Skip to content

Skip to table of contents

Chiiyo 7

Belekela Kuba Aamoyo Uubombede Kuti Ubotezye Jehova

Belekela Kuba Aamoyo Uubombede Kuti Ubotezye Jehova

“Amuyandaule Jehova, nyoonse nobabombede baansi . . . amuyandaule lubombo.”—ZEF. 2:3.

LWIIMBO 80 “Amulabile Mubone Kuti Jehova Mubotu”

ZITAYIIGWE *

1-2. (a) Musa wakali muntu uuli biyeni alubo wakachitaanzi? (b) Nkaakali kaambo kapati kapa kuti tuyande kuba aamoyo uubombede?

BBAYIBBELE lipandulula kuti Musa wakali muntu “mubombemoyo kwiinda bantu boonse baansi.” (My. 12:3) Eezi zyaamba kuti Musa taakasimide na, taakali kukonzya na kusala zyakuchita naakuti wakali kuzumina zyoonse nzibakali kumubuzya bantu bakali kumukazya? Bamwi bayeeya kuti mbabede muntu uuli aamoyo uubombede. Pesi maboneno aaya taachoonzyo pe. Musa wakali mukombi waLeza uusimide, uukonzya kusala kabotu alubo uutayoowi. Kagwasigwa aJehova, Musa wakakonzya kwaambuula amweendelezi wakuEgepita wakali kuyoosya, wakazulwida bantu basika ku3 000 000 munkanda alubo wakagwasilizya chisi chamaIsrayeli kuti chizunde basinkondonyina.

2 Kulakonzeka kuti tatuswaani buyumu-yumu buli mbuuli bwaMusa pesi buzuba abuzuba tuswaana zyiimo naakuti bantu bapa kuti kutuyumine kukkala katuli aamoyo uubombede. Nikuba boobo, kuli kaambo kapati kapa kuti tuyande kuba aabuntu oobu. Jehova usyomezya kuti “babombemyoyo bayoovuba nyika.” (Int. 37:11) Ubonaanga uli muntu uuli aamoyo uubombede na? Bamwi bantu bakubona kuli aabuntu oobu na? Katutanasandula mibuzyo eeyi iiyandikana, tweelede kuziba nzikwaamba kuba aamoyo uubombede.

KUBA AAMOYO UUBOMBEDE KWAAMBAANZI?

3-4. (a) Kuba aamoyo uubombede kukozyenie aanzi? (b) Mbuubuli buntu buli 4 mbutweelede kubaabo kuti katuyanda kuba bantu bali aamoyo uubombede alubo nkamboonzi?

3 Kuba aamoyo uubombede kuli mbuuli chimwi chintu chipentedwe kabotu. Kukozyenie biyeni? Mbuuli sikupenta mbaswaanizya mibala yapenda iisiyene-siyene kuti agwisye chintu chipentedwe kabotu, andiswe tweelede kuba aabuntu bubotu busiyene-siyene kuti tukonzye kuba aamoyo uubombede. Bumwi buntu mbutweelede kubaabo buswaanizya kulibombya, kuswiilila, kuba aamoyo mutete akutayoowa. Nkamboonzi nitweelede kuba aabuntu oobu busiyene-siyene kuti katuyanda kubotezya Jehova? *

4 Bantu balibombya mbabo abalikke baswiilila Leza akuchita kuyanda kwakwe. Kuti tuchite kuyanda kwaLeza, tweelede kuba aamoyo mutete. (Tus. 29:11; 2 Tim. 2:24) Kuti twachita kuyanda kwaLeza, Saatani ngawabilila. Bantu bali kubbazu lyaSaatani balatuzonda nikuba kuti tulalibombya akuti tuli aamoyo mutete. (Joh. 15:18, 19) Nkinkaako, tweelede kuba bantu batayoowi kuti tukonzye kukazya Saatani.

5-6. (a) Nkamboonzi Saatani nabazonda bantu bali aamoyo uubombede? (b) Njiili mibuzyo njitutasandule?

5 Muntu uutakwe moyo uubombede, ulalisumpula, takonzyi kulinyona kuti wanyema alubo taswiilili Jehova. Saatani mbabede. Nzizyo zipa kuti azonde bantu bali aamyoyo iibombede nkaambo batondeezya buntu bubotu mbwatakwaabo pe! Kuyungizya waawo, batondeezya kuti Saatani mubeji. Biyeni? Nkaambo muzintu zyoonse nzyaamba anzyachita, takonzyi pe kupa kuti bantu bali aamyoyo iibombede baleke kukomba Jehova!—Job. 2: 3-5.

6 Ndiilili nikukonzya kutuyumina kuba aamoyo uubombede? Alubo nkamboonzi nitweelede kwiinkilila kunembo kuba aamoyo uubombede? Kuti tusandule mibuzyo eeyi, tulalanga-langa chikozyano chaMusa, maHebbrayo batatu bakali bazike kuBbabbiloni achaJesu.

NDIILILI NIKUKONZYA KUTUYUMINA KUBA AAMOYO UUBOMBEDE?

7-8. Musa wakachita biyeni bamwi nibakatondeezya kutamulemeka?

7 Nitwapegwa umwi mulimu: Kulakonzya kubayumina bantu bali amulimu wakuzulwida bamwi kuti bakkale kabali aamoyo uubombede, kapati kuti umwi watondeezya kutalemeka naakuti nibaambwa kuti tabakonzyi pe kusala kabotu. Kuli nizyakachitika na eezi kulinduwe? Ani kuti umwi mumpuli wachita oobo? Walikunoochita biyeni? Atulange-lange nzyaakachita Musa muchiimo chili boobo.

8 Jehova wakasala Musa kuti azulwide maIsrayeli akuti alembe milawu yakali kugwasya chisi eechi. Zili aantanganana kuti Jehova wakali kumugwasya Musa. Nikuba boobo, muchizi wakwe Miriyamu amukulana wakwe Aroni, bakaamba kuti taakasala kabotu nkaambo wakakwete mukayintu wakatali muIsrayeli. Kaansinga bakali bamwi bantu bakapedwe mulimu uuli mbuuli waMusa, bakali kunoobwedezya, pesi Musa teembaakachita pe. Taakafwambaana pe kunyema. Musa wakakumbila Jehova kuti alekelele Miriyamu. (My. 12:1-13) Nkamboonzi Musa naakachita oobo?

Musa wakakumbila Jehova kuti alekelele Miriyamu (Langa fuka 8)

9-10. (a) Jehova wakagwasya Musa kuti amvwisisisyeenzi? (b) Bazulwida mumpuli abaalu bayiyaanzi kuli Musa?

9 Musa wakazumizya Jehova kuti amuyiisye. Muminyaka iili 40 yakiindide, Musa kachikkala mung’anda yamwaami kuEgepita, taakali aamoyo uubombede pe. Ali chimwi chiindi, akaambo kakufwambaana kunyema, wakajaya umwi mwaalumi ngwaakabona kuti taakali kuchita kabotu. Musa wakabonaanga Jehova wakali kuziyanda nzyaakachita. Jehova wakatola minyaka iili 40 kagwasya Musa kumvwisisisya kuti taakeelede kuba abuntu bwakutayoowa luzutu pesi wakeelede kuba aamoyo uubombede kuchitila kuti azulwide maIsrayeli. Alubo kuti abe aamoyo uubombede, wakeelede kulibombya, kuswiilila akuba aamoyo mutete. Nzyaakayiya zyakamugwasya kuti abe muzulwidi uuli kabotu.—Kul. 2:11, 12; Inc. 7:21-30, 36.

10 Mazubaano, bazulwida mumpuli abaalu beelede kutobelezya chikozyano chaMusa. Kuti bamwi teebamulemeka, mutafwambaani kunyema. Amulibombye akuzumina nzimwatachita kabotu. (Muk. 7:9, 20) Amutobele malayilile aaJehova kuti mukonzye kubambulula zintu. Chiindi choonse, amusandule bamwi amoyo uubombede. (Tus. 15:1) Bantu bazulwida mumpuli abalangizi bachita oobo, bapa kuti Jehova abotelwe, bapa kuti kube luumuno alubo bababikkila chikozyano chili kabotu bamwi chakuba aamoyo uubombede.

11-13. Nchiichili chikozyano nchibakatusiila maHebbrayo batatu?

11 Nitupenzegwa: Kuzwa chiindi, beendelezi balikupenzya bantu baJehova. Balakonzya kututamikizya ‘milandu’ iisiyene-siyene pesi makanze eesu, ‘ngakuswiilila Leza kwiinda bantu.’ (Inc. 5:29) Tulakonzya kusekwa, kusungwa nikuba kuumwa. Kwiinda mukugwasigwa aaJehova, tatukabweedezyi pe pesi tuyookkala katuli aamoyo mutete nitupenzegwa.

12 Atulange-lange chikozyano nchibakatusiila maHebbrayo batatu bakali mubuzike kuBbabbiloni, Hananiya, Misayeli aAzariya. * Mwaami wakuBbabbiloni wakababuzya kuti bafugamine chibumbwa chipati changolida. Munzila iibombede, bakapandulwida mwaami kaambo kakapede kuti batachifugamini pe chibumbwa eecho. Bakazumanana kuswiilila Leza nikuba kuti mwaami wakali wababuzya kuti uyoobawaalila mubbibi lyamulilo. Jehova wakavuna baalumi aaba chakufwambaana nikuba kuti teembubakali kuyeeyela pe. Pesi bakalilibambilide kuzumina kufumbwa Jehova nzyaakali kuyoozumizya kuti zichitike. (Dan. 3:1, 8-28) Bakatondeezya kuti bantu bali aamoyo uubombede taakwe nchibayoowa pe, abe mwaami, kube kukongwa naakuti kupegwa chisubulo, taakwe chikonzya kutukachizya kukomba Jehova ‘uuyanda kukombwa aalikke.’—Kul. 20:4, 5, NW.

13 Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chamaHebbrayo batatu chiindi kusyomeka kwesu kuli Leza nikwasunkwa? Tulalibombya akusyoma kuti Jehova uyootugwasya. (Int. 118:6, 7) Chiindi bantu nibatutamikizya zintu zibi, tubasandula munzila yabulemu amoyo mutete. (1 Pet. 3:15) Alubo tatuzumini kuchita kufumbwa chintu chikonzya kumaninsya bweenzuma mbutulaabo aTaateesu ulaaluyando.

Chiindi bantu nibatutamikizya zintu zibi, tubasandula munzila yabulemu (Langa fuka 13)

14-15. (a) Niinzi chikonzya kuchitika kuti katukataazikene? (b) Kweendelana amajwi aali muli Isaya 53:7, 10, nkamboonzi nitwaamba kuti Jesu nchikozyano chiinda zyoonse chakuba aamoyo uubombede nikuba chiindi naakakataazikene?

14 Nitukataazikene: Toonse tulakataazikana chimwi chiindi akaambo kazintu zisiyene-siyene. Tulakonzya kukataazikana nituyanda kulemba misunko kuchikolo naakuti nituyanda kuchita umwi mulimu. Alubo tulakonzya kukataazikana chiindi nituyeeya atala anzila yabusilisi njitweelede kubelesya. Nkuyumu kulibombya chiindi nitukataazikene. Zintu zyakatali kutukataazya, zilakonzya kutalika kutukataazya. Eezi zilakonzya kupa kuti twaambuule majwi aachisa bamwi. Kuti wakali wakataazikana, yeeyesesya atala achikozyano chaJesu.

15 Mumyeezi yamamanino yabuumi bwakwe naakali aanyika, Jesu wakakataazikene loko. Wakalizi kuti uyoojayigwa akumvwa kuchisa kupati. (Joh. 3:14, 15; Gal. 3:13) Kakusyeede myeezi miche kuti ajayigwe, wakati ulikukataazikana. (Lk. 12:50) Alubo nikwakasyaala mazuba mache kuti ajayigwe, Jesu wakati: ‘Muuya wangu ulikataazikene.’ Tulakonzya kubona kulibombya akuswiilila nkwaakali aako kuli Leza naakali kubuzya wisi munkombyo. Wakati: “Taata, undivune kuciindi cino. Nokuboobo, ncendazida kuciindi cino. Taata, lemya zina lyako.” (Joh. 12:27, 28) Nichakasika chiindi, Jesu wakatondeezya kutayoowa kwiinda mukulipeda kuba mumaanza basinkondonyina baLeza, bakamujaya munzila iichisa loko alubo iifwisya bweeme. Nikuba kuti Jesu wakalikataazikene akuti wakali kupenzegwa, wakazumanana kuchita kuyanda kwaLeza. Tatuzumbuuzyi pe kuti Jesu nchikozyano chiinda zyoonse chakuba aamoyo uubombede nikuba chiindi naakakataazikene!—Bala Isaya 53:7, 10.

Jesu chikozyano chiinda zyoonse chakuba aamoyo uubombede (Langa fuka 16-17) *

16-17. (a) Beenzinyina baJesu bakachitaanzi chakali kukonzya kupa kuti kumuyumine kuba aamoyo uubombede? (b) Kujana twachitobelezya biyeni chikozyano chaJesu?

16 Mubusiku bwamamanino Jesu kali aanyika, beenzinyina bakachita chintu chakali kukonzya kupa kuti kumuyumine kuba aamoyo uubombede. Yeeya kukataazikana nkwaakali aako Jesu mubusiku oobo. Wakali kunookonzya na kukkala kasyomeka kusikila kulufu? Kaansinga taakasyomeka, taakwe muntu wakali kunookonzya kuba abulangilizi bwakupona. (Rom. 5:18, 19) Alubo nzyaakali kuyoochita zyakali kupa kuti bantu balemeke Wisi naakuti bamusampawule. (Job. 2:4) Jesu kali abeenzinyina baapostolo, kwakachitika chimwi chintu naakali kulya chakulya chamamanino ambabo. Nibakali kuzuwa, ‘bakatalika kukazyania kapati akati kabo kujatikizya wakali kubonwa kuti ngumupati kwiinda boonse.’ Jesu wakali wabalulamika kale beenzinyina kwaziindi zyiingi, kuswaanizya amubusiku mbuboobo. Chigambya nchakuti Jesu taakabanyemena pe. Pesi wakazumanana kuba aamoyo uubombede. Munzila yaluzyalo pesi kabelesya majwi aasimide, Jesu wakabapandulwida lubo, buntu mbubakeelede kubaabo. Alubo wakabalumba beenzinyina akaambo kakukakatila kuba anguwe.—Lk. 22:24-28, NW; Joh. 13:1-5, 12-15.

17 Wakali kunoochita biyeni kaansinga nduwe wakali muchiimo eechi? Tulakonzya kutobelezya chikozyano chaJesu kwiinda mukuzumanana kuba aamoyo uubombede nikuba chiindi nituli kukataazikana. Tobela mulawu waJehova wakuti ‘amukkazikilane myoyo yanu.’ (Kol. 3:13) Chiyootuubila kuswiilila mulawu ooyu kuti katuyeeya kuti nzitwaambuula anzituchita toonse chimwi chiindi zilabanyemya bamwi. (Tus. 12:18; Jak. 3:2, 5) Alubo yezya kwaamba zintu zibotu nzubona muli bamwi.—Ef. 4:29.

NKAMBOONZI NITWEELEDE KUBA AAMOYO UUBOMBEDE?

18. Jehova ubagwasya biyeni bali aamoyo uubombede kuti basale kabotu pesi niinzi nzibeelede kuchita?

18 Tuyoosala kabotu. Kuti kwaba chiimo chiyanda kuti tusale mubuumi, Jehova uyootugwasya kuti tusale kabotu pesi ziyanda kuti katuli aamyoyo iibombede. Usyomezya kuti ‘ulazimvwa nzibayanda babombe mumyoyo.’ (Int. 10:17) Alubo uyootuchitila zintu zyiingi kutali kumvwa kukumbila kwesu luzutu. Bbayibbele litusyomezya kuti: “Uleenzya babombemyoyo mubululami, ulaiisya babombemyoyo inzila yakwe.” (Int. 25:9) Jehova utupa malayilile kabelesya Bbayibbele, mabbuku * aamwi mapulogilamu aazwa ‘kumuzike uuchenjede alubo uusyomekede.’ (Mt. 24:45-47) Nkinkaako, tweelede kubelekela bbazu lyesu kwiinda mukubona kuti tuyanda kugwasigwa aJehova, kubala chakulya chamubukombi Jehova nchatupa akulipeda kupona kweendelana anzituyiya.

19-21. Musa wakabisyaanzi kuKkadesi alubo eezi zituyiisyaanzi?

19 Tatukabisyi pe. Yeeya lubo atala azyakachitika kuli Musa. Kwaminyaka myiingi, wakali aamoyo uubombede alubo wakali kuchita zintu zibotezya Jehova. Pesi kumamanino aaminyaka iili 40 maIsrayeli kabali munkanda, Musa wakakachilwa kuba aamoyo uubombede. Muchizi wakwe Miriyamu, uuyeeyelwa kuti nguwe wakavuna buumi bwakwe kuEgepita, wakali waba achiindi chifwiifwi kafwide akuzikkwa kuKkadesi. Mpawo maIsrayeli bakang’ung’una lubo kabati teebakali kujatwa kabotu. Achiindi eechi, ‘bakakalalila Musa’ akaambo kakubulika kwamaanzi. Nikuba kuti Jehova wakachitide zigambyo zyiingi kabelesya Musa akuti Musa wakali waba aachiindi kabazulwida kabotu pesi bantu bakang’ung’una. Teebakang’ung’unina kubulika kwamaanzi luzutu pesi aMusa, kabachitaanga nguwe wakapede kuti babule maanzi.—My. 20:1-5, 9-11.

20 Musa wakabilila mpawo wakakachilwa kuba aamoyo uubombede. Nikuba kuti Jehova wakabuzizye Musa kuti aambuule aabbwe pesi Musa wakanyema akukalalila bantu kati uyanda kubachitila chigambyo. Kuzwa waawo, wakawuma bbwe tubili mpawo maanzi miingi loko akatalisya kubbobboma. Kulisumpula akubilila zyakapa kuti Musa abisye. (Int. 106:32, 33) Musa taakazumizigwa pe kunjila muNyika Yachisyomezyo nkaambo wakakachilwa kuba aamoyo uubombede muchiindi eecho.—My. 20:12.

21 Zintu eezi zyakachitika zituyiisya zyiiyo ziyandikana. Chakusaanguna, tweelede kubeleka changuzu kuti tukkale katuli aamoyo uubombede. Kuti twalyiiba kwachiindi chifwiifwi biyo, tulakonzya kusaanguna kulisumpula kwiinda mukwaambuula akuchita zintu chabufuba-fuba. Chachibili, kukataazikana kulakonzya kupa kuti kutuyumine kuba aamoyo uubombede, nkinkaako, tweelede kubeleka changuzu kuti tukkale katuli abuntu oobu nikuba nituli azyiingi zyakuchita.

22-23. (a) Nkamboonzi nitweelede kwiinkilila kunembo kuba aamoyo uubombede? (b) Majwi aali muli Zefaniya 2:3, aambaanzi?

22 Tuyookwabililwa. Lino-lino, Jehova uyoonyonyoona bantu boonse bachita zibi aanyika mpawo kuyoosyaala bali aamyoyo iibombede abalikke. Mpawo aanyika kuyooba luumuno. (Int. 37:10, 11) Uyooba aakati kabaabo bali amyoyo iibombede na? Ulakonzya kuba akati kabo, kuti wazumina kutamba kwaJehova kwakalembwa aamusinsimi Zefaniya.—Bala Zefaniya 2:3.

23 Nkamboonzi muli Zefaniya 2:3 nikwaambwa kuti: “Ambweni muyoosiswa”? Majwi aaya taawambi kuti Jehova takonzyi pe kukwabilila bantu bayanda kuchita zintu zimubotezya abantu mbayanda. Pesi aatondeezya kuti tweelede kuchita chimwi chintu kuchitila kuti atukwabilile. Zilakonzeka kuti tufutuke ‘kubuzuba bwabukali bwaJehova’ akupona kukabe kutamani kuti twabeleka changuzu kuba bantu bali aamyoyo iibombede akuchita zibotezya Jehova.

LWIIMBO 120 Amwiiye Kubomba Moyo kwa Kristo

^ par 5 Tatuzyalwi katuli aamoyo uubombede pe. Tweelede kubelekela kuti tube bantu bali boobo. Kulakonzya kutuubila kuba aamoyo uubombede chiindi nituli aabantu bali aaluumuno pesi kulakonzya kutuyumina, chiindi nitwaambuula abantu balisumpula. Muchiiyo eechi, tulalanga-langa buyumu-yumu mbutweelede kuzunda kuti tube aabuntu oobu, bwakuba aamoyo uubombede.

^ par 3 BUPANDULUZI BWAMABALA: Kuba aamoyo uubombede. Bantu bali aamyoyo iibombede bali aamoyo mutete chiindi nibalikwaambuula aabamwi alubo bakkala kababateme nikuba kuti bamwi bababisizya. Kulibombya. Bantu balibombya tabalisumpuli pe; balibona kuti balayindwa abamwi. Kuti bbala lyakulibombya kalibelesegwa kuli Jehova, chaamba kuti ubeleka aabantu bali aachibi munzila yaluyando ayalweetelelo.

^ par 12 Bantu bakuBbabbiloni bakawuzika maHebbrayo aaba batatu mazina aakuti, Shadrekki, Mishekki aAbbedinego.—Dan. 1:7.

^ par 18 Muchikozyano langa chiiyo chiti: Make Decisions That Honor God,” chijanika muNgaziyakulinda yaChikuwa yamuApril 15, 2011.

^ par 59 BUPANDULUZI BWAZIFANIKISYO: Jesu ulikutondeezya kuba aamoyo uubombede alubo chaluyando, ulikululamika basikwiiya bakwe nibazwa kukazyania atala akuti ngwani mupati.