8-زەرتتەۋ ماقالاسى
العىس بىلدىرۋگە اسىق بولايىق
«ٵردايىم العىس بىلدىرىڭدەر» (قول. 3:15).
46-ٵن ەحوبا، راقمەت!
اڭداتپا *
1. يسا ساۋىقتىرعان ساماريالىق كىسى ريزاشىلىعىن قالاي ٴبىلدىردى؟
ولار ابدەن قاجىدى. ون الاپەس كىسىنىڭ ايىعامىز دەگەن ٷمىتى بوزدەي سوگىلىپ جاتتى. ٴبىراق ٴبىر كۇنى ولار الىستان يسانى كورىپ قالدى. ونىڭ كەز كەلگەن اۋرۋدى ساۋىقتىرا الاتىنىن ەستىگەن ولار نىق سەنىممەن: «يسا، ۇستاز، بىزگە راقىمىڭىزدى تۇسىرە كورىڭىز!»— دەپ ايعاي سالدى. ون كىسى قۇلان-تازا ايىعىپ كەتتى. ارينە، ولاردىڭ ٵرقايسىسى يسانىڭ مەيىرىمدىلىگىنە شەكسىز ريزا ەدى. الايدا ارالارىنداعى بىرەۋى عانا ريزاشىلىعىن * ىشىنە بۇكپەي، سىرتقا ٴبىلدىردى. سول كىسى ساماريالىق ەدى، ونىڭ «قۇدايدى بار داۋسىمەن ماداقتاۋعا» ىقىلاسى ەرەك ەدى (لۇقا 17:12—19).
2، 3. ا) نەگە كەيدە ريزاشىلىق بىلدىرمەي جاتامىز؟ ٵ) وسى ماقالادا نەنى ٴسوز ەتەمىز؟
2 ساماريالىق كىسى سياقتى ٴبىز دە مەيىرىمدىلىك تانىتقاندارعا العىس بىلدىرگىمىز كەلەدى. الايدا كەي كەزدەرى بۇلاي ەتۋدى ۇمىتىپ جاتامىز.
3 بۇل ماقالادا العىسىمىزدى سوزىمىزبەن ٵرى ىسىمىزبەن بىلدىرۋدىڭ ماڭىزىن قاراستىرامىز. كيەلى كىتاپتاعى ريزاشىل بولعان جانە بولماعان كەيىپكەرلەردىڭ مىسالدارىنا توقتالامىز. سوسىن العىس بىلدىرۋدىڭ كەيبىر جولدارىن تارقاتامىز.
العىس بىلدىرۋدىڭ ماڭىزى
4، 5. نەگە ريزاشىلىق بىلدىرگەن ٴجون؟
4 ەحوبا — العىس بىلدىرۋدىڭ ۇلگىسى. ول مۇنى ٴتۇرلى جولدارمەن ىستەيدى. سونىڭ ٴبىرى — ول كوڭىلىنەن شىققان ادامعا باتاسىن توگەدى (سام. 2-ج. 22:21؛ ٴزاب. 13:6؛ مات. ). جازبالار ٴبىزدى «سۇيىكتى بالالارى رەتىندە قۇدايعا ەلىكتەڭدەر» دەپ شاقىرادى ( 10:40، 41ەفەس. 5:1). سونىمەن، ريزاشىلىق ٴبىلدىرۋىمىز كەرەكتىگىنىڭ ەڭ باستى سەبەبى — ٴبىز ەحوباعا ەلىكتەگىمىز كەلەدى.
5 ال ەندى نەگە العىس بىلدىرەتىنىمىزدىڭ تاعى ٴبىر سەبەبىن قاراستىرىپ كورەيىك. ريزاشىلىقتى ٴدامدى اسقا تەڭەۋگە بولادى. ونى جالعىز ەمەس، بولە جەگەن الدەقايدا ٴدامدى. سول سياقتى وزگەلەر جاقسىلىعىمىزدى ەلەپ-ەسكەرىپ، ريزاشىلىقتارىن بىلدىرگەندە، ٴبىز باقىتتى بولامىز. ال ٴبىز العىس ايتقاندا، وزگەلەر باقىتتى بولادى. ويتكەنى ولاردىڭ بىزگە كورسەتكەن كومەگى يا قاجەتتىنى بەرگەنى تەككە كەتپەگەنىن بىلەدى. ناتيجەسىندە ەكەۋارا دوستىعىمىز جاراسىپ، نىعايا تۇسپەك.
6. العىس سوزدەر مەن التىن المانىڭ قانداي ۇقساستىقتارى بار؟
6 العىس ايتۋدىڭ قۇندىلىعى شەكسىز. كيەلى كىتاپتا: «ۋاقىتىندا ايتىلعان ٴسوز كۇمىس تاباققا سالىنعان التىن الماداي»،— دەگەن سوزدەر بار (ناق. س. 25:11). التىن المانىڭ كۇمىس تاباقتا جاتقانى نەتكەن ادەمى كورىنىس، سولاي ەمەس پە؟! ال ونىڭ قۇندىلىعىنا كەلەر بولساق، ول ەندى بولەك اڭگىمە! وسىنداي سي الساڭىز قانداي كۇي كەشەر ەدىڭىز؟ وزگەلەرگە سيلايتىن العىس سوزدەرىڭىز دە وسىنداي قۇنعا تەڭ. مىنا جايتتى دا ۇمىتپاڭىز: التىننان جاسالعان الما ومىرشەڭ كەلەدى. سول سياقتى ٴسىزدىڭ العىس سوزدەرىڭىز ادامنىڭ جادىندا ۇزاققا ساقتالىپ، ٴتىپتى ٶمىر بويى جانىنا جالاۋ بولۋى مۇمكىن.
ريزاشىل جاندار
7. ٴزابۇر 26:6—8 تارماقتاردان بىلگەنىمىزدەي، ٴداۋىت جانە باسقا دا زابۇر جىرشىلارى العىستارىن قالاي بىلدىرگەن؟
7 ەجەلدە كوپتەگەن قۇدايدىڭ قىزمەتشىسى العىستى بىلگەن جاندار ەدى. ٴداۋىت — سولاردىڭ ٴبىرى (ٴزابۇر 26:6—8 وقىڭىز). ونىڭ تازا عيباداتتى باعالاعانى سونشالىق — مۇنىسى ىسىنەن كورىنەتىن. ول عيباداتحانا قۇرىلىسىنا قوماقتى قازىناسىن تارتۋ ەتتى. اساپتىڭ ۇرپاقتارى ريزاشىلىقتارىن زابۇر، ياكي ماداق جىرلارىن جازىپ ٴبىلدىردى. ٴبىر جىرىندا ولار قۇدايعا العىس ايتىپ، «كەرەمەت ىستەرىنە» دەگەن تاڭدانىسىن جاريالادى (ٴزاب. 75:1). ٴداۋىت پەن اساپتىڭ ۇرپاقتارى ەحوبادان العان باتالارىنا قانشالىقتى ريزا ەكەندەرىن كورسەتكىسى كەلدى. زابۇر جىرشىلارىنا قاي جاعىنان ەلىكتەي الاسىز؟
پاۋىل ريمدىكتەرگە جازعان حاتىمەن ريزاشىلىق بىلدىرۋگە قاتىستى نە ۇيرەتتى؟ (8، 9-ابزاستى قاراڭىز) *
8، 9. ەلشى پاۋىل باۋىرلاستاردى باعالايتىنىن قالاي كورسەتتى، ونىڭ ناتيجەسى قانداي بولسا كەرەك؟
8 ەلشى پاۋىلدىڭ باۋىرلاستاردى باعالايتىنى ولار جايىندا ايتقان سوزدەرىنەن سەزىلىپ تۇرعان. ول ىلعي دا قۇدايعا ولار ٷشىن العىس ايتاتىن. سونداي-اق باعالايتىنىن وزدەرىنە جازىپ جىبەرەتىن. ريمدىكتەرگە ارنالعان حاتتىڭ 16-تاراۋىندا العاشقى 15 تارماعىندا پاۋىل 27 ٴماسىحشىنىڭ اتىن اتادى. ىشىندەگى پريسكا مەن اقيلا ول ٷشىن «باستارىن قاتەرگە تىككەنىن»، ال فوبە وعان جانە «كوپ باۋىرلاستارعا قورعانىش بولعانىن» ەرەكشەلەپ ايتىپ ٶتتى. ول جانىنا جاقىن، ەرەن ەڭبەكتەنىپ جۇرگەن وسى باۋىرلاستاردان ماقتاۋ سوزدەرىن ايامادى (ريم. 16:1—15).
9 پاۋىل باۋىرلاستاردىڭ كەمەلسىز ەكەنىن تۇسىنەتىن، دەسە دە حاتىنىڭ سوڭىندا ولاردىڭ جاقسى جاقتارىنا باسا نازار اۋداردى. بۇكىل قاۋىم الدىندا پاۋىلدىڭ ماقتاۋ سوزدەرى وقىلىپ جاتقاندا، ولاردىڭ ٴبىر سەرپىلىپ قالعانى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. ناتيجەسىندە باۋىرلاستاردىڭ پاۋىلمەن دوستىعى بەكي ٴتۇستى دەپ سەنىممەن ايتا الامىز. قاۋىمداعى باۋىرلاستاردىڭ جاقسى ٴسوزى مەن ىسىنە ٵردايىم العىس بىلدىرەسىز بە؟
10. يسا ٸزباسارلارىنا قالاي ريزاشىلىق بىلدىرگەن جانە ودان نە ۇيرەنەمىز؟
10 كىشى ازياداعى كەيبىر قاۋىمدارعا جولداعان حاتتارىندا يسا ىزباسارلارىنىڭ ەڭبەكتەرىنە العىسىن بىلدىرگەن. ماسەلەن، تياتيراداعى قاۋىمعا ارناعان حاتىن ول بىلاي دەپ باستادى: «سەنىڭ ىستەرىڭدى، سۇيىسپەنشىلىگىڭدى، سەنىمىڭ مەن قىزمەتىڭدى، تاباندىلىعىڭدى جانە قازىرگى ىستەرىڭنىڭ بۇرىنعىدان كوپ ەكەنىن بىلەمىن» (ايان 2:19). بايقاساڭىز، ول ىستەرىنىڭ العا باسىپ جاتقانىن ايتىپ قانا قويماي، جاقسى ىستەرىنە قوزعاۋ بولعان قاسيەتتەرى ٷشىن دە ماقتاعان. تياتيراداعى كەيبىر ماسىحشىلەردى تۇزەتۋ كەرەك بولعانىمەن، يسا حاتىن جىگەرلى سوزبەن باستاپ، جىگەرلى سوزبەن اياقتادى (ايان 2:25—28). بارلىق قاۋىمداردىڭ باسى يسانىڭ قانداي زور بيلىككە يە ەكەندىگى جايلى ويلاپ كورىڭىزشى! بىلاي قاراساق، اتقارىپ جاتقان ەڭبەگىمىزگە راقمەت ايتۋعا ول مىندەتتى ەمەس. دەگەنمەن ول العىسىن ىشىنە بۇگىپ قالماي بىلدىرەدى. بۇل قاۋىم اقساقالدارى ٷشىن كەرەمەت ۇلگى، سولاي ەمەس پە؟!
العىستان ادا ادامدار
11. ەۆرەيلەرگە 12:16 دان كورگەنىمىزدەي، ەساۋ قاسيەتتى نارسەلەرگە قالاي قارادى؟
11 ٴبىر وكىنىشتىسى، كيەلى كىتاپتاعى كەيىپكەرلەردىڭ ٴبارى بىردەي ريزاشىل بولا بەرمەگەن. سولاردىڭ ٴبىرى — ەساۋ. ول ەحوبانى ٴسۇيىپ، قۇرمەت تۇتاتىن اتا-انانىڭ قولىندا وسسە دە، قاسيەتتى نارسەلەردىڭ باعاسىن تۇسىنبەدى (ەۆرەيلەرگە 12:16 وقىڭىز). ەساۋدىڭ مۇنىسى قالاي ايقىن بولدى؟ ول تۇڭعىشتىق جولىن ٸنىسى جاقىپقا ٴبىر كەسە كوجەگە بولا ساتىپ جىبەردى (مۇس. 1-ج. 25:30—34). كەيىننەن سانىن سوعىپ، قاتتى وپىق جەدى. ەساۋ قولىندا بارىن باعالامادى، سوندىقتان تۇڭعىش بالاعا تيەسىلى باتانى الا الماعانىنا نارازى بولعانى بەكەرشىلىك بولدى.
12، 13. يسرايل حالقىنىڭ العىستان جۇرداي ەكەنى قالاي ايقىن بولدى جانە بۇل نەگە اكەپ سوقتىردى؟
12 يسرايلدىكتەردە العىس بىلدىرۋگە سەبەپ جەتىپ-ارتىلاتىن. مىسىرعا ون اپات جىبەرگەننەن كەيىن ەحوبا ولاردى قۇلدىقتان ازات ەتتى. سوسىن قىزىل تەڭىزدە مىسىر اسكەرىن تىپ-تيپىل ەتىپ، ال ولاردى قاۋىپتەن امان ساقتاپ قالدى. ريزاشىلىقتارى ىشتەرىنە سيماي، حالىق ەحوبانى ماداقتاپ جەڭىس ٵنىن شىرقاي جونەلدى. ولار وسى ريزاشىل قالىپتارىن ساقتاپ قالدى ما؟
13 جاڭا قيىندىقتارعا تاپ بولىپ ەدى، يسرايلدىكتەر ەحوبانىڭ جاساعان بار جاقسىلىعىن ەستەرىنەن تارس شىعاردى. سودان العىستان جۇرداي ەكەندەرى ايقىن بولدى (ٴزاب. 106:7). قالاي دەيسىز عوي؟ «يسرايل قاۋىمى مۇسا مەن حارونعا كۇڭكىلدەي باستادى». شىندىعىندا ولار ەحوبانىڭ وزىنە قارسى كۇڭكىلدەدى (مۇس. 2-ج. 16:2، 8). حالقىنىڭ بۇل قىلىعى قۇدايدىڭ جۇرەگىن سىزداتتى. ەحوبا سول ۇرپاقتىڭ، ەشۋا مەن حالەپتەن باسقاسى، ٴشول دالادا تۇگەلىمەن ٶلىپ كەتەتىنىن ايتتى (مۇس. 4-ج. 14:22—24؛ 26:65). قازىر وسى مىسالداردىڭ جامانىنان جيرەنىپ، جاقسىلارىنان ۇيرەنەتىن بولامىز.
ريزاشىلىقتىڭ بۇگىنگى كورىنىسى
14، 15. ا) ەرلى-زايىپتىلار ٴبىر-بىرىنە ريزاشىلىقتارىن قالاي بىلدىرسە بولادى؟ ٵ) اتا-انالار بالالارىنا العىس ٴبىلدىرۋدى قالاي ۇيرەتە الادى؟
14 وتباسىندا. ٷي ىشىندەگىلەرىنىڭ العىس بىلدىرگەنى بۇكىل وتباسىنىڭ يگىلىگىنە اسادى. ٴبىر-بىرىنەن ريزاشىلىقتارىن ايامايتىن جۇبايلار ٴبىر-بىرىنە جاقىن بولا تۇسەدى. اعات كەتكەن كەزدەردە ٴبىر-ٴبىرىن تەز كەشىرەدى. جارىن باعالايتىن ەر-ازامات ايەلىنىڭ ايتقان، جاساعان جاقسى نارسەلەرىن بايقاپ قانا قويماي، «ونى ماقتايدى» (ناق. س. 31:10، 28). دانا ايەل دە اسىل جارىن اسىرەسە نە ٷشىن باعالايتىنىن ٴبىلدىرىپ وتىرادى.
15 اتا-انالار، بالالارىڭىزعا العىس ٴبىلدىرۋدى قالاي ۇيرەتە الاسىزدار؟ ولار ٵر ٴسوزىڭىز بەن قيمىل-ارەكەتىڭىزدى قايتالاۋعا بەيىم كەلەدى. سوندىقتان بالاڭىزدىڭ ىستەگەن جاقسىلىعىنا راقمەت ايتۋدا ٶزىڭىز ۇلگى كورسەتىڭىز. وزگەلەر وعان جاقسىلىق جاساعاندا، راقمەت ايتۋدى دا ۇيرەتىڭىز. العىس ايتقاندا دا ونى شىن جۇرەكتەن
ايتسا، مۇنىڭ جاقسى اسەرى كوپ ەكەنىن ٴتۇسىندىرىڭىز. كلاري ەسىمدى ٴبىر ايەل بىلاي دەيدى: «انام 32 جاسىندا كۇتپەگەن جەردەن ٷش بالامەن جالعىز قالدى. ٶزىم وسى جاسقا كەلگەندە، اناما ٴبىزدى جالعىز ٶسىرۋ قانشالىقتى قيىن بولعانىن ويلادىم. ٴبىز ٷشىن بارعان قۇرباندىقتارىنا العىسىم شەكسىز ەكەنىن ايتتىم. جاقىندا ول ماعان سول ايتقاندارىمنىڭ جانىنا مايداي جاققانىن، سوزدەرىمدى ٴجيى ەسىنە الىپ، كوڭىلى جادىراپ قالاتىنىن ايتتى».بالالارىڭىزعا العىس ٴبىلدىرۋدى ۇيرەتىڭىز (15-ابزاستى قاراڭىز) *
16. ريزاشىلىق بىلدىرگەنىمىز باسقالاردى قالاي جىگەرلەندىرە الاتىنىنا مىسال كەلتىرىڭىز.
16 قاۋىمدا. باۋىرلاستارعا العىس ٴبىلدىرىپ وتىرساق، بويلارىنا كۇش-جىگەر قۇيامىز. سونىڭ ٴبىر مىسالىن ايتا كەتەيىك. 28 جاسار حورحە ەسىمدى اقساقال قاتتى اۋىرىپ قالادى. ول جينالىستارعا ٴبىر اي بويى بارا المايدى. ٴسال جاقسارعان سوڭ قاۋىمعا كەلە باستاعانىمەن، تاپسىرمامەن شىعۋعا شاماسى بولمادى. حورحە بىلاي دەيدى: «مۇمكىندىكتەرىم شەكتەلىپ، قاۋىمداعى جاۋاپكەرشىلىكتەرىمدى اتقارا المايتىنىما قىنجىلدىم، ٶزىمدى تۇككە جاراماي قالعانداي سەزىندىم. الايدا ٴبىر كۇنى كەزدەسۋدىڭ سوڭىندا ٴبىر ەر باۋىرلاس كەلىپ: —سەن مەنىڭ وتباسىما كەرەمەت ۇلگى بولدىڭ، سول ٷشىن راقمەت ايتقىم كەلەدى. سوڭعى بىرنەشە جىل بويى باياندامالارىڭدى ۇيىپ تىڭداپ، قالاي ٴتانتى بولعانىمىزدى سەن بىلمەيتىن دە شىعارسىڭ. ٴبىراق سولاردىڭ ارقاسىندا ٴبىز رۋحاني وستىك،— دەدى. تاماعىما ٴبىر ٴتۇيىن تىعىلىپ، كوزىم جاسقا تولىپ كەتتى. ماعان كەرەك سوزدەر وسى ەدى».
17. قولوستىقتارعا 3:15 تە ايتىلعانداي، ەحوباعا جومارتتىعى ٷشىن قالاي ريزاشىلىق بىلدىرسەك بولادى؟
17 جومارت قۇدايىمىزعا. ەحوبا بىزگە رۋحاني اس-سۋدى اسىپ-تاسىعان مولشەردە بەرىپ وتىر. مۇنىڭ ىشىندە قاۋىم كەزدەسۋلەرى، جۋرنالدار مەن سايتىمىز ارقىلى بەرىلەتىن پايدالى نۇسقاۋلار دا بار. بايانداما تىڭداعاندا، ٴبىر ماقالا وقىپ نە برودكاستينگ ارناسىن كورگەندە، «تۋرا ماعان ارنالعان ەكەن» دەگەن كەزىڭىز بولعان با؟ ەحوباعا ريزاشىلىعىمىزدى قالاي بىلدىرە الامىز؟ (قولوستىقتارعا 3:15 وقىڭىز). مۇنىڭ ٴبىر جولى — وسى يگى سيلارى ٷشىن دۇعادا ۇنەمى العىس ايتۋ (جاق. 1:17).
پاتشالىق سارايىنىڭ تازالىق جۇمىستارىنا قاتىسۋ — ريزاشىلىق بىلدىرۋدىڭ كەرەمەت مۇمكىندىگى (18-ابزاستى قاراڭىز)
18. پاتشالىق سارايىمىزعا ريزا ەكەنىمىزدى قالاي كورسەتسەك بولادى؟
18 عيبادات ەتەتىن ٷيىمىزدى تازا، ۇقىپتى ۇستاعانىمىز دا ەحوباعا العىس بىلدىرۋگە جاتادى. ٴبىز پاتشالىق سارايىن تازالاۋ مەن
كۇتىپ ۇستاۋعا اتسالىسىپ تۇرامىز، ال قاۋىمنىڭ دىبىس پەن بەينە اپپاراتۋراسىن قولداناتىندار وعان ۇقىپپەن قارايدى. پاتشالىق سارايىمىزدى تيىسىنشە كۇتىپ ۇستاساق، ول ۇزاققا قىزمەت ەتىپ، اۋقىمدى جوندەۋ جۇمىستارىن قاجەت ەتپەيدى. سوندا دۇنيەجۇزى بويىنشا پاتشالىق سارايلارىن سوعۋعا نە جوندەۋدەن وتكىزۋگە كوپ قارجى قالادى.19. اۋداندىق باقىلاۋشى مەن ايەلىنىڭ وقيعاسىنان نە ٴتۇيدىڭىز؟
19 ٴبىز ٷشىن اۋىر ەڭبەك ەتەتىندەرگە. ريزاشىلىق بىلدىرگەنىمىز وزگەلەردىڭ ٶز قيىندىقتارىنا دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتىپ جىبەرۋى مۇمكىن. ٴبىر اۋداندىق باقىلاۋشى مەن ونىڭ ايەلىمەن بولعان وقيعانى كورەيىك. قىستىڭ ٴبىر قاقاعان كۇنى ولار ەرتەدەن كەشكە دەيىن قىزمەت ەتىپ، شارشاپ-شالدىعىپ ۇيلەرىنە ارەڭ جەتەدى. ۇيدىڭ سۋىق بولعانى سونشا — ايەلى سىرت كيىمىمەن ۇيىقتايدى. تاڭەرتەڭ ويانعاندا، ول كۇيەۋىنە ارالاۋشىلىق قىزمەتكە ٵرى قاراي شىداي المايتىنىن ايتادى. سول كۇنى فيليالدان حات كەلەدى. حات ايەلىنە ارنالعان ەكەن. وندا قىزمەتى مەن تاباندىلىعى ٷشىن ماقتاۋ سوزدەر جازىلىپتى. اپتا سايىن ۇيدەن ۇيگە كوشۋدىڭ قانشالىقتى قيىن ەكەنىن تۇسىنەتىندەرىن ايتىپتى. كۇيەۋى بىلاي دەيدى: «سول ماقتاۋ سوزدەر ايەلىمنىڭ جۇرەگىنە اسەر ەتكەنى سونشا — ول قىزمەتىمىزدى تاستايىق دەپ سودان كەيىن ايتقان ەمەس. كەرىسىنشە، مەن تاستايىق دەگەندە، بىرنەشە رەت مەنى ويىمنان قايتاردى». بۇل جۇپ ارالاۋشىلىق قىزمەتتى 40 جىلداي اتقاردى.
20. كۇن سايىن نە ىستەۋگە اسىق بولۋىمىز كەرەك جانە نەگە؟
20 ريزاشىل ەكەنىمىزدى ٵر كۇنى سوزىمىزبەن دە، ىسىمىزبەن دە كورسەتۋگە اسىق بولايىق. ٴبىزدىڭ ٴبىراۋىز ٴسوزىمىز بەن جاقسى ٸسىمىز مىنا العىسسىز دۇنيەدە مىسى باسىلىپ جۇرگەن باۋىرلاستاردىڭ ەڭسەسىن كوتەرىپ، قانات ٴبىتىرۋى مۇمكىن. سونداي-اق ماڭگىلىككە ۇلاساتىن دوستىعىمىزدىڭ ٴجىبىن بەرىك ەتەدى. ال ەڭ باستىسى، جومارت تا ريزاشىل اكەمىز ەحوباعا ەلىكتەيمىز!
20-ٵن سەن ۇلىڭدى قيدىڭ
^ 5-ابزاس ەحوبادان، يسا مەن ساماريالىق الاپەس كىسىدەن ريزاشىلىق جايىندا نە ۇيرەنۋگە بولادى؟ بۇل ماقالادا ولاردىڭ جانە وزگەلەردىڭ مىسالدارى قاراستىرىلادى. سونداي-اق العىس ٴبىلدىرۋ نەلىكتەن ماڭىزدى ەكەنىن ٵرى ونىڭ قانداي جولدارى بار ەكەنىن تالقىلايمىز.
^ 1-ابزاس ٴسوز ٴمانى: بىرەۋگە يا بىردەڭەگە ريزا بولۋ دەگەن — سول ادامنىڭ يا نارسەنىڭ جوعارى باعاسىن ٴتۇسىنۋ. بۇل ٴسوز جۇرەكتەن شىققان العىس سەزىمىنە نۇسقايدى.
^ 55-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: ريمدەگى قاۋىمدا پاۋىلدىڭ حاتىن وقىپ جاتىر؛ اقيلا، پريسكيلا، فوبە جانە باسقا دا باۋىرلاستار ٶز ەسىمدەرىن ەستىپ قۋانىپ جاتىر.
^ 57-ابزاس سۋرەت سيپاتتاماسى: اناسى قىزىنا قارت باۋىرلاستىڭ كەرەمەت ۇلگىسى ٷشىن العىس بىلدىرۋگە كومەكتەسىپ جاتىر.