1. Lelaa i man Samaria Yésu a bi mbuubaha a ti nye mayéga?

I JÔM li bôt lini li li bé kon lô, li bé yi bé too li ga mbôôp kel yada. Ndi kel yada, ba boma Yésu Niiga Nkeñi, ba bak nonok. Ba bi nok le Yésu a bé mélés mintén mi makon momasôna, ba bé nkwoog nkaa le a nla mélés yak bo. Jon ba lond le: “A Yésu, a Soñ, kon bés ngoo!” Bobasôna ba bi mbôôp. Ibabé pééna, ba bi kon maséé inyu loñgeñem i Yésu. Ndi wada ikété yap, a bi nok ndik bé maséé​—a bi ti Yésu mayéga. * Man Samaria nu ba bi mbuubaha, a bi bana ngôñ i ti Djob lipém “ni kiñ keñi.”​—Lukas 17:12-19.

2-3. (a) Kii i nla boñ le di ti bé mayéga? (b) Kii di ga tehe munu i yigil ini?

² Kiki man Samaria, di gwé ngôñ i ti bôt ba mboñ bés loñge mayéga. Ndi ngim mangéda, i nla pam le di hôya i ti mayéga ni njel bipôdôl ni maboñok més.

³ Munu yigil ini, di ga tehe inyuki i yé bés nseñ i ti mayéga ni njel bipôdôl gwés ni maboñok més. Di ga wan ngim dihéga di bôt di nlébna i Bibel ba ba bi yi ti mayéga ni ba ba bi yi bé ti mayéga. Mbus di ga wan manjel ma tôbôtôbô di nla gwélél inyu ti mayéga.

4-5. Inyuki di nlama ti mayéga?

⁴ Yéhôva a nti bés ndémbél ilam i mut a nyi ti mayéga. A mboñ hala ni ini njel le a mbom i bôt ba nlémél nye. (2 Samuel 22:21; Tjémbi 13:6; Matéô 10:40, 41) Bitilna bi nti bés makénd i ba “bakôna Nyambe kiki bon a ngwés.” (Éfésô 5:1) Jon njom i bisu i ntinde bés i ti mayéga i yé le di gwé ngôñ i noñ ndémbél i Yéhôva.

⁵ Di wan njom ipe i i ntinde bés i ti bôt bape mayéga. I ti mayéga i yé kiki bijek bilam​—bi bi nlôôha ne ngeñ di nje ni bôt bape. Di yé maséé i ngéda di nôgda le bôt bape ba nti mayéga inyu yom di mbôñôl bo. Ngéda di nkal bôt bape le di nyéga inyu yom ba mbôñôl bés, hala a nkônha bo maséé. I mut a nkôs mayéga més a nyi le biliya gwé a mboñ inyu hôla bés, tole inyu ti bés i yom di ban-ga ngôñ, bi mbane toi bés nseñ. Hala a mboñ le liwanda jés ni nye li nkônde let.

6. Lelaa i ti mayéga i nla ba kiki pomme i gôl?

⁶ Mayéga di nti ma yé nseñ. Bibel i nkal le: “Bañga i mpôda ni pék i yé kiki pomme i gôl ikété bipañgbene bi silba.” (Bingéngén 25:11) Hégda lelaa pomme i gôl mpôônaga ni silba i nla ba ilam! Hoñol moni nwañen i nla hee! Kii u nla nôgda ibale u nkôs i nya likébla i? Ñ, bibuk u nkal bôt inyu ti bo mayéga bi nla ba nseñ. Di hôya bañ le: Pomme i gôl i nla nom ntandaa ngéda. Nlélém jam ni bibuk bi mayéga, bi nla yén mut mahoñol niñ yé yosôna kiki tik jam.

7. Lelaa David a bi ti mayéga i kaat Tjémbi 27:4, lelaa batila kaat Tjémbi bape ba bi boñ nlélém?

⁷ Ngandak bagwélél i Djob i kôba i bi unda le i nyi ti mayéga. Wada ipôla yap a bé David. (Añ Tjémbi 27:4.) A bi lôôha diihe bibégés bipubi, hala a bé nene maboñok mé. A bi ti ngandak nkus inyu maoñ ma témpel. Mbôda i Asaf i bi unda le i nti mayéga ni njel tjémbi, ni tjémbi di bibégés ba bi tila. Ikété hiémbi hiada, ba bi ti Yéhôva mayéga inyu ‘minson nwé mi hélha.’ (Tjémbi 75:2) Ntiik, David ni mbôda i Asaf ba bé ba gwé ngôñ i unda Yéhôva ipam limbe likala ba bé diihe bisai a bi kôp bo. Baa u nhoñol manjel u nla gwélél inyu kôna batôp tjémbi ba?

8-9. Lelaa ñôma Paul a bi unda le a nti lôk kéé yé i bôlôm ni i bôda mayéga, ibabé pééna lelaa hala a bi tihba bo?

⁸ Ñôma Paul a bé bégés lôk kéé yé i bôlôm ni bôda, a bi unda hala mu kiki a bé pôdôl inyu yap. Hiki ngéda a bé ti Djob mayéga inyu yap mu masoohe mé. A bé ti ki mayéga ngéda a bé tilna bo. Mu 15 minlôñ mi bisu mi kaat Rôma pes 16, Paul a nsima môl ma 27 bikristen. Paul a bi bigda téntén le Priska bo Akila “ba bi lek joo jap bomede” inyu yé, a bi sima ki Fébé kiki nu ‘a hôla ngandak bôt,’ yak Paul mukété. A bi bégés lôk kéé yé i bôlôm ni i bôda i gwéha i i bé sal ni ngui.​— Rôma 16:1-15.

⁹ Paul a bé yi le lôk kéé yé i bôlôm ni i bôda i bé bé peles, ndi mamélél ma kaat a tilna Lôk Rôma, a bi bok mis bilem gwap bilam. Hégda lelaa lôk kéé yé i bôlôm ni i bôda i bi bana makénd ngéda ba bi nok kaat i Paul i ñéña likoda! Ibabé pééna, hala a bi lédés maada map ni Paul. Baa u gwé lem i ti mayéga inyu mam malam lôk kéé i likoda joñ i mpot i boñok?

10. Biimbe biniigana di nla ôt mu kiki Yésu a bé ti banigil bé mayéga?

¹⁰ Mu bikaat a bi tilna ngim makoda i Asia Ntitigi, Yésu a bi bégés bôlô banigil ba bi boñ. Kiki hihéga, a bi bôdôl i kaat a tilna likoda li Tiatira ni bini bibuk le: “Me nyi minson nwoñ, ni gwéha yoñ, ni hémle, ni mahôla, ni hônba, ni le minson nwoñ mi nsôk mi yé ngandak iloo mi bibôdlene.” (Masoola 2:19) Yésu a bi pôdôl ndigi bé inyu mahol map mu nson wap ndi a bi ti ki bo bibégés inyu bilem bilam bi bi bi tinde bo maboñok malam. To hala kii Yésu a bééna ngôñ i ti bikristen bi Tiatira bihogi maéba, a bi bôdôl kaat yé a mélés ki yo ni bibuk bi makénd. (Masoola 2:25-28) Hoñol i tel Yésu a gwé i ba ño u makoda momasôna. A ta bé nyégsaga i ti bés mayéga inyu nson di ngwel inyu yé. Ndi to hala, a nti mayéga. Kinje ndémbél ilam inyu mimañ mi likoda!

11. Kiki kaat Lôk Héber 12:16 i ñunda, lelaa Ésau a bé tehe mam ma pubhaga?

¹¹ Ngoo le bôt bahogi Bibel i mpôdôl ba bi yi bé ti mayéga. Kiki hihéga, to hala kiki Ésau a bi nañ ipañ bagwal ba ba bé gwés, ba tinak ki Yéhôva lipém, nyemede a bé diihe bé mam ma pubhaga. (Añ Lôk Héber 12:16.) Lelaa libak le a bé diihe bé mam ma pubhaga li bi nene? Ibabé i ôt pék Ésau a  bi nuñle manyañ nu mbus le Yakôb bimañ gwé inyu pan i mpele. (Bibôdle 25:30-34) Mbus Ésau a bi lôôha tam i yom a bi boñ. Ndi, a bé diihe bé i yom a bééna, jon a bééna bé kunde yo ki yo i tjelel ngéda a bi kôhna bé bisai bi man nu mañ.

12-13. Lelaa bon ba Israel ba bi unda le ba ndiihe bé i mam Yéhôva a bi bôñôl bo, lisuk li bé lelaa?

¹² Bon ba Israel ba bééna ngandak manjom i ti Djob mayéga. Ba bi pam minkôm mbus Yéhôva a bi lona Jôm li dimala i loñ i Égiptô. Mbus Djob a tohol bo ngéda a tjé ntôñ gwét u Égiptô wonsôna i Tuye Nkôibaga. Bon ba Israel ba bééna ñem nyonok ni mayéga, jon ba bi loñge hiémbi hi yémbél inyu ti Yéhôva bibégés. Ndi baa ba bi tééda lem i?

¹³ Ngéda bon ba Israel ba bi boma mandutu ma mondo, ba bi hôya i mam malam momasôna Yéhôva a bôñôl bo. Ha nyen ba unda le ba bé bôt ba nyi bé ti mayéga. (Tjémbi 106:7) Kii ba boñ? “Ntôñ u bon ba Israel wonsôna u huñbene Môsi bo Arôn”​—i yé maliga le, Yéhôva nyen ba bi huñgbene. (Manyodi 16:2, 8) Liboñok li, li bi wéha Djob nyuu. Jon mbus ngéda, a kal le i hiai hi bon ba Israel hi hiosôna, hi bé lama tjiba i ñoñ. Ndigi Yôsua bona Kaleb bon ba bé lama pei. (Ñañga bôt 14:22-24; 26:65) Di béñge lelaa di nla boñ inyu tjél kôna dihéga dibe di, ni noñ dihéga dilam.

14-15. (a) Lelaa babiina ba nla tina mayéga wada ni nuu? (b) Lelaa bagwal ba nla niiga bon bap i ti mayéga?

¹⁴ I ndap lihaa. Ndap lihaa yosôna i ñôt nseñ ngéda hiki wada wap a nyi ti mayéga. Kiki babiina ba nlôôha tina mayéga wada ni nuu, hala nyen ba nkônde kôôge wada ni nuu bebee. Hala a mba ki bo jam li ntomb i nwéhlana. Nlôm nu a ndiihe nwaa wé a nyimbe ndik bé mam malam ma a mpot ni ma a mboñ, ndi “a mbégés nye.” (Bingéngén 31:10, 28) Yak muda pék a nyis nlôm i yom a mbégés inyu yé.

¹⁵ A bagwal lelaa ni nla niiga bon banan i yi ti mayéga? Ni bigda le bon banan ba ga nigle i mam ni mpot ni ma ni mboñ. Jon ni ti bon banan ndémbél  ilam ngeñ ni ti bo mayéga mbus ba mbôñôl bé mam. Ni niiga ki bo i kal le me nyéga ngéda bôt ba mbôñôl bo mam. Ni hôla bo i nok le i yi ti mayéga i nlôl ñem, ni le bibuk gwap bi nla boñ mut loñge ngandak. Kiki hihéga, hingonda hiada le Klary a nkal le: “Ngéda m’ma a bééna 32 nwii, ba bi yék nye ni bon baa, a bé lama néñés bo nyetama. Ngéda me bi pamna 32 nwii, me bi nôgda hié a bé nohop ha nwii mi. Jon me kal nye le me nlôôha ti nye mayéga inyu biliya a bi boñ inyu néñés bés. Hala a yé ndék ngéda nano le, a bi kal me le bibuk me bi kal nye bi ngi tihbaga nye, le ngéda a yé a bigda gwo, a yé a nok loñge ngim kel yosôna.”

16. Ti hihéga hi hi ñunda le i ti mut mayéga i nla tina makénd.

¹⁶ I Likoda. Ngéda di nti lôk kéé i bôlôm ni bôda mayéga, di nti bo makénd. Kiki hihéga, Jorge, mañ likoda u u gwé 28 nwii, a bi bep kwo kon. A bi la ha bé ke makoda inyu ngim sôñ. To ngéda a bi bôdôl ke makoda, a bé la bé lôôs minkwel. Jorge a nkal le: “Bibôk gwem ni kiki me bé la ha bé yônôs minson nwem likoda hala a bi lôôha tééñga me. Ndi mbus likoda jada, mankéé wada a kal me le: ‘Me nti we mayéga inyu ndémbél ilam u bi bane lihaa jem. U nla bé yi lelaa di bé gwés minkwel nwoñ mu nwii mi ntagbe. Mi bi lédés hémle yés.’ Hala a bi lôôha tihba me, me kohol maéa. Bibuk gwé bi bé toi i yom me bééna ngôñ i nok.”

17. Kiki kaat Kôlôsé 3:15 i nkal, lelaa di nla ti Yéhôva mayéga inyu mam a nti bés?

¹⁷ Djob jés li likap. Yéhôva a nti bés ngandak bijek bi mbuu. Kiki hihéga, di nkôhna biniigana bi mahee makoda més, mimbamble ni bisite gwés bi internet. Baa u mah bé emble nkwel, añ ngim yigil, tole u béñge ngim vidéô ndi u hoñol le, ‘I yom me sômblak yo ini’? Lelaa di nla unda le di nti Yéhôva mayéga? (Añ Kôlôsé 3:15.) Njel yada i yé le di bén-ga ti nye mayéga mu masoohe més inyu makébla malam a nti bés.​—Yakôbô 1:17.

18. Lelaa di nti mayéga inyu mandap més ma Ane?

¹⁸ Di nla ki unda le di nti Yéhôva  mayéga ngéda di ntééda homa wés bibégés mapubi, ni ikété oda. Di mboñ hala hiki ngéda di ntééda, di pubhak ki ndap Ane yés, i bet ba ngwélél nkuu mahop, ni u biliñgeliñge ba nlama yoñ yihe ni lelaa ba ngwélél gwo. Ngéda di ntibil tééda mandap més ma Ane, ma nom, m’a bat bé to ngandak matibla. Ni njel i, di ntééda ngandak moni inyu oñ ni i bôñgôl mandap ma Ane mape i nkoñ isi.

19. Bimbe biniigana u ñôt mu ndutu ngwélél makiiña wada bo nwaa ba bi boma?

¹⁹ I bet ba nsal ni ngui inyu yés. Ngéda di nti mut mayéga, bibuk gwés bi nla boñ le mandutu a mboma ma hôyôô nye. Di béñge hihéga hi ngwélél makiiña wada bo nwaa. Kel yada, mbus ngim kel likalô i si nop, ba bi huu i mbai yap nwaak. Neige i bé nayak kayéle nwaa a bi nañal ni kôdi yé mbéñ i nyuu. Kii kel i nye, a kal nlô wé le a nôgda le a nla ha bé kena nson u makiiña ni bisu. I bi nom bé, nlélém kegla, nwaa a bi kôs kaat i bé lôl hikuu hi loñ. I bé bégés nye inyu nson ni ndéñbe yé. I bé unda kiki hala a yé ndutu i héñha liyééne hiki sonde. Nlôm a nkal le: “Bibégés bi bi bi lôôha tihba nwaa wé, hala a bi boñ le a kal ha bañ le a gwé ngôñ i téé nson u makiiña. Ndi ngandak ngélé a bé ti me makénd i kena nson ni bisu ngéda me bé hoñol le me ntéé wo.” Babiina ba, ba bi nom 40 nwii i nson makiiña.

20. Kii di nlama boñ hiki kel, inyuki?

²⁰ Hiki kel di noode ti bôt mayéga ni njel bipôdôl gwés ni maboñok més. Maboñok ni bipôdôl bi bi nlôl i ñem bi nla ba i yom mut a gwé ngôñ inyu yémbél mandutu a mboma munu nkoñ isi unu i het bôt ba nyi bé ti mayéga. Mu kiki di nke ni bisu i ti bo mayéga, di ga bot mawanda ma nom i boga ni boga. Jam li nlôôha nseñ, li yé le di ga kôna Tata wés Yéhôva nu a nkap a yik ti mayéga.