Дәрбази һондоре буйин

Дәрбази навәроке буйин

ГОТАРА БОНА ҺИНБУНЕ 8

Чьрʹа Әм Гәрәке Шекьрдар бьн?

Чьрʹа Әм Гәрәке Шекьрдар бьн?

«Шекьрдар бьн» (КОЛС. 3:15).

КʹЬЛАМА 46 Жь Тә Рʹази нә Йаһоԝа

ВЕ ГОТАРЕДА *

1. Мәрьве Самәри кʹижан Иса ԛәнщ кьрьбу, чаԝа рʹазибуна хԝә да кʹьфше?

ДӘҺӘ мер һʹаләки гәләк гьранда бун, чьмки кʹоти бун. Әԝана нә жи дьфькьрин ԝәки ԝе ԝәʹдәки ӧса бе, кӧ әԝана ԛәнщ бьн. Ле рʹожәке ԝана жь дурва Иса Мамостайе мәзьн дитьн. Әԝана пешийа ве йәке пеһʹәсийабун, ԝәки Иса һʹәму щурʹә нәхԝәшийа ԛәнщ дькә, у ԝана баԝәр дькьр, кӧ әԝ дькарә ԝана жи ԛәнщ кә. Ләма ԝана бь дәнге бьльнд кьрьнә гази: «Исайе мамоста, ль мә ԝәрә рʹәʹме». У әԝ дәһә мер бь тʹәмами ԛәнщ бун. Бешьк, әԝана гьшк жи жь Иса рʹази бун. Ле йәк жь ԝан нә тʹәне дьле хԝәда кьре ԝи шекьранд, * ле әԝи пе кьре хԝә Исарʹа да кʹьфше. Әԝ Самәрийе кʹоти, жь рʹазибуне «бь дәнгәки бьльнд шькьри дьда Хԝәде» (Луԛа 17:12-19).

2, 3. а) Чьрʹа щара әм бир дькьн рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше? б) Әме ве готареда дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

2 Мина мәрьве Самәри, әм жи дьхԝазьн ԛәнщийед мәрьва бьшекьриньн. Ле щара ӧса дьбә, кӧ әм бир дькьн пе гьли йан жи пе шьхӧле хԝә рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше.

3 Ве готареда, әме шеԝьр кьн, кӧ чьрʹа фәрз ә пе гьли у кьред хԝә рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше. Әме ӧса жи жь Кʹьтеба Пироз мәсәлед ԝан мәрьва пебьһʹәсьн, йед кӧ шекьр бун у йед кӧ бешекьр бун. Паше әме хут ԝан дәрәща шеԝьр кьн, кʹидәре әм дькарьн нишан кьн, кӧ әм шекьрдар ьн.

ЧЬРʹА ӘМ ГӘРӘКЕ ШЕКЬРДАР БЬН?

4, 5. Чьрʹа әм гәрәке шекьрдар бьн?

4 Йаһоԝа мәрʹа ве йәкеда мәсәле дьһелә. Бәʹса хәбәре, Йаһоԝа ԝан мәрьва кʹәрәм дькә, кʹижан кӧ дьле ԝи ша дькьн (2 Сам. 22:21; Зәб. 13:6; Мәт. 10:40, 41). У Кʹьтеба Пироз мәрʹа дьбежә, ԝәки әм «чʹәʹв бьдьнә Хԝәде, чаԝа зарʹед һʹьзкьри» (Әфәс. 5:1). Демәк, мәʹнийа сәрәкә, кӧ чьрʹа әм гәрәке шекьрдар бьн, әԝ ә кӧ әм дьхԝазьн чʹәʹв бьдьнә Йаһоԝа.

5 Дина хԝә бьдьнә мәʹникә дьн, кӧ чьрʹа лазьм ә әм һьндава мәрьвада шекьрдар бьн. Рʹазибун йане шекьрандьн мина хԝарьнәкә хԝәш ә, кʹижан кӧ һе хԝәш дьбә, чахе тʹәви кәсәки дьхԝи. Бәле, чахе әм тʹәхмин дькьн, кӧ мәрьв кьред мә дьшекьриньн, әм ша дьбьн, ле чахе әм мәрьварʹа дьдьнә кʹьфше, кӧ ԝана ԛимәт дькьн, әм ԝана бәхтәԝар дькьн у ша дькьн. Чахе мәрьв дьвинә ԝәки әм кьред ԝи дьшекьриньн, әԝ фәʹм дькә ԝәки щәфе ԝи бадиһәԝа нибу, ле әԝи бь рʹасти али мә кьр. Бь сайа ве йәке, ортʹа мә у ԝи мәрьвида һәвалти һе ԛәԝи дьбә.

6. Чьда севед зерʹин у гьлийед рʹазибуне мина һәв ьн?

6 Чахе әм мәрьварʹа пе гьлийа рʹазибуна хԝә дьдьнә кʹьфше, ԛимәта ԝан гьлийа мәзьн ә. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Готьнәкә щида мина сева зерʹин ә ль сәр зив ԛашкьри» (Мәтʹлк. 25:11). Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ сева зерʹ сәр зив ԛашкьри чьԛас бәдәԝ ә! У бьфькьрьн кӧ әԝ чьԛас ԝе ԛимәт бә. Ле һуне чь тʹәхмин кьн, һәрге пʹешкʹешәкә ӧса бьдьнә ԝә? Бьдьнә һʹәсабе хԝә, гьлийед шекьрандьне мина ве йәке гәләк ԛимәт ьн. Бь рʹасти сева зерʹ гәләк ԝәхт дьминә. Ӧса жи чахе һун пе гьлийа рʹазибуна хԝә кәсәкирʹа дьдьнә кʹьфше, әԝ дькарә тʹәмамийа әʹмьре хԝә гьлийед ԝә бир нәкә у ԛимәт кә.

ӘԜАНА ПЕ КЬРЕД ХԜӘ РʹАЗИБУНЕ ДЬДАНӘ КʹЬФШЕ

7. Ча Зәбур 27:4 әʹйан дькә, ԝәки Даԝьд у ньвискʹаред дьн йед зәбура, шекьрдари дьданә кʹьфше?

7 Гәләк хьзмәткʹаред Хԝәде йед бәре, шекьрдар бун. Йәк жь ԝан Даԝьд бу. (Бьхунә Зәбур 27:4.) Әԝи бь дьл у щан ԛимәт дькьр һʹәбандьна рʹаст у әв йәк пе кьрен хԝә нишан дькьр. Әԝи бона авакьрьна пʹарьстгәһе гәләк һәбука хԝә ԛӧрбан кьр. Зӧрʹәтед Асаф жи бь ньвисандьна зәбура у кʹьламед шькьрдарийе рʹазибуна хԝә дьданә кʹьфше. Бәʹса хәбәре, кʹьламәкеда әԝана шькьрийе дьдьнә Хԝәде у әʹйан дькьн, кӧ ча мәтʹал дьминьн сәр «кʹәрәмәтед» Йаһоԝа (Зәб. 75:1). Әшкәрә йә, ԝәки Даԝьд у зӧрʹәта Асаф дьхԝәстьн Йаһоԝарʹа нишан кьн, ԝәки һʹәму кʹәрәмед кӧ жь ԝи дьстандьн гәләк дьшекьрандьн. Ле һун ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝан зәбурбежа?

Паԝлос бь нәʹма хԝәйә Рʹомайарʹа чь мә һин дькә дәрһәԛа шекьрдарийе? (Бьньһерʹә абзаса 8-9) *

8, 9. Паԝлос ча да кʹьфше, ԝәки хушк-бьра ԛимәт дькә, у әԝ йәк ча сәр ԝана һʹӧкӧм бу?

8 Паԝлосе шанди хушк-бьред хԝә ԛимәт дькьр, у әԝ йәк пе гьлийед ԝи те кʹьфше. Әԝ тʹьме дӧайед хԝәда жь Хԝәде рʹази бу бона ԝан. Әԝи ӧса жи пе нәʹмед хԝә ԝанрʹа дьда кʹьфше, кӧ ԝана ԛимәт дькә. Рʹомайи сәре 16-да, 15 рʹезед пешьнда Паԝлос бәʹса 27 хушк-бьра дькә бь наве ԝан. Әԝи илаһи Прьскила у Әкила ани бира хԝә, йед кӧ бона ԝи «дәст жь әʹмьре хԝә» кʹьшандьн, ӧса жи бәʹса Фойбәйе кьр, йа кӧ «хԝәйити гәләка» у ӧса жи Паԝлос дькьр. Әԝи пʹайе ԝан хушк-бьред дәлал да, бона щәфед ԝан (Рʹом. 16:1-15).

9 Паԝлос фәʹм дькьр, ԝәки әԝ хушк-бьра гӧнәкʹар ьн, ле хьлазийа нәʹма хԝәйә Рʹомайарʹа, бәʹса һʹӧнӧред ԝани баш кьр. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ әԝ хушк-бьра ча ша бун у ԛәԝи бун, чахе щьватеда нәʹма ԝи хԝәндьн, кʹидәре әԝ пʹайе ԝан дьдә. Бешьк, әԝе йәке һәвалтийа ԝан тʹәви Паԝлос һе ԛәԝи кьрийә. Ле һун тʹьме рʹазибуна хԝә дьдьнә кʹьфше хушк-бьрарʹа, бона гьли у кьред ԝани баш?

10. Иса ча да кʹьфше кӧ шагьртед хԝә ԛимәт дькә, у әм жь ԝи чь һин дьбьн?

10 Иса әʹламәтийа хԝәда чәнд щьватед Асйа Бьчʹукрʹа да кʹьфше, ԝәки шьхӧлед шагьртед хԝә ԛимәт дькә. Бәʹса хәбәре, әԝи щьвата Тийатирайерʹа әʹламәтийа хԝә бь ԝан гьлийа дәстпекьр: «Әз һаш жь кьред тә, һʹьзкьрьна тә, баԝәрийа тә, хьзмәткʹари у сәбьра тә һәмә. Әз заньм кӧ кьред тәйә пашԝәхтийе жь йед пешийе зедәтьр ьн» (Әʹйан. 2:19). Бәле, Иса нә тʹәне бәʹса шьхӧлед ԝан кьр, ле әԝи пʹайе ԝан да бона һʹӧнӧред ԝани баш, бь сайа кʹижана ԝана әԝ кьред ԛәнщ дькьрьн. Рʹаст ә Иса ӧса жи һьнәкед жь Тийатирайе ширәт кьр, ле әԝи әʹламәтийа хԝә пе дьлдайине дәстпекьр у хьлаз кьр (Әʹйан. 2:25-28). Бьфькьрьн дәрһәԛа һʹӧкӧме Иса, әԝ сәре һʹәму щьвата йә. Әԝ борщдар нинә, ԝәки рʹазибуна хԝә мәрʹа бьдә кʹьфше, сәва шьхӧлед кӧ әм бона ԝи дькьн. Ле йәкә әԝ пе мәсәла хԝә дьдә кʹьфше, ԝәки фәрз ә шекьрдар бьн. Рʹасти жи Иса бона рʹуспийа мәсәләкә мәзьн һиштийә.

ӘԜАНА БЕШЕКЬР БУН

11. Ль гора Ибрани 12:16, Әсаԝ һьндава тьштед пироз ча бу?

11 Йазьх һьнә хьзмәткʹаред бәре, бешекьр бун. Мәсәлә, рʹаст ә Әсаԝ малбәтәкә ӧсада мәзьн бу, кӧ Йаһоԝа һʹьз дькьрьн у ԛәдьре ԝи дьгьртьн, ле йәкә әԝи тьштед пироз ԛимәт нәдькьр. (Бьхунә Ибрани 12:16.) Чьда әԝ йәк һатә кʹьфше? Әԝи бона тʹуси шорбә, дәрберʹа ньхӧртийа хԝә фьротә бьре хԝәйи бьчʹук Аԛуб (Дәстп. 25:30-34). Рʹаст ә паше әԝ гәләк пʹошман бу, ле әԝи һьнге ньхӧртийа хԝә ԛимәт нәкьр, у нә жи гәрәке бькьра кӧтә-кӧт, гава кʹәрәме кӧ йе ньхӧрирʹа дькʹәт, нәстанд.

12, 13. Чаԝа Исраелийа бешекьрийа хԝә данә кʹьфше, у ахьрийа ве йәке чь бу?

12 Гәләк тьшт һәбун чь кӧ Исраелийа гәрәке ԛимәт кьрана. Йаһоԝа Дәһә Бәла ани сәре Мьсьрийа у Исраели жь дилтийе аза кьрьн. Паше Хԝәде тʹәмамийа ордийа Мьсьрийа Бәрʹа Сорда кʹӧта кьр у ӧса щьмәʹта хԝә хьлаз кьр. Әԝана ӧса рʹази бун бона ве йәке, кӧ сәва шькьрдайине бьдьнә Йаһоԝа, кʹьлама сәркʹәтьне стран. Ле гәло әԝана ӧса шекьрдар ман?

13 Чахе Исраели рʹасти чәтьнайед дьн һатьн, ԝана бир кьр һʹәму ԛәнщи, кӧ Йаһоԝа бона ԝан кьр. Әԝана бунә бешекьр (Зәб. 106:7). Ле жь чь әԝ һатә кʹьфше? «Тʹәмамийа щьвина зарʹед Исраел бәрʹийеда, һьндава Муса у Һарунда бина хԝә тәнг кьрьн», ле бь рʹасти ԝана бина хԝә һьндава Йаһоԝада тәнг дькьрьн (Дәркʹ. 16:2, 8). Йаһоԝа һерс кʹәт сәр бешекьрийа щьмәʹта хԝә. У паше әԝи ԝанрʹа пешда әʹлам кьр, кӧ тʹәмамийа рʹькʹьнйата Исраеле ԝе бәрʹийеда бьмьрә, хенщи Йешу у Кʹаләб (Жьмар 14:22-24; 26:65). Ԝәрә тʹӧ щар нәбьнә мина ԝан, ле чʹәʹв бьдьнә мәрьвед шекьрдар.

ЧАԜА БЬДЬН КʹЬФШЕ КӦ ШЕКЬРДАР ЬН?

14, 15. а) Жьн-мер ча дькарьн нишан кьн кӧ һәвдӧ ԛимәт дькьн? б) Де-бав ча дькарьн зарʹед хԝә һин кьн, ԝәки шекьрдар бьн?

14 Малбәтеда. Чахе нәфәр һәв ԛимәт дькьн у рʹазибуна хԝә дьдьнә кʹьфше, әԝана бәхтәԝар дьбьн. Мер у жьн чьԛас зәʹф шьхӧлед һәв дьшекьриньн, һаԛас әԝана һе зәʹф незики һәв дьбьн. Әԝ йәк ӧса жи али ԝан дькә, кӧ шашийед һәв бьбахшиньн. Мер кӧ жьна хԝә ԛимәт дькә, нә тʹәне дина хԝә дьдә гьлийед ԝейә баш йан кьред ԝе, ле ӧса жи «пәсьне ԝе дьдә» (Мәтʹлк. 31:10, 28). У жьна сәрԝахт жи мере хԝәрʹа дьдә кʹьфше, кӧ бона чь әԝ ԝи ԛимәт дькә у жь ԝи рʹази йә.

15 Де-бавно, һун ча дькарьн зарʹед хԝә һин кьн ԝәки шекьрдар бьн? Бир нәкьн, ԝәки зарʹед ԝә хәбәрданеда у шьхӧлада чʹәʹв дьдьнә ԝә. Ләма жи мәсәла баш бьн бона ԝан, у чахе әԝана бона ԝә тьштәки дькьн, бежьн кӧ һун жь ԝан рʹази нә. Ӧса жи зарʹед хԝә һин кьн, ԝәки бежьн зәʹф рʹази мә, чахе кәсәк бона ԝан тьштәки дькә. Али зарʹа бькьн, ԝәки фәʹм кьн кӧ әԝана гәрәке жь дьле хԝә шекьрдар бьн у кӧ гьлийед ԝани рʹазибуне дькарьн гәләк кʹаре бьдьнә мәрьва. Мәсәлә, жьнькәкә щаһьл Клери дьбежә: «Дийа мьн 32 салийа хԝәда ньшкева тʹәви се зарʹа тʹәне ма. Чахе әз бумә 32 сали, мьн фәʹм кьр кӧ дийа мьн чьԛас щәфа кʹьшандийә щаһьлтийа хԝәда. Ләма мьн жерʹа гот кӧ әз әмәке ԝе бона хԝә у бьред хԝә, гәләк дьшекьриньм. Ԝан пашԝәхтийада әԝе мьнрʹа гот, ԝәки гьлийед мьн гәләк дьле ԝе гьртьн, у әԝ гәләк щар сәр ԝан гьлийа дьфькьрә, у дьле ԝе һәр гав ша дьбә».

Зарʹед хԝә һин кьн ԝәки шекьрдар бьн (Бьньһерʹә абзаса 15) *

16. Мәсәле биньн кӧ чаԝа рʹазибун дькарә дьл бьдә йед майин.

16 Щьватеда. Чахе әм хушк-бьрарʹа рʹазибуна хԝә дьдьнә кʹьфше, әԝ йәк дьл дьдә ԝан у ԝана ԛәԝи дькә. Мәсәлә, рʹуспики 28 сали наве кʹижани Щорщ ә, гьран нәхԝәш кʹәт. Әԝ мәһәке нькарьбу бьһата сәр щьвата. Һәла һе жи чахе әԝи дәстпекьр бе щьвате, нькарьбу щьватеда пе дәрса дәркʹәта. Әԝ дьбежә: «Мьн хԝә бекер тʹәхмин дькьр, чьмки мьн нькарьбу тьштәк бькьра, у щьватеда жи мьн нькарьбу щабдари бьанийа сери. Ле щарәке паши щьвате бьраки мьнрʹа гот: ‹Әз дьхԝазьм тәрʹа бежьм, ԝәки зәʹф жь тә рʹази мә, чьмки бона малбәта мьн тӧ мәсәләкә гәләк баш и. Тӧ нә жи һаш пе һәйи, ԝәки нава чәнд салед пашԝәхтийеда готаред тә чьԛас дьле мә дьгьртьн. Әԝ готар али мә кьрьн, кӧ әм рʹӧһʹанида пешда чун›. Әз сәр гьлийед ԝи мәтʹал мам у әз гьрийам. Гьлийед ԝи һәма әԝ бу, чь жи мьнрʹа лазьм бу».

17. Чаԝа Колоси 3:15-да те готьне, әм ча дькарьн мәрʹданийа Йаһоԝа ԛимәт кьн?

17 Һьндава Хԝәдейе мәйи мәрʹдда шекьрдар бьн. Йаһоԝа пʹьрʹ зәʹф хԝарьна рʹӧһʹани дьдә мә. Мәсәлә, әм бь сайа щьвата, журнала, у малпәра ширәта у рʹебәрийа дьстиньн. Ԛә ӧса буйә кӧ ԝә готарәк бьһистийә йан жи хԝәндийә, йан жи видеок ньһерʹийә у ԝә готийә: «Әва һәма бона мьн бу, у мьнрʹа гәләк лазьм бу»? Ле ча әм дькарьн рʹазибуна хԝә Йаһоԝарʹа бьдьнә кʹьфше? (Бьхунә Колоси 3:15.) Мәсәлә, һәр гав дӧада бона ԝан пʹешкʹеша шькьрийе бьдьнә ԝи (Аԛуб 1:17).

Әм рʹазибуна хԝә дькарьн бьдьнә кʹьфше, мәсәлә чахе тʹәмьзкьрьна Ода Щьватада аликʹарийе дьдьн (Бьньһерʹә абзаса 18)

18. Чь щурʹәйи әм дькарьн рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше бона Ода Щьвата?

18 Әм ӧса жи дькарьн Йаһоԝарʹа рʹазибуна хԝә бьдьнә кʹьфше, чахе щийе һʹәбандьне тʹәмьз у тʹәрбәт хԝәй дькьн. Әм тʹьме Ода Щьвата хԝә тʹәмьз дькьн у чахе лазьм ә тʹәзә дькьн, ӧса жи әм мьԛати һащәтед әләктроник дьбьн, кʹижан кӧ щьватеда әм дьдьнә хәбате. Һәрге әм Ода Щьвата хԝә у тьштед теда рʹьнд хԝәй кьн, әԝана ԝе һе гәләк ԝәхт бьминьн у ԝе һьндьк тьшт бенә тʹәзәкьрьн. Ԝи щурʹәйи, әме пʹәра кем хәрщ кьн, у дәԝсе Одед Щьвата ава кьн йан жи тʹәзә кьн.

19. Ԝә чь дәрс хԝәрʹа һьлда жь мәсәла бәрпьрсийаре мьһале у жьна ԝи?

19 Рʹази бьн ԝанрʹа, йед кӧ бона мә хәм дькьн у гәләк шьхӧл дькьн. Чахе әм кәсәкирʹа нишан дькьн, кӧ әм ԝи ԛимәт дькьн, әм дькарьн али ԝи бькьн ньһерʹандьна хԝә сәр чәтьнайа бьгӧһезә. Дина хԝә бьдьнә мәсәла бәрпьрсийарәки мьһале у жьна ԝи. Щарәке әԝана зьвьстане сӧрʹ-сәрмеда, паши хьзмәтийе гәләк ԝәстийайи вәгәрʹийанә мале. Ве рʹоже гәләк сар бу, жьна ԝи һәма пʹотва рʹаза. Шәбәԛе, әԝе готә мере хԝә, ԝәки дьфькьрә кӧ ида нькарә ԝе кʹьфшкьрьнеда хьзмәт кә. Паше, һәма ве шәбәԛе, нәʹмә жь филиале һат кӧ хут бона ԝе бу. Нәʹмеда пʹайе ԝе дьдан бона хьзмәтийа ԝе у сәбьра ԝе. Ԝедәре дьһатә готьне, ԝәки рʹасти жи нәһеса йә һәр һʹәфти жь щики дәрбази щики дьн бьн. Мере ԝе дьбежә: «Әԝан пʹайа ӧса дьле ԝе гьртьн, кӧ әԝе тʹӧ щар ида нәдьгот, ԝәки нькарә ве кʹьфшкьрьнеда хьзмәт кә. Бь рʹасти әԝе хԝәха чәнд щара паши ве йәке дьл дьда мьн, ԝәки хьзмәтийа хԝә бәрдәԝам кьм». Әԝ жьн-мер ԝәкә 40 сала шьхӧле бәрпьрсийартийеда ман.

20. Әм һәр рʹож гәрәке чь бькьн у чьрʹа?

20 Ԝәрә әм һәр рʹож шекьрдар бьн, у әве йәке пе гьли у кьред хԝә бьдьнә кʹьфше. Гьли у кьред мәйи бь дьле сах, дькарьн һәма ве дәме али ԝи мәрьви бькьн, кӧ тәйах кә бәр чәтьнайед ве дьнйа бешекьрда. У гьлийед мәйи рʹазибуне ԝе һәвалтийа мә ԛәԝи кьн, кʹижан кӧ дькарә һʹәта-һʹәтайе бәрдәԝам бә. Ле йа лапә фәрз, әме чʹәʹв бьдьнә Баве хԝә Йаһоԝа, йе кӧ мәрʹд у шекьрдар ә.

КʹЬЛАМА 20 Тә Кӧрʹе Хԝәйи Дәлал Бәрва да

^ абз. 5 Дәрһәԛа шекьрандьне әм жь Йаһоԝа, Иса у Самәрийе кʹоти чь һин дьбьн? Ван мәсәла у мәсәлед дьн, әме ве готареда шеԝьр кьн. Ӧса жи әме пебьһʹәсьн, кӧ чьрʹа фәрз ә пе хәбәрдан у кьред хԝә рʹазибуна хԝә нишан кьн у кʹижан һьнә дәрәщада әм дькарьн ве йәке бькьн.

^ абз. 1 ГОТЬН КӦ ҺАТӘ ШЬРОВӘКЬРЬНЕ: Кьред кәсәки йан тьштәки бьшекьриньн, те һʹәсабе фәʹм кьн ԛимәте ԝи кәси йан тьшти. Әԝ хәбәр ӧса жи дьдә кʹьфше рʹазибуна бь дьл у щан.

^ абз. 55 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Щьвата Рʹомайирʹа нәʹма Паԝлос те хԝәндьне: Әкила, Прьскила, Фойбә у йед дьн, ша дьбьн кӧ нәʹмеда наве хԝә дьбьһен.

^ абз. 57 ШЬРОВӘКЬРЬНА ШЬКЬЛ: Де али ԛиза хԝә дькә, ԝәки рʹазибуна хԝә бьдә кʹьфше хушкәкә әʹмьрда мәзьнрʹа, чьмки әԝ хушк мәсәла баш ә.