Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 8

Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ ɖɩwɩlɩ?

Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ ɖɩwɩlɩ?

“Ɩwɩlɩ se ɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ.”​—KOL. 3:15.

HENDU 46 Yehowa, ŋlabaɣ lɛ

LƖMAƔZA SƆSƆNA *

1. Samaarii tʋ weyi Yesu wa ɛ-kʋdɔŋ yɔ, ɛzɩma ɛwɩlɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ?

ABALAA nabɛyɛ hiu taatasɩ wɛnʋʋ lidaʋ nakʋyʋ. Canatʋ kʋdɔŋ kpa-wɛ nɛ pɛfɛyɩnɩ lidaʋ nakʋyʋ se pɔ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ. Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, pana Wɩlɩyʋ Sɔsɔ Yesu poliŋ taa. Panɩwa se Yesu wa kʋdɔndɩnaa ndɩ ndɩ, nɛ pa-taa kaatɛma se ɛpɩzɩɣ nɛ ɛwaa-wɛ ɖɔɖɔ. Pʋyɔɔ pamabɩ kubuka ɖoŋ se: “Yesu, Wɩlɩyʋ, na ɖa-pʋtɔdɩyɛ!” Nɛ Yesu la nɛ abalaa hiu mba pɔ-yɔɔ cɛ cɩɖɩ cɩɖɩ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se pa-tɩŋa paawɛnɩ ɛsɩmɩyɛ Yesu camɩyɛ lakasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ. Ɛlɛ pa-taa kʋɖʋm labɩ nabʋyʋ nɛ pɩkpaɖɩ ɛsɩmɩyɛ wɛnʋʋ yem: Ɛwɩlɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ * nɖɩ Yesu. Samaarii abalʋ weyi ɛ-yɔɔ cɛba yɔ, ɛ-taa labɩ leleŋ nɛ ɛsa Ɛsɔ “nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ.”​—Luka 17:12-19.

2-3. (a) Ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩɩwɩlɩɣ ɛsɩmɩyɛ? (b) Ɛbɛ tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

2 Ɛzɩ Samaarii tʋ ɛnʋ yɔ, ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ ɛyaa mba palakɩ-ɖʋ kɩbandʋ yɔ. Ɛlɛ nabʋyʋ taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɔɔ se ɖɩtɩŋnɩ ɖɔ-tɔm pee nɛ ɖa-lakasɩ yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ lalaa ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ.

3 Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩtɩŋnɩ ɖɔ-tɔm pee nɛ ɖa-lakasɩ yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ pɩ-tɔm. Ðɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ lɔŋ ɛyaa mba pɔyɔɔdɩ pɔ-tɔm Bibl taa yɔ pa-taa nabɛyɛ cɔlɔ. Pa-taa nabɛyɛ wɩlɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ lalaa ñatɩla mbʋ. Nɛ pʋwayɩ lɛ, ɖɩyɔɔdɩ ɖɔɖɔ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ ɩ-tɔm.

ƐBƐ YƆƆ PƖCƐYAA SE ÐƖWƖLƖ ƐSƖMƖYƐ?

4-5. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ lalaa ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ?

4 Yehowa haɣ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ nʋmɔʋ taa. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛtɩŋɩɣna nɛ ɛlakɩ mbʋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɛwazɩɣ mba pɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ. (2 Sam. 22:21; Keɣa 12:6b; Mat. 10:40, 41) Nɛ Masɩ seɣtiɣ-ɖʋ se ‘ɛzɩ piya kʋsɔɔlɩsɩ yɔ, ɖɩpɩsɩ mba pamaɣzɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ.’ (Efɛz. 5:1) Ye mbʋ, lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ, nɖɩ lɛ se ɖɩsɔɔlaa se ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa kɩɖaʋ.

5 Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ lɩmaɣzɩyɛ lɛɛɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ ɖɩ-tɔm. Ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ wɛ ɛzɩ tɔɔnaɣ kɩbaŋa nakɛyɛ yɔ. Ye ɖa nɛ lalaa ɖɩtɔkɩnɩ-kɛ yɔ, kɛkɛdɩɣnɩ-ɖʋ nɛ pɩkpaɖɩ. Ye lalaa ɩwɩlɩɣ-ɖʋ ɛsɩmɩyɛ yɔ, ɖa-taa lakɩ leleŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɩlɩɣ lalaa ɛsɩmɩyɛ yɔ, pɩhaɣ-wɛ taa leleŋ. Ɛyʋ weyi ɖɩwɩlɩɣ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ, ɛnaɣ se pana wena ɛñaɣaa se ɛsɩnɩ-ɖʋ yaa se ɛha-ɖʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ, awazɩ-ɖʋ siŋŋ. Pɩkpazɩɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ ɛyʋ ɛnʋ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖoŋ.

6. Nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga wɛ ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ nɛ maŋgʋ ŋgʋ palabɩnɩ sika yɔ pɛ-hɛkʋ taa?

6 Ðɛ-ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ mʋ ñɩm. Bibl yɔɔdʋʋ se “ɛzɩ sika maŋgʋ ŋgʋ palɩzɩ kɩ-yɔɔ sika kɩlɛmɩŋ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ-tʋ tɩ-wɛɛ taa ɖeyi ɖeyi yɔ” tɩwɛɛ. (Adu. 25:11) Maŋgʋ ŋgʋ palabɩnɩ sika nɛ liidiye yɔ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma kɩwɛɣ cɔnʋʋ siŋŋ yɔ! Maɣzɩ ɖɔɖɔ nɛ ŋna ɛzɩma kɩmʋʋ ñɩm siŋŋ yɔ! Ye pakpaɣ-kʋ nɛ palabɩnɩ-ŋ kʋjɔʋ, ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ? Ɛzɩma kɩmʋ ñɩm siŋŋ ñɛ-ɛsɩndaa yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ɛsɩmɩyɛ nɖɩ ŋwɩlɩɣ lalaa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmʋ ñɩm. Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Maŋgʋ ŋgʋ palabɩnɩ sika yɔ, kɩpɩzɩɣ nɛ kileɖi siŋŋ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ŋwɩlɩ nɔɔyʋ ɛsɩmɩyɛ yɔ, pɩtɩla ɛwɛɣ nɛ ɛtɔzʋʋ ɖɩ-yɔɔ nɛ ɖɩmʋ ñɩm siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa, e-wezuu kpeekpe.

PAWƖLƖ PƐ-ƐSƖMƖYƐ

7. (a) Ɛzɩ Keɣa 68:31 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛzɩma Daviid lɩzɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ nɛ ɛwɩlɩ? (b) Ɛzɩma keɣsi mayaa lalaa kaawɩlɩ pɛ-ɛsɩmɩyɛ?

7 Caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyaa sakɩyɛ lɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ pawɩlɩ. Pa-taa nɔɔyʋ lɛ Daviid. (Kalɩ Keɣa 68:31.) Ɛsɔ sɛtʋ kele kele ñɩndʋ kaamʋ ñɩm siŋŋ Daviid ɛsɩndaa, nɛ eyele nɛ pana ɛzɩma tɩkɛdɩnɩ-ɩ yɔ ɛ-lakasɩ taa. Ɛha ñɩm sakɩyɛ se pɩsɩna nɛ pamanɩ templo. Azaafʋ sayɩnaa ma keɣsi nɛ samtʋ hendu nɛ pawɩlɩnɩ pɛ-ɛsɩmɩyɛ. Hendu natʋyʋ taa, pasam Ɛsɔ nɛ pawɩlɩ ɛzɩma Yehowa ‘tʋma sɔsɔna’ kɛdɩnɩ-wɛ yɔ. (Keɣa 74:2) Tobi lɛ, wazasɩ nzɩ Yehowa ha Daviid nɛ Azaafʋ sayɩnaa yɔ, sɩ-tɔm kaakɛdɩnɩ-wɛ siŋŋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, paasɔɔlaa se pawɩlɩ-ɩ pɛ-ɛsɩmɩyɛ. Maɣzɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋmaɣzɩnɩ keɣsi maɖaa panɛ yɔ ɩ-yɔɔ!

Takayaɣ ŋga Pɔɔlɩ ma Roma ñɩma yɔ, ɛbɛ kɛkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ yɔɔ? (Cɔnɩ tayʋʋ 8-9) *

8-9. (a) Ɛzɩma Pɔɔlɩ wɩlɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ e-koobiya? (b) Nɛ pɩtɩla ɛbɛ lɩ pɩ-taa?

8 Apostoloo Pɔɔlɩ tɩŋnɩ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ e-koobiya yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ ɛ-ɛsɩmɩyɛ. Ɛsɔ hanɩ-ɩ koobiya mba, pʋyɔɔ ɛsɛɣaɣ-ɩ paa ɛzɩmtaa ɛ-adɩma taa. Ɛtɩŋnɩ ɖɔɖɔ tɔm ndʋ ɛma-wɛ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ ɛ-ɛsɩmɩyɛ. Roma 16:1-15 taa, Pɔɔlɩ ya e-koobiya Krɩstʋ ñɩma 27 hɩla. Pɔɔlɩ tɔzɩ-wɛ se Prisɩka nɛ Akiila “paɖʋ pa-maɣmaɣ pe-wezuu kaɖɛ taa” ɛ-yɔɔ, nɛ ɛyɔɔdɩ ɖɔɖɔ se Feebee lʋbɩ “ɛyaa sakɩyɛ” yɔɔ, pɩkpɛndɩnɩ Pɔɔlɩ ɛnʋ ɛ-maɣmaɣ. Ɛsam e-koobiya kʋsɔɔlaa nɛ tʋmlaɖaa mba.

9 Pɔɔlɩ kaanawa se e-koobiya taatalɩ pilim, paa mbʋ yɔ ɛtɛzaɣ takayaɣ ŋga ɛma Roma ñɩma yɔ lɛ, ɛtɩka ɛ-lɩmaɣza pɛ-ɛjandʋ yɔɔ, ɛlɛ ɛñɩɣ niye pɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ na. Tɔm ndʋ Pɔɔlɩ ma koobiya mba yɔ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma tɩkpazɩ-wɛ ɖoŋ siŋŋ, alɩwaatʋ ndʋ pakalɩ-tʋ nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ ɛgbɛyɛ taa yɔ! Pɩtɩla piyeba nɛ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ pa nɛ Pɔɔlɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩɖaɣnɩ paɣlʋʋ nɛ pɩkpaɖɩ. Ɛzɩma ñɛ-ɛgbɛyɛ taa ñɩma tɩŋɩɣnɩ pɔ-yɔɔdaɣ nɛ pa-lakasɩ yɔɔ nɛ palakɩ kɩbandʋ yɔ, ŋwɩlɩɣ-wɛ ñɛ-ɛsɩmɩyɛ pɩ-yɔɔ ɖoŋ ɖoŋ?

10. Ɛzɩma Yesu wɩlɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa yɔ, ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

10 Tɔm ndʋ Yesu heyi Aazii cikpeluu taa agbaa naayɛ yɔ, tɩwɩlɩɣ se ɛsam ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa tʋmɩyɛ nɖɩ palaba yɔ ɖɩ-yɔɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Eheyaɣ Tiyaatiiri ɛgbɛyɛ tɔm lɛ, ɛpaɣzɩnaa se: “Mansɩm ña-lakasɩ nɛ ñɔ-sɔɔlɩm nɛ ñe-tisuu nɛ ñɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɛ ña-laŋɩyɛ ɖɔkʋʋ, nɛ manawa se ña-lakasɩ kɛdɛzaɣ ñɩnzɩ kɩlɩ nzɩ ŋŋlabɩ kiɖe tɛɛ yɔ.” (Natʋ 2:19) Yesu tɩyɔɔdɩ ɛgbɛyɛ taa ñɩma mba pa-tʋmɩyɛ tɔm ɖeke, ɛlɛ ɛsam-wɛ ɖɔɖɔ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tituzi-wɛ nɛ palabɩ-ɖɩ yɔ tɩ-yɔɔ. Paa pɩɩwɛɛ se Yesu ɛtasɩ lɔŋ nɩɩyɩ Tiyaatiiri ɛgbɛyɛ taa ñɩma nabɛyɛ yɔ, ɛpaɣzɩnɩ ɖoŋ kpazʋʋ tɔm nɛ ɛtɛzɩnɩ ɖɔɖɔ ɖoŋ kpazʋʋ tɔm. (Natʋ 2:25-28) Yesu kɛnɩ agbaa tɩŋa ñʋʋdʋ; maɣzɩ ɖoŋ weyi ɛwɛna yɔ ɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Pɩtɩkɛnɩ-ɩ kɩjɛyʋʋ se ɛsɛɛ-ɖʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩlakɩ-ɩ yɔ ɖɩ-yɔɔ. Paa mbʋ yɔ, ɛwɩlɩɣ-ɖʋ ɛ-ɛsɩmɩyɛ. Ɛkɛnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa!

PATƖWƖLƖ ƐSƖMƖYƐ

11. Ɛzɩ Ebree mba 12:16 yɔɔdʋʋ yɔ, lɩmaɣza wena Ezaawuu kaawɛnɩ wondu kiɖeɖetu yɔɔ?

11 Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ɛyaa mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ Bibl taa yɔ, pa-taa nabɛyɛ tɩlɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ pawɩlɩ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Paa Ezaawuu lʋlɩyaa kaasɔɔlɩ Yehowa nɛ pañaŋɩ-ɩ yɔ, ɛ-maɣmaɣ ɛtɩwɩlɩ se ɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ wondu kiɖeɖetu yɔɔ. (Kalɩ Ebree mba 12:16.) Ɛzɩma pɩkɔm nɛ pɩna kaɣlaa se ɛfɛyɩnɩ ɛsɩmɩyɛ? Ezaawuu labɩ kɩmɛlɛndʋ nɛ ɛkpaɣ ɛ-sɔsɔtʋ nɛ ɛpɛdɩnɩ e-neu Yakɔɔb nɛ ɛlɛ cɛlɩ-ɩ tɔɔnaɣ pi-lone taa. (Kiɖe 25:30-34) Pʋwayɩ Ezaawuu kɔm nɛ ekpiɖi ɛ-lakasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ siŋŋ. Ɛlɛ ɛtaawɩlɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ mbʋ ɛwɛna yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ pɩtaamʋna se ɛcaɣnɩ nɔɔyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ etihiɣ sɔsɔtʋ waɖɛ wazaɣ.

12-13. (a) Ɛzɩma Izrayɛɛlɩ piya wɩlaa se sɩfɛyɩnɩ ɛsɩmɩyɛ? (b) Nɛ ɛbɛ lɩ pɩ-taa?

12 Izrayɛɛlɩ piya kaawɛnɩ lɩmaɣza sakɩyɛ wena a-yɔɔ pɩɩwɛɛ se sɩwɩlɩ sɩ-ɛsɩmɩyɛ yɔ. Yehowa kɔnɩ Kɩjɩkpɩŋ Hiu Ejipiti ñɩma yɔɔ nɛ pɩha nʋmɔʋ nɛ sɩlɩɩ yomiye taa. Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ tasɩ sɩ-ñʋʋ yabʋ nɛ ɛɖɩzɩ Ejipiti sɔɔjanaa tɩŋa Teŋgu Kɩsɛɛmʋʋ taa. Izrayɛɛlɩ piya kaawɩlɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ nɛ sitee wabɩtʋ hendu nɛ sɩɖɛyɩnɩ Yehowa. Ɛlɛ siwobi pɩ-yɔɔ nɛ sɩwɩlɩ sɩ-ɛsɩmɩyɛ na?

13 Izrayɛɛlɩ piya katɩ kala kɩfana lɛ, sɩcaŋ sɩsɔɔ kɩbandʋ ndʋ payɩ Yehowa labɩ-sɩ yɔ tɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ sɩwɩlɩ se sɩtɩtasɩ wɛnʋʋ ɛsɩmɩyɛ. (Keɣa 105:7) Ɛzɩma tɩyɛ? “Izrayɛɛlɩ piya canɖaʋ kpeekpe midi kɩ-mɔɔŋ tɛɛ nɛ Moyizi nɛ Aarɔɔnɩ.” Toovenim taa lɛ, Yehowa simidaɣni sɩ-mɔɔŋ tɛɛ. (Ejl. 16:2, 8) Ɛ-taa taala leleŋ nɛ ɛzɩma ɛ-samaɣ taawɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ. Ɛyɔɔdɩ pʋwayɩ se Izrayɛɛlɩ canɖaʋ ŋgʋ ki-kpeekpe kɩkaɣ sɩbʋ kañɩmbusuu taa nɛ kɩ-taa lɛ, Yozuwee nɛ Kalɛɛb pe-ɖeke pɩkaɣ kazʋʋ. (Kɩg. 14:22-24; 26:65) Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩtaamaɣzɩnɩ kɩɖaŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɛnɩ, ɛlɛ ɖɩmaɣzɩnɩ kɩɖaŋ kɩbaŋ yɔ.

WƖLƖ ƐSƖMƖYƐ

14-15. (a) Ɛzɩma nesi ɖɔkɩyaa pɩzɩɣ nɛ pawɩlɩ ɖama ɛsɩmɩyɛ? (b) Ɛzɩma lʋlɩyaa pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ pe-piya nɛ sɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ?

14 Hɔʋ taa. Ye paa weyi ɛwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ hɔʋ taa yɔ, pɩwazɩɣ hɔʋ kpeekpe. Ye nesi ɖɔkɩyaa ɩwɩlɩɣ ɖama ɛsɩmɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, piyeki nɛ pɔñɔtɩnɩ ɖama nɛ pɩkpaɖɩ. Pɩwɛɣ-wɛ ɖɔɖɔ kɛlɛʋ se pekpeɣ ɖama alɩwaatʋ ndʋ payʋsʋʋnɩ ɖama yɔ. Walʋ weyi ɛwɩlɩɣ ɛsɩmɩyɛ ɛ-halʋ yɔ, pɩtasɩna se ɛyʋsʋʋ tɔm kɩbandʋ ndʋ ɛ-halʋ yɔɔdʋʋ nɛ kɩbam mbʋ ɛlakɩ yɔ lɛ, ‘ɛñɔkʋʋ-ɩ’ ɖɔɖɔ. (Adu. 31:10, 28) Nɛ halʋ lɔŋ tʋ heyiɣ ɛ-walʋ mbʋ ɖeyi ɖeyi ɛlɛ lakɩ nɛ pɩkɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ.

15 Lʋlɩyaa, nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɩpɩzɩɣ ɩtɩŋna nɛ ɩwɩlɩ mi-piya ɛzɩma sɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ? Ɩtaasɔɔ se mi-piya kaɣ maɣzɩnʋʋ mɩ-yɔɔdaɣ nɛ mɩ-lakasɩ. Pʋyɔɔ lɛ, ɩha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ nɛ ɩsɛɛ mi-piya se sɩlabaɣ lɛ alɩwaatʋ ndʋ sɩlakɩ-mɩ kɩbam nabʋyʋ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, ɩwɩlɩ mi-piya se sɩsɛɛ se ‘ŋlabaɣ lɛ,’ alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ lakɩ-sɩ kɩbam nabʋyʋ yɔ. Ɩsɩnɩ mi-piya nɛ sɩnɩɩ pɩ-taa se ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ lɩɣnɩ laŋɩyɛ taa na, nɛ tɔm ndʋ sɩyɔɔdʋʋ se sɩwɩlɩnɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ, tɩwɛnɩ wazaɣ sɔsɔɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Payaɣ halʋ nɔɔyʋ se Clary, ɛyɔɔdaa se: “Mon-ɖoo kaawɛnɩ pɩnzɩ 32 lɛ, e-ɖeke pɩɩkazaa nɛ ɛcɔŋnɩ piya naadozo yɔɔ. Mantalɩ pɩnzɩ 32 lɛ, mamaɣzɩ ɛzɩma pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ nzɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Pʋyɔɔ lɛ, meheyi-i se mɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ kɩlaŋ weyi payɩ ɛlawa nɛ ɛcɔnɩ ma nɛ me-neu nɛ man-ɖalʋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, ɩ-yɔɔ. Pitileɖi yɔ eheyi-m se tɔm ndʋ maaheyi-i yɔ tɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa, ɛmaɣzɩɣ tɩ-yɔɔ ɖoŋ ɖoŋ nɛ tɩhaɣ-ɩ taa leleŋ paa evemiye nɖɩ.”

Kpɛlɩkɩ ñe-piya ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ (Cɔnɩ tayʋʋ 15) *

16. Ha kɩɖaʋ ŋgʋ kɩwɩlɩɣ ɛzɩma ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ pɩzɩɣ nɛ pɩkpazɩ lalaa ɖoŋ yɔ.

16 Ɛgbɛyɛ taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɩlɩɣ ɛsɩmɩyɛ ɖo-koobiya yɔ, pɩkpazɩɣ-wɛ ɖoŋ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Jorge kɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɛ ɛwɛnɩ pɩnzɩ 28. Ɛtɔlɩ kʋdɔŋ siŋŋ nɛ ɛtɩpɩzɩ nɛ ewolo kediɣzisi fenaɣ pilim. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkɔm nɛ ɛpaɣzɩ kediɣzisi wobu yɔ, ɛtaapɩzɩɣ se ɛla tʋmɩyɛ naɖɩyɛ kediɣzaɣ ɖʋtʋ taa. Jorge yɔɔdaa se: “Pɩlakaɣ-m ɛzɩ mɛnfɛyɩ wazaɣ nakɛyɛ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mon-tomnaɣ taa alaafɩya taahaɣ-m nʋmɔʋ se mala ɛgbɛyɛ taa tʋma. Ɛlɛ kediɣzaɣ nakɛyɛ tɛma lɛ, koobu nɔɔyʋ heyi-m se: ‘Mɔnsɔɔlaa se mɛnsɛ-ŋ kpem kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ ŋha mɔ-hɔʋ yɔ kɩ-yɔɔ. Ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖiɣzina ɛzɩma samaɣ taa tɔm ndʋ ŋyɔɔdɩ pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa yɔ, titukuni-ɖʋ yɔ. Tɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa.’ Piitukuni-m siŋŋ nɛ mentisi ɛsɩtɛɣlɩm. Tɔm ndʋ ɖeyi ɖeyi pɩɩpɔzɩ-m alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa.”

17. Ɛzɩ Koloosi mba 3:15 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ Yehowa ɛsɩmɩyɛ ɛ-kʋjɔŋ yɔɔ?

17 Ðɛ-Ɛsɔ kʋjɔʋ tʋ. Yehowa ha-ɖʋ fezuu taa tɔɔnasɩ sakɩyɛ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Ðɩmʋʋ wɩlɩtʋ ndʋ tɩwazɩɣ-ɖʋ yɔ ɖe-kediɣzisi taa, ɖa-takayɩsɩ taa nɛ ɖɛ-tɛ intɛrnɛɛtɩ lona yɔɔ. Wiɖiyi ŋtɛm welisuu samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ nabʋyʋ, yaa ŋkalɩ takayaɣ taa tɔm ñʋʋ nakʋyʋ yaa ŋcɔnɩ JW Tɔm Ðɩyɔɔdɩyɛ yɔɔ video nakʋyʋ nɛ ŋyɔɔdɩ se: ‘Tɔm tʋnɛ ɖeyi ɖeyi pɩɩpɔzɩ-m’? Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ Yehowa? (Kalɩ Koloosi mba 3:15.) Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla mbʋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖɩsɛɛ-ɩ kʋjɔŋ kɩbaŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ ɖa-adɩma taa.​—Yak. 1:17.

Ye ɖɩɖʋʋ nesi nɛ ɖɩcɔŋnɩ Kewiyaɣ Kpaaŋ yɔɔ se kɩwɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩwɩlɩɣ ɛsɩmɩyɛ (Cɔnɩ tayʋʋ 18)

18. Ɛzɩma tɩyɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ ɖe-Kewiyaɣ Kpaaŋ yɔɔ?

18 Ðɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ Yehowa ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcɔŋnɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ lona yɔɔ se awɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ yɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩɖʋʋ nesi ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖɩcɔŋnɩ ɖe-Kewiyaɣ Kpaamɩŋ yɔɔ, nɛ koobiya mba pɔcɔŋnɩ menziiniwaa mba palakɩnɩ tʋmɩyɛ Kpaaŋ taa yɔ pɔ-yɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se pɔcɔnɩ pe-ɖeɖe camɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcɔŋnɩ ɖe-Kewiyaɣ Kpaamɩŋ yɔɔ camɩyɛ yɔ, piyeki nɛ ileɖi nɛ paakaɣ wɛɛkʋʋ liidiye sakɩyɛ se pɔñɔɔzɩnɩ ɩ nɛ ɩ-taa wondu. Piyeki ɖɔɖɔ nɛ ɖɩtɔsɩ liidiye nɛ pɩkpaɖɩ nɛ ɖɩmanɩ Kpaamɩŋ kɩfaŋ nɛ ɖɩñɔɔzɩnɩ ɖɔɖɔ Kpaamɩŋ lɛɛŋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ.

19. Lɔŋ weyi ŋkpɛlɩkɩ mbʋ pɩtalɩ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ nɔɔyʋ nɛ ɛ-halʋ yɔ pɩ-taa?

19 Koobiya mba palakɩ tʋma sakɩyɛ se pɩwazɩ-ɖʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɩlɩɣ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ yɔ, ɖɔ-tɔm pee pɩzɩɣ ayele nɛ lɩmaɣza wena koobu nɔɔyʋ kaawɛnɩ kala wena ɛwɛɛ nɛ ɛkatɩɣ yɔ a-yɔɔ yɔ alɛɣzɩ. Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ nɔɔyʋ nɛ ɛ-halʋ pa-kɩɖaʋ tɔm. Pɛtɛm tɔm susuu kɩyakʋ nakʋyʋ niŋkaɣ alɩwaatʋ taa nɛ pekpe lɛ, pɩɩnɩ-wɛ siŋŋ. Niŋkaɣ kaawɛɛ siŋŋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, halʋ suu niŋkaɣ toko nɛ ɛhɩnɩ. Tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ lɛ, eheyi ɛ-walʋ se ɛnʋ ɛɛtasɩɣ pɩzʋʋ nɛ ewolo egeetiye yɔɔ cɔnʋʋ tʋmɩyɛ yɔɔ. Pʋwayɩ tanaŋ ŋgʋ kɩ-tɛɛ lɛ, halʋ ɛnʋ ɛmʋ takayaɣ nakɛyɛ; ɛgbɛyɛ piliŋa manɩ-ɩ kɛ. Pasamɩ-ɩ takayaɣ ŋga ka-taa ɛ-tɔm susuu nɛ ɛ-tɩ ɖɔkʋʋ pɔ-yɔɔ. Takayaɣ ŋga kɔyɔɔdaɣ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɛyʋ ɛlɛɣzɩɣ ɖɩzʋyɛ paa kpɩtaʋ ŋgʋ yɔ pɩ-tɔm. Ɛ-walʋ yɔɔdaa se: “Samtʋ ndʋ, tiitukuni-i siŋŋ nɛ ɛtɩtasɩ yɔɔdʋʋ wiɖiyi kpa se eyeki egeetiye yɔɔ cɔnʋʋ tʋmɩyɛ. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ mamaɣzaɣ se meyeki yɔ, eseɣti-m tam sakɩyɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ.” Koobu ɛnʋ nɛ ɛ-halʋ palabɩ egeetiye yɔɔ cɔnʋʋ tʋmɩyɛ ɛzɩ pɩnzɩ 40 mbʋ yɔ.

20. (a) Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩlakɩ paa ɖooye? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩlakɩ mbʋ?

20 Ðiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩŋnɩ ɖa-lakasɩ nɛ ɖɔ-yɔɔdaɣ yɔɔ paa evemiye nɖɩ nɛ ɖɩwɩlɩɣ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ. Ɛyaa sakɩyɛ fɛyɩnɩ ɛsɩmɩyɛ sɔnɔ, pʋyɔɔ lɛ ɖɔ-tɔm pee nɛ ɖa-lakasɩ kɩbanzɩ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ nɔɔyʋ nɛ ɛlʋbɩnɩ kala nɛ nɩɣzɛ wena ɛkatɩɣ paa ɖooye yɔ. Nɛ ye ɖɩwɩlɩɣ ɛsɩmɩyɛ yɔ, piyeki nɛ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖa nɛ lalaa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɖɩkpa ɖoŋ nɛ ɖɩwɛɛ tam. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɖɩkaɣ maɣzɩnʋʋ ɖa-Caa kʋjɔʋ tʋ nɛ ɛsɩmɩyɛ wɩlɩyʋ sɔsɔ Yehowa.

HENDU 20 Ŋha-ɖʋ ña-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ

^ tay. 5 Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Yehowa, Yesu nɛ Samaarii canaɣ nakɛyɛ cɔlɔ ɛsɩmɩyɛ wɩlʋʋ yɔɔ? Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ pɔ-tɔm yɔɔdʋʋ nɛ ɖɩkaɣ ɖɔɖɔ yɔɔdʋʋ kɩɖaŋ lɛɛŋ tɔm. Ðɩkaɣ yɔɔdʋʋ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyɩ siŋŋ se ɖɩwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ yɔ nɛ ɖɩkaɣ naʋ ɖɔɖɔ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla mbʋ yɔ.

^ tay. 1 TƆM TƆBƲƲ: Ɛsɩmɩyɛ wɛnʋʋ tɔbʋʋ lɛ se ɖiɖiɣzina se nabʋyʋ yaa nɔɔyʋ wɛnɩ wazaɣ. Tɔm piye nɖɩ, ɖɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ wɛtʋ ndʋ ɛyʋ wɛɣna alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ lakɩ-ɩ kɩbam nabʋyʋ yɔ.

^ tay. 55 KƖLƐMƖŊ YƆƆ TƆM: Pɛwɛɛ nɛ pakalɩɣ takayaɣ ŋga Pɔɔlɩ mawa yɔ Roma ɛgbɛyɛ taa; Akiila, Prisiili, Feebee, nɛ lalaa pa-taa labɩ leleŋ se paya pa-hɩla takayaɣ ŋga ka-taa.

^ tay. 57 KƖLƐMƖŊ YƆƆ TƆM: Ðoyo nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ ɛ-pɛlɛ se ɛlɛ ɛwɩlɩ ɛsɩmɩyɛ koobu halɩñɩnʋ akpadɩyʋ nɔɔyʋ ɛ-kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔɔ.