kujatikizya mukaintu ngwaakakwata. Ikuti bamwi baalumi nobakali mubukkale bwa Musa ambweni nobakanyema akupilusya cibi, pele Musa tanaakacita oobo. Tanaakafwambaana kunyema. Mane buya wakakombelezya Jehova kuti amuponye Miriamu kucinsenda ncaakajisi. (My. 12:1-13) Nkaambo nzi Musa ncaatakanyemena?

Musa wakombelezya Jehova kuti amuponye Miriamu kucinsenda ncaakajisi (Amubone muncali 8)

9-10. (a) Ino ncinzi Jehova ncaakagwasya Musa kumvwisya? (b) Ncinzi basilutwe bamikwasyi alimwi abaalu ncobakonzya kwiiya kuli Musa?

9 Musa wakazumina kuyiisyigwa a Jehova. Myaka iili 40 musyule, ciindi naakali wamukwasyi wabwami bwa Egepita, Musa tanaakali mubombe moyo. Alimwi buya, wakali kufwambaana kunyema cakuti wakajaya mwaalumi walo ngwaakabona kuti wakali kucita zintu munzila iitali kabotu. Musa wakayeeya kuti Jehova wakali kuyookkomana ancaakacita. Jehova wakatola myaka iili 40 kugwasya Musa kumvwisya kuti tanaakali kuyandika buyo busicamba kutegwa asololele bana Israyeli; wakali kuyandika kuba mubombe moyo. Pele kutegwa abe mubombe moyo, wakali kuyandika kulicesya alimwi akulibombya. Wakaciiya kabotu ciiyo eeci alimwi wakaba mweendelezi mubotu kapati.—Kul. 2:11, 12; Mil. 7:21-30, 36.

10 Mazuba aano, basilutwe bamikwasyi alimwi abaalu beelede kumwiiya Musa. Ciindi nomweendelezyegwa munzila iitali yabulemu, tamweelede kufwambaana kunyema. Cakulicesya mweelede kukuzumina kulubizya kwanu. (Muk. 7:9, 20) Cakulibombya amutobele busolozi bwa Jehova kujatikizya mbomweelede kulanganya mapenzi. Alimwi lyoonse kamuvwiila cabubombe. (Tus. 15:1) Basilutwe bamikwasyi alimwi abaalu ibacita boobo balamukkomanisya Jehova, bapa kuti kakuli luumuno, alimwi bapa cikozyanyo cakutondezya kubomba moyo.

11-13. Ino ncikozyanyo nzi bana Hebrayo botatwe ncobakatusiila?

11 Ciindi notupenzyegwa: Kuzwa kaindi, beendelezi bantunsi bali kubapenzya bantu ba Jehova. Balakonzya kutupa “milandu” iindene-indene, pele kaambo keni kapa kuti kabacita oobo nkakuti twakasala “kumvwida Leza mbwali mweendelezi kutali bantu.” (Mil. 5:29) Tulakonzya kusampaulwa, kwaangwa naa kuumwa buya. Nokuba boobo, kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, tatukapilusyi cibi pele tuyoozumanana kuba babombe mumasunko oonse.

12 Amulange cikozyanyo ncobakatusiila bana Hebrayo botatwe ibakatolwa mubuzike, nkokuti Hananiya, Misayeli alimwi a Azariya. * Mwami wa Babuloni wakabalailila kukotamina cibumbwa cipati cangolida. Munzila yabubombe, bakamupandulwida mwami ikaambo ncobatakali kukonzya kukomba cibumbwa. Bakazumanana kulibombya kuli Leza nokuba kuti bakakongwa amwami kuti bakali kuyakuumpwa mubbibi lyamulilo. Jehova wakasala kubafwutula baalumi aabo mpoonya-mpoonya, pele tiibakali kuyeeyela kuti wakali kuyoocita boobo. Muciindi caboobo, bakalilibambilide kutambula kufwumbwa eeco Jehova ncaakali kuyoozumizya kuti cicitike. (Dan. 3:1, 8-28) Bakasinizya kuti bantu babombe moyo masimpe mbaasicamba, kunyina mwami, kukongwa alimwi acisubulo icikonzya kunyonganya makanze eesu ‘aakukomba buyo Jehova alikke.’—Kul. 20:4, 5.

13 Ciindi kusyomeka kwesu kuli Leza nokwasunkwa, mbuti mbotukonzya kubaiya bana Hebrayo botatwe aaba? Cakulibombya tweelede kusyoma kuti Jehova uyootulanganya. (Int. 118:6, 7) Tulabaingula cakubomba moyo alimwi cabulemu aabo ibatutamikizya zintu zibyaabi. (1Pet. 3:15) Alimwi tulakaka kucita cintu cili coonse icikonzya kunyonganya cilongwe cesu a Taateesu siluyando.

Ciindi bamwi nobatukazya, tulaingula cabulemu (Amubone muncali 13)

14-15. (a) Ncinzi cikonzya kucitika ikuti katukopene mumizeezo? (b) Kweelana alugwalo lwa Isaya 53:7, 10, nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti Jesu ncikozyanyo cilibedelede camuntu uutondezya kubomba moyo ciindi nakopene mumizeezo?

14 Ciindi notukopene mumizeezo: Toonse tulakopana mumizeezo akaambo katwaambo twiindene-indene. Ambweni twakalilimvwide kale oobo katutanatalika kulemba musunko kucikolo naa kucita mulimo uumwi kumulimo. Naa tulakopana mumizeezo akaambo kakuyeeya kujatikizya nzila yabusilisi njotukonzya kuyandika. Ciindi notukopene mumizeezo, cilakatazya kubomba moyo. Zintu kanji-kanji izitatupi kunyema zilakonzya kutalika kutunyemya. Tulakonzya kutalika kwaamba zintu zibi alimwi akweendelezya bamwi munzila iitali kabotu. Kuti naa kuli nomwakakopene kale mumizeezo, amulange cikozyanyo ca Jesu.

15 Mumyezi yamamanino yabuumi bwakwe anyika, Jesu wakalikopene kapati mumizeezo. Wakalizyi kuti wakali kuyoojaigwa alimwi akupenga kapati. (Joh. 3:14, 15; Gal. 3:13) Myezi iili mbwiibede katanafwa, wakaamba kuti wakalikatazyidwe kapati mumoyo. (Lk. 12:50) Alimwi kakuceede buyo mazuba masyoonto kuti afwe, Jesu wakaamba kuti: “Moyo wangu wapenga kapati.” Tulakonzya kubona kulicesya kwakwe alimwi akulibombya kuli Leza ciindi naakamwaambila mbwaakali kulimvwa mumupailo kuti: “Taata kondifwutula kuciindi eeci. Nokuba boobo, aaka nkekaambo ncondasikila kuciindi eeci. Taata, kopa kuti zina lyako lilemekwe.” (Joh. 12:27, 28) Nocakasika ciindi, cabusicamba Jesu wakalipa kuli basinkondonyina ba Leza, balo ibakamujaya munzila iicisa kapati alimwi iijazya nsoni. Nokuba kuti wakalikopene mumizeezo alimwi akupenga kapati, cakubomba moyo Jesu wakacita kuyanda kwa Leza. Cakutadooneka, tulakonzya kwaamba kuti Jesu ncikozyanyo cilibedelede camuntu uutondezya kubomba moyo ciindi nakopene mumizeezo!—Amubale Isaya 53:7, 10.

Jesu ncikozyanyo ciinda zyoonse cakubomba moyo (Amubone muncali 16-17) *

16-17. (a) Mbuti balongwe bakwe Jesu mbobakakusunka kubomba moyo kwakwe? (b) Mbuti mbotukonzya kumwiiya Jesu?

16 Mubusiku bwamamanino bwabuumi bwa Jesu aanyika, balongwe bakwe beni-beni bakakusunka kubomba moyo kwakwe. Amweezyeezye buyo mbwaakakopene kapati mumizeezo Jesu masiku aayo. Sena wakali kuyoosyomeka cakumaninina kusikila kulufwu? Buumi bwamabbiliyoni aabantu bwakayeeme aalinguwe. (Rom. 5:18, 19) Alimwi cipati kwiinda zyoonse ncakuti, impuwo ya Bausyi yakalijatikizyidwe. (Job. 2:4) Mpoonya, kucilalilo cakwe camamanino abalongwe bakwe beni-beni, nkokuti ibaapostolo, kwakaba “kuzwangana kapati akati kabo kujatikizya wakali kubonwa kuti ngomupati kwiinda boonse.” Jesu wakabalulamika ziindi zinji balongwe bakwe kujatikizya makani aaya, kubikkilizya abuzuba mbubwenya oobo kakucili kumangolezya! Cikkomanisya ncakuti, Jesu kunyina naakakalala. Muciindi caboobo, wakabaambila cakubomba moyo. Munzila yaluzyalo pele kasinizyide, Jesu wakapandulula muuya ngobakeelede kuba anguwo. Mpoonya wakabalumbaizya balongwe bakwe akaambo kakukakatila cakusyomeka kulinguwe.—Lk. 22:24-28; Joh. 13:1-5, 12-15.

17 Ino nimwakacita buti ikuti nimwakali mubukkale bukozyenye? Tulakonzya kumwiiya Jesu alimwi akuzumanana kubomba moyo noliba leelyo notukopene mumizeezo. Cakulibombya, amuutobele mulawo wa Jehova ‘wakuzumanana kweengelelana.’ (Kol. 3:13) Tuyakuutobela mulawo ooyu ikuti katuyeeya lyoonse kuti toonse tulaamba akucita zintu izibanyemya bamwi. (Tus. 12:18; Jak. 3:2, 5) Alimwi amusoleke kwaamba zintu zibotu nzyomubona muli bamwi.—Ef. 4:29.

NKAAMBO NZI NCOTWEELEDE KUZUMANANA KUYANDAULA KUBOMBA MOYO?

18. Mbuti Jehova mbwabagwasya bantu babombe moyo kusala kabotu, pele ino ncinzi ncobeelede kucita?

18 Tuyoosala kabotu. Ciindi notwajana zyakusala zikatazya mubuumi, Jehova uyootugwasya kusala kabotu, pele uyoocita oobo lilikke kuti katuli babombe moyo. Usyomezya kuti uyookumvwa “kulomba kwababombe myoyo.” (Int. 10:17) Alimwi uyoocita zinji kunze buyo lyakulomba kwesu. Bbaibbele lisyomezya kuti: “Uyoosololela babombe myoyo muzintu ziluleme, alimwi uyooyiisya babombe myoyo nzila yakwe.” (Int. 25:9) Jehova ulapa busolozi oobo mu Bbaibbele, mumabbuku alimwi amumapulogilamu aabambwa ‘amuzike uusyomeka alimwi uucenjede.’ (Mt. 24:45-47) Tweelede kucita lubazu lwesu kwiinda mukuzumina cakulicesya kuti tuyandika lugwasyo, kubala mabbuku ngatupa Jehova alimwi akuzibelesya nzyotwiiya cakulibombya. *

19-21. Ino nkulubizya kuli buti nkwaakacita Musa ku Kadesi, alimwi ncinzi ncotukonzya kwiiya kukulubizya ooko?

19 Tuyookweeleba kucita zintu iziyootuletela mapenzi. Amuyeeye alimwi kujatikizya Musa. Kwamyaka minji wakazumanana kali muntu mubombe moyo alimwi akukkomanisya Jehova. Mpoonya kumamanino kwalweendo ilukatazya munkanda ilwakatola myaka iili 40, Musa wakaalilwa kutondezya kubomba moyo. Mwanookwabo, ooyo uulangilwa kuti nguwakafwutula buumi bwakwe mu Egepita, wakazwa akufwa alimwi wakazikkwa ku Kadesi. Lino alimwi bana Israyeli bakali kutongooka kuti tiibakali kulanganizyigwa kabotu. Aciindi eeci bakali ‘kuzwangana a Musa’ kujatikizya kubula maanzi. Nokuba kuti Jehova wakabacitila maleele manji kwiinda muli Musa alimwi nokuba kuti Musa wakabasololela kabotu kwaciindi cilamfwu, bantu bakatongooka. Tiibakatongooka buyo kujatikizya kubula maanzi pele alimwi bakamutongooka Musa, mbuli kuti ngowakapa kuti bafwe nyota.—My. 20:1-5, 9-11.

20 Akaambo kakukalala kapati, Musa wakaleka kubomba moyo. Muciindi cakwaambaula calusyomo kundomba, kweelana ambwaakamulailila Jehova, Musa wakaambaula cabukali kubantu akwaamba kuti walo ulacita maleele. Mpoonya, wakauma ndomba ziindi zyobilo kumane maanzi akatalika kupoomoka. Kulisumpula alimwi akunyema kwakapa kuti alubizye kapati. (Int. 106:32, 33) Akaambo kakwaalilwa kubomba moyo kwaciindi cisyoonto, Musa tanaakazumizyigwa kunjila Munyika Yakasyomezyedwe.—My. 20:12.

21 Kuzwa kucikozyanyo eeci, twiiya ziiyo ziyandika kapati. Cakusaanguna, tweelede kuzumanana kubambulula bube bwesu bwakubomba moyo. Ikuti naa twabulekelezya kwaciindi cisyoonto, kulisumpula kulakonzya kutalika akupa kuti tutalike kwaamba akucita zintu cabufwuba-fwuba. Cabili, kukopana mumizeezo kulakonzya kupa kuti cikatazye kubomba moyo, aboobo tweelede kusolekesya kubomba moyo noliba leelyo notuli mubukkale bukatazya kapati.

22-23. (a) Nkaambo nzi ncotweelede kuzumanana kuyandaula kubomba moyo? (b) Ino kaambo kajanika kulugwalo lwa Zefaniya 2:3 katondezya nzi?

22 Tuyookwabililwa. Ino-ino, Jehova uyoobanyonyoona bantu babi boonse ibali munyika, balikke babombe myoyo mbabayoocaala. Mpoonya munyika muyooba luumuno lwini-lwini. (Int. 37:10, 11) Sena muyooba akati kababombe myoyo aabo? Mulakonzya kuba akati kabo ikuti naa mwakucita kutamba kwa Jehova nkwaakalemba musinsimi Zefaniya.—Amubale Zefaniya 2:3.

23 Nkaambo nzi lugwalo lwa Zefaniya 2:3 ncolwaambila kuti, “Ambweni muyoosiswa”? Majwi aayo taambi kuti Jehova takonzyi kubakwabilila aabo ibayanda kumukkomanisya alimwi abaabo mbayanda. Muciindi caboobo, atondezya kuti kuli ncotweelede kucita kutegwa tukakwabililwe. Tulakonzya kuyoofwutuka “mubuzuba bwabukali bwa Jehova” alimwi akuyoopona mane kukabe kutamani ikuti twasolekesya lino kuyandaula kubomba moyo akukkomanisya Jehova.

LWIIMBO 120 Amwiiye Kubomba Moyo kwa Kristo

^ munc. 5 Kunyina naba omwe iwakazyalwa kali mubombe moyo. Tweelede kuba babombe moyo. Tulakonzya kuba babombe moyo ciindi notuyanzana abantu bajisi luumuno, pele cilakonzya kutukatazya kuzumanana kubomba moyo ciindi notukazyigwa abantu balisumpula. Cibalo eeci cilabandika buyumu-yumu bumwi mbotweelede kuzunda kutegwa tube abube bubotu bwakubomba moyo.

^ munc. 3 BUPANDULUZI BWAMABALA: Kubomba moyo. Bantu babombe moyo mbaasiluzyalo ciindi nobeendelezya bamwi alimwi balazumanana kutondezya kubomba moyo noliba leelyo bamwi nobabanyemya. Kulicesya. Bantu ibalicesya tabalisumpuli alimwi tabali basinkazi; pele babona bamwi kuti balabainda. Ciindi nokubelesyegwa kwaamba Jehova, kulicesya caamba kuti ulabeendelezya bamwi munzila yaluyando alimwi yaluse.

^ munc. 12 Bana Babuloni bakapa ba Hebrayo botatwe aaba mazina aakuti Sadirake, Mesaki alimwi a Abedinego.—Dan. 1:7.

^ munc. 18 Mucikozyanyo, amubone cibalo cakuti “Ikusala Zyintu Zikonzya Kumulemeka Leza,” icakamwaigwa mu Ngazi Yamulindizi yamu April 15, 2011.

^ munc. 59 BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO: Jesu watondezya kubomba moyo alimwi wabalulamika cabubombe basikwiiya bakwe ciindi nobali kukazyanya kujatikizya mupati kubainda.